Κατέθηκε προς συζήτηση στη Βουλή των Ελλήνων ο Κρατικός Προϋπολογισμός για το έτος 2020, ο οποίος περιλαμβάνει αναπτυξιακές και κοινωνικές παρεμβάσεις ύψους 1,181 δισ. ευρώ και έχει στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης, τη μείωση της υπερφορολόγησης και την στήριξη των διαθέσιμων εισοδημάτων των πολιτών. 

Σύμφωνα με τη συνοδευτική επιστολή που συνοδεύει τον Προϋπολογισμό 2020 και υπογράφεται από τον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, και τον υφυπουργό Οικονομικών, Θόδωρο Σκυλακάκη, "ο Προϋπολογισμός του 2020 θέτει τις βάσεις για να αντιμετωπιστεί το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας των τελευταίων ετών, δηλαδή το αναπτυξιακό και επενδυτικό κενό που διατηρεί την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια σταθερά στην τελευταία θέση, μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από πλευράς επενδύσεων και στην πρώτη θέση σε ό,τι αφορά τα ποσοστά ανεργίας. Ο Προϋπολογισμός του 2020 προβλέπει σημαντική αύξηση του ρυθμού μεγέθυνσης από το 1,5% που παρατηρήθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2019 στο 2,8%. Η αναμενόμενη αύξηση του ρυθμού μεγέθυνσης προέρχεται κυρίως από την άνοδο των επενδύσεων, καθώς η νέα Κυβέρνηση υλοποιεί με συνέπεια και ταχύτητα σε πολλαπλά μέτωπα μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την απασχόληση και τις επενδύσεις.

Προβλέπει επίσης περαιτέρω μείωση της ανεργίας και σημαντική αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, που αντανακλά στην αύξηση των διαθέσιμων εισοδημάτων όλων των πολιτών, μέσω της μείωσης των φορολογικών συντελεστών (π.χ. φορολογία εισοδήματος, φόροι ακίνητης περιουσίας, ειδικά φορολογικά κίνητρα) και της αναθέρμανσης της οικονομικής δραστηριότητας. Επιτυγχάνει τέλος το συμφωνηθέν κατά πρόγραμμα πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5%, αλλά και συνολικό πλεόνασμα ύψους 1,2% κατά ESA 2010.

Με τον Προϋπολογισμό του 2020 επιδιώκεται η όσο το δυνατόν εγγύτερη επίτευξη του στόχου του πλεονάσματος, προκειμένου να αποφευχθεί η ανεξήγητη και αναιτιολόγητη υπέρβαση που παρατηρήθηκε την περίοδο 2016-2018. Περίοδο κατά την οποία αφαιρέθηκαν από την οικονομία 11,4 δισ. ευρώ, πέραν και επιπλέον των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων που είχαν συμφωνηθεί με τους πιστωτές του επίσημου τομέα και επιπλέον των πάσης φύσεως έκτακτων επιδομάτων. Με δεδομένο ότι την ίδια περίοδο αυξήθηκαν ταυτόχρονα και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των φορολογούμενων προς το δημόσιο κατά 18,1 δισ. ευρώ, γίνεται αντιληπτό το υπέρμετρο φορολογικό βάρος το οποίο εκλήθησαν να φέρουν οι φορολογούμενοι και η ελληνική οικονομία και του οποίου την άρση εγκαινιάζει η νέα κυβέρνηση.

Ο Προϋπολογισμός του 2020 λαμβάνει ταυτόχρονα μέτρα διεύρυνσης της φορολογικής βάσης (ηλεκτρονικές συναλλαγές, φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας με βάση τις πραγματικές αξίες ακινήτων κ.α.) και του εξορθολογισμού των δαπανών και των εσόδων της Γενικής Κυβέρνησης. Επίσης προβλέπει την αναδιάρθρωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με την ενίσχυση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους και τον τερματισμό της υποεκτέλεσης που το χαρακτήριζε τα τελευταία χρόνια.

Με τις δράσεις αυτές ο Προϋπολογισμός του 2020 όχι μόνο καλύπτει το δημοσιονομικό κενό που κληρονόμησε η νέα Κυβέρνηση για το τρέχον και το επόμενο έτος, αλλά δημιουργεί ταυτόχρονα τον δημοσιονομικό χώρο για τη σημαντική μείωση των φορολογικών συντελεστών, την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και την πυροδότηση ενός ενάρετου κύκλου οικονομικής προόδου για τα επόμενα χρόνια. Ενός κύκλου που θα χαρακτηρίζεται από δυναμική μεγέθυνση, αύξηση της απασχόλησης και του διαθέσιμου εισοδήματος όλων των πολιτών με ταυτόχρονη τήρηση των εκάστοτε τιθέμενων δημοσιονομικών στόχων και προώθηση της κοινωνικής συνοχής. Με την οικονομική πολιτική να υλοποιείται σε πλήρη και αρμονική συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, έτσι ώστε και οι ίδιοι οι δημοσιονομικοί στόχοι να ανταποκρίνονται στις διαρκώς βελτιούμενες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και να αντανακλούν τη νέα περίοδο στην οποία έχει εισέλθει η χώρα."

Αναλυτικά, οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις για το έτος 2020 διακρίνονται σε δύο άξονες:

Α) Αναπτυξιακές και κοινωνικές παρεμβάσεις

Οι αναπτυξιακές παρεμβάσεις και το κόστος τους για τον προϋπολογισμό είναι οι ακόλουθες:

1. Οικογένεια και Υπογεννητικότητα

• Χορήγηση επιδόματος ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που θα γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου του 2020, με εξαιρετικά διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια που καλύπτουν τουλάχιστον το 90% των οικογενειών. Κόστος 123 εκατ. ευρώ
• Μετάπτωση στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ του 13% των ειδών βρεφικής ηλικίας και των κρανών ασφαλείας. Κόστος 12 εκατ ευρώ

2. Φυσικά Πρόσωπα

• Μείωση του εισαγωγικού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος στο 9% και αύξηση του αφορολόγητου ορίου για κάθε παιδί. Κόστος 281 εκατ. ευρώ.
• Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων πλήρους απασχόλησης κατά περίπου μια μονάδα βάσης. Κόστος 123 εκατ. ευρώ

3. Επιχειρήσεις

• Μείωση του φόρου εισοδήματος Νομικών Προσώπων από 28% στο 24% από τη χρήση του 2019. Κόστος 541 εκατ. ευρώ
• Μείωση της φορολογίας των κερδών που θα διανεμηθούν το 2020 από 10% σε 5%. Κόστος 75 εκατ. ευρώ

4. Οικοδομική Δραστηριότητα

• Αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές για τρία (3) έτη και του φόρου υπεραξίας ακινήτων. Κόστος 26 εκατ. ευρώ
• Επιστροφή μέρους των δαπανών για ανακαινίσεις, ενεργειακή, αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση κτιρίων που εξοφλούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, η οποία δεν θα επιφέρει επιπλέον δημοσιονομική επιβάρυνση στον Προϋπολογισμό του 2020.

Β) Παρεμβάσεις βελτίωσης του δημοσιονομικού αποτελέσματος.

Οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση του δημοσιονομικού αποτελέσματα και την κάλυψη του κόστους των αναπτυξιακών παρεμβάσεων συνολικού ύψους 1,859 δισ ευρώ  είναι οι ακόλουθες:

1. Αποτελεσματικό και λιγότερο δαπανηρό κράτος

• Δραστική αναπροσαρμογή των ορίων δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού με σκοπό τον περιορισμό της υποεκτέλεσης που παρουσιάστηκε τα προηγούμενα έτη και τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου για την ελάφρυνση του φορολογικού βάρους των πολιτών. Εκτιμώμενες εξοικονομήσεις 500 εκατ. ευρώ
• Θεσμοθέτηση νέου Ειδικού Αποθεματικού ύψους 300 εκατ. ευρώ για την εξυπηρέτηση των δαπανών αυξημένης αβεβαιότητας που αφορούν κυρίως τους τομείς παιδείας, υγείας, κοινωνικής πρόνοιας, άμυνας και ασφάλειας των πολιτών. Το Ειδικό Αποθεματικό θα χρησιμοποιείται για τη συστηματική ενίσχυση των Υπουργείων σε όλη τη διάρκεια του έτους.

2. Αναδιαμόρφωση Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων

• Μεταφορά 250 εκατ. ευρώ από το εθνικό σκέλος στο συγχρηματοδοτούμενο, ενισχύοντας τα αναμενόμενα αναπτυξιακά οφέλη, λόγω του υψηλότερου πολλαπλασιαστή του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους, δημιουργώντας δημοσιονομικό όφελος περί τα 170 εκατ. ευρώ.

3. Επισκόπηση δαπανών και εσόδων και αύξηση αποτελεσματικότητας  Γενικής Κυβέρνησης

• Επισκόπηση δαπανών και εσόδων με σκοπό οι υπηρεσίες που παρέχουν οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης να έχουν μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα για τους πολίτες. Ειδικότερα, η επισκόπηση δαπανών και εσόδων καλύπτει περισσότερες από 20 ειδικές δράσεις που αφορούν τομείς όπως η εισιτηριοδιαφυγή, η βελτιστοποίηση μεθόδων είσπραξης δημοτικών εσόδων, η εξοικονόμηση ενέργειας, η ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων, η αξιοποίηση δημόσιων κτιρίων κ.α. Επίσης βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα των δαπανών και προγραμμάτων του ΟΑΕΔ. Εκτιμώμενες εξοικονομήσεις 307 εκατ ευρώ

4. Καταπολέμηση φοροδιαφυγής

• Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η μείωση της παραοικονομίας και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μειωθούν περαιτέρω τα φορολογικά βάρη στους πολίτες που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Η ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι αποδεδειγμένα το πιο αποτελεσματικό μέτρο σε αυτή την κατεύθυνση. Για αυτό το σκοπό θεσμοθετείται αυξημένος συντελεστής 30% κατά τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Εκτιμώμενα έσοδα 557 εκατ. ευρώ
• Ρύθμιση της ηλεκτρονικής αγοράς στοιχημάτων μέσω διασύνδεσης των ηλεκτρονικών και φορολογικών συστημάτων, που θα οδηγήσει σε φορολογική συμμόρφωση και αύξηση εσόδων. Εκτιμώμενα έσοδα 73 εκατ. ευρώ

5. Αύξηση εσόδων από ακίνητη περιουσία

• Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών με βάση τις πραγματικές αξίες, θα συμβάλει στην αύξηση του ύψους των εσόδων σε ιδιοκτησίες συγκεκριμένων περιοχών της χώρας που τώρα το επίπεδο των αντικειμενικών αξιών είναι αρκετά χαμηλότερο έναντι της εμπορικής αξίας, καθώς και σε περιοχές της χώρας με πολύ υψηλή αξία ακινήτων (πολυτελείς παραθεριστικές περιοχές), που ως τώρα δεν λαμβάνονταν υπόψη. Αυτή η παρέμβαση θα δώσει τη δυνατότητα για περαιτέρω μείωση των βαρών στους πολίτες που κατέβαλαν δυσανάλογα υψηλούς φόρους ακίνητης περιουσίας. Εκτιμώμενα έσοδα 142 εκατ. ευρώ
• Η ενίσχυση των ελέγχων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων (π.χ. AirBnB) θα συμβάλει θετικά στην αύξηση των φορολογικών εσόδων. Εκτιμώμενα έσοδα 60 εκατ. ευρώ. 

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ