Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής στον τομέα των αερομεταφορών, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εξέτασε με ενδιαφέρον τις απαιτήσεις των αερομεταφορέων σε θέματα ασφάλισης. Στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής μεταφορών και προκειμένου να ενισχυθεί η προστασία των καταναλωτών και να αποφευχθεί η στρέβλωση του ανταγωνισμού μεταξύ των μεταφορέων, η ΕΕ θέλησε να θεσπίσει ένα ελάχιστο επίπεδο ασφάλισης για την κάλυψη των ευθύνης των αερομεταφορέων έναντι των επιβατών, των αποσκευών, του φορτίου και τρίτων.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 785/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, για τις απαιτήσεις ασφάλισης των αερομεταφορέων και των επιχειρήσεων εκμετάλλευσης αεροσκαφών [Βλέπε πράξεις τροποποίησης].

ΣΥΝΟΨΗ

Ο κανονισμός αποβλέπει στον καθορισμό των ελάχιστων απαιτήσεων ασφάλισης εις ό,τι αφορά τους αερομεταφορείς και τους φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών, δηλαδή τόσο για τις εμπορικές όσο και για τις ιδιωτικές πτήσεις, έναντι των επιβατών, των αποσκευών, του φορτίου και τρίτων.

Εις ό,τι αφορά τη μεταφορά ταχυδρομείου, οι απαιτήσεις ασφάλισης είναι αυτές που προβλέπονται από τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1008/2008 καθώς και από τις εθνικές νομοθεσίες των κρατών μελών.

Πεδίο εφαρμογής

Ο κανονισμός εφαρμόζεται σε όλους τους αερομεταφορείς και όλες τις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης αεροσκαφών που εκτελούν πτήσεις εντός ή υπέρ του εδάφους κράτους μέλους ή προς ή από κράτος μέλος στο οποίο εφαρμόζεται η Συνθήκη.

Ο κανονισμός δεν εφαρμόζεται:

• στα κρατικά αεροσκάφη (στρατιωτικά, τελωνειακά ή αστυνομικά αεροσκάφη),
• στα αερομοντέλα με μέγιστη μάζα απογείωσης ΜΤΟΜ * μικρότερη από 20 kg,
• στα αεροδύναμα των οποίων η απογείωση γίνεται με τα πόδια (συμπεριλαμβανομένων των αλεξίπτωτων πλαγιάς με κινητήρα και των αιωρόπτερων),
• στα δέσμια αερόστατα,
• στους χαρταετούς,
• στα αλεξίπτωτα (συμπεριλαμβανομένων των συρόμενων αλεξιπτώτων),
• στα ελαφρά μηχανοκίνήτα αεροσκάφη και τα ανεμόπτερα με μέγιστη μάζα απογείωσης (ΜΤΟΜ) κατώτερη των 500 kg που χρησιμοποιούνται για μη εμπορικούς σκοπούς ή για τοπικές εκπαιδευτικές πτήσεις (όσον αφορά τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις βάσει του παρόντος κανονισμού σχετικά με τους κινδύνους πολέμου και τρομοκρατίας).

Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται στον αερολιμένα του Γιβραλτάρ. Οι κυβερνήσεις του Βασιλείου της Ισπανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου θα ενημερώσουν το Συμβούλιο για την ημερομηνία της ανωτέρω έναρξης εφαρμογής.

Αρχές από τις οποίες διαπνέεται η ασφάλιση

Ο κανονισμός υποχρεώνει τους αερομεταφορείς και τις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης αεροσκαφών να ασφαλιστούν για την κάλυψη ειδικής αεροπορικής ευθύνης έναντι των επιβατών, των αποσκευών, του φορτίου και τρίτων ενώ στους ασφαλισμένους κινδύνους περιλαμβάνονται οι πολεμικές ενέργειες, η τρομοκρατικές ενέργειες, η αεροπειρατεία, η δολιοφθορά, η παράνομη κατακράτηση αεροσκάφους και οι εμφύλιες ταραχές.

Ο κανονισμός δεν θίγει τους κανόνες περί ευθύνης οι οποίοι πηγάζουν από διεθνείς συμβάσεις, από τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή από την εθνική νομοθεσία των κρατών μελών.

Συμμόρφωση

Οι αερομεταφορείς και, εφόσον αυτό απαιτείται, οι επιχειρήσεις εκμετάλλευσης αεροσκαφών αποδεικνύουν τη συμμόρφωσή τους προς τις απαιτήσεις ασφάλισης του κανονισμού προσκομίζοντας στις αρμόδιες αρχές του «ενδιαφερομένου κράτους μέλους»* πιστοποιητικό ασφάλισης ή άλλο έγκυρο αποδεικτό ασφάλισης.

Ασφάλιση για ευθύνη έναντι των επιβατών, των αποσκευών και του φορτίου

Εις ό,τι αφορά την ευθύνη έναντι επιβατών, η ελάχιστη ασφαλιστική κάλυψη ορίζεται σε 250.000 ΕΤΔ* ανά επιβάτη. Ωστόσο, ως προς τις μη εμπορικές πτήσεις αεροσκαφών με ΜΤΟΜ που δεν υπερβαίνει τα 2.700 kg, τα κράτη μέλη δύνανται να καθορίζουν χαμηλότερο επίπεδο ελάχιστης ασφαλιστικής κάλυψης υπό τον όρο ότι η εν λόγω κάλυψη αντιστοιχεί τουλάχιστον σε 100.000 ΕΤΔ ανά επιβάτη.

Εις ό,τι αφορά την ευθύνη έναντι των αποσκευών, η ελάχιστη ασφαλιστική κάλυψη ορίζεται σε 1.000 ΕΤΔ ανά επιβάτη στις εμπορικές πτήσεις.

Για την ευθύνη έναντι του φορτίου, η ελάχιστη ασφαλιστική κάλυψη ορίζεται σε 19 ΕΤΔ ανά χιλιόγραμμο στις εμπορικές πτήσεις.

Η προαναφερθείσα ασφαλιστική κάλυψη δεν εφαρμόζεται στις πτήσεις πάνω από το έδαφος των κρατών μελών που εκτελούνται από αερομεταφορείς εκτός ΕΕ ή από επιχειρήσεις εκμετάλλευσης που χρησιμοποιούν αεροσκάφη νηολογημένα εκτός ΕΕ και οι οποίες δεν συνεπάγονται προσγείωση στο έδαφος αυτό, ή απογείωση από αυτό.

Ασφάλιση ευθύνης έναντι τρίτων

Όσον αφορά την ασφάλιση ευθύνης έναντι τρίτων, η ελάχιστη ασφαλιστική κάλυψη ανά ατύχημα για κάθε αεροσκάφος είναι:

Συμμόρφωση και κυρώσεις

Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι αερομεταφορείς και οι επιχειρήσεις εκμετάλλευσης αεροσκαφών συμμορφώνονται προς τον παρόντα κανονισμό.

Όσον αφορά τις πτήσεις από αερομεταφορείς εκτός ΕΕ ή από αεροσκάφη νηολογημένα εκτός ΕΕ, οι οποίες δεν συνεπάγονται προσγείωση σε κράτος μέλος ή απογείωση από αυτό, καθώς και ως προς τις στάσεις τέτοιων αεροσκαφών στα κράτη μέλη για μη κυκλοφοριακούς σκοπούς, το οικείο κράτος μέλος δύναται να απαιτήσει αποδείξεις της συμμόρφωσης προς τις ελάχιστες απαιτήσεις ασφάλισης που ορίζει ο παρών κανονισμός.

Οι κυρώσεις τις οποίες επιβάλλουν τα κράτη μέλη για παραβάσεις του κανονισμού πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές. Ως προς τους αερομεταφορείς της ΕΕ, οι κυρώσεις αυτές μπορούν να περιλαμβάνουν την ανάκληση της άδειας εκμετάλλευσης. Ως προς τους αερομεταφορείς εκτός ΕΕ και τις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης αεροσκαφών που χρησιμοποιούν αεροσκάφη νηολογημένα εκτός ΕΕ, οι κυρώσεις δύνανται να περιλαμβάνουν την άρνηση του δικαιώματος προσγείωσης στο έδαφος κράτους μέλους.

Σε περίπτωση που τα κράτη μέλη δεν έχουν πεισθεί ότι πληρούνται οι όροι του κανονισμού, δεν επιτρέπουν την απογείωση αεροσκάφους έως ότου ο οικείος αερομεταφορέας ή η επιχείρηση εκμετάλλευσης του αεροσκάφους προσκομίσει αποδείξεις επαρκούς ασφάλισης.

Λέξεις-κλειδιά της πράξης

• «ΜΤΟΜ»: Πρόκειται για τη μέγιστη μάζα απογείωσης η οποία αντιστοιχεί προς πιστοποιημένο μέγεθος συγκεκριμένο για όλους τους τύπους αεροσκαφών, όπως αυτό δηλώνεται στο πιστοποιητικό πτητικής ικανότητας του αεροσκάφους.
• «Ενδιαφερόμενο κράτος μέλος»: πρόκειται για το κράτος μέλος που χορήγησε την άδεια εκμετάλλευσης στον αερομεταφορέα της ΕΕ ή το κράτος μέλος στο οποίο είναι νηολογημένο το αεροσκάφος του φορέα εκμετάλλευσης. Εις ό,τι αφορά τους αερομεταφορείς εκτός ΕΕ και τις επιχειρήσεις εκμετάλλευσης αεροσκαφών που χρησιμοποιούν αεροσκάφη νηολογημένα εκτός ΕΕ, πρόκειται για το κράτος μέλος στο οποίο πραγματοποιούνται προσγειώσεις ή από το οποίο διενεργούνται απογειώσεις.
• «ΕΤΔ»: Πρόκειται για ειδικό δικαίωμα ανάληψης που συνιστά μια εικονική πίστωση στα ελευθέρως χρησιμοποιούμενα νομίσματα των κρατών μελών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου [ορισμός του ΕΤΔ από το ΔΝΤ (ES) (EN) (FR)].

Διαβάστε στα "Συνημμένα αρχεία" τι αναφέρει ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 785/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, για τις απαιτήσεις ασφάλισης των αερομεταφορέων και των επιχειρήσεων εκμετάλλευσης αεροσκαφών.