Catastrophe Risk Pools
Με αφορμή το τραγικό συμβάν στη γείτονά χώρα και μετά από έρευνα προέκυψε ότι το Τουρκικό κράτος φέρει νομική ευθύνη να χρηματοδοτεί το κόστος ανοικοδόμησης των κτιρίων μετά από σεισμό (Disaster Law No. 7269).
Καθώς το οικονομικό βάρος τέτοιων απροσδόκητων καταστροφών είναι τεράστιο, η Τουρκία αποφάσισε να επιβάλει την ασφάλιση σεισμού σε εθνική βάση με προσφορά ασφάλισης μέσα από το Turkish Catastrophe Insurance Pool (TCIP) και στη συνέχεια να μεταφέρει το μεγαλύτερο μέρος του κινδύνου σε διεθνείς αντασφαλίσεις και κεφαλαιαγορές.
Αρχικά το Turkish Catastrophe Insurance Pool. χρηματοδοτήθηκε από την World Bank και με τον τωρινό σεισμό, μεγάλο μερίδιο των ζημιών πρόκειται να καλυφθεί από αυτό.
Τι είναι όμως οι Δεξαμενές Κινδύνου Καταστροφών;
Καθώς οι κλιματολογικές καταστροφές αυξάνονται σε συχνότητα και σοβαρότητα και σε αυτές προστίθενται μεγάλες φυσικές καταστροφές, οι οικονομικές και ανθρώπινες απώλειες μεγαλώνουν.
Δυστυχώς, οι αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες είναι οι λιγότερο εξοπλισμένες για να αντιμετωπίσουν καταστροφές, συχνά πλήττονται περισσότερο.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχουν εμφανιστεί νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να αντιμετωπίσουν την καταστροφή, με την εισαγωγή της παραμετρικής ασφάλισης για καταστροφές μεγάλης κλίμακας, αλλά και νέο τρόπο χρηματοδότησης και επιμερισμού του κινδύνου.
Μέσω κρατικών ομάδων διαχείρισης κινδύνων καταστροφής, οι χώρες μπορούν να συγκεντρώσουν κινδύνους σε ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο, να κρατήσουν μέρος του κινδύνου, με κοινά αποθεματικά και κεφάλαια και να μεταφέρουν τον πλεονάζοντα κίνδυνο στις αντασφαλιστικές επιχειρήσεις και σε κεφαλαιαγορές .
Αυτή η πρακτική ονομάζεται Δεξαμενή Κινδύνου Καταστροφών.
Συγκεκριμένα οι Olivier Mahul και Francis Ghesquiere της World Bank Group είπαν:
« Όπως πολλές άλλες καλές ιδέες, έτσι και αυτή ξεκίνησε από μια χαρτοπετσέτα….Σε ένα εστιατόριο στο Kingston, αρχίσαμε να συλλέγουμε ιδέες για τη δημιουργία μιας βιώσιμης οικονομικής λύσης για ταχεία απόκριση στην αναπόφευκτη περίπτωση μελλοντικών τυφώνων ή σεισμών».
Ως το 2005, η ασφάλιση κινδύνου καταστροφών βασιζόταν στην παραδοσιακή ασφάλιση όπου οι πληρωμές ανταποκρίνονταν στις πραγματικές απώλειες. Έτσι οι αποζημιώσεις καθυστερούσαν, καθώς οι απώλειες έπρεπε να αξιολογούνται επί τόπου.
Με την παραμετρική ασφάλιση, οι πληρωμές βασίζονται στη σοβαρότητα του περιστατικού και όχι στις πραγματικές απώλειες, κάνοντας τις πληρωμές πιο γρήγορες. Αλλά αυτή η ιδέα ήταν νέα και σε μεγάλο βαθμό μη δοκιμασμένη εκείνη την εποχή.
Η Παγκόσμια Τράπεζα είχε μόλις ξεκινήσει μια σειρά πιλοτικών παραμετρικών προϊόντων ασφάλισης.
Τα Στελέχη της παγκόσμιας Τράπεζας αναρωτήθηκαν:
«Τι θα γινόταν αν τα παραμετρικά προϊόντα, βασισμένα σε επίσημες μετρήσεις της ταχύτητας του ανέμου ή της κίνησης του εδάφους, χρησιμοποιούνταν για κυβερνήσεις;
Και τι θα γινόταν αν, αντί να εργάζονται μόνες τους, οι κυβερνήσεις Αναπτυσσομένων Χωρών μπορούσαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους συγκεντρώνοντας τα αποθέματά τους και αποκτώντας πρόσβαση στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές με φθηνότερες τιμές; Σχεδιάσαμε αυτή την ιδέα σε μια χαρτοπετσέτα και το ταξίδι ξεκίνησε.»
Αυτή ήταν η πρώτη εφαρμογή των Δεξαμενών Κινδύνων Καταστροφών.
Η κρατική παραμετρική ασφάλιση είναι ένα από αυτά τα εργαλεία και παραμένει βασικό μέρος της αρχιτεκτονικής της χρηματοδότησης κινδύνου καταστροφών.
Περιφερειακές ομάδες κινδύνου έχουν αναπτυχθεί για την παροχή κρατικής παραμετρικής ασφάλισης στις Αναπτυσσόμενες Χώρες.
Αυτές οι ομάδες έχουν προσφέρει στις Αναπτυσσόμενες Χώρες πολυάριθμα οφέλη, όπως γρήγορες πληρωμές ασφάλισης, εργαλεία για τον εντοπισμό και τη διαχείριση κινδύνων καταστροφών και πλατφόρμες για την προώθηση του πολιτικού διαλόγου για τη διαχείριση κινδύνων καταστροφών.
Ωστόσο παραμένουν ερωτήματα σχετικά με τους περιορισμούς των Δεξαμενών και την εξέλιξή τους στο μέλλον.
Αν και η Ελλάδα κατατάσσεται στις Ανεπτυγμένες Χώρες η ανάγκη για χρήση πόρων ανοικοδόμησης μετά από ένα καταστροφικό σεισμό, είναι προφανής, ήδη από το 2012 με τη μελέτη «Proposal for a National Earthquake Insurance Programme for Greece» των Aglaia Petseti & Milton Nektarios.
Η ανάγκη αυτή γίνεται πιο επιτακτική μετά από τη δήλωση του καθηγητή Σεισμολογίας του κ. Γεράσιμου Παπαδόπουλου: «…για αυξημένες πιθανότητες σεισμού 6 Ρίχτερ στην Ελλάδα το 2023».
