Καθώς η τεχνολογία αντικαθιστά σιγά, σιγά τον ανθρώπινο παράγοντα στο τιμόνι, οι ασφαλιστικές εταιρείες βρίσκονται αντιμέτωπες με καινοφανείς προκλήσεις ευθύνης. Από τη νομική ρύθμιση έως την ανάλυση big data, η νέα εποχή της αυτόνομης οδήγησης απαιτεί ριζική αναπροσαρμογή της ασφάλισης.
Η τεχνολογία αυτόνομης οδήγησης δεν αποτελεί πλέον θεωρητικό σενάριο. Πολλές αυτοκινητοβιομηχανίες και μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας επενδύουν ήδη σημαντικά κεφάλαια για την ανάπτυξη οχημάτων επιπέδου 3, 4 και 5, με στόχο την πλήρη (ή σχεδόν πλήρη) απεξάρτηση από την ανθρώπινη εμπλοκή στην καθημερινή οδήγηση. Για τους ασφαλιστές, αυτή η εξέλιξη συνεπάγεται μια ριζική αναθεώρηση του τρόπου αξιολόγησης του κινδύνου, καθώς και της διαδικασίας καθορισμού της υπαιτιότητας σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος.
Όταν η τεχνολογία οδηγεί: Η μετάβαση από τον άνθρωπο στο λογισμικό
Στο παραδοσιακό πλαίσιο, ο οδηγός του οχήματος βρισκόταν συνήθως στο επίκεντρο της ευθύνης, είτε λόγω λανθασμένων χειρισμών είτε λόγω απροσεξίας. Ωστόσο, όταν μεγάλο μέρος των αποφάσεων λαμβάνεται πλέον από λογισμικό, τίθενται νέα ερωτήματα. Η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) των αυτόνομων συστημάτων συγκεντρώνει και επεξεργάζεται δεδομένα από κάμερες, ραντάρ και αισθητήρες LiDAR, προκειμένου να καθορίσει πότε θα επιταχύνει ή θα φρενάρει, πώς θα κινηθεί σε συνθήκες κυκλοφοριακής συμφόρησης ή πότε θα αλλάξει λωρίδα κυκλοφορίας. Αν το σύστημα αποδειχθεί ανεπαρκές, είναι πιθανό η ευθύνη να επιμεριστεί στον κατασκευαστή του οχήματος, στον προγραμματιστή του λογισμικού ή σε κάποια εταιρεία που παρέχει καίρια δεδομένα, όπως πληροφορίες κίνησης ή καιρικών συνθηκών.
Νομοθετικές εξελίξεις και ρεαλιστικά παραδείγματα
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξετάζεται ήδη η διεύρυνση της Οδηγίας για την Ευθύνη Προϊόντος, ώστε να συμπεριληφθούν και ζητήματα που συνδέονται με την τεχνητή νοημοσύνη και την αυτόνομη οδήγηση. Παράλληλα, η νομοθεσία που αφορά την προστασία των καταναλωτών και την ασφάλεια των προϊόντων προσαρμόζεται συνεχώς, για να λαμβάνει υπόψη τις σύνθετες απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα προέκυψε προ 2ετίας στη Γερμανία, όταν όχημα σε δοκιμαστική αυτόνομη λειτουργία επιπέδου 3 ενεπλάκη σε ατύχημα λόγω λανθασμένης «ερμηνείας» του οδοστρώματος από το λογισμικό. Η ασφαλιστική εταιρεία που κλήθηκε να καλύψει τη ζημιά ανέλυσε διεξοδικά τα δεδομένα πλοήγησης και τα αρχεία του συστήματος. Τελικά, διαπιστώθηκε ότι το σφάλμα οφειλόταν κυρίως στον τρόπο με τον οποίο το λογισμικό «διάβαζε» τα χαρακτηριστικά του δρόμου, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο για την απόδοση ευθύνης στον κατασκευαστή και όχι μόνο στον οδηγό που δεν αντέδρασε έγκαιρα.
Telematics, big data και η προσαρμογή της ασφάλισης
Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα των αυτόνομων οχημάτων είναι η συνεχής ροή δεδομένων που παράγεται κατά τη λειτουργία τους. Αυτά τα στοιχεία (telematics) μπορούν να προσφέρουν ακριβή και λεπτομερή εικόνα για τις συνθήκες οδήγησης, επιτρέποντας στις ασφαλιστικές εταιρείες να αξιολογούν εξατομικευμένα τους κινδύνους. Η ανάλυση των big data μπορεί να στηρίξει καινούριους τύπους ασφαλιστηρίων συμβολαίων, όπως το Usage-Based Insurance, προσαρμόζοντας τα ασφάλιστρα με βάση τη χρήση και το προφίλ κινδύνου κάθε αυτοκινήτου.
Η αξιοποίηση αυτής της τεχνολογίας προϋποθέτει, όμως, σοβαρές επενδύσεις και ουσιαστική κατανόηση των νέων προκλήσεων. Οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν αρκεί να διαθέτουν μόνο στατιστικούς αναλυτές, αλλά καλούνται να εντάξουν ειδικούς στην τεχνητή νοημοσύνη και την κυβερνοασφάλεια, ώστε να αντιμετωπίσουν πιθανά ζητήματα hacking ή αστοχιών στο λογισμικό.
Ο δρόμος προς το ασφαλιστικό μέλλον
Όσο η τεχνολογία αυτόνομης οδήγησης προχωρά, η ευθύνη σε ατύχημα μετατοπίζεται από τον άνθρωπο στο τεχνολογικό οικοσύστημα του οχήματος. Για να ανταποκριθούν σε αυτή τη μετάβαση, οι επαγγελματίες του ασφαλιστικού κλάδου οφείλουν να παρακολουθούν στενά τις νομοθετικές εξελίξεις και να συνεργάζονται ενεργά με κατασκευαστές αυτοκινήτων, εταιρείες τεχνολογίας και παρόχους δεδομένων. Η διεξοδική κατανόηση της τεχνητής νοημοσύνης, των big data και της συνδεσιμότητας επιτρέπει στις ασφαλιστικές να σχεδιάσουν προϊόντα που ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των πελατών.
Σε αυτό το νέο περιβάλλον, δεν αρκεί το παραδοσιακό μοντέλο ασφάλισης. Οι ασφαλιστές χρειάζεται να αναπτύξουν συνδυαστικές καλύψεις που θα λαμβάνουν υπόψη όλο το φάσμα της ψηφιακής αρχιτεκτονικής ενός αυτόνομου οχήματος. Η πρόκληση παραμένει ουσιαστική: να ερμηνευτούν σωστά τα δεδομένα, να επιμεριστούν δίκαια οι ευθύνες και, τελικά, να εξασφαλιστεί ότι τόσο οι οδηγοί όσο και οι εταιρείες-πάροχοι αυτής της τεχνολογίας αισθάνονται θωρακισμένοι σε μια εποχή που η οδήγηση και η ευθύνη ξεπερνούν τα ανθρώπινα χέρια.
