Πραγματοποιείται αυτή την ώρα η ψηφιακή εκδήλωση «Greece: Competing for Global Talent» που διοργάνωσε το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, με στόχο την ανάδειξη των  νέων φορολογικών κινήτρων από πλευράς πολιτείας, την παρουσίαση βέλτιστων πρακτικών και την δημιουργία ταχύτερων αντανακλαστικών ως προς την καινοτομία προκειμένου η Ελλάδα να γίνει πιο ελκυστική στα νέα επιχειρηματικά ταλέντα.

Αλέξης Πατέλης: Ελάτε στην Ελλάδα για τον ήλιο, μείνετε για τη φορολογία και την τεχνολογία

Ο Αλέξης Πατέλης, Επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, τόνισε τη σημασία των μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης, η οποία έχει προχωρήσει σε πάνω από 150 νομοσχέδια που περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις από την τριτοβάθμια εκπαίδευση μέχρι την αγορά εργασίας και την φορολογία. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση πιστεύει σε «μείωση της φορολογίας και την παροχή των σωστών κινήτρων για να έρθουν οι άνθρωποι στην Ελλάδα για να επενδύσουν αλλά και να ιδρύσουν εταιρείες». Η κυβέρνηση έχει, σύμφωνα με τον κ. Πατέλη, μια «ομπρέλα» ειδικών φορολογικών ελαφρύνσεων για ανθρώπους που έρχονται στην Ελλάδα.

Γενικότερα, πολύς κόσμος έφυγε κατά τη διάρκεια της κρίσης, και όπως τόνισε ο κ. Πατέλης «Σας θέλουμε πίσω. Ανοίξτε γραφεία, δημιουργείστε εταιρείες ή μεταφέρετε ένα μέρος της εταιρείας σας στην Ελλάδα. Έχουμε τον ήλιο, την τεχνολογία, και είμαστε δίπλα σας». Φυσικά, οι ευκαιρίες δεν βρίσκονται μόνο στην Αθήνα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της δημιουργίας του hub της Pfizer στη Θεσσαλονίκη.

Όσον αφορά το Brexit, παρέχει σίγουρα σημαντικές ευκαιρίες, κυρίως για τον κλάδο των υπηρεσιών, από τις οποίες θα μπορούσε να επωφεληθεί η Ελλάδα. Δεν θα χρειαστεί να ανταγωνιστούμε με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, καθώς είναι σημαντικό για τις εταιρείες να υπάρχει μια γεωγραφική ποικιλομορφία, με την κάθε πόλη και την κάθε χώρα να προσφέρει το δικό της στοιχείο.  Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Πατέλης, το σλόγκαν της χώρας μας είναι «Ελάτε για τον ήλιο, μείνετε για τους φόρους και την τεχνολογία». «Πιστεύουμε στην Ελλάδα και τις δυνάμεις που υπάρχουν σε αυτή τη χώρα».

Χάρης Θεοχάρης: Μέχρι και 1,6 δισ. ευρώ θα μπορούσε να επωφεληθεί η Ελλάδα από τους ψηφιακούς νομάδες

Με την εξ αποστάσεως εργασία να γίνεται πλέον νόρμα, ο ανταγωνισμός μεταξύ των χωρών προκειμένου να προσελκύσουν ψηφιακούς εργαζόμενους αυξάνεται. Πρόκειται για μια γρήγορα αναπτυσσόμενη, επικερδής αγορά που προσφέρει πολλά οφέλη στις τοπικές οικονομίες και στα τεχνολογικά οικοσυστήματα. Πάνω στη νέα κατάσταση που δημιουργείται μίλησε ο Υπουργός Τουρισμού, Χάρης Θεοχάρης και ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, Υφυπουργός, αρμόδιος για Ευρωπαϊκά θέματα.

Η συζήτηση ξεκίνησε με τον τρόπο που η Ελλάδα θα μπορέσει να ανταγωνιστεί τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες, και για ποιον λόγο θα επέλεγε κάποιος ψηφιακός «νομάς» να μείνει στη χώρα μας, ενώ εργάζεται σε κάποια άλλη χώρα.

Ο Υπουργός Τουρισμού, Χάρης Θεοχάρης, ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 4 εκατ. ψηφιακοί νομάδες παγκοσμίως. Αυτό αποτελεί μια τάση που ναι μεν αναπτυσσόταν, αλλά αφορούσε κυρίως έναν περιορισμένο αριθμό εργαζομένων. Η πανδημία επιτάχυνε τις εξελίξεις, καθώς «το να δουλεύουμε από το σπίτι είναι πλέον μέρος της καθημερινότητάς μας, και πολλές επιχειρήσεις έχουν επενδύσει ώστε να υπάρχει αυτή η συνδεσιμότητα και αυτή η ενσωμάτωση των απομακρυσμένων ατόμων που δεν βρίσκονται στον ίδιο χώρο».

Δεν είναι, όμως, μόνο οι εργαζόμενοι που μπορούν να επιλέξουν την χώρα μας, για να μείνουν ένα μεγαλύτερο διάστημα. Σύμφωνα με τον Υπουργό, στην ίδια κατηγορία ανήκουν, επιχειρηματίες που θέλουν να ιδρύσουν την εταιρεία τους σε μια διαφορετική χώρα, οι συνταξιούχοι, αλλά και οι οικογένειες που θέλουν να έχουν τη φορολογική τους βάση στην Ελλάδα. «Είναι από τις υψηλότερες προτεραιότητες της κυβέρνησης αλλά και του Υπουργείου μας να προσελκύσουμε αυτού του τύπου τον τουρισμό», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Υπουργός.

Πέρα από το κλίμα, ένα ακόμα κίνητρο που «στήνει» η κυβέρνηση, αποτελεί το 5G, που θα βοηθήσει στη γρήγορη συνδεσιμότητα, ακόμα και των πιο απομακρυσμένων χωρών. Επιπλέον, η κυβέρνηση έχει νομοθετήσει μια ποικιλία φορολογικών κινήτρων για την προσέλκυση των ψηφιακών νομάδων. Τέλος, η χώρα μας, προσφέρει σύγχρονο και αρχαίο πολιτισμό, ευκαιρίες για διασκέδαση αλλά και χαλάρωση στους ψηφιακούς νομάδες.

Αξίζει να σημειωθεί πως το συνολικό όφελος που θα μπορούσε να έχει η χώρα μας από την ενίσχυση του τεχνολογικού τουρισμού, σύμφωνα με εκτίμηση του ΜΙΤ ανέρχεται σε 1,6 δισ. ευρώ. Πιο αναλυτικά, αν η χώρα μας καταφέρει να προσελκύσει 100.000 ψηφιακούς νομάδες σε μια χρονιά και αν αυτοί έχουν μια μέση παραμονή των 6 μηνών, η χώρα θα μπορούσε να ωφεληθεί κατά 1,6 δισ. έσοδα σε μια χρονιά. Πρόκειται επομένως για ένα σημαντικό κομμάτι του τουρισμού, που θα μπορούσε να προστεθεί στο ήδη υπάρχον.

Βαρβιτσιώτης: Νέες υπηρεσίες για την προσέλκυση εργαζομένων

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, Υφυπουργός, αρμόδιος για Ευρωπαϊκά θέματα, «διανύουμε τα τελευταία βήματα μίας πολύ δύσκολης διαδρομής που διήρκησε ένα χρόνο, στέρησε τη δυνατότητα της εκ του σύνεγγυς επαφή, στέρησε τις μετακινήσεις, τραυμάτισε το τουριστικό προϊόν και δημιούργησε τεράστια οικονομικά προβλήματα».

Όσον αφορά το πιστοποιητικό εμβολιασμού δήλωσε πως «Για εμάς έχει μεγάλη σημασία να προωθηθεί η διαδικασία για το πιστοποιητικό εμβολιασμού που θα διευκολύνει τις μετακινήσεις και θα δώσει ώθηση στον τουρισμό που επιθυμούμε να γίνει με ασφάλεια και όσο πιο γρήγορα γίνεται».

«Η Ελλάδα ωφελήθηκε πάρα πολλά από το Πακέτο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ. Από το Πακέτο η χώρα μας έχει στη διάθεσή της 32 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις και δάνεια και επιπλέον 41 δισ. από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο ώστε να αξιοποιηθούν την επόμενη 3ετία και 7ετία ανάλογα ώστε να φέρουμε πραγματικά μια ισόρροπη και ουσιαστική ανάπτυξη», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Υπουργός.

Ο κύριος Βαρβιτσιώτης έκανε λόγω για τη δημιουργία νέων υπηρεσιών σε όσους θέλουν να επισκεφτούν την Ελλάδα. «Έχουμε προχωρήσει στην business visa που αφορά τον επαγγελματικό χώρο και τους ανθρώπους που θέλουν να καλέσουν επιχειρηματίες από άλλες πλευρές του κόσμου με σκοπό να αναπτύξουν εμπορικές και επιχειρηματικές σχέσεις. Επιπλέον, δημιουργήσαμε την student visa για τους φοιτητές που θέλουν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρει η χώρα μας».

Ο κύριος Βαρβιτσιώτης ανέφερε πως πρόκειται να υπάρξει η δημιουργία μίας ολοκληρωμένης, άμεσης λειτουργικής και ψηφιοποιημένης διαδικασίας για την προσέλκυση εργαζόμενων και αυτοαπασχολούμενων από το εξωτερικό στην Ελλάδα, τους λεγόμενους «ψηφιακούς νομάδες». Αυτό αποτελεί μία πρόκληση για εμάς μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών του Brexit και όσους ανθρώπους έχουν επιλέξει να φύγουν από τη Μεγάλη Βρετανία και αναζητούν τόπο εργασίας.

Μπορεί η Ελλάδα να προσελκύσει ψηφιακούς νομάδες;

«Έχει γίνει μία τεράστια μετατροπή στον τρόπο εργασίας των ανθρώπων και ιδιαίτερα των ψηφιακών νομάδων», δήλωσε ο David Williams, Co-Founder και CEO της Nomadx μιλώντας στην ψηφιακή εκδήλωση.

«Πολλοί άνθρωποι που δουλεύουν και επιλέγουν να ταξιδεύουν ενώ εργάζονται για μία εταιρεία μπορούν να χαρακτηριστούν περισσότερο ως «ντόπιοι» παρά ως ταξιδιώτες. Όταν επέλεξα να γίνω ψηφιακός νομάς διαπίστωσα αρκετά προβλήματα, κυρίως στη διαμονή και τις υποδομές. Για το λόγο αυτό προχωρήσαμε στη δημιουργία του Nomadx βοηθώντας ακριβώς αυτή τη διαδικασία για κάποιον που μετακινείται ενώ εργάζεται.

«Η Ελλάδα είναι ένας πασίγνωστος τουριστικός προορισμός, όμως μπορεί να γίνει και ένας δυνατός προορισμός για ψηφιακούς νομάδες, εξασφαλίζοντας σε αυτούς τους εργαζομένους γρήγορο internet και προσιτά ενοίκια με μεσοπρόθεσμη διαμονή, κίνητρα από την πολιτεία ώστε να διευκολυνθεί κάποιος επαγγελματίας να εργαστεί από απόσταση και μία ισχυρή κοινότητα επαγγελματιών τεχνολογίας».

«Προβλέπω πως τώρα αλλά και στην μετά-κορωνοϊό εποχή θα υπάρξει ίσως η μεγαλύτερη μετακίνηση εργαζομένων που έχει γίνει ποτέ, καθώς ολοένα και περισσότερος κόσμος θα επιλέγει και θα έχει τη δυνατότητα να μετακινείται σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου για να εργαστεί. Από τη στιγμή που θα χαλαρώσουν τα μέτρα περιορισμού κυκλοφορίας πιστεύω πως θα γίνουμε μάρτυρες ενός μεγάλου κύματος μετακίνησης εργαζομένων.

Ο Goncalo Hall, Co-Founder της Remote Work Movement Podcast σημείωσε πως είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν βασικά πράγματα όπως καλή σύνδεση στο internet και μία συγκροτημένη κοινότητα για κάποιον που επιλέγει να μετακινείται σε άλλες περιοχές ενώ εργάζεται. Η Remote Work Movement Podcast παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες για τη δημιουργία κοινοτήτων που υποστηρίζουν τους ψηφιακούς νομάδες.

«Πιστεύω πως πρέπει να υπάρχει σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για να χτιστεί μία κοινότητα ψηφιακών νομάδων και αυτό γιατί το δημόσιο μπορεί να υποστηρίξει με υποδομές τη διαδικασία αυτή και ο ιδιωτικός τομές μπορεί να παρέχει όλη τη γνώση για να γίνει αυτό. Για εμένα αυτό είναι το κλειδί για να πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο και στην Ελλάδα. Κατά τη γνώμη μου, αν η Ελλάδα ξεκινήσει τώρα να επενδύει σε όσα πρέπει να γίνουν για να προσελκύσει αυτού του είδους τους εργαζόμενους μπορεί να αποτελέσει ένα αξιόλογο hub για τους ψηφιακούς νομάδες.

Ο Nacho Rodríguez, Founder της repeople.co σημείωσε πως όρος ψηφιακός νομάς έχει αλλάξει ανά τα χρόνια και ειδικά τώρα λόγω της πανδημίας. «Τα πράγματα αλλάζουν πάρα πολύ γρήγορα. Εμείς βρισκόμαστε στα Κανάρια Νησιά και αυτή τη στιγμή προσανατολιζόμαστε στη δημιουργία προσέλκυσης ταλέντων, ψηφιακών νομάδων και εξ αποστάσεως εργαζομένων.

Η απομακρυσμένη εργασία υπήρχε και πριν την πανδημία, αλλά όχι στον βαθμό που υπάρχει τώρα. Αν η Ελλάδα καταφέρει να πραγματοποιήσει όλα τα απαραίτητα βήματα ώστε να προσελκύσει ψηφιακούς νομάδες, δημιουργήσει την κατάλληλη κοινότητα, αναδιαμορφώσει τους φόρους και τις υποδομές τότε μπορεί να προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πακέτο σε κάποιον που επιλέξει τη χώρα για ένα χρονικό διάστημα ώστε να εργαστεί».

Τα οφέλη της επένδυσης στην Έρευνα και Ανάπτυξη και Αντιστροφή του Brain Drain

«Ενώ είμαστε σε ένα πολύ καλό επίπεδο έρευνας, υστερούμε στο κομμάτι της μετατροπής της έρευνας σε καινοτομία, δήλωσε ο υφυπουργός Έρευνας και Τεχνολογίας, Χρήστος Δήμας.

Ο υφυπουργός ανέφερε πως προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι να εξετάσει πώς μπορεί να επαναπατριστεί το ταλέντο που έφυγε από τη χώρα μας, δίνοντας κίνητρα στις επιχειρήσεις που βρίσκονται στην Ελλάδα ώστε να πραγματοποιήσουν περαιτέρω επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη, δημιουργώντας παράλληλα νέες θέσεις εργασίας. Ο κ. Δήμας τόνισε πως εξετάζεται η πιθανότητα αύξησης των φορο-εκπτώσεων στις δαπάνες έρευνας και επεσήμανε τη σημαντική συμβολή Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας Τεχνολογίας και Καινοτομίας.

«Επενδύουμε τόσο σε ανθρώπους, όσο και σε υποδομές», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Θεοδόσης Μιχαλόπουλος, CEO, Microsoft Greece, Cyprus & Malta στο πλαίσιο της συζήτησης, αναφέροντας πως η εξαγορά της Softomotive από τη Microsoft και η δημιουργία του Data Center είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα εστιασμού στην επένδυση, στην έρευνα και στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων.

Η πολιτική και κοινωνική σταθερότητα, η πράσινη ενέργεια και ο καλός τρόπος ζωής είναι σημαντικοί παράγοντες για να γίνουν επενδύσεις στην Ελλάδα.

Σχετικά με τη δημιουργία και την εύρεση ταλέντου ο κ. Μιχαλόπουλος ανέφερε πως οι επιχειρήσεις μπορούν και πρέπει να συνεργαστούν με Πανεπιστήμια ώστε να είναι κοντά στην επιχειρηματικότητα. «Η θεσμοθέτηση της πρακτικής άσκησης μπορεί να έχει πολύ καλά αποτελέσματα τόσο για τους εργαζομένους όσο και για τις εταιρείες».

Ο Δημήτρης Κουτσόπουλος, CEO της Deloitte Ελλάδος, ανέφερε πως η εταιρεία έχει επενδύσει τόσο στην έρευνα όσο και στην αναχαίτιση του brain drain. «Πραγματοποιούμε συνεχόμενες εκπαιδεύσεις αποφοίτων και είμαστε πολύ κοντά με Πανεπιστήμια, βοηθώντας στη διασύνδεση των δεξιοτήτων και των γνώσεων με την αγορά εργασίας».

Αναφορικά με τις επενδύσεις, ο κ. Κουτσόπουλος δήλωσε πως οι συνεχείς αλλαγές των φορολογικών συντελεστών επιβράδυναν κατά πολύ τόσο την πραγματοποίηση επενδύσεων όσο και την επιστροφή του ταλέντου από το εξωτερικό.

Η δυσκολία προσέλκυσης επενδύσεων, η γραφειοκρατία και η έλλειψη ταλέντου είναι πράγματα που πρέπει να ξεπεραστούν.

Από την πλευρά του, ο Χαράλαμπος Μπακολιάς, Director και General Manager της Ansys Ελλάδος τόνισε πως η χώρα μας διαθέτει ένα ισχυρό brand name. Ωστόσο, ο ανταγωνισμός, το κόστος και η αργή διαδικασία στελέχωσης δημιουργούν προβλήματα στην πραγματοποίηση επενδύσεων στη χώρα μας.

Παράλληλα, η γραφειοκρατία, η διαδικασία δανεισμού, το ΕΣΥ και το εκπαιδευτικό σύστημα είναι μερικοί από τους πιο σημαντικούς τομείς στους οποίους πρέπει να παρέμβει το κράτος προκειμένου να επιστρέψει σταδιακά το ταλέντο που άφησε την Ελλάδα για να εργαστεί στο εξωτερικό.

Σχετικά με το ταλέντο στη χώρα μας, δήλωσε πως τα κέντρα έρευνας και ανάπτυξης είναι σε θέση να «εκμεταλλευτούν» το ταλέντο που υπάρχει, που όμως χρειάζεται την απαραίτητη εκπαίδευση για να ανταποκριθεί στην αγορά εργασίας.

«Η επένδυση είναι στους ανθρώπους» δήλωσε στο τέλος της συζήτησης ο Μάρκος Βερέμης, Chairman της Upstream και Partner του Big-Pi. «Τα τελευταία πέντε χρόνια υπήρξε μία πολύ γρήγορη ανάπτυξη στον τομέα των νεοφυών επιχειρήσεων με μία κεφαλαιοποίηση άνω των 4 δις ευρώ. Πρέπει να υπάρχει μία ροή αποφοίτων από τα πανεπιστήμια οι οποίοι να έχουν λάβει τα απαραίτητα εφόδια για να εισέλθουν στην αγορά εργασίας. Το ταλέντο μπορεί και πρέπει να έρθει μέσα από συνεχείς εκπαιδεύσεις και μετεκπαιδεύσεις, μία διαδικασία που ήδη πραγματοποιούν μεγάλες εταιρείες όπως η Delloite, η PwC και πολλές άλλες».

Στη συνέχεια της συζήτησης σχετικά με διαρροή ταλέντου από την Ελλάδα στο εξωτερικό και πώς θα αντιστραφεί αυτή η πραγματικότητα, ο Βύρων Νικολαΐδης, Chairman και CEO της PeopleCert και πρόεδρος της CEPIS, ανέφερε πως έφυγαν πολλοί νέοι άνθρωποι με προσόντα από τη χώρας μας λόγω δυσκολίας εύρεσης δουλειάς και χαμηλών μισθών.

«Δίνουμε τεράστια σημασία στο reskilling και το upskilling όσο και στη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας. Για να μπορέσει μία εταιρεία να κρατήσει τους εργαζομένους πρέπει να επενδύει συνεχώς στην εκπαίδευσή τους».

Σχετικά με τις δεξιότητες και την κατάρτιση, ο κ. Νικολαΐδης ανέφερε πως η χώρα μας πρέπει να κάνει πολλά βήματα μπροστά ώστε οι γνώσεις των εργαζομένων να συμβαδίζουν με την εποχή και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.

«Ένα σημαντικό ποσοστό Ελλήνων που βρίσκονται στο εξωτερικό επιθυμούν να γυρίσουν στη χώρα μας. Όταν δημιουργούνται θέσεις εργασίας που εξυπηρετούν μόνο την ελληνική αγορά δεν ανοίγει ο δρόμος για να δοθούν κίνητρα για να επιστρέψει κάποιος. Η εξωστρέφεια επομένως είναι απαραίτητη», ανέφερε ο Βασίλης Ντάνιας, General Manager της Beat. «Δεν αρκεί να σταματήσουμε το brain drain αλλά και να βάλουμε μπροστά το brain gain, στοχεύοντας στην προσέλκυση ταλέντου από όλο τον κόσμο προκειμένου να στελεχωθούν οι εταιρείες με ταλέντο που εν προκειμένω λείπει από τη χώρα μας».

«Οι Έλληνες του εξωτερικού μπορούν να δώσουν προστιθέμενη αξία στο ελληνικό επιχειρείν. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο υπάρχει θετική διάθεση των Ελλήνων που βρίσκονται έξω και τα φορολογικά κίνητρα που ανέφερε η κυβέρνηση αποτελούν μία καλή αφορμή για να γίνει κάτι τέτοιο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μάνος Πανώριος, Managing Director της Stanton Chase Athens. «Το αρχικό πρόβλημα συναντάται στο γεγονός πως δεν υπάρχει διασύνδεση των Πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας και με το τι αναζητά ο παγκόσμιος επιχειρηματικός κόσμος».

«Η στρατηγική διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, η διάθεση των επιχειρήσεων να δημιουργήσουν ένα ελκυστικό περιβάλλον εργασίας, η διασφάλιση της επαγγελματικής ζωής, η ενίσχυση της κουλτούρας της εταιρικής διακυβέρνησης και η εκπαίδευση με βάση τα σύγχρονα πρότυπα αποτελούν τη βάση για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις επιστροφής των Ελλήνων».

Ο Θεόφιλος Βασιλειάδης, Founder & Chairman του kariera.gr ανέφερε πως αρκετοί Έλληνες σκέφτονται να επιστρέψουν στη χώρα, όμως αυτό δεν είναι αρκετό. «Πρέπει να υπάρξει ένα μακροπρόθεσμο μοντέλο επιστροφής του ταλέντου στη χώρα. Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος και η νοοτροπία οφείλει να αλλάξει προκειμένου να αντιστρέψουμε το φαινόμενο του brain drain». Οι επιχειρήσεις πρέπει και είναι σε θέση να λύσουν το πρόβλημα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων, ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Βασιλειάδης.

Η φορολογία ως μοχλός ανάπτυξης του τουρισμού

Πώς μπορεί η Ελλάδα να επεκτείνει τον κλάδο του τουρισμού, συμπεριλαμβάνοντας το καθεστώς των «nondom», δηλαδή τους πολίτες που δεν έχουν ελληνική ιθαγένεια, αλλά θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα, τον ασημένιο τουρισμό, την golden visa κτλ.;

Σε αυτό το ερώτημα κλήθηκαν να απαντήσουν, στη συζήτησή τους οι: Αθηνά Καλύβα, Γενική Γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας, Θοδωρής Γεωργακόπουλος, Διευθυντής Περιεχομένου, διαΝΕΟσις, Ιωάννα Δρέττα, CEO Marketing Greece, Έρη Μητσοστεργίου, Πρόεδρος, ULI Greece & Cyprus και Παναγιώτης Μπερνίτσας, Managing Partner, Μπερνίτσας Δικηγορική Εταιρεία.

Τον λόγο πήρε η κ. Καλύβα, η οποία αναφέρθηκε στο ζήτημα της φορολογίας, που σύμφωνα με την ίδια «μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για την ενίσχυση του τουρισμού». Ήδη η κυβέρνηση έχει κάνει σημαντική προσπάθεια για τη μεταρρύθμιση της φορολογίας, δημιουργώντας έναν εναλλακτικό, ευνοϊκό τρόπο φορολόγησης για ανθρώπους που επιθυμούν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα. Τα κίνητρα αυτά αφορούν τόσο τους nondom όσο και τους συνταξιούχους. Βέβαια, η πανδημία δημιούργησε πρακτικά προβλήματα, λόγω του περιορισμού των ταξιδιών, αλλά υπάρχουν πάνω από 60 αιτήσεις, τις οποίες επεξεργάζεται η αρμόδια αρχή, ενώ έχουν διεκπεραιωθεί 10 αιτήσεις ανθρώπων που θέλουν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα. Συμπλήρωσε, μάλιστα, πως «για πρώτη φορά έχουμε μια step by step προσέγγιση του θέματος, μια ανταγωνιστική, πρωτογενή νομοθεσία για τους ανθρώπους που θέλουν να έρθουν και να επενδύσουν στη χώρα μας».

Από την πλευρά του ο κ. Μπερνίτσας, τόνισε ότι οι εν λόγω διατάξεις βρίσκονται «προς τη σωστή κατεύθυνση» και είναι «πρωτοπόρες για την Ελλάδα». Συγκεκριμένα αναφέρθηκε στα κίνητρα για εταιρείες ειδικού σκοπού- διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας, που δείχνουν ότι υπάρχει η φιλοδοξία να προσελκυσθούν όχι μόνο οι μεγαλοεπενδυτές, αλλά και οι οικογένειες των συνεργατών τους. Το πρόβλημα, όμως, της υλοποίησης παραμένει, καθώς όπως ανέφερε ο κ. Μπερνίτσας, οι φορολογικές υπηρεσίες για τους κατοίκους του εξωτερικού είναι μόνο δύο, και έτσι γίνεται δύσκολη η επεξεργασία του μεγάλου όγκου των αιτήσεων, που μάλιστα αναμένεται να αυξηθεί στο μέλλον.

Η διαΝΕΟσις, αποτελεί έναν από τους οργανισμούς που έχουν πραγματοποιήσει έρευνες πάνω στον τουρισμό και τις «χαμένες ευκαιρίες» της Ελλάδας. Τέτοιες υπάρχουν, σύμφωνα με τον κ. Γεωργακόπουλο, στον τουρισμό της υγείας και της τρίτης ηλικίας, καθώς η χώρα μας δεν διαθέτει τις απαραίτητες υποδομές και υπηρεσίες για την κάλυψη των αναγκών του τέτοιου είδους τουριστών. Πρόκειται πράγματι για μια χαμένη ευκαιρία αν αναλογιστεί κανείς ότι αν η Ελλάδα εκμεταλλευόταν αυτή την αγορά, θα μπορούσε να έχει έσοδα 13,6 δισ. ευρώ σε μια δεκαετία και πάνω από 105.000 θέσεις εργασίας.

Υπάρχει, όμως, θέληση να έρθουν οι άνθρωποι αυτοί στην Ελλάδα; Σύμφωνα με την κ. Μητσοστεργίου, η χώρα μας μπορεί να αποκτήσει έναν καινούριο ρόλο στον επενδυτικό χάρτη, καθώς η εικόνα της ενισχύεται από την αντιμετώπιση της πανδημίας. Υπάρχει η ανάγκη για ένα νέο προϊόν που θα περιλαμβάνει τις νέες κατηγορίες τουριστών (ανθρώπους τρίτης ηλικίας, φοιτητές) αλλά και την ενίσχυση του ήδη υπάρχοντος.

Αυτό το σημείο υπογράμμισε και η κ. Δρέττα που όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «ο τουρισμός δεν περιορίζεται πλέον στο παραδοσιακό brand “ήλιος-θάλασσα”, αλλά μετατρέπεται σε μια “οικονομία των επισκεπτών” και αφορά ανθρώπους που έρχονται και μένουν στην Ελλάδα, ακόμα και για ένα μεγάλο διάστημα. Αυτός ο τρόπος σκέψης θα μας βοηθήσει να δούμε το προϊόν πιο γενικευμένα. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε και στους digital nomads, που αποτέλεσε μια τάση που γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη την περίοδο της πανδημίας».

Φυσικά, για την προσέλκυση των digital nomads, σημαντικός παράγοντας είναι η ύπαρξη ακινήτων και κατάλληλων υποδομών. Σύμφωνα με την κ. Μητσοστεργίου, μέχρι πρόσφατα τον ρόλο αυτό έπαιξε το Airbnb, αλλά το ζήτημα από εδώ και πέρα απαραίτητη είναι η  εγκαθίδρυση δομών που προσφέρουν μια ποικιλία υπηρεσιών και τη γρήγορη συνδεσιμότητα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την έλευση του 5G και της ευνοϊκής φορολογίας.

Σημαντικό παραμένει, όπως υπογράμμισε ο κ. Μπερνίτσας να απλοποιηθούν οι διαδικασίες, με τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, έτσι ώστε να μπορούν πιο εύκολα να έρθουν οι ενδιαφερόμενοι στη χώρα μας.

Σε «προβλέψεις» για το πως θα κινηθεί φέτος ο τουρισμός προέβη η κ. Δρέττα, βάσει των εκτιμήσεων του ΣΕΤΕ και ΙΝΣΕΤΕ, αναφέροντας ότι θα είναι περίπου στο 40% του 2019, σε ένα καλό-ρεαλιστικό σενάριο, κάτι το οποίο μεταφράζεται σε 8 δισ. ευρώ σε εισπράξεις. «Η πανδημία διέκοψε μια τρελή κούρσα ανόδου των τελευταίων επτά χρόνων και συντάραξε τις επιχειρήσεις τουρισμού. Ήταν όμως και μια ευκαιρία για τις δημόσιες υποδομές να επιλύσουν τα ζητήματά τους, αλλά και για τις επιχειρήσεις του τουρισμού για επανατοποθέτηση», ανέφερε η κ. Δρέττα.

Κλείνοντας, υποστήριξε ότι το τουριστικό προϊόν της Ελλάδας θα πρέπει να βελτιωθεί αλλά και να επεκταθεί. Το σημαντικότερο θέμα, όπως τόνισε, είναι ότι «ο τουρισμός πλέον δεν περιορίζεται στο ήλιος- θάλασσα, αλλά είναι κάτι μεγαλύτερο και ευρύτερο.

Πώς ο Πολιτισμός μπορεί να λειτουργήσει ως όχημα για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας

Ο τομέας του πολιτισμού μπορεί να αποτελέσει μοχλό βιώσιμης ανάπτυξης, αναζωογόνησης περιοχών και αναπτυξιακό εργαλείο για τη χώρα μας, συνεισφέροντας στο εμπόριο, την ανάπτυξη και την απασχόληση, δήλωσε ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης, υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού, μιλώντας στην ψηφιακή εκδήλωση. «Η συνεισφορά του κλάδου στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ είναι περί τα 500 δις ευρώ και περίπου το 7,5% του εργατικού δυναμικού της Ευρώπης απασχολείται σε αυτό τον τομέα, ενώ ο κλάδος παρέχει ένα εμπορικό πλεόνασμα περίπου 8,7 δις ευρώ στην ΕΕ ως προς τα πολιτιστικά αγαθά. Στην Ελλάδα, ωστόσο, το ποσοστό που απασχολείται σε αυτό τον τομέα είναι κάτω του 3%», ανέφερε ο υφυπουργός.

Προκειμένου να οικοδομηθεί ένα αναπτυξιακό οικοσύστημα με βάση τον πολιτισμό και να δημιουργηθεί μία οικονομία εμπειριών καθώς και ένας ανθεκτικός πολιτιστικός τομέας πρέπει να γίνουν εκ βάθρων αλλαγές σε ζητήματα όπως, τα εργασιακά και τα φορολογικά, την εκπαίδευση και τις δεξιότητες, την προστασία και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων, την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και στην ανάπτυξη κοινού τόσο εγχώρια όσο και διεθνώς.

Μέρος της στρατηγικής του υπουργείου όπως δήλωσε ο κ. Γιατρομανωλάκης είναι η διεκδίκηση πόρων μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης για την υλοποίηση όλων των παραπάνω. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του υφυπουργού, σύντομα θα υπάρξει λανσάρισμα νέας πλατφόρμας που θα ενθαρρύνει τη μετάφραση ελληνικών βιβλίων σε άλλες γλώσσες, ενέργειες στο κομμάτι του κινηματογράφου, καθώς και μία πλατφόρμα ειδικά σχεδιασμένη για το ελληνικό design.

Ο Στάθης Καλύβας, Gladstone Professor of Government του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, δήλωσε με τη σειρά τους ότι «Ο πολιτισμός μπορεί να λειτουργήσει ως προστιθέμενη αξία σε αυτό που ονομάζουμε «οικονομία των επισκεπτών” και να συμβάλει στη διαδικασία του “εξευγενισμού” μία διαδικασία που έχει πολύ θετικές διαστάσεις».

«Ο πολιτισμός έχει δύο διαστάσεις. Έχουμε, δηλαδή, τον δημόσιο επίσημο πολιτισμό και τον πολιτισμό της καθημερινότητας, ο οποίος συνδέεται περισσότερο με την οικονομία των εμπειριών».

Τέλος ο καθηγητής Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, ξεκαθάρισε πως η ενθάρρυνση πολιτιστικών δραστηριοτήτων έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την ελληνική οικονομία.

«Μακροπρόθεσμα η επιτάχυνση της τεχνολογικής προόδου, κυρίως ψηφιακά, θα απελευθερώσει τις διαθέσιμες ώρες των ανθρώπων, αλλά θα καταργήσει και ορισμένες θέσεις εργασίας, δήλωσε ο καθηγητής, συμπληρώνοντας πως «ο πολιτισμός, είτε από πλευράς παραγωγής είτε κατανάλωσης, θα κατέχει όλο και μεγαλύτερο κομμάτι στην οικονομία, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα».

Κλείνοντας, ο κ. Βέττας επεσήμανε πως «ο πολιτισμός πρέπει να έχει τοπικά χαρακτηριστικά. Η ψηφιακή ταχύτητα μάς δίνει πρόσβαση σε πληθώρα εικόνων παγκοσμίως, ωστόσο η Ελλάδα πρέπει και μπορεί να λειτουργήσει ως τοπικό κέντρο που θα συγκεντρώνει κεφάλαια, ανθρώπους και ιδέες και θα διαφοροποιείται από την ομογενοποίηση. Ο καθηγητής σημείωσε πως, «παρόλο που έχουμε μία φιλελεύθερη και ασφαλή κοινωνία, παρατηρείται τόσο έλλειμμα στις τηλεπικοινωνιακές και ψηφιακές υποδομές όσο και η ύπαρξη ενός περίπλοκου πλαισίου δημιουργίας, όπου η φορολογία και η γραφειοκρατία δρουν ως ανασταλτικοί παράγοντες».

Ενημερωθείτε για το αναλυτικό πρόγραμμα του συνεδρίου εδώ.