*Αναδημοσίευση άρθρου του Γιώργου Κουτίνα
Έχοντας κάποια εμπειρία από την ευρωπαϊκή αγορά, προσπαθώ, εδώ και περίπου 25 χρόνια, να προωθήσω στην ελληνική αγορά την Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης ως αναγκαίο στοιχείο εκσυγχρονισμού του συστήματος παροχής υπηρεσιών. Οδηγός στη σχετική προσπάθεια
- η προφανής ανάγκη που απορρέει από τη θεμελιώδη αρχή του Αστικού Κώδικα, που ισχύει στο δίκαιο όλων των πολιτισμένων χωρών και χαρακτηριστικά αναφέρει πως “αυτός που από αμέλεια ζημιώνει κάποιον υποχρεούται να τον αποζημιώνει” και
- η ανάγκη εναρμόνισης με το ευρύτερο θεσμικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ρυθμίζει θέματα ελεύθερης παροχής υπηρεσιών με γνώμονα τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες “Προστασία Καταναλωτή” και “Προστασία Ανταγωνισμού” που ενσωματώθηκαν στην εγχώρια νομοθεσία.
Ομολογώ πως ήταν ελάχιστη η πρόοδος που συντελέστηκε πάνω στο θέμα, όλα αυτά τα χρόνια. Η ουσιαστική εφαρμογή της νομοθεσίας θα έλεγα, παραμένει “φάκελος κενός” ή γίνεται πλημμελώς σε ένα ιδιότυπο καθεστώς αδράνειας και “ασυλίας” στα θέματα αστικής ευθύνης. Ωστόσο, μετά από μια παρατεταμένη οικονομική κρίση οι συνθήκες αλλάζουν και κάτι έχει αρχίσει να κινείται, σε μια αγορά που πρέπει να ορθοποδήσει και να προχωρήσει.
Ευθύνη έναντι Καταναλωτών
Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ο βασικός Νόμος 2251/1994 για την Προστασία Καταναλωτή ο οποίος συμπληρώθηκε αργότερα, επί το αυστηρότερο, με το Νόμο 3587/2007 (ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 29/2005 περί θεμάτων ανταγωνισμού). Κατά την εποχή της θέσπισής του βασικού αυτού νόμου στη χώρα μας, είχε συζητηθεί διεξοδικά λόγω του ότι εισήγαγε κατά σαφή και συστηματικό τρόπο θέματα που σχετίζονται με την παραγωγή ή εμπορεία Προϊόντων και με την Παροχή Υπηρεσιών προς τους Καταναλωτές. Χαρακτηριστικό και μεγάλης σημασίας είναι το άρθρο 8 του Ν.2251/94 (Ευθύνη του παρέχοντος υπηρεσίες), όπου ρητά αναφέρεται πως
Ο παρέχων υπηρεσίες ευθύνεται για κάθε περιουσιακή ζημία ή ηθική βλάβη που προκάλεσε παράνομα και υπαίτια, με πράξη ή παράλειψή του, κατά την παροχή αυτών στον καταναλωτή. Ως παρέχων υπηρεσίες νοείται όποιος, στο πλαίσιο της άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας, παρέχει υπηρεσία, κατά τρόπο ανεξάρτητο…
Πόσοι γνωρίζουν το συγκεκριμένο άρθρο; Είναι βέβαιο πως όχι μόνο οι Καταναλωτές αλλά και οι ίδιοι οι Επαγγελματίες το αγνοούν. Είναι πιθανόν ακόμη και οι νομικοί Σύμβουλοι των αντίστοιχων επαγγελματικών συλλόγων να μη το γνωρίζουν αφού θα έπρεπε να πάρουν θέση επί του θέματος ενημερώνοντας τα μέλη τους. Γιατί άραγε; Μήπως γιατί εξυπηρετεί καλύτερα η διαιώνιση του “θολού τοπίου” στα θέματα επαγγελματικής ευθύνης με ελεύθερο το πεδίο για αντιπαραθέσεις και νομικές διεκδικήσεις:
Από την πλευρά της, η εγχώρια ασφαλιστική αγορά πρέπει επίσης να γνωρίζει και να αναλάβει τις δέουσες πρωτοβουλίες για τον κλάδο Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης ο οποίος παρουσιάζει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης.
Αναγκαία η μεταρρύθμιση
Η κοινωνία μας πέρα από την εύκολη υιοθέτηση των καταναλωτικών προτύπων συμπεριφοράς, στα θέματα ευθύνης παρέμεινε αδρανής και επικίνδυνα αδιάφορη, υπνωτισμένη από την επίπλαστη κοινωνική ευμάρεια που δημιουργήθηκε πριν μερικά χρόνια. Ωστόσο η καταναλωτική συνείδηση των Ελλήνων σιγά-σιγά ωριμάζει. Μετά την οικονομική κρίση που βίωσε η χώρα, χρειάζεται οπωσδήποτε εκσυγχρονισμό για την ανάκαμψή της. Σε μια τέτοια προοπτική, η έννοια της “Ευθύνης” στην ευρύτερη διάστασή της, φαίνεται να είναι το μεγάλο ζητούμενο. Η ασφαλιστική κάλυψή της στο βαθμό που είναι ασφαλίσιμη, θα πρέπει να αναδειχθεί στην πράξη και να προσεγγισθεί επί της ουσίας.
Οι σύγχρονες εξελίξεις στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον απαιτήσεων και “έντασης κινδύνου”, όπου οι διάφοροι Επαγγελματίες Παροχής Υπηρεσιών (Αρχιτέκτονες, Μηχανικοί, Δικηγόροι, Λογιστές, Ελεγκτές, Σύμβουλοι κ.α.) καλούνται να δραστηριοποιηθούν με νέες απαιτήσεις με ανοιχτό το ενδεχόμενο να βρεθούν εκτεθειμένοι σε αξιώσεις αποζημίωσης. Προς τούτο, είναι αναγκαίο να υπάρχει κατάλληλη ασφαλιστική κάλυψη της επαγγελματικής ευθύνης, όπως εξάλλου προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία που ενσωματώθηκε στην εγχώρια νομοθεσία με το Νόμο 3844/2010.
Οι Ασφαλιστικές Εταιρείες και οι Ασφαλιστικοί Διαμεσολαβητές που αναζητούν νέους δρόμους ανάπτυξης με ταυτόχρονη ανάδειξη του κοινωνικού ρόλου της Ιδιωτικής Ασφάλισης, θα πρέπει να αναλάβουν σχετικές πρωτοβουλίες. Το ίδιο ίσως θα πρέπει να πράξουν οι Ενώσεις Καταναλωτών αλλά και διάφοροι Επαγγελματικοί Σύλλογοι για τη διασφάλιση των μελών τους. Γιατί, οι καιροί αλλάζουν …
(*) Ο Γιώργος Κουτίνας είναι Μηχανικός του ΕΜΠ & ENSPM Γαλλίας, Εμπειρογνώμων Ασφαλίσεων σε θέματα τεχνικών έργων, αστικής ευθύνης και εξειδικευμένων επιχειρηματικών κινδύνων (gkoutinas@gkoutinas.gr).
