Απαντήσεις σε όλα δίνει ο Φωκίωνας Μπράβος ιδρυτής της International Life στην αποκλειστική συνέντευξη που δίνει στην κάμερα του nextdeal.gr και αποκαλύπτει ότι η Εθνική Ασφαλιστική συμφώνησε να πάρει χίλια ακόμη συμβόλαια ζωής προσφέροντας έτσι διέξοδο σε ισάριθμους ασφαλισμένους.

Ο κ. Μπράβος αναφέρεται αναλυτικά στον στρατηγικό στόχο που είχε να μεταβιβάσει το σύνολο του χαρτοφυλακίου ζωής και να διατηρήσει τις γενικές ασφάλειες στόχος που τελικά δεν επετεύχθη. Ωστόσο δηλώνει ότι πάλεψε, αγωνίσθηκε προκειμένου να μειωθείς το ελάχιστο ο αρνητικός αντίκτυπος από το κλείσιμο των εταιρειών για τους ασφαλισμένους. Έχασε λέει, την αξιοπιστία του από την υπόθεση αυτή και πολλά εκατομμύρια από την προσωπική του περιουσία.

Διαβάστε στη συνέχεια τη συνέντευξη:

- Ένα θέμα που απασχόλησε την Ελληνική Ασφαλιστική Αγορά και φυσικά όλους τους εμπλεκόμενους της υπόθεσης, είναι το θέμα της μεταβίβασης του χαρτοφυλακίου της International Life στην Εθνική Ασφαλιστική. Ένα θέμα που έχει κρατήσει πάνω από ένα χρόνο αλλά φαίνεται πως πλέον αρχίζει να τελειώνει. Σήμερα έχουμε την χαρά να είμαστε με τον κύριο Φωκίωνα Μπράβο ο οποίος θα μας εξηγήσει λίγο όλο το ιστορικό της υπόθεσης και το που βρισκόμαστε σήμερα. Κύριε Μπράβο, ευχαριστώ πάρα πολύ κατ’ αρχάς για το χρόνο και που δεχτήκατε να είμαστε σήμερα εδώ για να ξεκαθαρίσουμε λίγο αυτήν την ιστορία και να μας διαφωτίσετε σε διάφορες πτυχές της υπόθεσης.

- Κύριε Σπύρου, εγώ σας ευχαριστώ γιατί μου δίνετε την ευκαιρία, ακριβώς όπως το είπατε, να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα. Κατ’ αρχήν μιας και το λέτε να πούμε ένα γρήγορο ιστορικό. Η International Life έχει μία ιστορία σαν ασφαλιστική επιχείρηση 61 χρόνια. Εξήντα ένα χρόνια που εισέπραξε πάνω από 1δις. ασφάλιστρα και νομίζω ήταν μια από τις καλύτερες εταιρίες της αγοράς διότι κατορθώσαμε να έχουμε πρωτιές, ιδίως στον χώρο της τεχνολογίας. Το IT μας είναι 10 χρόνια μπροστά από όλη την αγορά. Είχαμε real time IT. Σε όλη την Ελλάδα όποιος είχε μια οθόνη μπορούσε και ασύρματα να μπαίνει και να μαθαίνει τα πάντα κτλ. Προσωπικό και στελέχη έμπειρα, με πολλά χρόνια στην αγορά, έχοντας περάσει από κόσκινο και να έχει μείνει ότι καλύτερο μπορούσαμε. Η εταιρία έδινε ένα υψηλό service στους πελάτες, ταχύτερες εξυπηρέτησης ζημίας, οι εκκρεμείς μας ζημίες ήταν από τις λιγότερες αναλογικά, δικαστηριοποίηση είχαμε κάτω του 3% που είναι πάρα πολύ καλός αριθμός. Όλοι δηλαδή οι δείκτες ήταν καλοί. Χαρτοφυλάκιο μεγάλο, είχαμε φτάσει στα 120 εκατομμύρια, ασφαλιστές έμπειροι, κερδοφόρα αποτελέσματα. Όλα καλά! Είναι τρελό να πει κάποιος ότι μια εταιρία με αυτά τα χαρακτηριστικά οδηγείται σε αδιέξοδο. Η πραγματικότητα είναι μόνο μία. Οι επενδύσεις. Όπως ξέρετε μια ασφαλιστική εταιρία, τα λεφτά τα οποία μαζεύει, τα επενδύει. Οι επενδύσεις είναι προκαθορισμένες από την νομοθεσία οπότε δεν μπορούμε να κάνουμε ότι θέλουμε. Επενδύονταν σε κάποιες μορφές, σε κάποιες ποσοστώσεις θα έλεγα και εμείς τα επενδύαμε κατά κύριο λόγο στην Ελλάδα. Πολλές αλλοδαπές εταιρίες τα επενδύουν στο εξωτερικό. Με την οικονομική κρίση από το 2008 και εδώ, εκτός από το χτύπημα που υπήρχε στην αγορά από τα 5,5δις που είχαμε φτάσει, φτάσαμε στα 3,5δις τζίρο, στις επενδύσεις μας υπήρξαν και κάποια σοβαρά προβλήματα. Είχαμε μια υποαξία στα ακίνητα. Πέσανε δηλαδή τα ακίνητα αξίας 72 εκατομμυρίων πέσανε κάτω από το 40%. Δημιουργήθηκε ένα άνοιγμα εκεί. Δεύτερον είχαμε πολλές μετοχές blue chips κυρίως στη Εθνική Τράπεζα οι οποίες με την ανακεφαλαίωση των τραπεζών έγιναν μηδεν. Χάσαμε και από εκεί λεφτά. Και τέλος μας ήρθε και το θέμα του κουρέματος των ομολόγων, το PSI όπου το κεφάλαιο και οι τόκοι που χάθηκαν αυτό το διάστημα, έχουν υπερβεί τα 40 με 45 εκατομμύρια. Αν τα αθροίσετε όλα αυτά θα δείτε ότι βγαίνουν τρελά νούμερα για μια ελληνόκτητη ασφαλιστική εταιρία. Παρόμοια προβλήματα είχαν και οι Τραπεζικές οι οποίες επένδυαν και αυτές στην Ελλάδα αλλά εκεί είχαμε μια έμμεση χρηματοδότηση μέσω του ΤΧΣ για την Εθνική, την Eurobank και την Αγροτική οι οποίες κατέβασαν κεφάλαια και κάλυψαν τα αντίστοιχα ανοίγματα των τραπεζικών. Η εταιρία λοιπόν αντελήφθη τα ανοίγματα αυτά, ξεκινήσαμε να τα καλύψουμε με αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, εισφέραμε πάρα πολλά πράγματα εμείς οι παλαιοί μέτοχοι, υπήρξαν και κάποιοι καινούργιοι οι οποίοι άρχισαν να εισφέρουν αλλά καταλήξαμε πολύ γρήγορα ότι για μια Εταιρία Ζωής η οποία με επερχόμενο τότε και το Solvency II που θα αύξανε τις υποχρεώσεις, θα γινόταν η ζωή πάρα πολύ δύσκολη και αν κατορθώναμε να επιβιώσουμε θα ήταν πάντα με την ψυχή στο στόμα να τα φέρουμε βόλτα κάθε χρόνο και πως θα τα κανονίσουμε. Καταλήξαμε λοιπόν πριν από μερικά χρόνια, ότι δυστυχώς εάν δεν βρεθεί ένας μεγάλος μέτοχος να μπει, η μόνη λύση είναι να μπορέσουμε να μεταφέρουμε όλο το χαρτοφυλάκιο ζωής που ήταν το πιο εντάσεως κεφαλαίου θα έλεγα προϊόν σε μια σοβαρή, κορυφαία εταιρία στην αγορά η οποία θα αναλάβει τα συμβόλαια, όπως είναι δηλαδή δεν θα αλλάξει το σώμα του συμβολαίου, με τους ίδιους όρους, με τα ίδια ασφάλιστρα, με τα ίδια δεδομένα, με ότι προϊστορία υπάρχει, να συνεχίσει κανονικά τις ασφάλειες. Καταλήξαμε στην Εθνική η οποία είναι η μεγαλύτερη ασφαλιστική, η οποία μετά από διαπραγματεύσεις που κράτησαν αρκετό καιρό , στις 11 Δεκεμβρίου του 2015 καταλήξαμε στο να μεταφερθεί εκεί όλο το χαρτοφυλάκιο. Από την άλλη μεριά, είχαμε αποφασίσει η Εταιρία Γενικών να συνεχίσει και πλέον εμείς στο μέλλον θα δουλεύαμε σαν Γενικές Ασφάλειες, το διοικητικό προσωπικό και οι άνθρωποι των πωλήσεων που έχουμε μαζί μας και μέσω μίας μεσιτικής θα εξυπηρετούσαμε το χαρτοφυλάκιο ζωής το δίκτυο πωλήσεων μας στην Εθνική θα έκανε παραγωγή ζωής στην Εθνική και θα έκανε παραγωγή γενικών στην International ΑΕΓΑ. Η συμφωνία ενώ έγινε 11 Δεκεμβρίου, υπήρξαν κάποια νομικά ζητήματα, υπήρξε αλλαγή διοίκησης στην Εθνική, διάφορα έκτακτα γεγονότα τα οποία είχαν σαν αποτέλεσμα να καθυστερήσει αυτή η ολοκλήρωση και να ολοκληρωθεί μόλις προ ημερών, δηλαδή στις αρχές Μαρτίου του 2017.

- Θέλετε να μας πείτε μερικές λεπτομέρειες πάνω σε αυτό γιατί όλοι έχουμε μια μεγάλη απορία γιατί πήρε τόσο χρόνο μέχρι να καταλήξει σε μια απόφαση;

- Κατ’ αρχήν έπρεπε να υπάρξει ένα νομοθετικό πλαίσιο που να απαλλάσσει αστικών ευθυνών την απορροφούσα εταιρία ένα χαρτοφυλάκιο μερικώς όπως ήταν η Εθνική από τυχόν απαιτήσεις που θα προέκυπταν από τους εναπομείναντες πίσω δηλαδή θα μπορούσαμε να πούμε ότι απορροφά η εταιρία το 80-90% του χαρτοφυλακίου και αυτό το 10-20% που μένει πίσω στρέφονται με αγωγές εναντίον της Εθνικής, πράγμα για το οποίο δεν έφταιγε η Εθνική σε τίποτα. Αυτό έγινε μια νομοθετική ρύθμιση που πέρασε από τη Βουλή των Ελλήνων στις αρχές Φεβρουαρίου με την νομοθεσία περί Solvency αλλά αυτό μας είχε ρίξει ήδη δύο μήνες πίσω. Δεύτερον, εκεί που περιμέναμε τέλος πάντων να προχωρήσουμε, η διοίκηση της Εθνικής Τραπέζης αποφασίζει να αλλάξει τη διοίκηση της Εθνικής Ασφαλιστικής. Αποχώρησαν ο κύριος Δημόπουλος και ο κύριος Μαυρόγαλος, ανέλαβε η νέα διοίκηση ο κύριος Σταύρος Κωνσταντάς ως αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος κτλ. οι οποίοι κατ’ αρχήν έπρεπε να αντιληφθούν περί τίνος επρόκειτο. Είχαν λίγα πράγματα στο κεφάλι τους. Το καταλαβαίνω αυτό. Όταν αναλαμβάνεις μια εταιρία, το πρώτο πράγμα που θα έκαναν δεν θα ήταν να ασχοληθούν με εμάς.

- Ο κύριος Κωνσταντάς βεβαίως ο οποίος έχει περάσει από την International Life.

- Έχει περάσει αλλά ήξερε την ποιότητα της δουλειάς μας, δεν υπήρχε αυτό το θέμα. αλλά ξέρετε η Εθνική είναι μια μεγάλη εταιρία, βαριά εταιρία θα έλεγα στην οποία υπάρχουν μέσα θα έλεγα διάφορα συμφέροντα συγκρουόμενα κι μικροσυμφέροντα και ότι κάνει ένας άνθρωπος της διοίκησης πρέπει να είναι απολύτως κρυστάλλινο, να μην έχει περιθώρια να δεχθεί επικρίσεις και κριτικές και κάποιες φορές και κακοήθεις κριτικές. Εγώ αντιλαμβάνομαι πόσο ακανθώδης είναι μια καρέκλα σε μια τέτοια εταιρία. Για τις άλλες εταιρίες τις ιδιωτικές έχεις σε ένα διοικητικό συμβούλιο να λογοδοτήσεις. Στην Εθνική έχεις να λογοδοτήσεις στους πάντες. Στους πάντες και πελάτες και εργαζόμενους και αγορά και εποπτική αρχή βεβαίως κλπ. Ήρθε η διοίκηση τελικά. Στις 13 Ιουνίου υπογράψαμε ένα προσύμφωνο το οποίο προέβλεπε ότι 31 Ιουλίου μπορεί να είναι η ημέρα που θα γίνει η μεταβίβαση. Φτάσαμε στις 31 Ιουλίου και στα εκατομμύρια που δίνουμε των αποθεματικών μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και 14 ακίνητα αξίας κάτω των 10 εκατομμυρίων, μέχρι 10 εκατομμύρια ήταν περίπου, τα οποία όμως με την αλλαγή του κανονιστικού πλαισίου που έχει γίνει στην μεταβίβαση των ακινήτων που ήμασταν από τους πρώτους που το πήραν είδηση, ανακαλύψαμε ότι έπρεπε να τα εφοδιάσουμε με 700 πιστοποιητικά, σχέδια, εγκρίσεις, άδεις κλπ. Για να γίνει η μεταβίβαση.

- 700 σχέδια λόγου χάρη;

- Όχι δεν ήταν. Καθόμουν και τα μέτραγα. Αρχίσαμε πυρετωδώς να τα μαζεύουμε. Ήταν Αύγουστος, είχαμε δυσκολίες λόγω μήνα, έλειπε πολύς κόσμος τέλος πάντων. Γύρω στα μέσα Σεπτεμβρίου είχαμε μαζέψει το μεγαλύτερο μέρος αλλά ακόμη δεν είχαμε τελειώσει. Ήδη είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν φήμες ότι καθυστερεί η μεταβίβαση γιατί υπάρχει πρόβλημα με τα συμβόλαια των ακινήτων, έχουν βάρη, έχουν προβλήματα. Όλα αυτά ήταν ανοησίες βέβαια και κακοήθειες γιατί τίποτα δεν υπήρχε από αυτά. Υπήρχαν διάφορα προβλήματα. Θα σας πω μερικά έτσι χάριν αστεϊσμού θα έλεγα. Αν σε ένα ακίνητο έχετε αλλάξει μια πόρτα ή έχετε προσθέσει μια πόρτα ή έναν τοίχο, αυτό πρέπει να πάει στην Πολεοδομία να πάρει άδεια σαν αυθαίρετο. Για να κάνεις τη διαδικασία του αυθαιρέτου χρειάζονται Κάποιοι μήνες και κάποιο κόστος. Ε αρχίσαμε και μπλέκαμε διότι σε ακίνητα που είχαμε 20 και 30 χρόνια βεβαίως είχαμε κάνει κάποιες μικρό-μεταβολές. Μικρό-μεταβολές βεβαίως. Δεν γκρεμίσαμε το ακίνητο. Όλα αυτά μας καθυστερούσανε. Η Τράπεζα της Ελλάδος θεώρησε ότι ο τρόπος που δουλεύαμε εμείς δεν ήταν σωστός, έπρεπε να ανατεθεί σε άλλους να τα κάνουν. Τους ανετέθησαν γύρω στις 15 με 20 Σεπτεμβρίου. Εμείς είχαμε συγκεντρώσει όλα αυτά από αρχές Αυγούστου μέχρι 15 – 20 Σεπτεμβρίου. Από τις 15 – 20 Σεπτεμβρίου παρέλαβαν αυτό το υλικό οι νέοι που ανέλαβαν τη διεκπεραίωση μηχανικοί, δικηγόροι και φοροτεχνικοί και τελικά ολοκλήρωσαν τη δουλειά τους στις 3 Μαρτίου. Αντιλαμβάνεστε ότι πέρασαν ο Οκτώβριος έως τον Φεβρουάριο δηλαδή μπήκαμε στον έκτο μήνα για να τελειώσουν. Πιστεύω από αυτό να διεφάνη ότι εμείς κάναμε αρκετά καλά τη δουλειά μας, δεύτερον ότι δεν υπήρχαν ούτε βάρη, ούτε υποθήκες, ούτε κρυμμένα ελαττώματα, ούτε τίποτα. Ήταν αυτά τα διαδικαστικά. Και εσύ κύριε Σπύρου εάν θέλεις να πουλήσεις σήμερα το σπίτι σου, θα αντιμετωπίσεις μία δυσκολία. Παλιά πουλάγαμε πολύ εύκολα με έναν δικηγόρο. Θα δεις τώρα ότι χρειάζονται διαδικασίες ημερών. Εν πάση περιπτώσει, τέλος καλό όλα καλά. Σε αυτό το χρονικό διάστημα όμως ήταν έντονες οι φημολογίες και η δυσφήμιση. Οι πελάτες άρχισαν να πανικοβάλλονται, να φοβούνται. Άρχισαν να λένε ότι θα χάσουν τα χρήματά τους. Από 20.000 και πλέον συμβόλαια που είχαμε όταν ξεκίνησε η διαδικασία, σήμερα φτάνουμε να μεταβιβαστούν ούτε καλά - καλά 10.000 που παραμένουν σε ισχύ. Από αυτά παίρνει περίπου τα 8.000 η Εθνική και έτσι μας μένουν κάνα 2.000 συμβόλαια, ίσως και λιγότερα από 2.000… 1.500 συμβόλαια τα οποία είναι αυτά τα οποία δεν μπορέσαμε να τακτοποιήσουμε στην Εθνική διότι δεν ήταν στις προδιαγραφές που είχε βάλει η Εθνική να τα πάρει. Προσπάθησα αυτό το διάστημα να τα δώσουμε κάπου από εδώ από κει αλλά υπαρχούσης της Εθνικής που έπαιρνε τον κύριο όγκο ήταν δύσκολο μια άλλη εταιρία να αναμειχθεί. Αυτή είναι με δύο λόγια η ιστορία πως φτάσαμε εδώ. Εμείς που σκοπεύαμε τώρα από όλη αυτήν την ιστορία. Όπως σας είπα σκοπεύαμε να διατηρήσουμε την εταιρία Γενικών και να επιτύχουμε τους εξής στόχους. Πρώτα από όλα οι πελάτες να πάνε όλοι σε μια φερέγγυα εταιρία με τους ίδιους όρους και να μην επιβαρυνθούν τίποτα. Να συνεχίσουν κανονικά να έχουν τις καλύψεις υγείας, ζωής, ότι και να είναι αυτά. Δεύτερον, οι ασφαλιστές μας να συνεχίσουν να παίρνουν τις προμήθειές τους από τα χαρτοφυλάκια τα οποία μεταβιβάζουμε αλλού. Τρίτον, οι νέες εργασίες που θα κάνουν οι ασφαλιστές να περνάνε μέσω της μεσιτικής, όπως και το service χαρτοφυλακίου ζωής της μεσιτικής μας, να εξακολουθήσουμε να δίνουμε ένα ποιοτικό service όσο γίνεται καλύτερο, να επιτύχουμε και στόχους διατήρησης λογικού κλπ. Τέταρτον, προχωρήσαμε στο θέμα του προσωπικού. 300 έμμισθοι υπάλληλοι δεν χρειαζόταν πλέον. Αποφασίσαμε λοιπόν σταδιακά να τους απολύσουμε. Δεν τους απολύσαμε όμως καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους μέχρι τέλη καλοκαιριού, πιστεύοντας πρώτον πως θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε την εταιρία Γενικών και δεύτερον έπρεπε να δίνουμε ένα service και μια εξυπηρέτηση για το υπάρχον χαρτοφυλάκιο ζωής. Τι έγινε τότε; Όταν είδαμε ότι τελικά η διατήρηση εν ζωή όλου αυτού του μηχανισμού με τα δεκάδες γραφεία πωλήσεων, τους 300 μισθωτούς κτλ. είχε ένα τεράστιο κόστος και ροκάνιζε ότι διαθέσιμα είχαμε, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε απολύσεις και σήμερα που μιλάμε έχουν απολυθεί 260 – 270 περίπου υπάλληλοι, παίρνοντας όλοι μετρητοίς τις αποζημιώσεις τους. Σε κάποιους πολύ χαμηλών αποζημιώσεων δίναμε κάτι περισσότερο για να τους βοηθήσουμε τους ανθρώπους. Προσπαθήσαμε να βοηθήσουμε να βρουν δουλειά, βοηθήσαμε και σε κάποιους από αυτούς και βρήκαμε δουλειά αντιλαμβάνεστε ότι αλλά 260 – 270 δεν μπορείς να τους τακτοποιήσεις αυτές τις εποχές μάλιστα. Πέμπτον, με την αιμορραγία την κεφαλαιακή που είχαμε με την διατήρηση των εταιριών, οδηγήθηκε τελικά σε αδιέξοδο και η εταιρία Γενικών. Αποφασίσαμε τον περασμένο Αύγουστο ότι η εταιρία αυτή παύει να κάνει ανανεώσεις και ψάξαμε να βρούμε μια εταιρία να μεταφέρουμε το χαρτοφυλάκιο γενικών τώρα. Η Εθνική εκείνη τη στιγμή ακόμη ήταν εκκρεμής (Αύγουστος). Δεν τολμούσα να ξανά πάω στην Εθνική διότι φοβόμουν μην κρατήσουν άλλα δύο χρόνια να το συζητάω. Μιλήσαμε με την Interamerican τότε. Μέσα σε 24ωρα συμφωνήσαμε με την Interamerican. Σταμάτησε να ανανεώνει η εταιρία Γενικών τα συμβόλαια Αυγούστου και πέρα και κάθε μήνα οι ανανεώσεις έγκαιρα βγαίνουν από την Interamerican. Έτσι λοιπόν οδηγηθήκαμε και οι δύο εταιρίες να οδηγούνται σε ένα κλείσιμο, το οποίο κλείσιμο των δύο εταιρειών θα γίνει όταν ολοκληρωθεί η μεταφορά των χαρτοφυλακίων.

Ήδη το 90% και για να μην πω το 100% των Γενικών κοντεύει να μεταφερθεί. Το 90% της Ζωής μεταφέρεται και θα μεταφερθεί στην Εθνική, επομένως αυτά τα οποία θα μας μείνουν θα είναι μόνο κάποια συμβόλαια της εταιρίας Ζωής. Στο σημείο αυτό έχουμε και ένα νεότερο. Προχθές το Δ.Σ της Εθνικής έλαβε απόφαση και δέχεται να παραλάβει το ήμισυ αυτών των συμβολαίων. Είναι όλα τα συμβόλαια που δεν είχαν μεταφερθεί δηλαδή, που δεν τα παίρνει η Εθνική, συμβόλαια τα οποία είναι τα λεγόμενα «απλές ασφάλειες». «Απλή ασφάλεια» είναι η απλή ασφάλεια θανάτου. Υπάρχου διάφοροι τύποι: μειούμενη όταν έχεις δάνειο κτλ. Όλα αυτά τα οποία είναι κάτω των χιλίων συμβολαίων, δέχτηκε να τα πάρει η Εθνική. Έτσι μας μένει ατακτοποίητο κατά κάποιο τρόπο ένα ποσοστό συμβολαίων το οποίο είναι κάτω του 10% από αυτά που έχουμε σε ισχύ σήμερα. Όλα αυτά τα κάναμε κύριε Σπύρου διότι σας είπα τρία πράγματα. Πρώτον, είμαστε στην εταιρία 61 χρόνια. Ζούμε, εργαζόμαστε, έχουμε πάρει του κόσμου τις διακρίσεις, βραβεία. Η παλιά μου εταιρία λεγόταν Αδριατική. Εδώ και 30-35 χρόνια λέγεται International. Δεύτερον, εγώ είμαι στο επάγγελμα 47 χρόνια. Κλείνω σε λίγο μισό αιώνα. Σε αυτά τα 47 χρόνια προσπάθησα να δουλέψω για την αγορά. Έχω εργαστεί σε θέσεις Ένωσης, ΕΙΑΣ και όλα αυτά τα συλλογικά όργανα, προσφέροντας πάντα χωρίς καμία αμοιβή, χωρίς καμία άμεση ωφέλεια γιατί πιστεύω στον θεσμό της ασφάλισης και αυτή ήταν η δουλειά του πατέρα μου, αυτή είναι η δικιά μου και αυτή είναι του υιού μου. Και τρίτον και τελευταίον, σαν εταιρία πάντα πιστεύω ότι προσπαθήσαμε να δουλέψουμε με μια λίγο ρομαντική νοοτροπία. Να είμαστε ευθείς, να είμαστε όσο γίνεται έντιμοι, να εξυπηρετούμε τον πελάτη, να εξυπηρετούμε τον συνεργάτη, να είμαστε κοντά στους ανθρώπους μας, να αισθάνονται οι άνθρωποί μας ότι ναι μεν είμαστε 300 στον διοικητικό χώρο και 1000 στις πωλήσεις αλλά είμαστε κατά το δυνατόν μια οικογένεια, τεράστια βέβαια. Ήταν χαρακτηριστικό ότι έχουμε πάρει του κόσμου τα βραβεία Best Work Place, έχουμε κόσμο πολύ που δούλευε εδώ 30 και 40 χρόνια και πάντα τους αντιμετώπισα και με αντιμετωπίζουν με σεβασμό. Όλα αυτά τα πράγματα δεν μπορείς να τα κλωτσήσεις έτσι ξαφνικά επειδή υπήρξε μια αναποδιά. Κάναμε αλλεπάλληλες αυξήσεις. Εξαντλήσαμε όλες μας τις δυνάμεις, δεν έμεινε κανένα περιθώριο άλλο και οδηγηθήκαμε σε αυτές τις λύσεις. Πιστεύω εγώ ότι μπορούμε να πούμε αυτό της Αγίας γραφής «εγώ τον δρόμο τετέλεκα την πίστιν τετήρηκα».

- Τι είναι αυτό που θεωρείτε ότι δεν έκανε καλά ο επιχειρηματίας Φωκίων Μπράβος και έφτασε μέχρι εδώ, δεδομένου ότι υπάρχουν και άλλες ελληνικές ασφαλιστικές εταιρίες με τα ίδια θέματα όπως PSI κ.λ.π.;

- Βεβαίως. Στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα. Θεώρησα ότι δώσαμε πολύ μεγάλο βάρος στην ποιότητα λειτουργίας της εταιρίας, στο response time όπως λέω, δηλαδή στον χρόνο ανταπόκρισης στο αίτημα του πελάτη ή του συνεργάτη. Θα σας πω ότι είχαμε μετρήσει σε πόσες μέρες πληρώνουμε τη ζημία. Δεν νομίζω πολλές εταιρίες να έχουν τέτοια τρέλα που είχαμε εμείς εδώ. Μετράγαμε τις μέρες. Λέγαμε γιατί να είναι 14 μέρες και να μην τις κάνουμε 10; Γιατί να μην τις κάνουμε 8 ή 5; Δεύτερον δίναμε μεγάλη σημασία στο να υποστηρίξουμε, να εκπαιδεύσουμε και να κάνουμε καλούς επαγγελματίες, στις σχέσεις και όλα αυτά. Δεν ασχοληθήκαμε ποτέ σοβαρά και το περάσαμε λάθος βέβαια κάπως ελαφρά με τις επενδύσεις. Έπρεπε τις επενδύσεις να τις παρακολουθήσουμε από πιο κοντά, να είμαστε πιο αυστηροί με τις επενδύσεις μας και να μπορέσουμε να μειώσουμε τις τυχόν ζημίες, να είχαμε λιγότερες ζημίες εν πάση περιπτώσει.

- Πολλοί υποστήριζαν από παλιά ότι ο όμιλος International έχει κάποια προβλήματα. Μόνο εσείς ή η εποπτεία δεν τα έβλεπε;

- Κοιτάξτε, τα προβλήματα τα οποία είχαμε, ήταν τα τελευταία χρόνια καθαρά κεφαλαιακά. Ήταν κεφαλαιακά διότι, να σας δώσω ένα παράδειγμα. Πριν από δέκα χρόνια, όταν έχεις ένα χαρτοφυλάκιο επενδύσεων 200 εκατομμυρίων όπως είχαμε , είχαμε αποδόσεις 7%, 6%, 5%, 8%, είχαμε υπεραξίες ακινήτων τότε. Έφτανε λοιπόν στο τέλος του χρόνου, όταν κάνεις μία αποτίμηση όλων αυτών, τα 200 να έχουν γίνει αυτόματα 215. Άρα είχες ένα πλεονάζων κεφάλαιο 15 εκατομμυρίων, το οποίο σε βοηθούσε για τις νέες αυξήσεις που είχες ανάγκη να κάνεις. Γιατί έχεις αρχίσει να κάνεις, κυρίως, γιατί μεγαλώνει ο τζίρος σου. Και βεβαίως μπορείς να αποσύρεις ένα κομμάτι των ασφαλίστρων για να κάνεις απόθεμα, αλλά πολλές φορές δεν φτάνει αυτό. Άρα σε συνδυασμό με την απόδοση των επενδύσεων, σε συνδυασμό τα περιθώρια που μας έδινε η κερδοφορία το λύναμε. Από το 2008 και μετά, οι επενδύσεις δεν είναι θετικές. Είναι αρνητικές. Άρα αρχίσαμε να έχουμε ανοίγματα. Αρχίσαμε λοιπόν να παλεύουμε, να κάνουμε διάφορα, ταχυδακτυλουργικά πολλές φορές θα έλεγα, για να λύσουμε το πρόβλημα, έστω και προσωρινά, με την ελπίδα ότι θα το λύσουμε παρακάτω. Αυτό, το κάνεις 2,3,4 χρόνια, κάπου κουράζεσαι, κάπου βλέπεις ότι δεν έχει μέλλον. Και όταν είδαμε και το Solvency II που ακόμα γίνεται πιο αυστηρότερο το πλαίσιο και πέρα των ποσοτικών κριτηρίων μπαίνουμε και ποιοτικά κριτήρια, δεν έμεναν πολλά περιθώρια να ελπίζουμε οτι μπορούσαμε αυτόνομα και μόνοι μας να το λύνουμε. Αναζητήσαμε επενδυτές, κυκλοφορήσαμε πάρα πολύ στο εξωτερικό, πολλοί άνθρωποί μας, στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη, στο Παρίσι, στην Κίνα, στη Σανγκάη. Υπήρχαν κάποιοι μικροενδιαφερόμενοι κατά κάποιο τρόπο λέω, γιατί οι περισσότεροι λέγανε μία κουβέντα… Αν το είχαμε κάνει 15 χρόνια πίσω, θα ήταν τελείως διαφορετικά. Αλλά τη τελευταία σχεδόν δεκαετία πια, τα περιθώρια ήταν πολύ στενά. Ήρθαν κάποιοι και συζητήσαμε, κάναμε διαπραγματεύσεις, ελπίζαμε, αλλά δεν τα καταφέραμε. Εκεί ήταν το πρόβλημα.

- Από όλη αυτή την υπόθεση, άλλοι λίγο λιγότερο, άλλοι ίσως λίγο περισσότερο, όλοι κάτι χάσανε. Εσείς σαν επιχειρηματίας κύριε Μπράβο, τι χάσατε;

- Εγώ κόντεψα να χάσω την αξιοπιστία μου πρώτα απ' όλα. Κάτι το οποίο τουλάχιστον οι άνθρωποι που δουλεύανε στον όμιλο ξέρανε οτι αυτά που τους λέω είναι η αλήθεια και η πραγματικότητα. Εδώ πέρα τους υποσχέθηκα κάποιες λύσεις που αντί να λήξουν σε λογικά πλαίσια και όπως σας είχα πει, δεν λήξανε ούτε σε λογικά πλαίσια, αναγκάστηκα να σταματήσουμε και την AEΓΑ, μέχρι πρότινος δηλαδή. Πρώτα από όλα η αξιοπιστία. Δεύτερον, βεβαίως όλες οι αυξήσεις που γίνανε, που φτάσαμε σε βελτίωση κεφαλαιακής επάρκειας της τάξεως 30-35 εκατομμύρια, αυτά ήταν αυξήσεις από προσωπικά χρήματα, ότι περιουσία υπήρχε, κεφαλαιοποίηση κερδών και όλες τις μεθόδους που είχαμε χρησιμοποιήσει. Άρα εάν είχαμε διακόψει την εταιρία όπως άλλοι συνάδελφοί μου το κάνανε πριν τρία χρόνια, θα είχε μείνει αυτή η περιουσία σε εμένα. Η προσωπική μου δηλαδή λέω. Ε τώρα έβαλα και την περιουσία μου εδώ.

- Να πάμε σε ένα άλλο κομμάτι, τους συνεργάτες σας, τους διαμεσολαβητές. Πρόσφατα είδαμε και μία ανακοίνωση σας στον τύπο, οτι θα συνεχίσετε από την πλευρά του διαμεσολαβητή, ως μεσίτης πλέον. Κάποιοι συνεργάτες σας όμως, ακόμα δεν έχουνε πάρει κάποιες προμήθειες, πως μπορούν να σας εμπιστευτούν ξανά και να συνεχίσουν μαζί σας;

- Το θέμα των προμηθειών ήταν μία απόφαση που ελήφθη, αν θυμάμαι καλά τον Ιούνιο, με εισήγηση κατά πάσα πιθανότητα του ασφαλιστικού διαχειριστή, για λόγους ρευστότητας, να υπάρξει μία απόφαση της Τραπέζης της Ελλάδος, δηλαδή της ΕΠΑΘ, μία ΕΠΑΘ, που έλεγε οτι δεν πρέπει να καταβάλλονται εξαγορές συμβολαίων ζωής, δεν πρέπει να καταβάλλονται υπερπρομήθειες έλεγε στην αρχή των συμβολαίων κτλ. Πράγματι είχε παγώσει από το καλοκαίρι η καταβολή των προμηθειών. Φτάνοντας όμως τώρα η εταιρία ζωής στο τέλος της μπόρεσε να έχει τη ρευστότητα και προ ημερών, πρόσφατα πολύ, πλήρωσε όλες τις προμήθειες μέχρι αρχές του έτους φέτος. Υπενθυμίζω οτι από τις 9 Φεβρουαρίου στον κλάδο ζωής, τις προμήθειες θα τις καταβάλει η Εθνική. Αν δεν κάνω λάθος, μας μένει να πληρώσουμε μόνο και τον Γενάρη, μέχρι τις 9 Φεβρουαρίου για να κλείσουμε το κομμάτι ζωής. Η εταιρία γενικών πράγματι έχει αυτή τη στιγμή εκκρεμότητες. Φοβάμαι ότι αυτό το πράγμα να πρέπει να πάει στον εκκαθαριστή και από την περιουσία που θα βρει ο εκκαθαριστής, γιατί υπάρχουν κάποια ακίνητα, εκατομμυρίων ακίνητα βέβαια μιλάω, αν μπορέσει να τα ρευστοποιήσει γρήγορα και σε καλές τιμές, να μπορέσει να ικανοποιήσει τις ανάγκες.

- Μάλιστα. Αν είχατε μπροστά σας έναν ασφαλισμένο της International Life τι θα του λέγατε;

- Κλάδου Ζωής ή Κλάδου Γενικών;

- Κλάδο Ζωής.

- Θα του έλεγα ότι, νομίζω αν είσαι παλιός, θα μας έχει δοκιμάσει κάποιες φορές, με claims, με το ένα, το άλλο και θα έχεις διαπιστώσει ότι ήμασταν γενικά μία συνεπής εταιρία. Έτσι θέλω να είμαστε αλλά δυστυχώς δεν τα καταφέραμε. Και δεν τα καταφέραμε γιατί χάσαμε πολλά λεφτά σε επενδύσεις. Ψάξαμε όμως να βρούμε μία λύση για εσένα ευπρόσωπη, να βρούμε μία κορυφαία εταιρία της αγοράς, να αναλάβει, να συνεχίσει με τους ίδιους όρους, το τονίζω αυτό, τα ίδια ασφάλιστρα, το συμβόλαιο μας εκεί. Εμείς θα είμαστε πάλι εδώ, μεσίτες τώρα, εξυπηρετώντας το συμβόλαιό σου με την ίδια αγάπη, με το ίδιο πάθος, με τον ίδιο ζήλο.

- Τελικά ο κόσμος πρέπει να εμπιστεύεται τις ασφαλιστικές εταιρίες; Την ιδιωτική ασφάλιση;

- Κύριε Σπύρου εδώ έχουμε μία μεγάλη μεταλλαγή θα έλεγα, από τότε που ανέλαβε υφυπουργός εμπορίου ο κύριος Πάγκαλος το 1981 μέχρι πρότινος, κλείσανε 85 ασφαλιστικές εταιρίες στην ελληνική ασφαλιστική αγορά. Συντριπτικό μέρος ήταν εταιρίες που ασχολούνταν με το αυτοκίνητο βέβαια. Κάθε φορά που έκλεινε μία εταιρία, δημιουργείτο μία πληγή. Μεγαλύτερο πατατράκ έγινε βέβαια με την ΑΣΠΙΔΑ, η οποία ήταν εταιρία ζωής και είχε μεγάλο όγκο, χιλιάδες πελάτες, χιλιάδες ασφαλισμένους, συνεργάτες κτλ. Η αγορά πέρασε ένα μεγάλο σοκ και ακόμα περνάει. Και το περνάει για ένα πολύ απλό λόγο. Ότι οι εκκαθαριστές οι οποίοι μπήκανε, ενώ η εταιρία έκλεισε Σεπτέμβριο του 2009, φτάσαμε τώρα το 2016, να δίνουνε ψυχία έναντι των εξαγορών στους ασφαλισμένους. Διερωτώμαι δηλαδή, επί οκτώ χρόνια, δεν μπορούσανε να εξοικονομήσουν από όλη την περιουσία κάποια κομμάτια και να τα δίνουνε και δώσανε, αν θυμάμαι καλά ποσοστά 5% της αξίας της εξαγοράς; Δηλαδή και μεγάλη καθυστέρηση και ψυχία, δε ξέρω, θα μπορέσουν να δώσουν και άλλα κομμάτια στους κυρίους αυτούς που έχουν αξία εξαγοράς που είναι και οι πιο παθόντες θα έλεγα; Όλο αυτό ήταν ένα καταστροφικό γεγονός για τις ασφάλειες και κυριότερα για τις ασφάλειες ζωής. Όταν έκλεισε όμως τρία χρόνια αργότερα η Internationale Leben, (26.16), μία εταιρία ελληνική μεν, αλλά με μετόχους που είχαν έρθει από τη Γερμανία, Έλληνες, και άφησε από οτι έχω ακούσει τουλάχιστον, κάπου 40 εκατομμύρια αποθέματα, τα οποία δεν υπήρχαν, υποχρεώσεις δηλαδή, παρεμβλήθη το ιδιωτικό κεφάλαιο ζωής, το οποίο ιδρύθηκε στα τέλη του 2010, δηλαδή ένα χρόνο μετά το κλείσιμο της Ασπίδος, το οποίο δεν μπορούσε να καλύψει την Ασπίδα αναδρομικά βέβαια, παρεμβλήθηκε το ιδιωτικό κεφάλαιο ζωής και κάλυψε το σύνολο σχεδόν των προβλημάτων αυτών και νομίζω, εσείς που είστε στο χώρο της δημοσιογραφίας, δε θα ακούσατε ούτε εσείς ουτε εμείς ένα γκρίζο ή ένα παράπονο για την Internationale Leben. Γιατί η αγορά είχε λάβει πρόνοια να ιδρυθεί το εγγυητικό ζωής μετά το πάθημα της Ασπίδος. Επομένως εκεί βλέπουμε ένα παράδειγμα, πως αρχίζει και ρεγουλάρεται το σύστημα για κάποια η εταιρία που για τους Α ή Β λόγους δεν μπόρεσε να τα φέρει βόλτα κυρίως στη ζωή. Ερχόμαστε τώρα εμείς, είμαστε το δεύτερο περιστατικό εμείς που λειτουργήσαμε τελείως διαφορετικά. Εμείς ξεκινήσαμε να καλύψουμε όλες μας τις υποχρεώσεις, αποθέματα υπήρχαν, κεφάλαια υπήρχαν, απλά με τη συρρίκνωση των ακινήτων με τα κουρέματα και όλα αυτά, λιγότερα από αυτά που θα θέλαμε. Ξεκινήσαμε λοιπόν να αποζημιώσουμε τους πάντες, από ασφαλισμένους, εργαζόμενους, να μπορέσουμε να είμαστε με καθαρό μέτωπο, για να μπορούμε να συνεχίσουμε αύριο στην αγορά, έστω από ένα άλλο μετερίζι, αλλά να συνεχίσουμε. Το κάναμε αυτό εις βάρος της περιουσίας μας, της προσωπικής περιουσίας και δίνουμε ένα παράδειγμα αν θέλετε, οτι υπάρχουν και τέτοιες εταιρίες. Και θέλουμε να δώσουμε το έναυσμα αυτής της διαδικασίας, μία διαδικασία που υπάρχει στην Ευρώπη, για την Ελλάδα ίσως είναι καινούργια, την προβλέπει αν θέλετε και η νομοθεσία του Solvency II, το οποίο έχει περάσει η Τράπεζα της Ελλάδος πέρισυ από τη Βουλή και να μπορέσουμε στο μέλλον να είμαστε ακόμα πιο οργανωμένη η όλη ιστορία και αν μία εταιρία οδηγείται σε ένα αδιέξοδο γα τον οποιοδήποτε λόγο, να υπάρχουν τα συστήματα, οι δικλείδες ασφαλείας και το όλο σύστημα να είναι ρονταρισμένο, που σε ταχύτατους χρόνους να ικανοποιεί τους πάντες και να μην υπάρχει κανένας τραυματισμός. Και να αισθάνεται ο ασφαλισμένος της ιδιωτικής ασφάλισης ότι είναι πολύ περισσότερο ασφαλής από οτι είναι στην κοινωνική. Γιατί και η κοινωνική έχει προβλήματα. Εμείς λοιπόν να καταφέρουμε μόνοι μας, να τα λύνουμε αυτά τα προβλήματα.

- Τέλος, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν είχατε μπροστά σας έναν έλληνα νέο επιχειρηματία, ο οποίος θέλε να ανοίξει μία ελληνική ασφαλιστική εταιρία ζωής, τι θα του λέγατε;

- Γιατί μου κάνετε δύσκολες ερωτήσεις; Θα του έλεγα μακριά! Θα μου πείτε γιατί. Θα σας πω γιατί. Διότι στην πράξη βλέπουμε ένα ολιγοπωλιακό καθεστώς να επικρατεί στην αγορά. Τι θα πει αυτό; Σήμερα γύρω στο 75-80% το market share είναι πολυεθνικές. Αν γυρίσουμε 20 χρόνια πίσω, ήταν 25%. Με την πώληση της Εθνικής και την απόσυρση από την αγορά της International, οι ελληνόκτητες εταιρίες οι οποίες θα μείνουν θα έχουν ένα market share κάτω του 10%. Και από ότι φαίνεται, κάτι το Solvency II, κάτι γενικότερα η νομοθεσία, κάτι η αυστηρότητα της εποπτικής αρχής, κάτι το ένα, κάτι το άλλο, αυτό σε λίγο θα γίνει μηδέν. Μπορεί να μην γίνει σε ένα χρόνο. Υπάρχει μία μελέτη που είχε κάνει η McKincey πριν από 7-8 χρόνια περίπου και έγραψε πως όταν επέλθει το Solvency II που σχεδιαζόταν τότε, οι 5.500 ασφαλιστικές εταιρίες της Ευρώπης με την εφαρμογή του Solvency II, θα οδηγήσουν την ευρωπαϊκή αγορά σε λίγα χρόνια να περιοριστεί στο καλό σενάριο από 5.500 σε 2.400 εταιρίες, δηλαδή περίπου στις μισές και το κακό σενάριο 800. Δηλαδή στο 15%. Το βλέπουμε στην πράξη να συμβαίνει αυτό.

- Και κάπου εδώ, κλείνει αυτή η συζήτηση και ελπίζουμε να καλύψαμε αρκετά μερικές από τις ερωτήσεις και απορίες που μπορεί να έχει ο περισσότερος κόσμος. Κύριε Μπράβο, σας ευχαριστώ πολύ.