Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η φύση διατηρεί και θα διατηρεί στον αιώνα τον άπαντα, την αυτονομία της και πάντα θα κάνει και πράγματα που βγάζουν τους ανθρώπους από τη βολή τους. Πολλές φορές μάλιστα, όταν αυτή εκφράζεται δυναμικά κάποιοι που δεν την λογαριάζουν θα χάνουν τα σπίτια τους, την περιουσία τους ακόμη και τη ζωή τους…
Τέτοιες σκέψεις κάνουν πολλοί αυτές τις ημέρες που οι επίμονες βροχές δημιούργησαν μεγάλα προβλήματα σε όλη την Επικράτεια και ιδιαίτερα στη Δυτική Ελλάδα όπου είδαμε μεγάλες καταστροφές στα δίκτυα υποδομών και στην Φθιώτιδα πλημμύρες από τα νερά που δεν μπόρεσε να διοχετεύσει ο Σπερχειός στη θάλασσα. Και στις δυο περιπτώσεις καθώς και ένα σωρό ανάλογες, τα σχόλια επικεντρώθηκαν στα ανθρώπινα έργα, αποτιμήθηκαν αναλόγως και ακούστηκαν υποσχέσεις για την αποκατάστασή τους. Κάτι λίγων ευαίσθητων που επιχείρησαν να υπερασπιστούν τα έργα της φύσης οι φωνές χάθηκαν στην οχλοβοή που για τις αποζημιώσεις που επικράτησε όταν αρμόδιοι, τεχνικοί και άλλοι παράγοντες πήγαν να κάνουν ολιγόλεπτη «αυτοψία» στις πληγείσες περιοχές.
Τέλος πάντων, η «ανώνυμη» κακοκαιρία πέρασε στις δεύτερες ειδήσεις και φαινομενικά όλα πέρασαν στην κανονικότητα που επικρατεί πάντα μετά από την έξαρση των καιρικών φαινομένων. Οι πληγέντες μετά από την σύντομη δημοσιότητα που έδωσαν στα ζητήματά τους προσπαθούν να οχυρωθούν με πρόχειρες παρεμβάσεις μέχρι να έρθει το επόμενο «κακό» και να επαναληφθεί η κακόγουστη παράσταση μεταξύ αρμοδίων και πληγέντων.
Τα ίδια πράγματα θα επαναλαμβάνονται στον αιώνα τον άπαντα αν δεν αλλάξει η νοοτροπία που έχει επικρατήσει και θέλει τον άνθρωπό είτε πανίσχυρο απέναντι στην φύση είτε παντελώς αδιάφορο, πράγμα που είναι το χειρότερο. Και οι δυο περιπτώσεις πάντως, αυτός που κάθε φορά θα ζημιώνεται θα είναι ο άνθρωπος ενώ η φύση θα υποχωρεί, θα μαζεύει δυνάμεις και την κατάλληλη στιγμή θα υπενθυμίζει την ύπαρξή της.
Να μην μακρηγορούμε όμως και να γυρίσουμε πίσω στο ζήτημα που προκλήθηκε από τις επίμονες βροχοπτώσεις και κυρίως αυτό των καθιζήσεων. Θα ξεκινήσουμε από μια απλή εντύπωση που νομίζω μπορεί να έχει ο καθένας αν αγναντέψει τον τόπο του, ειδικά αν αυτός βρίσκεται στην ημιορεινή Ελλάδα. Παντού το ανάγλυφο του τόπου θα του αποκαλύψει ότι αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι αποτέλεσμα δεκάδων πλημμυρών, κατολισθήσεων, καθιζήσεων, αποσαθρώσεων και σε αυτό το έργο δεν έχουν συμβάλλει μόνο οι βροχές και τα χιόνια, αλλά και οι καύσωνες, οι σεισμοί βεβαίως και οι πυρκαγιές. Τα έργα των ανθρώπων, μόνο τα τελευταίες δεκαετίες που επεμβαίνουν με μηχανήματα έχουν αλλάξει το ανάγλυφο για να ανοίξουν δρόμους και να δημιουργήσουν ένα σωρό άλλες εγκαταστάσεις, όπως πλατείες, αποχετευτικά δίκτυα και άλλα πολλά που απαιτούν οι ανάγκες μιας σύγχρονης ζωής. Ένα ανάγλυφο, που ωρίμασε στο χρόνο που κινείται η φύση ταράχθηκε και ως είναι επόμενο, οι δυνάμεις που το διαμορφώνουν ενεργοποιήθηκαν.
Τις ίδιες ανάγκες όμως είχε και η ζωή πριν τα μηχανήματα αναλάβουν δράση και υποκαταστήσουν τα εργατικά χέρια. Τούτο φυσικά και αλάφρωσε τους ανθρώπους αλλά από την άλλη, χάθηκε η αίσθηση του μέτρου που είχε η επέμβαση. Όπως για παράδειγμα η διάνοιξη των δρόμων που τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια έγινε με τα τσαπιά και με τα φτιάρια από τους χωριανούς μου για να εξυπηρετήσει τα αυτοκίνητα εκείνης της εποχής . Αυτή η διάνοιξη έγινε με την εμπειρία των μονοπατιών, σε σημεία όπου αυτά προϋπήρχαν και με τις λιγότερες παρεμβάσεις στο φυσικό ανάγλυφο. Βέβαια πέρασαν τα χρόνια, άλλαξαν και οι ανάγκες και εκείνοι οι δρόμοι κρίθηκαν ανεπαρκείς κι έτσι μπήκαν μπροστά τα μηχανήματα να ανοίξουν καινούργιους. Οι πρώτοι χωρίς καν τις στοιχειώδες μελέτες με την μπουλντόζα να ξεκινά να κινείται όπου την βολεύει. Έτσι μπαζώθηκαν ρέματα, βούλωσαν αυλάκια, ξεριζώθηκαν δέντρα, κόπηκαν τα «πόδια» από τις πλαγιές αλλά ο δρόμος άνοιξε να περνούν μεγάλα αυτοκίνητα. Και δεν έφτανε μόνο αυτό, οι δρόμοι μετά από τις πλατείες των χωριών, χωρίς καμιά μελέτη έφτασαν σε κάθε σημείου του τόπου γύρω τους για να χτιστούν κατόπιν εκεί σπίτια και εγκαταστάσεις. Έτσι με αυτόν τον τρόπο διαταράχθηκε το ανάγλυφο κάθε τόπου, ανάγλυφο που είχε διαμορφώσει η φύση μέσα στον χρόνο χωρίς να ληφθούν υπ’ όψιν οι δυνάμεις της και οι συνήθειες του καιρού.
Έτσι φτάσαμε να δούμε μέσα σε δυο ημέρες που εκδηλώθηκε η «ανώνυμη» κακοκαιρία απίστευτες καταστροφές σε δρόμους, σπίτια, εγκαταστάσεις. Οι περισσότερες έγιναν γιατί αυτά έγιναν πρόχειρα, χωρίς μελέτη και χωρίς την εμπειρία που έχει ένας άνθρωπος που «ακούει» τον τόπο. Κάποιες. Όπως το γεφύρι στον Εύηνο ή οι πλημμύρες στον κάμπο της Λαμίας και την Αιτωλοακαρνανία οφείλονταν στις κακοτεχνίες ή στην αδιαφορία που δείχνουν όλοι για τον τόπο τους. Μια αδιαφορία που δυστυχώς, κάθε καταστροφή την επιτείνει σε βαθμό που κανένας δεν αναλαμβάνει την ευθύνη των έργων και η παλιά γενιά (ανθρώπων και τεχνικών) που διατηρούσε κάποιες επιφυλάξεις και σέβονταν το μέτρο δεν υπάρχει. Οι τεχνικοί μπορούν να πιστεύουν στη δύναμη των μηχανημάτων αλλά η φύση, μοιάζει να μην συμμερίζεται αυτή την άποψη και εκφράζεται όπως πάντα αυτή ήξερε…
ΥΓ. Οι φωτογραφίες, επιλεγμένες από διάφορες αναρτήσεις στο δίκτυο.
