Χειμωνιάζει στα βουνά και όπου να΄'ναι παίρνω την Άρτεμη και κατεβαίνω Αθήνα...
Μετά την γιορτή του Αγίου Φιλίππου, άνοιξε χθες η μικρή Σαρακοστή, ήτοι η περίοδος των 40 ημερών που προηγούνται των Χριστουγέννων και την οποία οι άνθρωποι μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, στο ύπαιθρο ή στις πόλεις ετοιμάζονταν να υποδεχτούν την Γέννηση του Χριστού και να ζήσουν τις χαρές του Αγίου Δωδεκαημέρου. Προς τούτο και η επιβαλλόμενη νηστεία, σαφώς λιγότερο αυστηρή και χαλαρή αυτής που προηγείται του Πάσχα.
Δεν ξέρω πόσοι σήμερα αντιλαμβάνονται το μέγεθος και την ουσία αυτής της περιόδου – φαντάζομαι λίγοι και οπωσδήποτε κάποιας ηλικίας ανεξάρτητα αν έχουν εμπειρίες της νεότητας στην πόλη ή στο ύπαιθρο. Οι δεύτεροι καθώς ήταν δεμένοι με την παράδοση, κοινωνική και θρησκευτική ακούν ακόμη τον απόηχο εκείνης της εποχής και νηστεύουν αν όχι όλες τις ημέρες της μικρής Σαρακοστής, τουλάχιστον τις περισσότερες όχι πάντα γιατί ακολουθούν το τυπικό της εκκλησίας αλλά γιατί έτσι έμαθαν κάποτε από το σπίτι τους και γιατί ακόμη, έτσι έκαναν και οι περισσότεροι από την μικρή ή μεγάλη κοινότητά τους.
Φυσικά και η μικρή Σαρακοστή τηρείται σε μια περίοδο που η συγκομιδή όλων των αγαθών είναι κοντινή και υπάρχει επάρκεια ενώ την άνοιξη που είναι η μεγάλη Σαρακοστή όλα σχεδόν έχουν τελειώσει και πολλές φορές η νηστεία μπερδεύονταν με την πείνα. Τον Νοέμβριο που διανύουμε, για παράδειγμα το άλεσμα στον μύλο πάντα πήγαινε φορτωμένο σε μουλάρι ενώ τον Μάρτιο, σε μια μισοάδεια σακούλα στον ώμο. Όπου έβγαζαν λάδι, το αυτές τις ημέρες το χαίρονταν και περίσσευε για το καντήλι ενώ στη μεγάλη Σαρακοστή, το μετρούσαν κόμπο τον κόμπο στο πιάτο. Τα ζωντανά πάλι, ειδικά τα αιγοπρόβατα είναι χορτάτα από το καλοκαίρι και εξάλλου κυοφορούν ενώ τον Απρίλη, αν δεν έχει φροντίσει οι νοικοκύρης τους ίσια – ίσια που στέκονται στα πόδια τους. Ακόμα και τα ξύλα είναι αρκετά και όποιος δεν είναι μετρημένος στη χρήση του, την άνοιξη θα ζει σε ένα παγωμένο σπίτι.
Το ίδιο σήμαινε η μικρή Σαρακοστή και για τα πουλιά και για τα αγρίμια. Μέχρι και τις αρχές του Δεκεμβρίου υπήρχαν ακόμη καρποί στα δέντρα και στα χωράφια, όσα δεν μάζεψαν ή δεν μπόρεσαν να τους φτάσουν οι άνθρωποι κι έτσι εύρισκαν τροφή τα πουλιά και άλλα πλάσματα του αγρού και του λόγγου και αυτά με τη σειρά τους έτρεφαν τα αγρίμια τα οποία στο τέλος, συχνά καλούνταν να διώξουν την πείνα από τον άνθρωπο..
Η πείνα άρχιζε να φαίνεται με τα χιόνια και τις παγωνιές και την άνοιξη, όλα ήταν λιγότερα και μετρημένα. Κυρίως τα αγαθά της επιβίωσης του ανθρώπου ο οποίος καλούνταν να ανοίξει ένα νέο κύκλο παραγωγής και φροντίδας της ζωής και του σπιτιού μέχρι να φτάσει πάλι η μικρή Σαρακοστή ως προοίμιο των δυσκολιών που έχει ο χειμώνα που ήδη έφτασε.
Εννοείται δε ότι η μικρή Σαρακοστή ήταν και για πολλούς ακόμη παραμένει άσκηση ζωής και πίστης και όχι προετοιμασία για ένα καταναλωτικό όργιο όπως έχει εξελιχθεί η χρονική περίοδος που προηγείται των Χριστουγέννων με ένα σωρό προκλήσεις της αγοράς. Όποιος μπορεί να σταθεί κάπως μακριά απ’ όλα αυτά τα εφήμερα φώτα και την φρενίτιδα της κατανάλωσης, αυτός μόνο μπορεί να καταλάβει γιατί η πείρα τόσων γενεών την καθιέρωσε.
