Κεντρική φωτογραφία: Goran Mazar, Partner, Head of ESG & Automotive Sector, KPMG Germany & EMA

• Οι νέες τάσεις και προκλήσεις, χρήσιμα insights και real case studies βρέθηκαν στο επίκεντρο της πολυθεματικής ατζέντας του συνεδρίου
• Το συνέδριο χαιρέτισε ο Άδωνις Γεωργιάδης, Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το πρώτο ESG & Compliance Conference της KPMG στην Ελλάδα την Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου στο Grand Hyatt Athens, παρουσία περισσότερων από 200 συμμετεχόντων, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τις παγκόσμιες τάσεις και καινοτομίες, καθώς και τις καλές πρακτικές των εταιρειών στο κομμάτι του ESG από τον εξαιρετικά υψηλό αριθμό των 50 ομιλητών. Μάλιστα, η εκπροσώπηση ομιλητών από όλους τους κλάδους της οικονομίας στάθηκε αφορμή για την προσφορά πλούσιου και διαφορετικού περιεχομένου για τους συμμετέχοντες και μοναδική ευκαιρία για ανταλλαγή φρέσκων ιδεών που οδηγούν τις εξελίξεις στο σύγχρονο επιχειρείν.

Η ημέρα ξεκίνησε με την Μαριλένα Παππά, Events Coordinator, KPMG στην Ελλάδα, η οποία υποδέχθηκε με ένα θερμό καλωσόρισμα τους συμμετέχοντες του συνεδρίου και έκανε λόγο για τη διαρκώς αυξανόμενη και μεταβαλλόμενη σημασία της ενσωμάτωσης του ESG σε όλες τις επιχειρηματικές και επενδυτικές αποφάσεις. Στη συνέχεια ο Νίκος Δημάκος, Partner, Head of Consulting, KPMG στην Ελλάδα, απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό και αναφέρθηκε στην πολυθεματική agenda της ημέρας, αλλά και στους ξεχωριστούς ομιλητές που έδωσαν δυναμικό παρών.

Το συνέδριο τίμησε με την παρουσία του και ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Άδωνης Γεωργιάδης, ο οποίος έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα, σημειώνοντας τη σημασία του compliance για τη δημόσια οικονομία και τη σημασία της εταιρικής διακυβέρνησης, χαρακτηρίζοντας μάλιστα τη συμμόρφωση ως «εχέγγυο για ένα λαμπρό μέλλον».

H πρώτη παρουσίαση της ημέρας “Positioning Purpose: The Future of ESG and Sustainability” πραγματοποιήθηκε από τον keynote speaker Mike Penrose, Co-Founder, FuturePlus and The Sustainability Group – ένας από τους πιο περιζήτητους ομιλητές παγκοσμίως, ο οποίος μίλησε για τη σημασία μιας ολιστικής προσέγγισης για ένα βιώσιμο μέλλον, που δεν έχει να κάνει μόνο με τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος. Όπως σημείωσε, οι πιο επιτυχημένες επιχειρήσεις παγκοσμίως είναι σημαντικό να οικοδομούν τον σκοπό τους λαμβάνοντας υπόψιν και αξιοποιώντας το σύνολο των παραγόντων του ESG. Αμέσως μετά, ο Κέννυ Ευαγγέλου, Partner, Deal Advisory, Real Estate, KPMG στην Ελλάδα, αναφέρθηκε στον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα ακίνητα που χρησιμοποιεί μια εταιρεία στην καθημερινότητα της για την επίτευξη των ESG στόχων, καθώς και στην κανονιστική συμμόρφωση, παρουσιάζοντας ως παράδειγμα το νέο κτήριο της KPMG στην Ελλάδα, “The Wave”.

Κατόπιν έλαβε χώρα το πρώτο fireside chat της ημέρας μεταξύ της Ανδριάνας Κάρτου, Partner, Audit, KPMG στην Ελλάδα και του Αρμόδιου Γιαννίδη, CEO, Vitex S.A., με θέμα “Breaking the mold: What it takes to become a sustainability champion”. Ειδικότερα, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε μεταξύ άλλων ο CEO της Vitex σε ερώτηση της Ανδριάνας Κάρτου αναφορικά με τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζει μία μικρομεσαία επιχείρηση στο να υιοθετήσει τις καλές πρακτικές του ESG, αναφέρθηκε στην έκθεση βιώσιμης ανάπτυξης που είχε δημοσιεύσει η εταιρεία όταν ακόμη δεν ήταν υποχρεωτικό και δήλωσε ότι ειδικά πλέον λόγω της μεγάλης πληροφόρησης και ενημέρωσης που έχουν οι εταιρείες αναφορικά με το τι είναι σωστό να κάνουν, είναι ανήθικο να μην το πράττουν. Σημείωσε ειδικότερα για τις οικογενειακές επιχειρήσεις ότι «εξαρτάται από το DNA της επιχείρησης και τις αρχές των ανθρώπων που τις διοικούν το πως θα κινηθούν». Επιπλέον, έκανε λόγο για τη σημασία της ειλικρίνειας και της διαφάνειας που πρέπει να έχουν οι οργανισμοί, καθώς και για τη δύναμη της ομάδας, του συνόλου δηλαδή των εργαζομένων στην υλοποίηση του ESG.

Την παραπάνω συζήτηση ακολούθησε, το πρώτο panel discussion της ημέρας αναφορικά με την επόμενη ημέρα και τις εξελίξεις του COP 28 μεταξύ της Σταυρούλας Αγγελοπούλου, Sustainability & Corporate Responsibility Director, OTE Group, της Έλενας Αθουσάκη, Chief Sustainability Officer, Motoroil, του Φερνάντο Καλλιγάς, Director of Corporate Affairs, ESG & Communication, DESFA SA και της Μαρίνας Σπυριδάκη, Corporate Affairs Manager, Aegean Airlines. Τη συζήτηση συντόνισε ο Βασίλης Καμινάρης, Partner, Head of Audit, KPMG στην Ελλάδα.

Ο Φερνάντο Καλλιγάς, μετέφερε την εμπειρία του από την επίσκεψή του στο COP28 και ειδικότερα το μήνυμα συλλογικότητας που το συνέδριο εξέπεμψε, αλλά και την ισχυρή παρουσία της Ελλάδας. Όπως ανέφερε μεταξύ άλλων, «αναμένουμε τώρα τα λόγια που ακούστηκαν να γίνουν πράξη». Επίσης, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στο πρώτο ESG report που πρόσφατα εξέδωσε ο ΔΕΣΦΑ, στον στόχο του οργανισμού για την ενεργειακή μετάβαση, στη σημασία της ασφάλειας του εφοδιασμού και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.

Η Έλενα Αθουσάκη τοποθετήθηκε σημειώνοντας την αλλαγή πορείας του COP28 τα τελευταία χρόνια, αναφέροντας ότι το συνέδριο πλέον επικεντρώνεται περισσότερο στο “exhibition” παρά στο “convention”. Επίσης, ανέφερε ότι δεν είναι αισιόδοξη λόγω των υποσχέσεων που επικρατούν στο COP28, οι οποίες υπερτερούν των πράξεων και δεν συνοδεύονται από κάποιο ουσιαστικό πλάνο με συγκεκριμένους στόχους και εργαλεία. Ακόμη, αναφέρθηκε στη στρατηγική της Motoroil η οποία στοχεύει να γίνει μία «πολυενεργειακή εταιρεία» και στα τρία «στρατηγικά πλάνα» της εταιρείας που απαρτίζονται από τη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης, τη στρατηγική της ενεργειακής μετάβασης και το πλάνο απανθρακοποίησης.

Η Μαρίνα Σπυριδάκη, μίλησε για τη συνεισφορά του COP στο πέρασμα των χρόνων και ανέφερε ότι η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση: Εξέφρασε το φόβο ότι μπορεί το συνέδριο να καταλήξει να φέρει το χαρακτήρα ενός PR event, την ίδια στιγμή όμως θεωρεί ότι οδηγεί τις εξελίξεις και κάποιες από τις αποφάσεις που λαμβάνονται σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Ακόμη, αναφέρθηκε στα εργαλεία της Aegean για τη μείωση των εκπομπών του διοξείδιού του άνθρακα, μέσω της ανανέωσης του στόλου της ήδη από το 2018, του “route optimization” και της δέσμευσης της εταιρείας για εφοδιασμό με βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα (SAF).

Η Σταυρούλα Αγγελοπούλου εξέφρασε την αισιοδοξία της σχετικά με τον χαρακτήρα του COP28 και όσων έχουν μέχρι τώρα συμφωνηθεί, σημείωσε ότι «η επιτυχία του COP θα κριθεί από τις αποφάσεις για τη χρήση των ορυκτών» και ότι αυτή τη στιγμή κάτι άλλο που συζητιέται έχει να κάνει με τη χρήση των τεχνολογιών η οποία παρουσιάζει μια μεγάλη ευκαιρία ως προς την ενίσχυση της βιωσιμότητας, λέγοντας πως “there is no green without digital”. Ακόμη, αναφέρθηκε στην κυκλικότητα των νέων μοντέλων επιχειρηματικότητας, και ειδικότερα στη μεγάλη σημασία του να «μπορούμε να περάσουμε από μια γραμμική οικονομία σε μια κυκλικότητα όσον αφορά στην κατανάλωση και τη χρήση των φυσικών πόρων.»

“Decarbonization of business models” ο τίτλος του δεύτερου panel discussion της ημέρας με τους Αντώνη Αυγερόπουλο, Business Executive Officer Greece, Cyprus, Adriatics, Bulgaria, Nestle Nespresso, Αχιλλέα Ιωακειμίδη, Διευθυντής Βιώσιμης Ανάπτυξης, ΔΕΗ, Γιώργο Κωσταρέλη, Διευθυντής Βιωσιμότητας, Παπαστράτος, Αλεξία Μαχαίρα, Sustainable Retail & Corporate Communication Manager, AΒ Vassilopoulos, Παναγιώτη Σκιαδά, Senior Sustainability Director, Viohalco SA και Αριάδνη Ψιμάρα, New Business Manager, Attica Group. Τη συζήτηση συντόνισε η Αναστασία Βαρτή, Manager, Consulting, KPMG στην Ελλάδα.

O Αχιλλέας Ιωακειμίδης σχολίασε ότι είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι ο αριθμός των συμμετεχόντων στην COP έχει αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια, κάτι που βοηθάει όπως συμπλήρωσε στο να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις. Επίσης, αναφέρθηκε στο ότι η ΔΕΗ τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στην απολιγνιτοποίηση, η οποία συνδυάζεται με επενδύσεις άνω του 1δις σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας- «Πλέον η στροφή προς τις ΑΠΕ είναι μονόδρομος.»

Ο Γιώργος Κωσταρέλης αναφερόμενος στην μετατροπή του εργοστασίου της Παπαστράτος στον Ασπρόπυργο σε μονάδα παραγωγής ράβδων καπνού, σημείωσε την επένδυση 2 εκ. ευρώ τα τελευταία τρία χρόνια στο εργοστάσιο σε έργα που έχουν στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Επιπλέον, αναφέρθηκε στο επενδυτικό πλάνο της εταιρείας “zero carbon tech" που ανακοινώθηκε πρόσφατα και αφορά στην επένδυση 10 εκατ. ευρώ με στόχο τη μείωση κατά 30% των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα του εργοστάσιού μέχρι το 2025.

H Αλεξία Μαχαίρα μίλησε για τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αντιμετώπισε η ΑΒ Βασιλόπουλος στις δράσεις της για τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, όπως δήλωσε «πρόκειται για ένα ταξίδι που συνεχώς αλλάζει λόγω της ύπαρξης των νέων τεχνολογιών». Ακόμη, αναφέρθηκε στις μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις και στην εκπαίδευση που χρειάζονται από τις μεγαλύτερες εταιρείες ως προς τις επενδύσεις στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματός τους και ειδικότερα στις δράσεις που κάνει η εταιρεία ως προς την παραπάνω οδό.

Ο Αντώνης Αυγερόπουλος σημείωσε την «πίεση» που δέχεται η εταιρεία του από τους εργαζόμενους, οι οποίοι επιθυμούν να δουλεύουν για ένα brand το οποίο είναι περιβαλλοντικά υπεύθυνο, από τους καταναλωτές, τις κοινότητες στις οποίες δραστηριοποιείται, αλλά και από τους επενδυτές. Επίσης, αναφέρθηκε στην δέσμευση της Nespresso παγκοσμίως για το Net Zero το 2035 μέσω της αναγεννητικής γεωργίας, της δενδροφύτευσης, της ανακύκλωσης και της μείωσης της κατανάλωσης της ενέργειας σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα.

Η Αριάδνη Ψιμάρα ανέφερε ότι η πράσινη μετάβαση είναι μια μεγάλη πρόκληση για τον ναυτιλιακό κλάδο, λόγω του πλαισίου των ευρωπαϊκών κανονισμών σε συνδυασμό με τον παγκόσμιο κανονισμό ναυτιλίας που είναι πολύ απαιτητικό, την μη ύπαρξη ώριμης τεχνολογίας για να γίνουν γρήγορα οι αλλαγές που απαιτούνται και στο γεγονός ότι «δεν υπάρχει το καύσιμο το οποίο μπορεί να βοηθήσει». Επιπλέον, μίλησε για τον οδικό χάρτη απανθρακοποίησης της εταιρείας, ο οποίος αποτελείται από συγκεκριμένες δράσεις και στόχους. Ενδεικτικά, σημείωσε ότι η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος της εταιρείας θα επιτευχθεί βραχυπρόθεσμα μέσω της προσαρμογής των ταχυτήτων των πλοίων και μέσω τεχνολογιών ενεργειακής βελτίωσης και μεσοπρόθεσμα, μέσω της χρήσης βιοκαυσίμων.

Ο Παναγιώτης Σκιαδάς είπε ότι «η ταχύτητα με την οποία θα αποανθρακοποιήσουμε τα προϊόντα μας είναι και συνάρτηση του πόσο μπορούμε να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί». Επίσης, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην έμμεση μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα μέσω της μείωσης της παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και στο γεγονός ότι χρειάζεται πολύ χρόνος και επενδύσεις για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα της απανθρακοποίησης. Σχετικά με το κομμάτι των επενδύσεων, αναφέρθηκε στην μεγάλη σημασία που έχει για την Viοhalco η ενσωμάτωση των δευτερογενών πρώτων υλών.

To ξεχωριστό case study του Dixan με θέμα “From Awareness to Action: Dixan’ s Journey for a more Sustainable Living”, παρουσίασε η Τζένη Ξακουστού, Senior Marketing & Sustainability Manager Ελλάδας & Κύπρου, HENKEL HELLAS SA, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου. Ειδικότερα, αρχικά αναφέρθηκε στο background της HENKEL σχετικά με τη βιωσιμότητα και στις απαιτήσεις των καταναλωτών για υπεύθυνα και βιώσιμα brands. Στη συνέχεια, αναλύοντας το case του Dixan, έκανε λόγο για ένα περιβαλλοντικά φιλικό brand που έχει στο ιστορικό του πολλές δράσεις όπως το πρόγραμμα «ΚΑΘΑΡΙΣΕ ΣΕ ΒΑΘΟΣ, ΚΑΘΑΡΙΣΕ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ», το οποίο περιλαμβάνει τον καθαρισμό περιοχών με υψηλό φόρτο απορριμμάτων, συνέργειες με ΜΚΟ και retailers, επικοινωνία των δράσεων και εκπαιδεύσεις γύρω από το τρίπτυχο της ανακύκλωσης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ακόμη, μεταξύ άλλων αναφέρθηκε και στην ένταξη του “S” (social contribution) στη στρατηγική του brand.

Το πλούσιο περιεχόμενο του συνεδρίου ενίσχυσε με την παρουσίαση της η Λέλα Χαραυγή, Head of Business Development & Marketing, Insights Division, Kantar, η οποία παρουσίασε τα key insights από το Kantar Sustainability Sector Index 2023 της Kantar και πώς τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα επηρεάζουν τις αντιλήψεις και τις αλληλεπιδράσεις των ανθρώπων με τα brands. Ειδικότερα, ανέφερε ότι σύμφωνα με την έρευνα «7 στους 10 καταναλωτές πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή οφείλεται στην ανθρώπινη δράση» και ότι παρά τον «υψηλό πληθωρισμό τον τελευταίο 1,5 χρόνο, το περιβάλλον παραμένει ως η ύψιστη ανησυχία των καταναλωτών». Επίσης, ότι «μόνο 20% των Ελλήνων πιστεύει ότι τα brands κάνουν σημαντικές ενέργειες για να αντιμετωπίσουν τα περιβαλλοντικά ζητήματα». Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν τα ευρήματα της έρευνας σχετικά με το “Greenwashing”, καθώς το 50% των Ελλήνων του δείγματος υποστηρίζει ότι έχει δει/ακούσει ψεύτικες ή παραπλανητικές πληροφορίες σχετικά με τις βιώσιμες δράσεις που λαμβάνουν τα brands.

Για την παγκόσμια οπτική και τα trends του ESG μίλησε ο Goran Mazar, Partner, Head of ESG & Automotive Sector, KPMG Germany & EMA. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε μέσα από την παρουσίασή του η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι ο πρωταρχικός παράγοντας αλλαγής των συνθηκών βιωσιμότητας του πλανήτη. Επιπλέον, επεσήμανε όσον αφορά στην νέα οδηγία CSRD για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις μεγάλες εταιρείες και τις μικρομεσαίες πως θα επηρεάσει κάθε επιχείρηση σε όλη την Ευρώπη. Μίλησε επίσης στο κοινό του συνεδρίου για την ακαδημία της KPMG – ESG ACADEMY – όπου εκπαιδεύει στελέχη επιχειρήσεων σε θέματα βιωσιμότητας.

Έπειτα τον λόγο έλαβε η Χριστίνα Γιοβάνη, Αναπληρώτρια Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, η οποία αναφέρθηκε στο κομμάτι των επενδύσεων που πρέπει να γίνουν και στον ρόλο των αναπτυξιακών τραπεζών, ο οποίος είναι πολύ σημαντικός, καθώς είναι υπεύθυνες για να δημιουργήσουν τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία. Ακόμη αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» και στα χρηματοδοτικά εργαλεία που χρησιμοποιεί το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για την στήριξη τις τοπικής αυτοδιοίκησης μέσα από αυτό. Επίσης όπως σημείωσε είναι απαραίτητο να γίνουν οι επενδύσεις που απαιτούνται από τα ESG κριτήρια και ότι δεν χρειάζεται να το «παρακάνουμε» με την εποπτεία, «χρειάζεται ενημέρωση και ταχύτητα της υλοποίησης» όπως χαρακτηριστικά προσέθεσε μεταξύ άλλων.

Για το καίριο θέμα του Sustainable Finance και τις νέες τάσεις, υπηρεσίες/προϊόντα, αλλά και για το ποιος είναι ο ρόλος του green innovation μίλησαν οι Ρεγγίνα Ασλάνογλου, Chief Transformation Officer, Attica Bank, Λίλιαν Γεωργοπούλου, Deputy Chief Listings Officer, ATHEX Group, ο Δημήτρης Καζάζογλου Σκούρας, Group ESG Coordinator, Alpha Bank και ο Παναγιώτης Παπαγεωγίου, Innovation Director, Hellenic Development Bank με συντονιστή τον Γιάννη Καμίτσο, Director, Consulting, KPMG στην Ελλάδα.

Ο Παναγιώτης Παπαγεωγίου ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «τα πράσινα ομόλογα έχουν εμπλουτιστεί με social bonds, με sustainability bonds, με social loans, με sustainability loans, υβριδικά προϊόντα τα οποία προσπαθούν να βάλουν KPIs στην χρηματοδότηση.» συμπληρώνοντας ότι «η τάση στην αγορά είναι να μπαίνουν KPIs στην χρηματοδότηση έτσι ώστε να δημιουργούνται ευκαιρίες για να αλλάξει το χρηματοδοτικό περιβάλλον στην Ευρώπη ακολουθώντας τις επιταγές και της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και των τραπεζών, οι οποίες προσπαθούν και αυτές να αναλάβουν το ρίσκο και να εκπαιδεύσουν τις επιχειρήσεις τους να μην έρθουν σε ένα περιβάλλον με παλαιωμένα επιχειρηματικά πλάνα.»

Ο Δημήτρης Καζάζογλου Σκούρας σημείωσε ότι η Alpha Bank έχει φτιάξει ένα πλαίσιο χρηματοδοτήσεων που σχετίζεται με τη χρήση της κάθε χρηματοδότησης όπου έχουν προσδιοριστεί όλες οι χρήσεις, οι οποίες ευθυγραμμίζονται με την ταξινομία είτε αυτό είναι ένα βιώσιμο δάνειο είτε ένα πιο ευρύ πλαίσιο μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Η Ρεγγίνα Ασλάνογλου, προσέθεσε στα παραπάνω τον ρόλο των τραπεζών ειδικά στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, οι οποίες θέλουν να φροντίσουν να «μη μείνει καμιά από τις παραπάνω επιχειρήσεις πίσω». Όπως σημείωσε, «χρησιμοποιώντας τα προϊόντα της Αναπτυξιακής, τα Ευρωπαϊκά, τα ΕΣΠΑ φροντίζουμε οι πελάτες των τραπεζών, οι μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις να γνωρίζουν ότι πρέπει άμεσα να χρησιμοποιήσουν αυτά τα κονδύλια και τις επιδοτήσεις, να χρηματοδοτηθούν και να κάνουν αυτή τη μετάβαση, κάτι που τους δίνει καλύτερα επιτόκια, λιγότερες εξασφαλίσεις και έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση με αυτόν τον τρόπο στις τράπεζες και στην χρηματοδότηση.»

Αναφερόμενη στο green innovation, η Λίλιαν Γεωργοπούλου, αναφέρθηκε στο "ESG Transparency Methodology". Όπως ανέφερε η μεθοδολογία έχει επισκοπηθεί από το Εργαστήριο Επενδυτικών Εφαρμογών (ΕΠΕΦΑ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.) και εξετάζει το ποσοστό (%) διαφάνειας που παρουσιάζουν οι εταιρείες ως προς τους δείκτες του Οδηγού Δημοσιοποίησης Πληροφοριών ESG του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Επίσης, έκανε και αναφορά στο "ESG Transparency Score" που προκύπτει από την εφαρμογή της παραπάνω μεθοδολογίας και αποτελεί δεδομένο εισόδου για το προσδιορισμό της σύνθεσης του Δείκτη ATHEX ESG με στόχο τη δημιουργία νέων επενδυτικών προϊόντων που καταγράφουν τον Δείκτη. Επίσης μίλησε για τη δημιουργία του ATHEX ESG Data Portal, ως ένα κεντρικό σημείο συγκέντρωσης ESG δεδομένων για ελληνικές εισηγμένες και μη εταιρείες, αλλά και για επενδυτές που επιθυμούν να βρίσκουν τυποποιημένες και κατά συνέπεια ευκολότερα συγκρίσιμες πληροφορίες, σχετιζόμενες με τις ESG δράσεις των εταιρειών.

Ο Αντώνης Οικονομίδης, Sustainability Solutions Leader, IBM και ο Ανδρέας Τριανταφυλλίδης, Content Strategist, Marketing Dept, Performance μίλησαν για τον ρόλο της τεχνολογίας ως όχημα επίτευξης στόχων ESG μέσα από την παρουσίασή τους με θέμα “The role of Technology in ESG strategy, execution, and daily operations”. Πιο συγκεκριμένα, μίλησαν για τη μεγάλη σημασία των δεδομένων όσον αφορά τη βιωσιμότητα και για τη σωστή διαχείριση και κατανόησή τους για την εξαγωγή reports και την υλοποίηση προγραμμάτων και στοχευμένων δράσεων για την αποφυγή της σπατάλης και της χρήσης των “resources” με μέτρο.

Σχετικά με το “S” του ESG και τον σημαντικό ρόλο του ταλέντου στις επιχειρήσεις μίλησαν σε ένα πολύ ουσιαστικό panel discussion η Βασιλική Αδαμίδου, Head of Corporate Communications and Responsibility, Lidl και η Giovanna Καμπούρη Μοννά, Chair & Member of Boards of Directors. Τη συζήτηση συντόνισε η Γεωργία Καλεμίδου, Director, Consulting, KPMG στην Ελλάδα.

Ειδικότερα, η Giovanna Καμπούρη Μοννά, αναφέρθηκε στην προσωπική της εμπειρία και σημείωσε ότι το “S” είναι πολύ πλατύ κομμάτι και δύσκολο να το κατανοήσει κανείς. Επίσης, έκανε λόγο για τη σημασία που πρέπει να έχει η ανάπτυξη του ανθρωπίνου δυναμικού για τις επιχειρήσεις. Ακόμη, έδωσε ως παράδειγμα την εταιρεία Randstad, η οποία έχει ως στόχο να αυξάνει σε μεγάλο ποσοστό τον αριθμό των ανθρώπων της κάθε χρόνο. Παράλληλα, αναφέρθηκε στο Diversity & Inclusion και στο πως εκείνη το αντιμετώπισε στο πέρασμα των χρόνων. Μίλησε ακόμη για το ρόλο του Διοικητικού Συμβουλίου όσον αφορά στην παρακολούθηση με μετρήσιμα αποτελέσματα του Diversity & Inclusion μιας εταιρείας αλλά και στο mentoring σε σχετικά ζητήματα.

Η Βασιλική Αδαμίδου, μίλησε για τις προτεραιότητες και τις δράσεις της Lidl όσον αφορά στη διαφορετικότητα και συμπερίληψη και πιο συγκεκριμένα αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στη στρατηγική της εταιρείας, η οποία διακρίνεται στους τέσσερις παρακάτω πυλώνες: συμπεριληπτικές πολιτικές και διαδικασίες ενσωμάτωσης, οι οποίες είναι απαλλαγμένες από διακρίσεις, ισότητα στη λήψη αποφάσεων στα κέντρα διοίκησης, work-life balance και δημιουργία μιας κουλτούρας συμπερίληψης. Επιπλέον, σημείωσε τις τρεις παρακάτω προτεραιότητες της εταιρείας αναφορικά με την ισότητα και συμπερίληψη: ταυτότητα του φύλλου, την ηλικία και την εθνικότητα.

Το δεύτερο fireside chat της ημέρας μεταξύ της Σοφίας Ανυφαντάκη, Partner, Audit, KPMG στην Ελλάδα και της Μελίνας Ταπραντζή, Ιδρύτρια της Wise Greece με τίτλο «Από την κοινωνική επιχειρηματικότητα στο ESG & Sustainability», εστίασε στο κομμάτι του “S” του ESG και στη μεγάλη σημασία που πλέον δίνουν οι επιχειρήσεις, σημειώνοντας τον πόσο μεγάλο αντίκτυπό μπορεί να δημιουργήσει μια εταιρεία για το κομμάτι αυτό μέσω μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής και όχι μεμονωμένων δράσεων. Όπως επίσης σημείωσε η ιδρύτρια της Wise Greece, οι εταιρείες θα πρέπει να επιλέγουν έναν φορέα που θα είναι σίγουρες ότι κάνει σωστή δουλειά, θέτει προτεραιότητες και βρίσκει πρωτοβουλίες που έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο και βασίζονται σε ένα μακροπρόθεσμο όραμα. Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στη δυσκολία που παρουσιάζει η μέτρηση του κοινωνικού αντικτύπου των εταιρειών σε βάθος χρόνου, όταν δεν επικεντρώνεται σε στοχευμένες δράσεις που έχουν στοχευμένα KPIs.

Ένα ακόμη πολύ ενδιαφέρον πάνελ “The integration of the ESG journey in business transformation” συμπλήρωσε με πλούσιο περιεχόμενο τη συνεδριακή ημέρα. Η Ράνια Ασσαριωτάκη, Director, Office of Sustainability – Public Affairs, The American College of Greece, η Ρηνέτα Μήτση, Director, Group Corporate Affairs & Communication, Goody’s -Everest, ο Παντελής Σπαγής, Head of Sustainability, Sky Express, η Μαρία Τζελέπη, Public Affairs, Communications and Sustainability Manager Greece, Malta, Cyprus, The Coca Cola Company και η Ηρώ Φερεντίνου, Chief Operating & Transformation Officer, Pancreta Bank συνομίλησαν με την Πόλλυ Ματράκη, Senior Manager, Consulting, KPMG στην Ελλάδα και μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους σχετικά με τη μετάβαση από την ΕΚΕ στο ESG, το ESG ταξίδι μετασχηματισμού και τη σύνδεσή του με τους SDGs.

Η Ηρώ Φερεντίνου σημείωσε ότι το ESG ταξίδι μετασχηματισμού είναι ένα δυναμικό ταξίδι που ακολουθεί συγκεκριμένη δομή και μετρήσεις βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Για τον τραπεζικό χώρο, ανέφερε ότι το reporting των ESG δεδομένων είναι πλέον μονόδρομος. Σχετικά με την ενσωμάτωση των ESG κριτηρίων σε έναν οργανισμό, η πρόκληση είναι πολύ μεγάλη καθώς πολλά πράγματα στηρίζονται στην αποτύπωση και την αξιολόγηση των δεδομένων είτε είναι του ίδιου οργανισμού είτε έχουν να κάνουν με το πελατολόγιο του. Όπως τόνισε, η παραπάνω πρόκληση, «γίνεται ακόμη μεγαλύτερη γιατί όλα αυτά που πλέον θεωρούνται σημαντικά δεν τα έχουμε στην κατοχή μας και πρέπει να τα συλλέξουμε από τους πελάτες μας- και με εξαίρεση τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, η πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων δεν τα έχει άμεσα διαθέσιμα.» Επίσης, έκανε λόγο για τη μεγάλη σημασία της εκπαίδευσης και της συνεχούς εξέλιξης μέσω της συλλογικής προσπάθειας για τον επιτυχημένο μετασχηματισμό.

Η Ρηνέτα Μήτση ανέφερε ότι το ESG αφορά όλο τον οργανισμό, έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα και καινούριες διαδικασίες και σημείωσε ότι η συλλογή, η ερμηνεία και η ενσωμάτωση των δεδομένων που έχουν να κάνουν με το ESG αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση. Επίσης, σημείωσε ότι πρόκειται για μια διαρκή προσπάθεια που πρέπει όλοι να ενσωματώσουν στην κουλτούρα τους με τον καλύτερο τρόπο. Συμπλήρωσε κατά τη διάρκεια της ομιλίας της ότι το «ESG ακουμπάει σε πράγματα που ήδη κάναμε από το παρελθόν» και ότι «δεν είναι κόστος αλλά επένδυση».

Η Μαρία Τζελέπη έκανε λόγο για το γεγονός ότι το ESG βοηθάει τις εταιρείες να ακολουθούν την πορεία τους ως προς την επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων, να χαράσσουν τη στρατηγική και να την αξιολογούν στο τέλος. Επίσης, αναφέρθηκε στη σημασία που έχει το ESG για τη φήμη των εταιρειών. Όσον αφορά στην Coca-Cola, η εταιρεία έχει θέσει τη βιωσιμότητα στο επίκεντρο της επιχειρησιακής της λειτουργίας και έχει ενσωματώσει τα κριτήρια του ESG σε όλη τη λειτουργία της εταιρείας χρησιμοποιώντας ως σύμμαχο την τεχνολογία. Στο σημείο αυτό, η Μαρία Τζελέπη, έκανε ειδική μνεία για τη σημασία του ανθρώπινου παράγοντα στη σωστή χρήση των νέων τεχνολογιών, χαρακτηρίζοντας την εκπαίδευση και την επιμόρφωσή τους ως μεγάλη πρόκληση. Επίσης, μεταξύ άλλων τόνισε ότι «η ανάπτυξη έρχεται μόνο μέσα από τη βιώσιμη ανάπτυξη» και ότι «πρόκειται για μια επένδυση με πολύ καλό ROI.»

Η Ράνια Ασσαριωτάκη, αναφέρθηκε στον στόχο του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος να προσφέρει τα κατάλληλα εφόδια και γνώσεις σε όλους τους νέους για να μπορούν να δώσουν απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που αφορούν το ESG. Όσον αφορά στο κομμάτι της προώθησης της βιώσιμης ανάπτυξης θεωρεί ότι είναι σημαντικό να αποτελεί ο ίδιος ο οργανισμός παράδειγμα για τους νέους μέσω του δικού του αποτυπώματος. Ακόμη μίλησε για την πρόκληση της εύρεσης του σωστού εργαλείου αξιολόγησης για τα δεδομένα του ESG που έχει συλλέξει ο οργανισμός, αλλά και για την πρόκληση που αφορά την ανάγκη της συνεχούς εκπαίδευσης, ενημέρωσης και συνεργασίας μεταξύ όλων των τμημάτων. Ανέφερε ακόμη μεταξύ άλλων ότι το ESG είναι κομμάτι της κουλτούρας του οργανισμού.

Ο Παντελής Σπαγής μίλησε για την Sky Express και για την εξοικείωση της λόγω της φύσης της εταιρείας όσον αφορά στη συλλογή των δεδομένων ESG. Επίσης, έκανε λόγο για το κατά πόσο τελικά είναι χρήσιμα όλα τα δεδομένα που συλλέγουμε, θέτοντας το ερώτημα του κατά πόσο έχουμε αναπτύξει εκείνους τους δείκτες που δείχνουν και τη μελλοντική απόδοση των ESG κριτηρίων. Ακόμη, ανέφερε ότι για μια αεροπορική ιδίως εταιρεία είναι απαραίτητη η συμμόρφωση με τα κριτήρια ESG. Παράλληλα, αναφέρθηκε στη σημασία που πρέπει να δείχνει η κάθε εταιρεία στο «να κάνει ουσιαστικό καλό στον κόσμο».

Στο τελευταίο panel discussion της ημέρας με θέμα “CSRD: A profound change for corporate reporting” σχετικά με την οδηγία Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) και το πως επηρεάζει τις ελληνικές επιχειρήσεις συμμετείχαν η Άννα Βάσιλα, Head, Sustainability and Industry Affairs, Athens International Airport, ο Αντώνης Μουντούρης, Director, HSE & Sustainable Development, HELLENiQ Energy Holdings SA, ο Σωτήρης Πάστρας, Sustainability & Corporate Responsibility Manager, Apivita, ο Ιωάννης Σιδέρης, Chief Sustainability Officer, Thrace Group και η Ελένη Χριστογιάννη, ESG Manager, Όμιλος Quest. Τη συζήτηση συντόνισε ο Τάσος Κυριακούλης, Partner, Audit, KPMG στην Ελλάδα.

Αντώνης Μουντούρης, επιβεβαίωσε το debate που υπάρχει μεταξύ CSR και Sustainability σχετικά με την ορολογία και την αντίληψη της κάθε εταιρείας. Η HELLENiQ Energy αντιμετώπισε το θέμα του sustainability και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής ως στρατηγικό θέμα εξαρχής, όπως ο ίδιος ανέφερε.

Ο Ιωάννης Σιδέρης τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό «να φέρεις στο τραπέζι» όλα τα δεδομένα και το τι έχεις κάνει μέχρι τώρα, ποια είναι τα στρατηγικά θέματα που ορίζει η εταιρεία και να οριοθετήσεις που μπορείς να έχεις impact. Όπως συμπλήρωσε, «είναι σημαντικό όχι μόνο να πεις τι έχεις κάνει, αλλά και τι θα κάνεις». Επιπλέον, τόνισε πως το THRACE GROUP εφαρμόζει την οδηγία CSRD και διαπιστώνει πως τα τμήματα της βιωσιμότητας και των χρηματοοικονομικών συνεργάζονται στενά γιατί τα νέα δεδομένα που είναι μη χρηματοοικονομικά αποχτούν ιδιαίτερη βαρύτητα.

H Άννα Βάσιλα, μίλησε μεταξύ άλλων για τη σημασία ενός συγκεκριμένου κανονιστικού πλαισίου για το ESG και για την πρόκληση της αμοιβαίας συνεργασίας που απαιτείται μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών της επιχείρησης ώστε να υπάρχει μια συνέχεια». Όπως χαρακτηριστικά υποστήριξε, «Ο ρόλος των μεγάλων επιχειρήσεων είναι να δημιουργήσουν ένα level playing field, για να μπορεί ο καθένας να βγάζει τα συμπεράσματα τα οποία χρειάζεται.»

Ο Σωτήρης Πάστρας, ανέφερε ότι προσμένει από τη νέα οδηγία CSRD να εφαρμοστούν οι αρχές της ισορροπίας και της αντικειμενικότητας, κάτι που θα δημιουργήσει μεγάλη προστιθέμενη αξία για τις εταιρείες.

Στο γεγονός ότι το CSRD είναι ένα εργαλείο που μπορεί να ενισχύσει τις επιχειρήσεις, αλλά χρειάζεται συνεχόμενη εκπαίδευση για να κατανοηθεί καλύτερα και να γίνει κομμάτι της επιχείρησης, αναφέρθηκε η Ελένη Χριστογιάννη.

Η KPMG και οι συμμετέχοντες του συνεδρίου ανανέωσαν τη συνάντηση τους στο μεγαλύτερο συνέδριο της KPMG τα τελευταία 26 χρόνια, το 27th HR Symposium που θα διεξαχθεί στις 13 Μαρτίου 2024 στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη.

Διακεκριμένοι Χορηγοί του συνεδρίου ήταν η ΔΕΗ και η Performance, Supporter η Lidl και Research Sponsor η Kantar. Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε υπό την Αιγίδα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών.

Panels από αριστερά προς τα δεξιά:Στην πρώτη σειρά :  Ανδριάνα Κάρτου, Partner, Audit, KPMG στην Ελλάδα και Αρμόδιος Γιαννίδης, CEO, Vitex S.A., Βασίλης Καμινάρης, Partner, Head of Audit, KPMG στην Ελλάδα, Μαρίνα Σπυριδάκη, Corporate Affairs Manager, Aegean Airlines, Έλενα Αθουσάκη, Chief Sustainability Officer, Motoroil, Φερνάντο Καλλιγάς, Director of Corporate Affairs, ESG & Communication, DESFA SA, Σταυρούλα Αγγελοπούλου, Sustainability & Corporate Responsibility Director, OTE Group

Στη δεύτερη σειρά:Αναστασία Βαρτή, Manager, Consulting, KPMG στην Ελλάδα, Γιώργος Κωσταρέλης, Διευθυντής Βιωσιμότητας, Παπαστράτος, Αχιλλέας Ιωακειμίδης, Διευθυντής Βιώσιμης Ανάπτυξης, ΔΕΗ, Παναγιώτης Σκιαδάς, Senior Sustainability Director, Viohalco SA Αντώνης Αυγερόπουλος, Business Executive Officer Greece, Cyprus, Adriatics, Bulgaria, Nestle Nespresso, Αριάδνη Ψιμάρα, New Business Manager, Attica Group. Αλεξία Μαχαίρα, Sustainable Retail & Corporate Communication Manager, AΒ Vassilopoulos, Γιάννης Καμίτσος, Director, Consulting, KPMG στην Ελλάδα, Λίλιαν Γεωργοπούλου, Deputy Chief Listings Officer, ATHEX Group, Ρεγγίνα Ασλάνογλου, Chief Transformation Officer, Attica Bank, Δημήτρης Καζάζογλου Σκούρας, Group ESG Coordinator, Alpha Bank, Παναγιώτης Παπαγεωγίου, Innovation Director,

Στην τρίτη σειρά: Γεωργία Καλεμίδου, Director, Consulting, KPMG στην Ελλάδα, Βασιλική Αδαμίδου, Head of Corporate Communications and Responsibility, Lidl και η Giovanna Καμπούρη Μοννά, Chair & Member of Boards of Directors, Σοφία Ανυφαντάκη, Partner, Audit, KPMG στην Ελλάδα, Μελίνα Ταπραντζή, Ιδρύτρια της Wise Greece

Στην τέταρτη σειρά: Πόλλυ Ματράκη, Senior Manager, Consulting, KPMG στην Ελλάδα, Ηρώ Φερεντίνου, Chief Operating & Transformation Officer, Pancreta Bank, Μαρία Τζελέπη, Public Affairs, Communications and Sustainability Manager Greece, Malta, Cyprus, The Coca Cola Company, Παντελής Σπαγής, Head of Sustainability, Sky Express, Ρηνέτα Μήτση, Director, Group Corporate Affairs & Communication, Goody’s -Everest, Ράνια Ασσαριωτάκη, Director, Office of Sustainability – Public Affairs, The American College of Greece, Τάσος Κυριακούλης, Partner, Audit, KPMG στην Ελλάδα, Αντώνης Μουντούρης, Director, HSE & Sustainable Development, HELLENiQ Energy Holdings SA, Ιωάννης Σιδέρης, Chief Sustainability Officer, Thrace Group, Ελένη Χριστογιάννη, ESG Manager, Όμιλος Quest, Άννα Βάσιλα, Head, Sustainability and Industry Affairs, Athens International Airport, Σωτήρης Πάστρας, Sustainability & Corporate Responsibility Manager, Apivita.