Η συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία αναμένεται να περιορίσει τις προοπτικές για παγκόσμια ανάπτυξη και να αυξήσει τις πληθωριστικές πιέσεις σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση "Global Economic Outlook" της KPMG. 

Η εξαμηνιαία αυτή έκθεση παρέχει οικονομικές προβλέψεις και αναλύσεις από την ομάδα των οικονομολόγων του παγκόσμιου οργανισμού για περιοχές και περιφέρειες σε όλο τον κόσμο. 

Η τελευταία έκδοση για το α’ εξάμηνο του 2022 προειδοποιεί ότι η πρόοδος σε παγκόσμια ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας υγείας και της κλιματικής αλλαγής, έχει επιβραδυνθεί καθώς οι πολιτικοί και επιχειρηματικοί ηγέτες έχουν να διαχειριστούν τις ευρύτερες επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. 

Ενώ η Ρωσία και η Ουκρανία μαζί αντιπροσωπεύουν ένα σχετικά μικρό κομμάτι της παγκόσμιας οικονομίας, από τις δύο αυτές χώρες προέρχεται ένα μεγάλο μερίδιο των παγκόσμιων εξαγωγών ενέργειας, καθώς και των εξαγωγών μιας σειράς μετάλλων, βασικών τροφίμων και γεωργικών εφοδίων. Σημειώνεται ότι η Ρωσία και η Ουκρανία μαζί αντιστοιχούν σε περίπου το ένα τρίτο των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού. 

Τα υψηλά επίπεδα του πληθωρισμού επιτείνουν το δίλημμα των κεντρικών τραπεζών

Η παγκόσμια οικονομία εξήλθε από την ύφεση του COVID-19 με υψηλότερο δημόσιο χρέος και καθώς οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν τα επιτόκια, αυξάνεται επίσης το κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους, καθιστώντας το ιδιαίτερα δυσχερές για τις αναδυόμενες χώρες, το χρέος των οποίων εκφράζεται σε δολάρια ΗΠΑ που υπόκεινται σε ανατίμηση. Και καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και πολλές επιχειρήσεις συνεχίζουν να νιώθουν τους κλυδωνισμούς της πανδημίας, είναι λιγότερο προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν ένα ακόμα μεγάλο οικονομικό σοκ. 

Σύμφωνα με την Yael Selfin, Chief Economist της KPMG στο Ηνωμένο Βασίλειο «Ενώ συνεχίζουν να καταργούνται οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν λόγω πανδημίας, μία από τις σημαντικότερες ανησυχίες είναι η άνοδος του πληθωρισμού σε πολλά μέρη του κόσμου. Η σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει εντείνει περαιτέρω αυτές τις πιέσεις. Σύμφωνα με την ανάλυσή μας, ο παγκόσμιος πληθωρισμός θα μπορούσε να κυμαίνεται κατά μέσο όρο μεταξύ 4.5% - 7.7% φέτος και μεταξύ 2.9% - 4.3% το 2023, ανάλογα με την εξέλιξη της κρίσης. Η αλλαγή στη στάση των κεντρικών τραπεζών για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων πληθωριστικών πιέσεων, ειδικά της Fed, θα μπορούσε να επιτείνει την αστάθεια των αγορών κατά την προσαρμογή τους σε έναν νέο προσανατολισμό της πολιτικής. H παγκόσμια οικονομία θα πρέπει εφεξής να διανύσει μια δύσκολη περίοδο υπό ένα σύννεφο γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα ελπίζουν για το καλύτερο, αλλά θα πρέπει να προετοιμάζονται για πιθανές συνεχιζόμενες αναταράξεις και αβεβαιότητα».

Προοπτικές παγκόσμιας ανάπτυξης 

Οι προοπτικές για τα επόμενα δύο χρόνια θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη της σύγκρουσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Λόγω του μεγέθους της αβεβαιότητας που επικρατεί, στην έκθεση Global Economic Outlook της KPMG αναπτύσσονται τρία σενάρια που εξετάζουν τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας: 

• Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα κυμανθούν κατά US$ 30 υψηλότερα σε σύγκριση με την πορεία τους πριν από την κλιμάκωση της κρίσης, ενώ οι τιμές του φυσικού αερίου θα αυξηθούν κατά 50% σε ολόκληρη την Ευρώπη. Περιλαμβάνει επίσης μια αύξηση 5% στις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων. 
• Ένα πιο ακραίο σενάριο εξετάζει τον πιθανό αντίκτυπο αν οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου αυξηθούν κατά US$ 40, με 100% αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου για την Ευρώπη και 50% αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου για τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό το αρνητικό σενάριο προϋποθέτει επίσης αύξηση 10% στις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων. Και τα δύο σενάρια περιλαμβάνουν άνοδο 23% στις μέσες τιμές των μετάλλων και αύξηση 4% στο κόστος των γεωργικών εφοδίων. Περιλαμβάνονται επίσης υψηλότερα ασφάλιστρα επενδυτικού κινδύνου και πρόσθετες κρατικές δαπάνες στην Ευρώπη. 
• Το θετικό σενάριο της έκθεσης εξετάζει τις πιθανές επιπτώσεις εάν η σύγκρουση επιλυθεί νωρίτερα από το αναμενόμενο, με τις τιμές να επιστρέφουν στα επίπεδα των αρχών του Φεβρουαρίου και τις ροές παραγωγής και εμπορίου να ανακάμπτουν.

Γράφημα: Ομάδα του παγκόσμιου ΑΕΠ με βάση τρία σενάρια

Σύμφωνα με την ανάλυσή της έκθεσης, ο παγκόσμιος πληθωρισμός θα μπορούσε να κυμαίνεται κατά μέσο όρο μεταξύ 3.3% - 4% φέτος και μεταξύ 2.5% - 3.2% το 2023, ανάλογα με το σενάριο. Οι κίνδυνοι για τις προβλέψεις της KPMG προς το παρόν φαίνεται να υποεκτιμούνται. Είναι δυνατόν να φανταστούμε ότι η σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας θα κλιμακωθεί και πέρα από το αρνητικό σενάριο της έκθεσης, με τις περικοπές στον ενεργειακό εφοδιασμό, για παράδειγμα, να προκαλούν σημαντική διατάραξη της παραγωγής σε περιοχές της Ευρώπης. Η πανδημία του COVID-19 συνεχίζει να οδηγεί σε διακοπή δραστηριοτήτων σε μεγάλες οικονομίες όπως η Κίνα, και ένα νέο κύμα θα μπορούσε να πάει πίσω την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην άμβλυνση των προβλημάτων στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. 

Ο Gary Reader, Global Head of Clients and Markets της KPMG, σχολιάζει «Πριν από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, οι γεωγραφικές περιοχές ανά τον κόσμο βρίσκονταν σε διαφορετικά στάδια οικονομικής ανάκαμψης μετά την πανδημία του COVID-19, και αυτό αποτυπώνεται στις αναλύσεις των κορυφαίων οικονομολόγων μας. Ωστόσο, αν και οι προβλέψεις για το ΑΕΠ ποικίλλουν, υπάρχει μια σειρά από σαφείς και σταθερούς θεματικούς άξονες και απειλές για τον πλανήτη. Οι ένοπλες συρράξεις μπορεί επί του παρόντος να περιορίζονται στην Ανατολική Ευρώπη, έχουν όμως ήδη προκαλέσει ευρύτερες συνέπειες για όλα τα έθνη. 
Τα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν μετατραπεί από ένα ζήτημα της μετά-Covid εποχής σε μια σημαντική άμεση απειλή, με πιθανές τις ελλείψεις σε φυσικό αέριο, μέταλλα και σιτηρά, μεταξύ πολλών άλλων. Ενώ οι ελλείψεις θα επηρεάσουν κάθε περιοχή, αναμένουμε δυσανάλογο αντίκτυπο σε ορισμένα από τα φτωχότερα μέρη και ανθρώπους του κόσμου, επιτείνοντας τις μακροπρόθεσμες προκλήσεις για τη συλλογική ανάκαμψη του πλανήτη. Επιπλέον, ο πληθωρισμός φαίνεται ότι θα αναδειχθεί σε κρίσιμο ζήτημα για όλους μας, καθιστώντας πιθανή την απειλή μιας παγκόσμιας κρίσης κόστους ζωής. Οι οικονομικές προβλέψεις δεν μπορούν να επιτύχουν απόλυτη ακρίβεια, αυτό όμως που καταφέρνει το “Global Economic Outlook” της KPMG είναι να φωτίζει το δρόμο μπροστά μας, παρέχοντας έναν βαθμό καθοδήγησης σε ένα ολοένα πιο δύσκολο ταξίδι».

O Δημήτρης Λαμπρόπουλος, Partner, Deal Advisory, KPMG στην Ελλάδα σχολιάζει «Κάτω από τις τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις, οποιαδήποτε απόπειρα μακροοικονομικής πρόβλεψης μπορεί να εκθέσει σημαντικά αυτόν που την κάνει. Υπό το πρίσμα αυτό, η μόνη σταθερά παραμένει το γεγονός ότι έχει ξεκινήσει μια παρατεταμένη περίοδος διαταραχής της παγκόσμιας οικονομίας και της εφοδιαστικής αλυσίδας που θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στις σχεδιαζόμενες επενδύσεις, στη δομή κόστους των εταιρειών και στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Αναμένεται ότι ο συσχετισμός δυνάμεων μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών και των πολιτικών αποφάσεων  που θα ληφθούν τους επόμενους μήνες θα υπάρξουν συνέπειες σε επίπεδο πληθωρισμού, κόστους χρηματοδότησης και ενεργειακής ασφάλειας. Σε ποιο βαθμό θα επηρεάσουν την ανάπτυξη στη χώρα μας θα εξαρτηθεί από τη δυνατότητα πρόσβασης στους αναγκαίους παραγωγικούς συντελεστές που αποτελούν αντικείμενο παγκόσμιου ανταγωνισμού, τη διαρθρωτική δομή της οικονομίας και τις αντοχές του κοινωνικού ιστού».

Διαβάστε ολόκληρη την έκθεση εδώ.