Ηλίας Προβόπουλος, 4/6/2021 - 11:06 facebook twitter linkedin Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Το χωριανό νερό του Παλαιοκάστρου Ηλίας Προβόπουλος, 4/6/2021 facebook twitter linkedin Το κριτήριο της επιλογής ενός τόπου για κατοίκηση, ήταν πάντα το νερό και βεβαίως, αν αυτό ήταν σε ασφαλές μέρος τόσο το καλύτερο. Στους παλαιούς χρόνους που η ασφάλεια ήταν κύριο μέλημα των οικιστών, τα βουνά ήταν η καλύτερη επιλογή και γι’ αυτό βλέπουμε τα περισσότερα χωριά να είναι χτισμένα σε λόφους που κοντά τους υπήρχε μια πηγή. Όπως το Παλαιόκαστρο Φθιώτιδας χωριό με μακρά ιστορία που είναι χτισμένο στα ριζά του οχυρού λόφου όπου διακρίνονται καθαρά τα ερείπια παλαιών οχυρώσεων και χάρη σε αυτό πήρε και το όνομα. Ποιοι, πότε και πως είχαν φτιάξει κάστρο που εποπτεύει τμήμα της κοιλάδας του Σπερχειού και ελέγχει την κίνηση από και προς την Βόρεια Ευρυτανία εκεί πάνω κανένας δεν γνωρίζει ακριβώς. Τις ανάγκες αυτού του κάστρου και του χωριού που να αναπτύχθηκε στη σκιά του εξυπηρετούσε η περίφημη βρύσω Καράσω, στα δυτικά του δίπλα στο δρόμο (στράτα ή μονοπάτι) που οδηγούσε στην Ευρυτανία και στη θέση Ζαχαράκι συναντούσε την άλλη στράτα που ένωνε την Αιτωλία και την Θεσσαλία. Το νερό της, λεγόμενο και ως χωριανό νερό, έφτανε ως το χωριό με ένα χωματένιο αυλάκι και όπου δεν μπορούσε να αναπτυχθεί το ενίσχυαν με πήλινες σωλήνες και πελεκημένα ξύλα. Χάρη σε αυτή τη βρύση λοιπόν, ιδρύθηκε το χωριό και από τα νερά της, μέσω του χωματένιου αυλακιού που κανείς δεν γνωρίζει πότε ανοίχθηκε για πρώτη φορά αρδεύονταν το σύνολο σχεδόν των καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Μισό αιώνα πίσω, όταν το χωριό ήταν ακόμη γεμάτο κόσμο, δεν υπήρχε σπιθαμή γης ακαλλιέργητη και οι ανάγκες καλύπτονταν εξ ολοκλήρου από τα νερά της Καράσως που έτρεχαν διαρκώς. Σε κάθε οικογένεια, από τις 40 περίπου που ήταν τότε στο χωριό, αναλογούσαν έξι ώρες νερό, αράδα όπως την έλεγαν και ανεξάρτητα ώρα της ημέρας. Η αράδα δε, που ξεκινούσε την 1η Μαΐου και τέλειωνε την 30η Σεπτεμβρίου γύριζε σε κάθε καλλιέργεια μετά από 12 ημέρες. Τα νούμερα αποδεικνύουν εκτός από την κοινωνική, και την οικονομική κατάσταση του χωριού, πράγμα που δεν έμελε να διατηρηθεί πολύ γιατί και σ’ αυτό, όπως όλα τα διπλανά χωριά όταν έφυγαν οι άνθρωποι οδηγήθηκε σε μαρασμό. Στο μεταξύ, το αυλάκι για το οποίο επιστρατεύονταν όλο το χωριό να το καθαρίσει, με προσωπική εργασία για την οποία όποιος κωλύονταν μπορούσε να πληρώσει κάποιον άλλο να την κάνει, έγινε τσιμεντένιο, πράγμα που διευκόλυνε πολύ την μεταφορά του καθώς και τις απώλειες νερού. Την περίοδο αυτή, (δεκαετία ’80 και ’90) μειώνονται οι καλλιέργειες αλλά το αυλάκι συνεχίζει να λειτουργεί αρδεύοντας τους κήπους όσων ακόμη επέμεναν. Τα τελευταία χρόνια, η εξέλιξη στα αρδευτικά συστήματα, ο Δήμος Μακρακώμης έβαλε σε ένα μεγάλο τμήμα του αυλακιού πλαστικούς σωλήνες, πράγμα που ευνοεί ακόμη περισσότερο τη μεταφορά του. Το μεγαλύτερο όμως τμήμα του αυλακιού, αυτό που είναι κοντά στην Καράσω και το οποίο επηρεάζεται περισσότερο από τον χειμώνα, συνεχίζει να είναι όπως παλιά και απαιτεί κάθε χρόνο τον καθαρισμό του μέχρι να φτάσει στον πλαστικό σωλήνα. Μέσω αυτού το νερό μεταφέρεται στην παλιά δεξαμενή του χωριού και από εκεί, με άλλα αυλάκια και σωλήνες φτάνει στα κήπια και στα χωράφια. Όπως λένε στο χωριό, η Καράσω ποτέ δεν μείωσε το νερό, το οποίο έχει σταθερή ροή όλο το διάστημα της άρδευσης. Έτσι προχθές, με καθυστέρηση που οφείλεται στην όψιμη άνοιξη και τα κρύα που πήγαν πίσω τα φυτέματα και τα ποτίσματα, οι Παλαιοκαστρίτες ξεκίνησαν και καθάρισαν το αυλάκι όπως παλιά. Όχι με προσωπική εργασία, όπως όριζε ο κανονισμός ύδρευσης της Κοινότητας, αλλά με εθελοντική. Στην ουσία αυτών που φτιάνουν κήπους και το έχουν ανάγκη αλλά και άλλων, που θέλουν να βλέπουν το χωριό τους και τους γείτονές τους κυρίως να προκόβουν. Φυσικά οι περισσότεροι, όπως και οι κάτοικοι του Παλιοκάστρου, έχουν μια ηλικία που τους επιτρέπει να απολαμβάνουν το χωριό και θυμούνται τα καλά χρόνια που στο αυλάκι για να το καθαρίσουν μαζεύονταν καμιά εκατοστή άτομα και βέβαια χρειάζονταν και νεροφόρος για ρυθμίζει και να ελέγχει αν όλα πήγαιναν κανονικά. Φέτος για τον καθαρισμό πήγαν ο Λάκης Ζαρονικόλας, ο Δημήτρης Σιάννος που μας έστειλε και τις φωτογραφίες, ο Γιάννης Παπαδόπουλος, η Λίλη Καράση, ο Σωτήρης Γούλας, ο Γιάννης Παπαστέφανος (Καπετάνιος), ο Γιάννης Παπαστέφανος, ο Παναής Καραγιάννης, ο Ντίνος Τσατσαράγκος, ο Γιάννης Καράσης και άλλοι. Του χρόνου ευχόμαστε να είναι περισσότεροι και φυσικά να είναι και περισσότερες οι καλλιέργειες στο Παλαιόκαστρο. Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία. *Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
Ηλίας Προβόπουλος, 01/08/2024 - 10:45 Ηλίας Προβόπουλος: Επειδή ο Αύγουστος μια φορά τον χρόνο έρχεται...
Ηλίας Προβόπουλος, 29/07/2024 - 09:40 Ηλίας Προβόπουλος: Σίγησε το κλαρίνο του Ναπολέοντα Δάμου! (βίντεο)
Ηλίας Προβόπουλος: Πού πήγαν οι αδέσποτοι της πόλης; Αφού για κάνα – δυο δεκαετίες τον περασμένο αιώνα κυρίως, περιπλανήθηκα τα καλοκαίρια (και όχι μόνο) στο Αιγαίο και γνώρισα... Ηλίας Προβόπουλος, 29/07/2024 - 09:19
Ηλίας Προβόπουλος: «Πέταξαν» με όνειρα στο Παρίσι! Λεζάντα Φωτογραφίας: Οι Έλληνες αθλητές σε αναμνηστική φωτογραφία λίγο πριν επιβιβαστούν στο αεροπλάνο Η αθλητική καρδιά της Ελλάδας θα χτυπάει πλέον... Ηλίας Προβόπουλος, 25/07/2024 - 09:05
Ηλίας Προβόπουλος: H πληγή στο Μάτι μένει ανοιχτή! Έξι χρόνια συμπληρώθηκαν χθες από τη μαύρη μέρα που η Ελλάδα γονάτισε από τον θρήνο για τον χαμό 104 ανθρώπων... Ηλίας Προβόπουλος, 24/07/2024 - 09:13
Ηλίας Προβόπουλος: Οι γυναίκες στη βρύση του χωριού! Θα περνούσε, όπως περνούν πια δεκάδες φωτογραφίες μπροστά από τα μάτια μας κάθε μέρα και δεν αποτυπώνονται σε καμιά στοιβάδα... Ηλίας Προβόπουλος, 23/07/2024 - 10:00
Ηλίας Προβόπουλος: Η σαρκοφάγος των τζιτζικιών! Κουτσά – στραβά περπατάει και το φετινό καλοκαίρι. Αν εξαιρέσουμε ότι κοντεύουμε να γίνουμε Αφρική από τη ζέστη και την... Ηλίας Προβόπουλος, 22/07/2024 - 09:28
Ηλίας Προβόπουλος: Πανηγύρι στον Αη - Λιά του Επταχωριού!! Ξημερώνει του Αη – Λιά αύριο και για μένα είναι μια μεγάλη μέρα καθώς γιορτάζω και καμαρώνω πως φέρω το... Ηλίας Προβόπουλος, 19/07/2024 - 09:55