Ηλίας Προβόπουλος, 13/7/2021 - 08:30 facebook twitter linkedin Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Από το αυλάκι στο σωλήνα Ηλίας Προβόπουλος, 13/7/2021 facebook twitter linkedin Οι κήποι στα ορεινά μέρη αυτόν τον καιρό μπαίνουν στην εποχή της καρποφορίας και για δυο μήνες πάνω κάτω θα δίνουν, αναλόγως της φροντίδας βέβαια που έδωσε ο αυτός που τους έφτιαξε, άφθονα χλωρά κηπευτικά για ένα και περισσότερα σπίτια και ενδεχομένως, αν το προβάλλει η ανάγκη, πατάτες, κρεμμύδια, όσπρια και άλλα για όλη τη χρονιά. Αρχίζει, με λίγα λόγια η πολυαναμενόμενη περίοδος της συγκομιδής που για κάποια γίνεται καθημερινά ή μέρα παρά μέρα, όπως τα φασολάκια για παράδειγμα ή τα κολοκυθάκια αλλά για να γίνει αυτό πρέπει αυτά να ποτίζονται τακτικά. Αν είναι δυνατόν κάθε μέρα! Αρχίζει όμως και η περίοδος που μειώνεται το νερό, ειδικά φέτος στον Ανατολικό Τυμφρηστό που έχει να βρέξει από τον Μάιο, όλοι βλέπουμε με ανησυχία να λιγοστεύει το νερό στις περισσότερες βρύσες και ευχόμαστε να έρθει κανένα σύννεφο με βροχή να ξεδιψάσει τον ξεραμένο τόπο και να πάρουν μια δροσερή ανάσα και τα κηπευτικά. Το νερό που ποτίζουμε τα κηπευτικά προέρχεται κυρίως από τις γούρνες όπου συγκεντρώνεται το νερό από διάφορες πηγές γύρω από το χωριό και σε τακτά διαστήματα κάνει τον κύκλο του σε όλους τους κήπους. Η σειρά που ποτίζει ο καθένας έχει διαμορφωθεί πριν από πολλά χρόνια και είχε να κάνει με την έκταση του κάθε κήπου πράγμα που τηρείται και σήμερα και ας καλλιεργούνται οι μισοί. Τούτο συμβαίνει γιατί το νερό κάθε γούρνας ποτίζει αποκλειστικά έναν συγκεκριμένο κήπο και μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις μπορεί (αν είναι εύκολο βέβαια) να μεταφερθεί σε άλλον. Μπορεί να πάει για ένα διάστημα αλλά δεν δημιουργεί δικαίωμα ποτίσματος αυτού και επιστρέφει πάλι στη σειρά που είχε. Το πόσο δύσκολο είναι να αλλάξει κήπο το νερό μιας γούρνας, αφήνει να εννοηθεί τους καυγάδες που έχουν γίνει παλαιότερα για αυτό το δικαίωμα και οι σημερινοί δεν τολμούμε καν να το φέρουμε σε κουβέντα γιατί δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα. Έτσι λοιπόν ο καθένας ποτίζει όταν έρχεται η σειρά του και για να έχει γεμάτη τη γούρνα το πρωί, πρέπει αποβραδίς να πάει να την κλείσει. Αυτή την υποχρέωση είναι απαραβίαστη για να υπάρχει η σιγουριά ότι θα γεμίσει η γούρνα και επιπλέον να γίνει ο σχετικός έλεγχος για την ποσότητα που απόμεινε από το προηγούμενο πότισμα. Ανάλογα δε σε ποιο σημείο του χωριού είναι η κάθε γούρνα γεμίζει με νερό. Άλλες γεμίζουν μέσα σε μια νύχτα ενώ άλλες θέλουν περισσότερο χρόνο. Με βάση αυτό λοιπόν προγραμματίζονται και οι καλλιέργειες. Παλιότερα οι γούρνες ήταν χωμάτινες που σημαίνει μεγάλη απώλεια νερού γι’ αυτό μόλις φάνηκε το τσιμέντο στον τόπο, ντύθηκαν με αυτό. Έτσι έγιναν και τα αυλάκια και η εξοικονόμηση νερού ήταν σημαντική. Σιγά – σιγά όμως και τα τσιμεντένια αυλάκια εγκαταλείφθηκαν και το νερό από την γούρνα ως τον κήπο πάει με σωλήνες. Οι ειδικοί δε μηχανισμοί (βάνες) έχουν απαλλάξει τους ανθρώπους να πηγαίνουν κάθε λίγο και λιγάκι στη γούρνα να αυξομειώνουν την ροή του νερού και το άνοιγμα και το κλείσιμό της. Παρά τις ευκολίες που προσφέρει πλέον η τεχνολογία, εντούτοις δεν παρατηρείται καμιά αύξηση των καλλιεργούμενων κήπων γιατί απλά θέλουν κόπο και χρόνο. Πάραυτα όμως το πρόβλημα της επάρκειας του νερού παραμένει και οι γκρίνιες είναι καθημερινό φαινόμενο. Στο πρόβλημα του νερού, άλλοτε υπαρκτό κι άλλοτε κατασκευασμένο εμπλέκονται κι όσοι έχουν κήπους με λουλούδια και θέλουν να τα ποτίσουν και το κάνουν με το απόθεμα της δεξαμενής που προορίζεται για την ύδρευση του χωριού. Παλιότερα υπήρχε ο νεροφόρος που έλεγχε την διανομή του νερού και ήξερε ποιος κήπος και πότε ποτίζεται αλλά και αυτός ο θεσμός έπαψε να υπάρχει και ο καθένας ποτίζει όποτε έχει ανάγκη, πράγμα που δεν βρίσκει σύμφωνους τους υπόλοιπους κι έτσι η άρδευση είναι πάλι το κύριο θέμα συζήτησης και διαρκών τριβών το καλοκαίρι. Εννοείται ότι όπως έχουν καταντήσει οι παλιές κοινότητες σε απρόσωπα δημοτικά διαμερίσματα, οι δημοτικές αρχές δεν ανακατεύονται καθόλου και περιμένουν τους χωριανούς στο ταμείο να πληρώσει ο καθένας ανάλογα με την κατανάλωση που έχει. Πάντως όπως δείχνουν τα πράγματα, σε λίγα χρόνια θα εγκαταλειφθούν και οι γούρνες που το νερό τους δεν έμπαινε σε τιμολόγιο γιατί εκτός του ότι χάνονται τα νερά λιγοστεύουν και οι άνθρωποι που με αυτές έζησαν πολλές δεκαετίες, τις αγαπούσαν, τις πρόσεχαν και τις τιμούσαν ως έπρεπε. Στη φωτογραφία: η πλαστική σωλήνα αντικαθιστά το αυλάκι στη γούρνα κι έτσι κλείνει ένας πανάρχαιος κύκλος αξιοποίησης των νερών για πότισμα και μπορεί πλέον να πηγαίνει πολύ μακρύτερα και χωρίς απώλειες αλλά δεν θα το βλέπει κανένας και δεν θα δροσίζει κανένα χορταράκι στο διάβα του κι ούτε κάποιο πλάσμα θα το βρίσκει να ξεδιψάσει. Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία. *Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
Ηλίας Προβόπουλος, 26/09/2024 - 09:13 Ηλίας Προβόπουλος: Παναγιώτα Διαμαντή - Η δασκάλα που “ανέστησε” ένα σχολείο στην Ευρυτανία
Ηλίας Προβόπουλος, 25/09/2024 - 09:26 Ηλίας Προβόπουλος: Μια συγκινητική λειτουργία στην Παναγία Προυσιώτισα!
Ηλίας Προβόπουλος: Αχλάδια από ελεύθερα δέντρα! Περπατάς στη λαϊκή και βλέπεις τα φρούτα, όλα ίδια σαν να βγήκαν από ένα καλούπι. Άψογα, λαμπερά, προκλητικά, έχουν περάσει... Ηλίας Προβόπουλος, 24/09/2024 - 09:10
Ηλίας Προβόπουλος: Έφυγε ο βαρκάρης της Μεταμόρφωσης! Θλίψη έχει σκορπίσει στη Μεταμόρφωση Καρδίτσας, η είδηση του θανάτου του ήρωα βαρκάρη, ο οποίος διέσωσε με τη βάρκα του... Ηλίας Προβόπουλος, 23/09/2024 - 09:30
Ηλίας Προβόπουλος: Λόγια της βροχής! «Ψιχαλίζει ψιχαλίζει στη μικρή μας την αυλή. Το φθινόπωρο αρχίζει, τ΄ αγαπάω πολύ πολύ». (Παλιό αναγνωστικό της Β΄ Δημοτικού) Πάνε 50 σχεδόν χρόνια... Ηλίας Προβόπουλος, 20/09/2024 - 09:24
Ηλίας Προβόπουλος: Μια ταινία για τους αζήτητους του «Σωτηρία»! Λίγους μήνες μετά την επίσημη πρεμιέρα της στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, όπου απέσπασε το Βραβείο Κοινού, η ταινία της... Ηλίας Προβόπουλος, 19/09/2024 - 09:02
Ηλίας Προβόπουλος: Ο Νίκος Χόντος και ο πατρο – Κοσμάς ο Αιτωλός! Πέρασα ένα στενεμένο από πολλές πλευρές καλοκαίρι και τα μόνα ταξίδια που κατάφερα να κάνω και για οικογενειακούς λόγους τακτικά,... Ηλίας Προβόπουλος, 17/09/2024 - 09:13
Ηλίας Προβόπουλος: Σημαντική νεολιθική θέση στη Λίμνη Πλαστήρα! Ολοκληρώθηκε πρόσφατα η τρίτη ανασκαφική περίοδος, στη Νεολιθική θέση «Βοτανικός Κήπος», στις δυτικές όχθες της Λίμνης Πλαστήρα, όπου έχει εντοπιστεί,... Ηλίας Προβόπουλος, 16/09/2024 - 09:54