Από τον τίτλο του παραπάνω θέματος απουσιάζουν σκόπιμα τόσο η λέξη ισόβιες όσο και οι 3 ξεχωριστοί πυλώνες χορήγησης των συντάξεων γήρατος, δηλαδή οι συντάξεις από κάποιον κύριο κρατικό φορέα (1ος Πυλώνας), από κάποιο ταμείο επαγγελματικής ασφάλισης/ΤΕΑ (2ος Πυλώνας) και από κάποια ασφαλιστική εταιρία (3ος Πυλώνας), λόγω κάποιου ατομικού ή ομαδικού συνταξιοδοτικού ασφαλιστηρίου συμβολαίου.

Οι Ατομικοί Λογαριασμοί & το Κεφαλαιοποιητικό Σύστημα που πολύ πρόσφατα έχει αναλάβει να μετατρέπει σε σύνταξη γήρατος (είτε ισόβια, είτε συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας) τόσο ο 1ος Πυλώνας (σύνταξη με την εγγύηση του Δημοσίου) όσο και ο 2ος (σύνταξη από κάποιο ΤΕΑ συνταξιοδοτικού τύπου), αποτελούν το μέγα δέλεαρ για την οικειοθελή προσέλκυση ως Μέλη, ατόμων νεαρής κυρίως ηλικίας (π.χ. μικρότερης των 30 ετών), εκτός από το δέλεαρ της φοροαπαλλαγής των αντίστοιχων εισφορών για τα Μέλη τους.

Ταυτόχρονα όμως αποτελούν τον πιο σημαντικό & πανέξυπνο μονόδρομο για τις ανά τον κόσμο (και όχι μόνο για τις εν Ελλάδι), συντάξεις γήρατος που δίδονται μέσω του 1ου Πυλώνα (δηλαδή με την εγγύηση του αντίστοιχου Δημοσίου/Κράτους) σε όσους θα φτάνουν στο μέλλον στα τότε βαθειά τους γεράματα (δηλαδή όταν δεν θα έχουν έστω και τις στοιχειώδεις σωματικές δυνάμεις να εργαστούν) και οι νεώτεροι συνάνθρωποί τους θα πρέπει να τους συνδράμουν οικονομικά, έτσι ώστε να μην καταλήγουν να ζητιανεύουν ακόμα και «για ένα πιάτο φαί».

Θεωρώ μαθηματικά βέβαιο πως τόσο η εμφάνιση όσο και η πρόσφατη επικράτηση και στην Ελλάδα των Ατομικών Λογαριασμών και του Κεφαλαιοποιητικού Συστήματος, όσον αφορά τις συντάξεις γήρατος κυρίως μέσω του 1ου Πυλώνα (εγγυημένης καταβολής τους από το Δημόσιο, μέσω του ΕΦΚΑ), όσο και μέσω του 2ου Πυλώνα (συντάξεις από κάποιο ΤΕΑ «συνταξιοδοτικού» τύπου), είναι αποκλειστικό έργο/ιδέα/σκέψη κάποιου άγνωστου μεν αλλά σοφού Αναλογιστή, διεθνούς αποδοχής και εμβέλειας.

Είμαι σχεδόν σίγουρος πως ο συγκεκριμένος Αναλογιστής κατέληξε σ’ αυτή την πανέξυπνη λύση/πρόταση προς τους εκάστοτε κυβερνόντες, αφού προηγουμένως «έβαλε στο ίδιο καλάθι» των υπολογισμών/υποθέσεών του τα παρακάτω (και κατά σειρά σπουδαιότητάς τους), αναφερόμενα :

• Την έμφυτη & έντονη αντίδραση/άρνηση όλων των ανθρώπων να απαρνηθούν χωρίς παρατεταμένους & δημόσιους καυγάδες/απεργίες, όσα κεκτημένα δικαιώματα θεωρούν ιδιαίτερα σημαντικά για τους ίδιους, όπως είναι η αύξηση τόσο της ηλικίας της κανονικής τους συνταξιοδότησης γήρατος, όσο και η αύξηση των απαιτούμενων ελάχιστων ετών ασφάλισής τους για να αρχίσουν να την εισπράττουν.
• Την επίδραση των ραγδαίων πλέον (και σύντομα «εκθετικών») εξελίξεων της ιατρικής & της φαρμακευτικής επιστήμης, αλλά και εκείνης των σύγχρονων ιατρικών συσκευών/μηχανημάτων/εργαλείων, οι οποίες επιδρούν όλες μαζί άμεσα στην συνεχή πλέον αύξηση του «προσδόκιμου ζωής» όλων των ηλικιών, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων της λεγόμενης 3ης ηλικίας (άτομα που σήμερα είναι άνω των 65 ετών).
• Τις επιπτώσεις της αυξανόμενης αστυφιλίας, την σημαντική υπογεννητικότητα ανά οικογένεια που κατά κανόνα την ακολουθεί, καθώς και την διαρκή αύξηση της ηλικίας των γυναικών όταν αποκτούν το πρώτο (1ο) τους παιδί, συμβάλλουν τα μέγιστα στην σταδιακή αύξηση της μέσης ηλικίας του πληθυσμού κάθε χώρας, η οποία με την σειρά της έχει αποδειχθεί άκρως καταστροφική για όσα συνταξιοδοτικά συστήματα ακολουθούν ακόμα το ήδη πεπαλαιωμένο συνταξιοδοτικό μοντέλο του διανεμητικού τύπου.

Θυμίζω πως τα συνταξιοδοτικά μοντέλα διανεμητικού τύπου κυριάρχησαν στην χώρα μας από τις αρχές της 10ετίας του 1950, όπου οι εκάστοτε μηνιαίες εισφορές υπέρ των ενεργών ασφαλισμένων σχεδιάστηκαν για να χρηματοδοτούν τις αντίστοιχες μηνιαίες συντάξεις και όποτε αυτές δεν επαρκούσαν για να το κάνουν, τα αντίστοιχα ελλείμματα τα κάλυπτε (και θα συνεχίζει να το κάνει στο διηνεκές) ο Κρατικός Κορβανάς, είτε άμεσα, είτε μέσω δημόσιου δανεισμού.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σημειώσω με ιδιαίτερη έμφαση τα εξής :

• Πως τα όποια συνταξιοδοτικά αποθέματα που έχουν προκύψει σε κάποιες παρελθούσες χρονικές περιόδους σε κάποια συνταξιοδοτικά συστήματα διανεμητικού τύπου (ή πρόκειται να προκύψουν στο μέλλον), απλά χρησίμευαν ως προσωρινό ταμειακό απόθεμα ασφαλείας για τις πληρωμές των συντάξεων των αμέσως επόμενων χρονικών περιόδων (συνήθως ολίγων μηνών) και όχι για να χρηματοδοτούν σε μόνιμη βάση τις συντάξεις από τις τυχόν αποδόσεις/τόκους/έσοδά τους.
• Όσον αφορά το απερίγραπτο χάλι ανεξαιρέτως όλων των αναλογιστικών ισοζυγίων των περίπου 300 Φορέων που είχαν ιδρυθεί προ ΕΦΚΑ και οι οποίοι υποτίθεται πως θα διαχειρίζονταν επιτυχώς & στο διηνεκές τις συντάξεις γήρατος των μελών τους και των συνταξιούχων τους, ήταν γνωστό στους εκάστοτε κυβερνόντες από την εποχή της «Χούντας των Συνταγματαρχών», αλλά τους έλειπε το πολιτικό θάρρος να το αγγίξουν νωρίτερα από τότε που το έκαναν/επέβαλαν οι δανειστές μας, μέσω των διαφόρων μνημονίων.
• Δυστυχώς για τον σημερινό Πρόεδρο των Γάλλων, όσοι δικοί μας κυβερνόντες έχουν πλήρη γνώση των πλεονεκτημάτων που συνδέονται με τα όσα αναφέρω ως «Θέμα» στο παρόν κείμενο, δεν θεώρησαν σκόπιμο να τον ενημερώσουν έγκαιρα και τον άφησαν να κάνει το μέγα λάθος να συγκρουστεί με την έμφυτη & έντονη αντίδραση/άρνηση όλων των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων και των Γάλλων, όταν θεωρούν πως κάποιος τους θίγει άμεσα ένα από τα πιο ιερά «κεκτημένα τους δικαιώματα», δηλαδή εκείνο της βίαιης/ξαφνικής/απότομης αύξησης της ηλικίας κανονικής τους συνταξιοδότησης γήρατος, έστω και μόνο κατά 2 χρόνια.

Με άλλα λόγια, ο παραπάνω αναφερόμενος σοφός Αναλογιστής πολύ ορθά συνειδητοποίησε πως τουλάχιστον οι σημερινές κοινωνίες (και κυρίως εκείνες μετά το έτος 2000) θα είχαν από ασήμαντη έως μηδενική αντίρρηση/αντίδραση, αν κάποια πολιτική τους ηγεσία τους παρουσίαζε/επέβαλε ένα νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων γήρατός τους, το οποίο να συνδέεται με τις λέξεις «Ατομικοί Λογαριασμοί & Κεφαλαιοποιητικό Σύστημα των εισφορών υπέρ καθενός εξ αυτών» και στο οποίο ταυτόχρονα να μην υπήρχε απολύτως καμιά αναφορά για οποιαδήποτε μελλοντική αύξηση της μέχρι τότε :

• «Κανονικής ηλικίας συνταξιοδότησής τους γήρατος».
• «Των ελάχιστων ετών ασφάλισής τους για να αρχίσουν να την εισπράττουν».

Ως ουσιαστικό επίλογο θέλω να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια στον παραπάνω αναφερόμενο Αναλογιστή και πολύ λυπάμαι που δεν είχε αυτή την φαεινή ιδέα μερικές 10ετίες νωρίτερα, έτσι ώστε τουλάχιστον οι έμφρονες συνάδελφοί του Αναλογιστές να μην είμαστε αναγκασμένοι να σιχτιρίζουμε :

• Το παλαιό ΠΑΣΟΚ, επειδή δεν στήριξε καθόλου τον τότε καθηγητή πανεπιστημίου και Υπουργό Εργασίας & Κοινωνικών Ασφαλίσεων (2000-2001) κύριο Τάσο Γιαννίτση στο νομοσχέδιό του για τις από τότε προτεινόμενες σημαντικές/ριζικές αλλαγές στα συνταξιοδοτικά μας συστήματα διανεμητικού τύπου.
• Τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ψηφοφόρους/οπαδούς του για την μερική/χλιαρή στήριξη που παρείχαν στον συνταγματολόγο, καθηγητή Δημοσίου Δικαίου, αντιπρόεδρο της Διεθνούς Ένωσης Συνταγματικού Δικαίου (IACL), δικηγόρο, πολιτικό και βουλευτή του κύριο Γιώργο Κατρούγκαλο για τον δικό του αντίστοιχο νόμο (4387) το 2016, ο οποίος έχει σχεδιαστεί να ισχύσει πλήρως αρκετά χρόνια αργότερα (2023).

Οι μόνες ενοχές που ενδεχομένως να έχει μελλοντικά ο παραπάνω αναφερόμενος Αναλογιστής είναι όταν θα «παίρνει είδηση» πως «κάθε τρεις και λίγο» ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια νέα «συνταξιοδοτικά» ΤΕΑ (Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης), με όλα τα παρακάτω χαρακτηριστικά γνωρίσματα:

• Με κεντρικό στόχο/σκοπό της ίδρυσής τους την καταβολή ενός «εφάπαξ» στα μέλη τους, όταν κάποιο Μέλος αποφασίσει να συνταξιοδοτηθεί για λόγους γήρατος, μόνο και μόνο επειδή οι εισφορές εκπίπτουν από το εκάστοτε φορολογητέο τους εισόδημα.
• Με μέγιστο προσδοκώμενο αριθμό Μελών μόνο μερικές εκατοντάδες ή έστω χιλιάδες άτομα.
• Με Μέλη των ΔΣ αυτών των ΤΕΑ «συνταξιοδοτικού» τύπου, τα οποία δεν είναι ειδήμονες/ουσιαστικοί γνώστες όσον αφορά τον μακρόχρονο επενδυτικό χειρισμό των αποθεμάτων του ΤΕΑ τους και την σύνταξη των αναγκαίων ετήσιων αναλογιστικών ισοζυγίων της εκάστοτε περιουσίας του και εκ των πραγμάτων θα είναι αναγκασμένοι να απευθύνονται σε «τρίτους», με ό,τι αυτό θα συνεπάγεται σε κόστη των υπηρεσιών αυτών των «τρίτων», τα οποία ενδέχεται να απορροφούν κάθε χρόνο σημαντικό ποσοστό των εκάστοτε εισφορών των Μελών τους.

Η παραπάνω ανησυχία του επίμαχου Αναλογιστή θεωρώ/υποθέτω πως θα αυξάνει αλματωδώς για όσα ΤΕΑ «συνταξιοδοτικού» τύπου εγγυώνται επιπλέον στα Μέλη τους και την μετατροπή του προσφερόμενου εφάπαξ σε ισόβια σύνταξη γήρατος και μάλιστα μεταβιβαζόμενη στο έτερό τους ήμισυ (σύζυγο), σε περίπτωση που το πρώην Μέλος αποβιώσει πριν από αυτό, έστω και αν το πλήθος των Μελών για τα οποία καταβάλλονται εισφορές σε ένα τέτοιο συνταξιοδοτικό ΤΕΑ είναι αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες άτομα.

Όσον αφορά ειδικά αυτό το σημείο, ελπίζω να μην βρεθεί κάποιος να μου υπενθυμίσει/υποδείξει πως δεν λαμβάνω υπόψη την δυνατότητα αντασφάλισης των κινδύνων που υπονοώ, γιατί αν το κάνει, σίγουρα δεν γνωρίζει όλα όσα ισχύουν στον παγκόσμιο ιδιωτικό αντασφαλιστικό χώρο.

Βλέπετε, όλοι όσοι είστε μη επαΐοντες αναλογιστικά, πως εκτός από το εκάστοτε σημαντικό πλήθος των Μελών ενός «συνταξιοδοτικού» ΤΕΑ, παίζει τεράστιο ρόλο και η εκάστοτε αναλογία των Μελών του προς τους συνταξιούχους του, η οποία καθίσταται άκρως επικίνδυνη για την μελλοντική διατήρηση του ύψους των ήδη χορηγηθέντων ισόβιων συντάξεων γήρατος, αν αυτή η αναλογία σταδιακά μικρύνει περισσότερο από μια αρχικά προσχεδιασμένη/προβλεπόμενη (π.χ. τουλάχιστον 4 με 5 Μέλη ανά έναν συνταξιούχο), εκτός αν συνυπάρχει ένας διαχρονικά φερέγγυος και οικονομικά ιδιαίτερα εύρωστος «εργοδότης», ο οποίος να αντέχει στο διηνεκές να καλύπτει εξ ιδίων πόρων την ετήσια χρηματοδότηση των βέβαιων αναλογιστικών ελλειμμάτων του συγκεκριμένου ΤΕΑ, κάτι που μόνο ένας Κρατικός Κορβανάς μπορεί να το εξασφαλίσει, μέχρις ότου ακουστεί ξανά η περίφημη φράση του Χαρίλαου Τρικούπη «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» (Βουλή των Ελλήνων, 10 Δεκεμβρίου 1893).

Σε αντίθετη περίπτωση, η σταδιακή μείωση των ήδη χορηγηθέντων ισόβιων συντάξεων γήρατος θα είναι ένα πολύ οδυνηρός μονόδρομος για όλους (Μέλη, Συνταξιούχους και Διοικήσεις τους), έστω και αν το καταστατικό ενός ΤΕΑ «συνταξιοδοτικού» τύπου δεν αναφέρει κάτι ρητό γι’ αυτό το θέμα, αλλά απλά το θίγει με γενικότητες.

Ως τέτοιου είδους γενικότητες γνωρίζω την ύπαρξη ενός φαινομενικά αθώου άρθρου στο Καταστατικό κάποιου ΤΕΑ «συνταξιοδοτικού» τύπου, που απλά αναφέρει πως «για το συγκεκριμένο ΤΕΑ δεν ισχύουν τα περί Περιθωρίου Φερεγγυότητας», λες και αυτά τα Περιθώρια Φερεγγυότητας θεσπίστηκαν αποκλειστικά και μόνο για τις Ιδιωτικές Ασφαλιστικές Εταιρίες, ως μια έστω και στιγμιαία ένδειξη για άμεση λήψη μέτρων, έτσι ώστε να αποφευχθεί όσο είναι δυνατόν μια επικείμενη χρεωκοπία τους και μια άμεση ανάκληση της άδειας λειτουργίας τους, με ό,τι αυτό θα σημάνει για τα «κεκτημένα δικαιώματα» όσων παρέμειναν ασφαλισμένοι σ’ αυτήν την ασφαλιστική εταιρία μέχρι τότε, αλλά και όσων δεν θα έχουν πάρει μέχρι τότε τα χρήματα που θα δικαιούνται από αυτήν.

Ως τυπικό επίλογο απλά θέλω να δηλώσω πως το παρόν κείμενο το συντάσσω έχοντας στο μυαλό μου όχι τόσο τους διοικούντες τα «συνταξιοδοτικά» ΤΕΑ και όσους συναποφασίζουν για την ίδρυσή τους, αλλά κυρίως τα Μέλη τους (όσα και αν είναι) και ιδιαίτερα όσους συνδαυλίζουν/σιγοντάρουν για την ίδρυσή τους όχι ανιδιοτελώς, αλλά με καθαρά ιδιωτικά και κυρίως ποταπά προσωπικά συμφέροντα.

Με εκτίμηση

Γιάννης Περιστέρης

ΥΓ:

Οι αρχαίοι Αθηναίοι, ως γνήσιοι ειδωλολάτρες, είχαν στήσει βωμούς και στον Άγνωστο Θεό και τοποθετούσαν σ’ αυτούς μια επιγραφή, που έγραφε, μεταξύ άλλων :

«[...] θεοῖς Ἀσίας, Εὐρώπης καί Ἀφρικῆς θεοῖς αγνώστοις καί ξένοις».

Είμαι βέβαιος πως σε κάποια απώτερη μελλοντική στιγμή οι τότε κυβερνόντες θα πρέπει να αποδώσουν τις τιμές που αναλογούν από τώρα σ’ αυτόν τον άγνωστο Αναλογιστή, ο οποίος μερικές 10ετίες νωρίτερα τους έχει βγάλει από «τον λάκκο με τα φίδια», όσον αφορά τον εκάστοτε ΕΦΚΑ και τις λέξεις «αύξηση της ηλικίας κανονικής συνταξιοδότησης γήρατος» και «αύξησης των ελάχιστων ετών ασφάλισής τους για να αρχίσουν να την εισπράττουν».