Ηλίας Προβόπουλος, 8/2/2021 - 08:35 facebook twitter linkedin Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ο δρόμος προς τη θυσία Ηλίας Προβόπουλος, 8/2/2021 facebook twitter linkedin Η πρώτη εντύπωση που δίνει στον επισκέπτη η έκθεση του Γιάννη Καστρίτση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας, με επιμέλεια της μουσειολόγου Ελπινίκης Ναούμ, είναι ότι βρίσκεται μπροστά σε σκηνές που μόνο στις μνήμες των μεγαλύτερων πλέον μπορεί να κατοικούν και οι αφηγήσεις των ίδιων πάλι, μπορούν να τις μεταφέρουν στους νεώτερους. Σκηνές που δεν έλειψαν ποτέ από καμιά στιγμή της ιστορίας και οι οποίες έχουν πάψει από τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες να επαναλαμβάνονται, ακόμη και στην ύπαιθρο που ζει μια πρωτόγνωρη και με άγνωστες τις συνέπειες, παρακμή. Ένα πλήθος πραγμάτων τις έχουν σιγά – σιγά παραμερίσει ή τις έχουν αλλοιώσει αλλά στο βάθος ο πυρήνας τους επιμένει να τις συνδέει με το απώτατο παρελθόν, στις απαρχές της ιστορίας του ανθρώπου και τις σχέσεις που ανέπτυξε με τα ζώα. Πρωταγωνιστές στην έκθεση δεν είναι μόνο οι άνθρωποι αλλά και τα ζώα σε μια τεράστια ποικιλία, τονίζοντας έτσι την μακραίωνη σχέση τους, από τότε που κατάφεραν να εξημερώσουν όσα είχαν επιλέξει, άλλα για τροφή, άλλα για τη δουλειά και άλλα για συντροφιά συμβιώνοντας μάλιστα μαζί τους. Όλα είναι γήινα - βοηθάει σε αυτό και ο πηλός και τα χρώματα που χρησιμοποιεί το τονίζουν ακόμη περισσότερο. Χρώματα της γης, της φύσης που απλώνονται στα σκαμμένα από τον καιρό και τον μόχθο της υπαίθρου πρόσωπα με βαριές αποχρώσεις και άλλα, στο δέρμα των ζώων όπως η φύση έχει επιλέξει. Τα πρόσωπα δεν μοιάζουν κανένα μεταξύ τους, αποτελούν όμως το μωσαϊκό μιας λησμονημένης κοινότητας και τα συνδέει ο χώρος και το φως της υπαίθρου όπου όλα γίνονται φανερά, μπροστά στα μάτια όλων και ιδίως η προετοιμασία και η τέλεση της θυσίας. Άνθρωποι και ζώα παίζουν το ρόλο τους αντιμετωπίζοντας την ίδια μοίρα απέναντι στον καιρό, στις αρρώστιες, στα απρόοπτα της φύσης αλλά και σε εκείνα που επιτάσσει η παράδοση της ανάγκης της προσφυγής στους θεούς για την εύνοιά τους και την υποστήριξή τους μπροστά σε δεκάδες ζητήματα της καθημερινότητας και της ανησυχίας για την αυριανή ημέρα και το μέλλον γενικώς. Αιγοπρόβατα, βοοειδή, γουρούνια, πουλερικά, όλα χαίρουν την προστασία των ανθρώπων από φυσικούς εχθρούς και ελάχιστα απ’ αυτά πια ζουν ελεύθερα στη φύση. Τούτα ήταν και πιο εύκολο να οδηγηθούν στη θυσία, ως ανταπόδοση ενδεχομένως και της βοήθειας των θεών για την εξημέρωσή τους αλλά και με έναν έμμεσο να γίνουν ιερά τροφή. Από την στιγμή που έχουν απομακρυνθεί από την άγρια κατάσταση τους την ευθύνη εκτός από την προστασία τους, ο άνθρωπος αναλαμβάνει την διατροφή τους, την βελτίωση της φυσικής τους κατάστασης και τον εξευγενισμό τους και είχε και κάθε δικαίωμα πλέον πάνω τους ενώ τις σχέσεις τους τις καθόριζαν μια σειρά άγραφων νόμων που η μη τήρησή τους όχι μόνο δεν περνούσε απαρατήρητη, αλλά υποχρέωνε και τον άνθρωπο να κινείται μέσα σε ορισμένα όρια που δεν επέτρεπαν ακρότητες και φυσικά την προσβολή του ζώου. Ο Γιάννης σχολιάζει και την απομάκρυνση που έχει επιφέρει η τεχνολογία μεταξύ ανθρώπων – ζώων, απομάκρυνση που κανείς δεν μπορεί να τις συνέπειες της στο εγγύς μέλλον μάλιστα. Σε ελάχιστες περιπτώσεις πλέον τα ζώα αποτελούν μεταφορικό μέσο, τα περισσότερα έπαψαν να ζουν κοντά στον άνθρωπο ενώ αυτά που θεωρούνται ζώα συντροφιάς (pet όπως τα λένε) τα περισσότερα είναι πάλι στειρωμένα κι έτσι ακυρώνεται ο βασικός ρόλος της αναπαραγωγής. Όσο για εκείνα που προορίζονται για τροφή, οι πιέσεις από πλήθος δικαιωματιστών όπως φαίνεται στο τέλος καταφέρουν να απαγορευτεί η σφαγή τους και το εμπόριο όχι μόνο του κρέατος αλλά και του γάλακτος! Η έκθεση δομείται πάνω σε τρεις βασικούς άξονες: στο λατρευτικό, στο μυθικό- θεϊκό επίπεδο και στον καθημερινό βίο. Στην πρώτη ενότητα αναπτύσσεται μια πομπή θυσίας που καταλήγει σε ένα βωμό, η οποία έχει στοιχεία που θυμίζουν μια πομπή θυσίας της αρχαιότητας, οι μορφές όμως έχουν χαρακτηριστικά των ανθρώπων της ελληνικής υπαίθρου του 20ου αιώνα, μας μεταφέρει δηλαδή στο πρόσφατο παρελθόν της ελληνικής κοινωνίας Στη δεύτερη ενότητα γίνεται αναφορά στη σχέση ζώου - ανθρώπου μέσα στον μύθο. Ολόκληρη η ελληνική μυθολογία εξάλλου περιλαμβάνει ζώα και τέρατα, στην έκθεση ωστόσο, επιλέχθηκαν μύθοι λιγότερο γνωστοί. Παρουσιάζεται η ιστορία του Άττη, του βοσκού από την Ανατολή, η οποία αναπλάθεται στη σύγχρονη εκδοχή της, ενώ η Θεά Αφροδίτη είτε καβαλάει τον τράγο και ενσαρκώνει την Επιτραγία Αφροδίτη, είτε κοιμάται με αυτόν. Στην τελευταία ενότητα αποδίδονται σκηνές καθημερινότητας, όπου είτε διαφαίνεται η εργαλειακή χρήση του ζώου, είτε ο συντροφικός και προστατευτικός του ρόλος, είτε η λειτουργία του ως μέσου ικανοποίησης διατροφικών αναγκών. Τις παραπάνω ενότητες συμπληρώνουν δυο ξυλόγλυπτα μεγάλου μεγέθους που λειτουργούν ως εισαγωγή στις κυρίως ενότητες. Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 4 Νοεμβρίου 2020 αλλά τα πράγματα με την πανδημία δεν επέτρεψαν σε πολύ κόσμο να την επισκεφτεί και συνεχίζεται για άγνωστο χρονικό διάστημα ενώ οι επισκέψεις γίνονται με ραντεβού και εφόσον το επιτρέπουν οι καταστάσεις. Περισσότερα για τον Γιάννη Καστρίτση και το έργο του στο kastritsis.bologspot.com. NEWSLETTER Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα. Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία. *Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
Ηλίας Προβόπουλος, 08/10/2021 - 09:21 Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Καρύδια, ο θησαυρός του φθινοπώρου
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Σταφύλια και σύκα του χωριού Κλείνει όπου να’ ναι και τούτος ο Σεπτέμβριος, που με δυνατές ζέστες του μοιάζει με Ιούλιο και οι οποίες έχουν... Ηλίας Προβόπουλος, 27/09/2021 - 09:09
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Η εμπειρία της πατάτας (γ) Η πατάτες κοντεύουν να συμπληρώσουν κι αυτές 200 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα και συνδέονται με διάφορους μύθους ως προς τον... Ηλίας Προβόπουλος, 18/09/2021 - 13:51
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ένα μάθημα από πατάτες (β) Αναφέρθηκα στο χθεσινό δημοσίευμα στην μειωμένη απόδοση που είχε η πατάτα που έβαλα στο Γιούρτι το οποίο θεωρούσαμε σαν ξεκούραστο... Ηλίας Προβόπουλος, 17/09/2021 - 09:18
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ένα μάθημα από πατάτες (α) Όποιος εμπλέκεται με τους κήπους ή γενικά με τις καλλιέργειες ασφαλώς και γνωρίζει πόσο υποτιμητικά αναφέρονται κάποιοι για τις πατάτες... Ηλίας Προβόπουλος, 16/09/2021 - 10:30
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Δρόμοι της γεύσης στη Μακρακώμη Ο Δήμος Μακρακώμης, ένας από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα με 50 τόσα χωριά και πολλούς οικισμούς εκτός από την προνομιακή... Ηλίας Προβόπουλος, 14/09/2021 - 13:14
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Στο Σταυρό, στο Άβατο της Αμοργού Τις ημέρες που ο ήλιος αισθητά γέρνει προς το φθινοπωρινό ηλιοστάσιο και ο καιρός με ευδιάκριτα πλέον φαινόμενα συνηγορεί στην... Ηλίας Προβόπουλος, 13/09/2021 - 11:02