Exclusively at NextDeal Του Μιλτιάδη Γκουζούρη, CEO HVA

Επιμέλεια Κωστής Σπύρου

Μέσα από τις εργασίες για το master plan για την αντιμετώπιση των πλημμυρών και τη διαχείριση των υδάτων στη Θεσσαλία, μετά τον καταστροφικό κυκλώνα «Daniel», διαφάνηκε μεταξύ άλλων και μια στρεβλή ασφαλιστική παιδεία.

Η νοοτροπία που επικρατεί και οι πεποιθήσεις πάρα πολλών πλημμυροπαθών, ως προς τη λογική της ασφάλισης, περιλαμβάνουν μια πλήρη εναπόθεση του ζητήματος των αποζημιώσεων στο κράτος.

Σύμφωνα με τη λογική των ανθρώπων αυτών, το κράτος θα πρέπει να φροντίσει να αποζημιώσει π.χ. τα νοικοκυριά για την οικοσκευή τους που καταστράφηκε από τα νερά της πλημμύρας, τους επιχειρηματίες για τα εμπορεύματα που βρέθηκαν μέσα στο νερό, τους αγρότες για τη χαμένη σοδειά τους και όλους για το εισόδημα που χάθηκε.

Στην περίπτωση κανονικής ασφάλισης, η πληρωμή του ασφαλίστρου είναι αυτή που δημιουργεί και την προσδοκία αποζημίωσης στον πληγέντα. Στην περίπτωση που εξετάσαμε στη Θεσσαλία, μας ήταν δύσκολο να αντιληφθούμε τη βάση που δημιούργησε αυτές τις προσδοκίες αποζημίωσης από τον κρατικό μηχανισμό. Ακόμα και με την αιτιολογία της πληρωμής φόρων από τους πολίτες, δεν μπορεί να στηριχτεί μια τέτοια λογική απαίτησης αποζημιώσεων από το κράτος, αφού οι φόροι είναι για τη χρηματοδότηση του Τακτικού Προϋπολογισμού, ενώ οι αποζημιώσεις είναι κάτι το έκτακτο και μη προβλέψιμο, ούτε ως προς το χρόνο που θα χρειαστούν αλλά ούτε ως προς το μέγεθός τους.

Όμως και το ίδιο το κράτος αναλαμβάνει αυτοβούλως αυτόν το ρόλο της παροχής αποζημιώσεων προς τους πολίτες, χωρίς να υπάρχει προηγούμενη πρόβλεψη σχετικά, τόσο από πλευράς κονδυλίων όσο και από πλευράς υποδομών.

Το πόσο προβληματική είναι αυτή η κατάσταση προκύπτει ποικιλοτρόπως: από τη δυσκολία κάλυψης όλων αυτών των ποσών που απαιτούνται να δοθούν στους πολίτες, τις δυσκολίες στον έλεγχο του εύλογου των δηλωθέντων ζημιών και την ταχύτητα διαχείρισης αυτών των ζητημάτων από τις διάφορες υπηρεσίες.

Και ενώ η ελληνική κυβέρνηση λειτούργησε με πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα ταχύτητα και ένταση και φάνηκε να διαθέτει ισχυρά αντανακλαστικά στο θέμα της διαχείρισης της κρίσης μετά τον «Daniel», ήταν η συγκυρία της καλής οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας το τελευταίο διάστημα που βοήθησε να καλυφθούν ζημιές ακόμα για περιπτώσεις που κανονικά δεν θα ελάμβαναν καθόλου χρήματα όπως π.χ. οι πληρωμές σε ανασφάλιστους αγρότες μέσω του ΕΛΓΑ.

Με βάση τα ευρήματα από τη μελέτη, η εταιρεία μας πρότεινε στην κυβέρνηση μια σειρά από μέτρα που αφορούν την ασφάλιση. Για παράδειγμα, προτάθηκε η υποχρεωτική ασφάλιση επιχειρήσεων με χαμηλούς τζίρους. Το όριο του τζίρου σήμερα (για υποχρέωση ασφάλισης από το νόμο) βρίσκεται πολύ ψηλά και δεν περιλαμβάνει παρά μόνον ένα μικρό ποσοστό των επιχειρήσεων της περιοχής. Στη Θεσσαλία, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων έχουν μικρούς τζίρους. Επειδή ακόμα και μια επιχείρηση με τριακόσιες χιλιάδες τζίρο ετησίως μπορεί να απασχολεί πολλούς εργαζομένους θεωρήσαμε σημαντικό και προτείναμε στον αρμόδιο υπουργό την υποχρέωση μέσω του νόμου και για αυτές τις μικρές επιχειρήσεις να ασφαλίζονται.

Η αύξηση της ασφαλιστικής βάσης μέσω της υποχρεωτικής ασφάλισης έχει συνάμα πάρα πολλά πλεονεκτήματα τόσο για τον ασφαλιζόμενο όσο και για το κράτος. Για παράδειγμα, με βάση έναν μεγάλο αριθμό ασφαλιστικών συμβολαίων μπορεί να μειωθεί το κόστος ασφάλισης, ενώ παράλληλα το κράτος απαλλάσσεται από τη μέριμνα για αποζημιώσεις και από εργασίες, που είτε είναι πολύ δύσκολο είτε είναι αδύνατον να εκτελεστούν από δημόσιες υπηρεσίες.

Σε άλλο παράδειγμα, η εκτίμηση της αξίας μιας οικοσκευής είναι κάτι που το Δημόσιο δεν μπορεί να κάνει προκαταβολικά και έτσι, όταν έρθει μια καταστροφή, το κράτος καταφεύγει σε πρακτικές αποζημίωσης με γενικά κριτήρια, π.χ. «όλοι θα αποζημιωθούν με πέντε χιλιάδες ευρώ».

Στο πεδίο, κατά τη διάρκεια υλοποίησης της μελέτης, ακούσαμε πολλές φορές τους πλημμυροπαθείς να μας λένε λ.χ. «τι να τα κάνουμε αυτά τα χρήματα; Είναι τόσα λίγα που δεν φτάνουν να καλύψουν ούτε το βάψιμο των τοίχων». Εάν όμως όλοι αυτοί είχαν ασφαλιστήριο συμβόλαιο, τότε θα μπορούσαν να αποζημιωθούν με ποσά που θα επέτρεπαν πραγματική αποκατάσταση των ζημιών, ενώ οι δημόσιες υπηρεσίες θα μπορούσαν να στραφούν (ή να παραμείνουν) αποκλειστικά σε δραστηριότητες διαχείρισης του ασφαλιστικού πλαισίου και ελέγχου των ασφαλιστικών εταιρειών.

Συνεπώς και κατά την άποψή μας, η αλλαγή νοοτροπίας στην ασφάλιση επιβάλλεται, είναι εφικτή, ιδιαίτερα μετά από μια μεγάλη κρίση, ενώ σήμερα όλοι οι φορείς, από ασφαλιστικές εταιρείες, υπουργεία, ενώσεις αγροτών, επιχειρήσεις κ.λπ., μοιάζει να είναι έτοιμοι να προβούν σε ό,τι αλλαγές χρειάζεται ώστε να επιτευχθεί αυτή η νέα διαμόρφωση του ασφαλιστικού τοπίου.

Πρόκειται για μια συγκυρία πρώτης τάξεως που δεν πρέπει να πάει χαμένη και με τους κατάλληλους πρωτεργάτες που θα «σηκώσουν το γάντι» και θ’ αναλάβουν πρωτοβουλίες και δράσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, το ασφαλιστικό τοπίο μπορεί εντός δύο-τριών ετών να καταστεί μελέτη περίπτωσης αλλαγής που θα διδάσκεται σε πανεπιστήμια στο μέλλον.

Το σχέδιο για τη Θεσσαλία

Το παρόν σχέδιο έχει ως σκοπό να αντιμετωπίσει τις αλληλένδετες προκλήσεις της πλημμύρας και της ξηρασίας, εξετάζοντας όλες τις βασικές πτυχές που θα συνεισφέρουν στην καλύτερη ανοικοδόμησή (Build Back Better) της Θεσσαλίας. Το σχέδιο χωρίζεται σε έξι τεύχη και περιγράφει τα μέτρα που απαιτούνται για την ενίσχυση της ασφάλειας των υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας, την ετοιμότητα για πλημμύρες και τη μεταρρύθμιση του γεωργικού της κλάδου. Το σχέδιο πραγματεύεται τόσο τα άμεσα και αναγκαία μέτρα (no-regret measures) που πρέπει να ληφθούν για την προστασία της Θεσσαλίας από μελλοντικές πλημμύρες και την αντιμετώπιση της κρίσης έλλειψης νερού όσο και τις αναγκαίες μακροπρόθεσμες λύσεις για έργα υποδομής, για αλλαγές στις γεωργικές πρακτικές, αλλά και για το πώς θα επιτευχθούν αλλαγές στην ψυχοκοινωνική νοοτροπία των Θεσσαλών αγροτών.

Ποιος είναι ο Μιλτιάδης Γκουζούρης

Ο κ. Μιλτιάδης Γκουζούρης είναι διευθύνων σύμβουλος της HVA International, μιας ολλανδικής εταιρείας ανάπτυξης γεωργικών έργων και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων.

Με καταγωγή από την Ελλάδα, ο Μιλτιάδης επέλεξε να μετακομίσει στις Κάτω Χώρες στα νεανικά του χρόνια για να συνεχίσει τις ακαδημαϊκές του σπουδές και όπου εξακολουθεί να διαμένει.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Μιλτιάδης έχει διατελέσει σύμβουλος σε πολλά έργα υποδομής μεγάλης κλίμακας, τα οποία τον έχουν οδηγήσει σε περισσότερες από 145 χώρες παγκοσμίως. Έχοντας ηγηθεί πολυάριθμων διαπραγματεύσεων για συμβάσεις ασφάλισης εμπορικών πιστώσεων ως COO της International Advisers, ο Μιλτιάδης ξεκίνησε μόνος του και ίδρυσε την Costwise το 2008, την οποία πούλησε το 2018.

Ο Μιλτιάδης έχει επίσης υπηρετήσει στον δημόσιο τομέα ως ειδικός σύμβουλος του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών, ως σύμβουλος του Έλληνα υπουργού Γεωργίας και βοήθησε στην έναρξη και την ίδρυση της θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων Orange Grove, όπου εξακολουθεί να βοηθά στην καθοδήγηση νεοφυών επιχειρήσεων στον ελεύθερο χρόνο του.

When HVA conducted its work on the Master Plan for flood and water management in Thessaly pursuant to the devastating Medicane Daniel, significant issues came to light concerning the understanding of insurance. It was discovered that many affected individuals expected the state to bear full responsibility for compensation.

The prevailing mentality was that the government should compensate everyone affected by floods, including households for damage to their personal effects and property; businessmen for equipment losses, and farmers for crop damage. In contrast, normal insurance operates on the principle that premium payments create the expectation of compensation. HVA found it challenging to understand the rationale behind the expectation of state compensation, even when considering tax payments by citizens. Taxes fund the regular budget, whereas compensation for extraordinary and unpredictable events should not be assumed to come from the state.

Despite this, the state often assumes the role of providing compensation without prior provisions for funds or infrastructure. This approach is problematic due to several factors: the difficulty of covering the required compensation sums, verifying the legitimacy of declared damages, and the efficiency with which these issues are managed by various services.

The Greek government’s swift and effectual response to the crisis was unprecedented given the scale of damage, thanks in part to the country’s recent good economic situation that helped cover losses, even for cases typically ineligible for compensation, such as payments to uninsured farmers through ELGA.

Based on the findings of our study, we proposed several measures to the government to improve insurance practices. One key recommendation was the compulsory insurance of businesses with low turnovers. Currently, the high turnover threshold for mandatory insurance includes only a small percentage of businesses in Thessaly, where most have smaller turnovers. HVA therefore suggested to the relevant minister to lower this limit so that insurance is compulsory even for small businesses, as even those with an annual turnover of 300.000 euros often employ many workers.

Increasing the insurance base through compulsory insurance offers several advantages. It can reduce insurance costs thanks to a larger number of policies and relieve the state from providing compensation, which public services find challenging to manage. For instance, estimating household effects’ value is impractical for the state, leading to generic compensation amounts that often fall short. During our fieldwork, flood victims frequently expressed dissatisfaction with the state’s compensation amounts, which they felt were barely sufficient to even paint the walls.

If all victims had insurance, they could receive adequate compensation, allowing public services to focus on managing the insurance framework and regulating insurance companies. A shift in the insurance mentality is crucial and feasible, especially after a major crisis. Today, all stakeholders, including insurance companies, ministries, farmers' associations, and businesses, seem ready to implement necessary changes to reform the insurance landscape.

This unique opportunity should not be wasted. With proactive leadership and appropriate actions, the insurance sector could undergo significant transformation within two to three years, potentially becoming a case study that will beused in universities.

MASTER PLAN WATER MANAGEMENT IN THESSALY IN THE WAKE OF STORM DANIEL

This Master Plan seeks to address the intertwined challenges of water inundation and water scarcity by addressing all major facets that will help Thessaly “Build Back Better”. The plan is divided into six volumes and outlines the measures needed to fortify Thessaly’s water security, flood preparedness and reform of its agricultural sector. The Master Plan addresses both the immediate, no-regret measures that need to be undertaken to help protect Thessaly from future floods and remedy the water scarcity crisis, as well as long-term infrastructural remedies, changes to agricultural practices, and how to effect changes to the psychosociological mindset of Thessalian farmers.

Who is Miltiadis Gkouzouris

Miltiadis Gkouzouris CEO, HVA International BV Est. 1879, Netherlands. Currently serving as the CEO of HVA International, a Dutch agricultural project development and asset management company, Miltiadis has an extensive background in finance, cost engineering and project management.

Originally hailing from Greece, Miltiadis chose to relocate to the Netherlands in his youth to pursue his academic studies and where he still resides.

During his career, Miltiadis has served as consultant on a number of large-scale infrastructural projects, which has taken him to more than 145 countries worldwide. Having led numerous negotiations on trade credit insurance contracts as C.O.O. of International Advisers, Miltiadis struck off on his own and founded Costwise in 2008, which he sold in 2018.

Miltiadis has also served in the public sector, as special advisor to the President and CEO of the Athens Urban Transport Organization, which was successfully remodeled. He has also served as advisor to the Greek Minister of Agriculture and helped initiate and establish the business incubator Orange Grove where he still helps mentor startups in his spare time.

Miltiadis is a fervent champion of sustainable development and actively promotes the establishment of SDG Houses around the world, currently serving on the board of the world’s first SDG House in Amsterdam.

Για μεγέθυνση πατήστε ΕΔΩ