Η ΕΑΕΕ με εγκύκλιο διαβιβάζει στις ασφαλιστικές εταιρίες-μέλη της για ενημέρωσή τους τη με Αριθμό 17192οικ./2021 Απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης Κωνσταντίνου Τσιάρα σχετικά με τον «Καθορισμό φορέων, όρων και προϋποθέσεων ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης των Διαχειριστών Αφερεγγυότητας του ν. 4738/2020 «Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας και άλλες διατάξεις (Α’ 207)», (συν.1), η οποία δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 15 Απριλίου 2021 (ΦΕΚ Β΄ 1533/2021) (δείτε εδώ).

Η εν λόγω Υπουργική Απόφαση εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 261 παρ. 4 του Ν.4738/2020 με σκοπό να ρυθμίσει θέματα που αφορούν στην προβλεπόμενη από τον ίδιο νόμο υποχρέωση ασφάλισης της επαγγελματικής αστικής ευθύνης του Διαχειριστή Αφερεγγυότητας, όπως αυτή καθορίστηκε με τις διατάξεις του Ν.4738/2020, με τις οποίες ρυθμίστηκε εκ νέου το επάγγελμα του Διαχειριστή Αφερεγγυότητας (άρθρα 227 -262 του Ν.4738/2020).

Η ΕΑΕΕ υπενθυμίζει ότι υποχρέωση ασφάλισης της επαγγελματικής ευθύνης των διαχειριστών αφερεγγυότητας, χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες, προέβλεπε και το Π.Δ. 133/2016 που ρύθμιζε στο παρελθόν το επάγγελμα του Διαχειριστή Αφερεγγυότητας.

Σημειώνει επιπλέον ότι πριν την έκδοση της ανωτέρω Υπουργικής Απόφασης, η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) κλήθηκε από την Πολιτεία να συμμετάσχει στις σχετικές διαβουλεύσεις και να υποβάλλει τις προτάσεις / παρατηρήσεις της επί του περιεχόμενου της υπό έκδοση τότε Υπουργικής Απόφασης, λαμβάνοντας υπόψη την εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 261 παρ. 4 του νέου Ν.4738/2020 που ορίζει ότι: «4. Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης καθορίζονται οι φορείς, οι όροι και οι προϋποθέσεις ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης των διαχειριστών αφερεγγυότητας, οι κίνδυνοι οι οποίοι ασφαλίζονται, η χρονική διάρκεια των συμβάσεων, η προθεσμία και ο τρόπος υποβολής στο αρμόδιο όργανο κάθε διαδικασίας και ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια, ανάλογα με το εάν οι διαχειριστές αφερεγγυότητας είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα και εάν ανήκουν στην βαθμίδα Α΄ ή Β΄.».

Η ΕΑΕΕ, μετά από διαβουλεύσεις με τις ασφαλιστικές εταιρίες μέλη της Επιτροπής Αστικής Ευθύνης & Επαγγελματικών Ευθυνών, τους αντασφαλιστές της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς, αλλά και κατόπιν διερεύνησης των βέλτιστων πρακτικών για την εν λόγω κάλυψη σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές, υπέβαλε αναλυτικές παρατηρήσεις προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης, επισημαίνοντας τα βασικά σημεία που είναι σκόπιμο να ληφθούν υπόψη από την Πολιτεία προκειμένου η εν λόγω υποχρεωτική ασφάλιση επαγγελματικής αστικής ευθύνης του Διαχειριστή Αφερεγγυότητας να μπορεί να παρασχεθεί και να στηριχθεί από την ασφαλιστική αγορά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετές -ωστόσο όχι όλες- από τις παρατηρήσεις της ΕΑΕΕ έγιναν αποδεκτές από την Πολιτεία, όπως για παράδειγμα: α) η πρόβλεψη στην Υπουργική Απόφαση ανώτατου ορίου ασφαλιστικής κάλυψης ανά συμβάν και συνολικού (αθροιστικού) ορίου κατ’ έτος, β) η δυνατότητα παροχής της συγκεκριμένης ασφαλιστικής κάλυψης σε βάση ασφάλισης claims made και όχι υποχρεωτικά σε βάση ασφάλισης occurrence, γ) η αδυναμία ασφαλιστικής κάλυψης των πειθαρχικών παραπτωμάτων, πράξεων ή παραλείψεων που διαπράττονται με δόλο του διαχειριστή αφερεγγυότητας, όρος αυτονόητος για την ασφαλιστική αγορά, όχι όμως και για την Πολιτεία που ήδη με το Ν. Ν.4738/2020 όριζε ότι θα πρέπει να καλύπτονται ασφαλιστικά όλα -και τα εκ δόλου- πειθαρχικά παραπτώματα του διαχειριστή αφερεγγυότητας, δ) η πρόβλεψη στην Υπουργική Απόφαση της δυνατότητας προβολής από τις ασφαλιστικές εταιρίες των όρων, εξαιρέσεων και απαλλαγών του ασφαλιστηρίου συμβολαίου και έναντι των τρίτων, όπως ισχύει και έναντι του διαχειριστή αφερεγγυότητας, ε) η δυνατότητα ορισμού απαλλαγής στην ασφαλιστική σύμβαση, κ.α..

Εις ό,τι αφορά τις επιμέρους ρυθμίσεις της ως άνω εκδοθείσας με Αριθμό 17192οικ./2021 Υπουργικής Απόφασης, η ΕΑΕΕ επισημαίνει ιδίως τις ακόλουθες:

Άρθρο 1 - Υποχρέωση ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης

Στο άρθρο 1 της Απόφασης προβλέπονται οι εξής υποχρεώσεις για το διαχειριστή αφερεγγυότητας:

• Κάθε διαχειριστής αφερεγγυότητας υποχρεούται να προσκομίσει στη γραμματεία του αρμόδιου οργάνου σύμφωνα με την περ. γ του άρθρου 227 του ν. 4738/2020 (ήτοι συνήθως στη γραμματεία του δικαστηρίου που τον διορίζει), εντός πέντε (5) ημερών από το διορισμό του, σύμβαση ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης.
• Διαχειριστής αφερεγγυότητας που δεν έχει προσκομίσει στο αρμόδιο όργανο σύμβαση ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης δεν μπορεί να αναλάβει καθήκοντα διαχειριστή αφερεγγυότητας.
• Κάθε διαχειριστής αφερεγγυότητας έχει την υποχρέωση να καταχωρεί στο Μητρώο Διαχειριστών Αφερεγγυότητας κατά τον χρόνο σύναψης της σύμβασης ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης, τη σύναψη της, τον χρόνο έναρξης της ισχύος της σύμβασης ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης, τη διάρκεια αυτής, τον χρόνος λήξης της, το κεφάλαιο κάλυψης, το ποσό απαλλαγής, την με οποιοδήποτε τρόπο λύση της και κάθε μεταβολή των όρων αυτής.
• Σε περίπτωση λύσης της σύμβασης ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης με οποιοδήποτε τρόπο, η παράλειψη καταχώρησης νέας σύμβασης ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης στο Μητρώο Διαχειριστών Αφερεγγυότητας αποτελεί λόγο ανάκλησης και αντικατάστασής του.

Εις ό,τι αφορά τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, το άρθρο 1 της Απόφασης προβλέπει τα εξής:

• Οι φορείς ασφάλισης υποχρεούνται να ενημερώνουν το Μητρώο Διαχειριστών Αφερεγγυότητας, εάν καταγγελθεί ή δεν ανανεωθεί το ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Η ως άνω υποχρέωση ενημέρωσης θα πρέπει να συμπεριληφθεί ως σχετικός όρος στα ασφαλιστήρια συμβόλαια.
• Ως φορείς ασφάλισης, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 261 του ν. 4738/2020, νοούνται όλες οι νομίμως λειτουργούσες στην ελληνική επικράτεια ασφαλιστικές επιχειρήσεις.

Άρθρο 2 - Περιεχόμενο της σύμβασης ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης

Σχετικά με το περιεχόμενο της ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης του διαχειριστή αφερεγγυότητας, το άρθρο 2 της Απόφασης προβλέπει μεταξύ άλλων τα εξής:

• Η σύμβαση ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης θα πρέπει να καλύπτει την αστική ευθύνη του διαχειριστή αφερεγγυότητας από την άσκηση των καθηκόντων του, έναντι των πτωχευτικών πιστωτών και του οφειλέτη, ενώ θα πρέπει να υπάρχει ρητή αναφορά ότι τα ποσά ασφαλιστικής κάλυψης ισχύουν ανά συμβάν και συνολικά κατ’ έτος, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 4 της Απόφασης.
• Οι καλύψεις αφορούν κάθε άδικη πράξη που τελείται από το διαχειριστή αφερεγγυότητας, εξαιρουμένου του δόλου.
• Η σύμβαση ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης θα πρέπει να καλύπτει την αστική ευθύνη του διαχειριστή αφερεγγυότητας από την άσκηση των καθηκόντων του και στις περιπτώσεις που για λογαριασμό του διαχειριστή αφερεγγυότητας ενεργεί προστηθείς ή εντολοδόχος του.
• Η σύμβαση ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης θα πρέπει να καλύπτει την αστική ευθύνη από την άσκηση των καθηκόντων του διαχειριστή αφερεγγυότητας, και στις περιπτώσεις που ο διαχειριστής αφερεγγυότητας δραστηριοποιείται εκτός της ελληνικής επικράτειας, και σε άλλες χώρες της Ε.Ε.
• Η σύμβαση ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης θα πρέπει να αναφέρει ρητά ότι οι ειδικοί όροι ασφάλισης της επαγγελματικής ευθύνης ενός προσώπου ως διαχειριστή αφερεγγυότητας υπερισχύουν των γενικών όρων της σύμβασης.
• Οι όροι, οι εξαιρέσεις και οι απαλλαγές του ασφαλιστηρίου συμβολαίου που αντιτάσσονται κατά του διαχειριστή αφερεγγυότητας, αντιτάσσονται από το φορέα ασφάλισης και κατά παντός τρίτου, κατά τρόπο ώστε η ευθύνη του φορέα ασφάλισης έναντι των τρίτων να μην είναι ευρύτερη από την ευθύνη του έναντι του διαχειριστή αφερεγγυότητας.

Τέλος προβλέπεται ότι η Επιτροπή Διαχείρισης Αφερεγγυότητας μπορεί να προσδιορίζει με απόφασή της πρόσθετους όρους, τους οποίους δέον να περιλαμβάνει η σύμβαση ασφάλισης επαγγελματικής ευθύνης του διαχειριστή αφερεγγυότητας.

Άρθρο 3 - Διάρκεια ασφαλιστικής κάλυψης

Σχετικά με τη διάρκεια της ασφαλιστικής κάλυψης, το άρθρο 3 της Απόφασης προβλέπει ότι θα πρέπει να υφίσταται ενεργή σύμβαση ασφάλισης καθ’ όλο το χρονικό διάστημα από το διορισμό του διαχειριστή αφερεγγυότητας και για όσο χρόνο ασκεί τα καθήκοντα του. Η ασφαλιστική σύμβαση θα καλύπτει το διαχειριστή αφερεγγυότητας για όλη τη διάρκεια της ασφαλιστικής περιόδου, η οποία θα είναι τουλάχιστον ετήσια, ανανεώσιμη, και θα παρέχει εκτεταμένη περίοδο αναγγελίας τριετούς διάρκειας από την λήξη των καθηκόντων του διαχειριστή αφερεγγυότητας.

Άρθρο 4 - Ύψος ασφαλιστικής κάλυψης

Ως προς τα όρια της ασφαλιστικής κάλυψης του διαχειριστή αφερεγγυότητας, η Απόφαση προβλέπει τα εξής:

• Το ύψος της ασφαλιστικής κάλυψης διαφοροποιείται ανάλογα με τη βαθμίδα του διαχειριστή αφερεγγυότητας, ως εξής:

- Φυσικό ή νομικό πρόσωπο διαχειριστής αφερεγγυότητας Α’ βαθμίδας, ποσό πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ [500.000 €] ανά συμβάν και ενός εκατομμυρίου ευρώ [1.000.000 €] συνολικά κατ’ έτος και
- Φυσικό ή νομικό πρόσωπο διαχειριστής αφερεγγυότητας Β’ βαθμίδας, ποσό διακοσίων χιλιάδων ευρώ [200.000 €] ανά συμβάν και τετρακοσίων χιλιάδων ευρώ [400.000 €] συνολικά κατ’ έτος.

• Σε περίπτωση που, λόγω ασφαλιστικής αποζημίωσης, εξαντληθεί το ελάχιστο προβλεπόμενο ποσό ασφαλιστικής κάλυψης πριν από τη λήξη της διάρκειας του ασφαλιστηρίου συμβολαίου, ο ασφαλισμένος υποχρεούται να καταχωρήσει στο Μητρώο Διαχειριστών Αφερεγγυότητας συμπληρωματική ασφαλιστική κάλυψη για το υπόλοιπο της ασφαλιστικής περιόδου.
• Τα άνω προβλεπόμενα όρια ασφαλιστικής κάλυψης συνιστούν τα ελάχιστα υποχρεωτικά όρια ασφαλιστικής κάλυψης του διαχειριστή αφερεγγυότητας και δεν περιορίζουν την εκ του νόμου ευθύνη του διαχειριστή αφερεγγυότητας ούτε περιορίζουν τη δυνατότητα του να αναζητεί επιπλέον όρια ή καλύψεις. Ο διαχειριστής αφερεγγυότητας υποχρεούται να είναι επαρκώς και κατάλληλα ασφαλισμένος για το μέγεθος των εργασιών που αναλαμβάνει.

Άρθρο 5 - Απαλλαγή/Συμμετοχή ασφαλισμένου στη ζημία

Σύμφωνα με το άρθρο 5 της Απόφασης, το ασφαλιστήριο συμβόλαιο μπορεί να προβλέπει απαλλαγή ή συμμετοχή του ασφαλισμένου διαχειριστή αφερεγγυότητας στην εκάστοτε ζημία. Εφόσον υπάρχει σχετική πρόβλεψη, ισχύουν τα κάτωθι:

• για τους διαχειριστές αφερεγγυότητας φυσικά και νομικά πρόσωπα Α’ βαθμίδας, το ποσό της απαλλαγής από την ασφαλιστική κάλυψη δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% ανά συμβάν, με μέγιστο ποσό απαλλαγής ανά συμβάν αυτό των 20.000 ευρώ και
• για τους διαχειριστές αφερεγγυότητας φυσικά και νομικά πρόσωπα Β’ βαθμίδας, το ποσό της απαλλαγής από την ασφαλιστική κάλυψη δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 10.000 ευρώ ανά συμβάν.

Τέλος στο άρθρο 6 - τελικές διατάξεις της Απόφασης προβλέπεται ότι η Απόφαση ισχύει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από 15 Απριλίου 2021 (ΦΕΚ Β΄ 1533/2021).