Οδηγίες σχετικά με την μείωση ασφαλιστικών εισφορών κλάδου σύνταξης ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, δίνει με εγκύκλιο ο ΕΦΚΑ (δείτε εδώ).

Αναλυτικά, η εγκύκλιος αναφέρει τα εξής:

Με τις διατάξεις των άρθρων 1, 2 και 3 του Ν. 4578/2018 (ΦΕΚ 200/ ΤΒ/3.12.2018) αντικαθίστανται τα άρθρα 39 και 40 και προστίθεται νέο άρθρο (39Α) στο Ν.4387/2016.

Με τις νέες διατάξεις του νόμου διατηρούνται:

• Το Καθαρό Φορολογητέο Εισόδημα (ΚΦΑ) προηγούμενου έτους ως βάση υπολογισμού των εισφορών,
• η διαδικασία υπολογισμού και εισφοροδότησης,
• η διαδικασία ετήσιας εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών, ως αποτέλεσμα της σχέσης καταβλητέων και καταβληθεισών εισφορών, και θεσπίζεται μείωση στο ποσοστό εισφορών Κλάδου Σύνταξης Ελευθέρων Επαγγελματιών, Αυτοαπασχολούμενων και Αγροτών.

Με την εγκύκλιο παρέχονται διευκρινίσεις – οδηγίες για πληρέστερη κατανόηση και ενιαία εφαρμογή των νέων διατάξεων:

ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ

Ως έναρξη ισχύος της μείωσης ασφαλιστικών εισφορών κλάδου σύνταξης, σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, είναι η 01/01/2019.

ΓΕΝΙΚΑ

Για το πεδίο εφαρμογής των νέων διατάξεων και τις γενικές αλλαγές που επέρχονται, τίθενται υπόψη τα εξής:

1. Το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς Κλάδου Σύνταξης που καταβάλλουν Ελ.Επαγγελματίες και Αυτοαπασχολούμενοι, μειώνεται από 20% σε 13,33%.

2. Το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς Κλάδου Σύνταξης που καταβάλλουν οι Αγρότες μειώνεται και διαμορφώνεται μεταβατικά για τα έτη 2019 έως 2022 ως εξής:

• για το έτος 2019 από 18% σε 12%,
• για το έτος 2020 από 19% σε 12,67%,
• για το έτος 2021 από 19,5% σε 13% και
• για το έτος 2022 από 20% σε 13,33%.

3. Το ποσοστό της μηνιαίας εισφοράς Κλάδου Σύνταξης που καταβάλλουν ασφαλισμένοι του πρώην ΕΤΑΑ και αυτοαπασχολούμενοι απόφοιτοι σχολών ανώτατης εκπαίδευσης, που είναι εγγεγραμμένοι σε επιστημονικούς συλλόγους ή επιμελητήρια που έχουν τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου προερχόμενοι από τον πρώην ΟΑΕΕ, μειώνεται και διαμορφώνεται σε ποσοστό 13,33%, καθόλη τη διάρκεια της πενταετίας από την υπαγωγή τους στην ασφάλιση (αντί του 14% για τα 2 πρώτα έτη και 17% για τα επόμενα 3 έτη). Για τους ασφαλισμένους αυτούς, εφόσον η μηνιαία εισφορά υπολείπεται της ελάχιστης μηνιαίας εισφοράς των ασφαλισμένων, Αυτοαπασχολούμενων και Ελ. Επαγγελματιών άνω των πέντε ετών ασφάλισης, το ποσό της διαφοράς παραμένει ως ασφαλιστική οφειλή.

4. Σε ισχύ παραμένουν οι διατάξεις της παρ.9 του άρθρου 39 του ν.4387/2016. Ως εκ τούτου τα πρόσωπα που υπάγονται στην εν λόγω ρύθμιση εξακολουθούν να καταβάλλουν εισφορές σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 38 του ν.4387/2016.

ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΙΣΦΟΡΑ

Η υπολογιζόμενη κατά τα ανωτέρω μηνιαία εισφορά για τον Κλάδο Κύριας Σύνταξης Ελ. Επαγγελματιών, Αυτοαπασχολούμενων και Αγροτών δεν μπορεί να υπολείπεται της ελάχιστης καθορισθείσας με τις εκδοθείσες Υπουργικές Αποφάσεις, κατά εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 39 και 40 του ν.4387/2016, όπως αυτές ισχύουν με τις διατάξεις των άρθρων 1, 2 και 3 του Ν. 4578/2018.

Σε ισχύ παραμένουν οι ρυθμίσεις της παρ.2 του άρθρου 38 του ν. 4387/2016 ως προς την ανώτερη βάση υπολογισμού εισφορών.

Ειδικότερα οι ελάχιστες μηνιαίες εισφορές διαμορφώνονται κατά περίπτωση ως εξής:

Α. Μοναδική Ασφάλιση

1. Η ελάχιστη μηνιαία εισφορά Κλάδου Σύνταξης Ελ. Επαγγελματιών και Αυτοαπασχολούμενων, δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί σε ποσοστό 20% επί του κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, και διαμορφώνεται, έως 31/1/2019, σε 117,22€ (586,08*20%).

2. Η ελάχιστη μηνιαία εισφορά Κλάδου Σύνταξης Αγροτών, ασφαλισμένων π. ΟΓΑ, δεν μπορεί να υπολείπεται - για το έτος 2019 - του ποσού που αντιστοιχεί σε ποσοστό 18% επί του 70% του εκάστοτε βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, και διαμορφώνεται, έως 31/01/2019, σε 73,85€ (410,26*18%).

Η περαιτέρω κλιμάκωση έως την ολοκλήρωση του ποσοστού 20%, διαμορφώνεται, κατ΄ έτος, ως εξής:

• από 01/01/2020 έως 31/12/2020 σε ποσοστό 19%,
• από 01/01/2021 έως 31/12/2021 σε ποσοστό 19,5%,και
• από 01/01/2022 και εντεύθεν σε ποσοστό 20%,

3. Η ελάχιστη μηνιαία εισφορά Κλάδου Σύνταξης ασφαλισμένων π. ΕΤΑΑ και αυτοαπασχολούμενων αποφοίτων σχολών ανώτατης εκπαίδευσης που είναι εγγεγραμμένοι σε επιστημονικούς συλλόγους ή επιμελητήρια, που έχουν τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, προερχόμενοι από τον π. ΟΑΕΕ, κατά την πρώτη πενταετία από την υπαγωγή τους στην ασφάλιση, δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί σε ποσοστό 13,33 % επί του ποσού που αναλογεί στο 70% του εκάστοτε βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, και διαμορφώνεται, έως 31/01/2019, σε 54,69€ (410,26 * 13,33%).

Β. Παράλληλη ασφάλιση

1. Στις περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης με, α) άσκηση πολλαπλών μη μισθωτών δραστηριοτήτων και β) άσκηση μισθωτής και μη μισθωτής δραστηριότητας, η ελάχιστη μηνιαία εισφορά για τον κλάδο σύνταξης δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί σε ποσοστό 20% επί του κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών ασφάλισης, και διαμορφώνεται, έως 31/01/2019, σε 117,22€ (586,08*20%).

2. Σε περίπτωση μισθωτής εργασίας (πλήρους ή μερικής απασχόλησης) και παράλληλης άσκησης αγροτικής δραστηριότητας (με ετήσιο αγροτικό εισόδημα που υπερβαίνει το ποσό των 4.923,12€), η ελάχιστη μηνιαία εισφορά Κλάδου Σύνταξης δεν μπορεί να υπολείπεται - για το έτος 2019 - του ποσού που αντιστοιχεί σε ποσοστό 18% επί του 70% του εκάστοτε βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, και διαμορφώνεται, έως 31/01/2019, σε 73,85€ (410,26*18%) (σχετικά με το εισφοροδοτηθέν αγροτικό εισόδημα θα ακολουθήσει οδηγία).

Προσοχή!

Για την διαμόρφωση των κατώτατων ορίων από 01.02.2019, ημερομηνία έναρξης ισχύος νέου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών ασφάλισης, θα ακολουθήσουν οδηγίες. Η μείωση εισφορών, κατά τις διατάξεις του άρθρου 98 του ν.4387/2016 (εισοδηματική κλιμάκωση) εφαρμόζεται σε μη μισθωτούς ασφαλισμένους του π. ΕΤΑΑ κατά τα γνωστά. Μετά την εφαρμογή των νέων διατάξεων, προσδιορίζεται, η εισφορά Κλάδου Σύνταξης έως το ύψος της ελάχιστης μηνιαίας εισφοράς, κατά τα προαναφερόμενα.

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ – ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Έχουν πραγματοποιηθεί, σε συνεργασία με την ΗΔΙΚΑ, οι απαραίτητες προσαρμογές στο μηχανογραφικό σύστημα, οι οποίες υποστηρίζουν τους νέους κανόνες υπολογισμού των εισφορών.

Συγκεκριμένα:

1. Για τον προσδιορισμό της βάσης υπολογισμού εισφορών έτους 2019 αρχικά, και έως την εκκαθάρισή τους, έχει ληφθεί υπόψη το ΚΦΑ του έτους 2017 ή του πιο πρόσφατου εκκαθαρισμένου έτους και το σύνολο των καταβλητέων ασφαλιστικών εισφορών έτους 2017. Ως καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές λαμβάνονται οι εισφορές όπως αυτές έχουν προσδιοριστεί από την διαδικασία εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών έτους 2017.

2. Υπενθυμίζουμε ότι από 01.01.2019 και εφεξής ως βάση υπολογισμού των εισφορών λαμβάνεται το 100% του ΚΦΑ προηγούμενου έτους στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι καταβλητέες εισφορές (σχετ. το άρθρο 58 του ν.4472/2017).

3. Οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές, αθροίζονται στις αντίστοιχες πηγές εισοδήματος (επιχειρηματική ή αγροτική) για τις περαιτέρω διαδικασίες υπολογισμού εισφορών.

4. Έχουν πραγματοποιηθεί οι απαραίτητες τροποποιήσεις:

- Στη μηχανογραφική εφαρμογή «Ασφάλιση- Έσοδα μη μισθωτών» με μείωση του ποσοστού εισφοροδότησης του Κλάδου Σύνταξης.
- Στο ειδοποιητήριο πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών.
Ειδικότερα, στον πίνακα «Ανάλυση Μηνιαίας Εισφοράς» στο πεδίο «Κλ. Σύνταξης» στις περιπτώσεις που καταβάλλεται η ελάχιστη μηνιαία εισφορά, θα προστίθεται το λεκτικό «Ελάχιστη Εισφορά».
- Στον Ατομικό Λογαριασμό Ασφαλισμένου που τηρείται στον ιστότοπο ΕΦΚΑ.

Κατά τα λοιπά ισχύουν τα αναφερόμενα σε εγκύκλιες οδηγίες που έχουν εκδοθεί για τον προσδιορισμό των ασφαλιστικών εισφορών Ελ. Επαγγελματιών Αυτοαπασχολούμενων και Αγροτών.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Α. Μείωση μηνιαίας εισφοράς Κλ. Σύνταξης (Μοναδική ασφάλιση)

Παράδειγμα 1ο

Ελ. Επαγγελματίας (π. ΟΑΕΕ), με ετήσιο εισφοροδοτούμενο εισόδημα (ΚΦΑ + Καταβλητέες εισφορές) ύψους 9.000,00 €.

Η μηνιαία εισφορά κλ. Σύνταξης, με βάση το νέο ποσοστό υπολογισμού εισφοράς διαμορφώνεται σε 99,98 € (9000,00/12, 750,00 * 13,33 %).

Επειδή η μηνιαία εισφορά δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των 117,22 € (586,06*20%), θα απαιτηθεί η ελάχιστη μηνιαία εισφορά κλ. Σύνταξης 117,22 €.

Με το προϊσχύον καθεστώς η μηνιαία εισφορά κλ. Σύνταξης θα διαμορφώνονταν σε 150,00 € (9.000,00/12, 750,00*20%), άρα επέρχεται μείωση μηνιαίας εισφοράς κατά 32,78 €

Παράδειγμα 2ο

Αγρότης (π. ΟΓΑ) με ετήσιο εισφοροδοτούμενο εισόδημα (ΚΦΑ + Καταβλητέες εισφορές) ύψους 6.000,00 €.

Η μηνιαία εισφορά κλ. σύνταξης, με βάση το νέο ποσοστό υπολογισμού εισφοράς διαμορφώνεται σε 60,00 € (6.000,00/12, 500,00 * 12%).

Επειδή η μηνιαία εισφορά κλ. Σύνταξης δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των 73,85€ (410,26*18%), θα απαιτηθεί η ελάχιστη μηνιαία εισφορά κλ. Σύνταξης 73,85 €.

Με το προϊσχύον καθεστώς η μηνιαία εισφορά κλ. Σύνταξης θα διαμορφώνονταν σε 90,00 € (500,00*18%), άρα επέρχεται μείωση μηνιαίας εισφοράς κατά 16,15 € .

Β. Μείωση μηνιαίας εισφοράς Κλ. Σύνταξης (Παράλληλη ασφάλιση)

Παράδειγμα

Ελ. Επαγγελματίας (π.ΟΑΕΕ), και παράλληλα Αγρότης (π. ΟΓΑ), με ετήσιο εισφοροδοτούμενο εισόδημα (ΚΦΑ+ Καταβλητέες εισφορές), από επιχειρηματική δραστηριότητα ύψους 4.000,00 € και από αγροτική δραστηριότητα ύψους 9.000,00 €.

Η μηνιαία εισφορά κλ. Σύνταξης, με βάση το νέο ποσοστό υπολογισμού εισφοράς διαμορφώνεται σε 134,43€ και προκύπτει ως εξής:

• 44,43€ (4000,00/12, 333,33 * 13,33%) και
• 90,00€ (9000,00/12, 750 * 12%).

Με το προϊσχύον καθεστώς η μηνιαία εισφορά κλ. Σύνταξης θα διαμορφώνονταν σε 201,67€ και προκύπτει ως εξής:

• 66,67€ (4.000,00/12, 333,33 * 20%) και
• 135€ (9000,00/12, 750 * 18%),

άρα επέρχεται μείωση μηνιαίας εισφοράς κατά 24,75 €.

Γ. Μείωση εισφορών (άρθρο 98 του ν. 4387/2016) για ασφαλισμένους π. ΕΤΑΑ.

Παράδειγμα 1ο

Αυτοαπασχολούμενος, ασφαλισμένος του π. ΕΤΑΑ, άνω πενταετίας, έχει ετήσιο καθαρό φορολογητέο εισόδημα ύψους 16.000,00 €. Αφού ληφθούν υπόψη οι μεταβατικές ρυθμίσεις του άρθρου 98 του ν.4387/2016, η μηνιαία εισφορά για τον Κλ. Σύνταξης υπολογίζεται ακολουθώντας τα πιο κάτω στάδια:

α) Υπολογισμός μηνιαίας εισφοράς κλ. Σύνταξης

Η μηνιαία εισφορά , με βάση το νέο ποσοστό υπολογισμού εισφορών διαμορφώνεται σε 177,73 € (16.000/12,1.333,33 * 13,33 %)

β) Υπολογισμός μείωσης του άρθρου 98 «επί του εισοδήματος».

Σύμφωνα με τις κλίμακες εισοδήματος, για εισόδημα από 7.033,01 – 16.000,00 εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, μείωση για τον κλ. Σύνταξης ποσού 49,14 €. (σχετ. παράδειγμα υπολογισμού, στην αριθ, 1/2017 εγκύκλιο οδηγία ΕΦΚΑ).

γ) Συνολικό ποσό μηνιαίας εισφοράς κλ. Σύνταξης.

Η μηνιαία εισφορά που θα καταβάλλει ο ασφαλισμένος μετά την εφαρμογή του άρθρου 98 του ν. 4387/2016 ισούται με 128,59€ (177,73 – 49, 14), δεδομένου ότι δεν υπολείπεται της ελάχιστης μηνιαίας εισφοράς (117,22€).

Με το προϊσχύον καθεστώς η μηνιαία εισφορά κλ. Σύνταξης θα διαμορφώνονταν:

• σε 266,67 €, (1.333,33*20%),
• μείον 73,72 €, (μείωση κλ. Σύνταξης σύμφωνα με το άρθρο 98 του ν.4387/2016)

Σύνολο: 192,95 € (σύνολο μηνιαίας εισφοράς κλ. Σύνταξης) άρα επέρχεται μείωση μηνιαίας εισφοράς κατά 64,36 €.

Παράδειγμα 2ο

Αυτοαπασχολούμενος, (π. ΕΤΑΑ), κάτω πενταετίας, έχει ετήσιο καθαρό φορολογητέο εισόδημα ύψους 8.400,00 €. Αφού ληφθούν υπόψη οι μεταβατικές ρυθμίσεις του άρθρου 98 του ν.4387/2016, η μηνιαία εισφορά για τον Κλ. Σύνταξης υπολογίζεται ακολουθώντας τα πιο κάτω στάδια:

α) Υπολογισμός μηνιαίας εισφοράς κλ. Σύνταξης

Η μηνιαία εισφορά , με βάση το νέο ποσοστό υπολογισμού εισφορών διαμορφώνεται σε 93,31 € (8.400/12,700 * 13,33%)

β) Υπολογισμός μείωσης του άρθρου 98 επί του εισοδήματος.

Σύμφωνα με τις κλίμακες εισοδήματος, για εισόδημα από 4.922,01 – 8.400,00 εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, μείωση για τον κλ. Σύνταξης ποσού 19,32 €. (σχετ. παράδειγμα υπολογισμού, στην αριθμ. 1/2017 εγκύκλιο οδηγία ΕΦΚΑ).

γ) Συνολικό ποσό μηνιαίας εισφοράς κλ. σύνταξης

Η τελική μηνιαία εισφορά που θα καταβάλλει ο ασφαλισμένος μετά την εφαρμογή του άρθρου 98 του ν. 4387/2016 ισούται με 73,99 € (93,31 – 19,32 ), δεδομένου ότι δεν υπολείπεται της ελάχιστης μηνιαίας εισφοράς 54,69 € (410,26*13,33%).

δ) Ασφαλιστική οφειλή

Το ποσό των 23,91 € (δηλ. η διαφορά 117,22 – 93,31), αποτελεί ασφαλιστική οφειλή, η οποία εξοφλείται κατά τα γνωστά (σχετ. η αριθμ. 1/2017 εγκύκλιος οδηγία ΕΦΚΑ).

Με το προϊσχύον καθεστώς η μηνιαία εισφορά κλ. Σύνταξης θα διαμορφώνονταν:

• σε 119,00 €, (700,00* 17%, κατά το 4ο έτος ασφάλισης),
• μείον 24,63 €, (μείωση κλ. Σύνταξης σύμφωνα με το άρθρο 98 του ν.4387/2016)

Σύνολο: 94,37 € (σύνολο μηνιαίας εισφοράς κλ. Σύνταξης), άρα επέρχεται μείωση μηνιαίας εισφοράς κατά 20,38 € και κρατείται ως ασφαλιστική οφειλή το ποσό των 21 € (140,00-119,00).