• Η δέκατη επέτειος της έκθεσης CEO Outlook της KPMG φανερώνει ότι, παρόλο που η εμπιστοσύνη των CEO στις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας μειώνεται σταδιακά από το 2015, ποσοστό 72% των CEO παραμένουν αισιόδοξοι
• 92% των CEO επιδιώκουν να αυξήσουν τον συνολικό αριθμό του ανθρώπινου δυναμικού τους – το υψηλότερο ποσοστό από το 2020
• Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) παραμένει η κορυφαία επενδυτική προτεραιότητα για τους περισσότερους CEO (64%), με μια σημαντική πλειοψηφία (76%) να θεωρεί ότι ο αριθμός των θέσεων εργασίας δεν θα επηρεαστεί ουσιαστικά
• Οι απειλές για την ανάπτυξη έχουν επίσης μετατοπιστεί, με τις προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας και τα επιχειρησιακά ζητήματα να προηγούνται της κυβερνοασφάλειας και της υπ' αριθμόν ένα απειλής του περασμένου έτους, που είναι τα γεωπολιτικά ζητήματα και η πολιτική αβεβαιότητα
• Σε ποσοστό 83%, τα ηγετικά στελέχη προβλέπουν τώρα μια πλήρη «επιστροφή στο γραφείο» σε τρία χρόνια, σημειώνοντας άνοδο από το 64% του 2023.

Οι κορυφαίοι CEO έχουν επιδείξει ανθεκτικότητα την τελευταία δεκαετία καθώς έχουν βοηθήσει τις επιχειρήσεις τους να ευημερήσουν σε ένα περιβάλλον φθίνουσας αισιοδοξίας για την παγκόσμια οικονομία, σύμφωνα με την έρευνα “CEO Outlook” της KPMG για το 2024, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 1300 επικεφαλής εταιρειών από όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με το ”CEO Outlook” της KPMG, στο δέκατο πλέον έτος της έκδοσής του παγκοσμίως, μόλις το 72% των CEO αισθάνονται αισιοδοξία για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας την επόμενη τριετία, σε σύγκριση με το 93% το 2015 κατά την πρώτη έκδοση της έρευνας.
Η εν λόγω αισιοδοξία είναι εμφανής στα σχέδια για μελλοντικές προσλήψεις των CEO, με το 92% να δηλώνουν ότι επιδιώκουν να αυξήσουν τον αριθμό των εργαζομένων τα επόμενα τρία χρόνια. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό της τελευταίας τετραετίας.

Αυτή η θετική στάση απέναντι στις προσλήψεις δεν επηρεάζεται από το γεγονός ότι οι CEO αισθάνονται έντονα τις αυξανόμενες απαιτήσεις της ηγεσίας ενός μεγάλου οργανισμού, με το 72% να ομολογεί ότι νιώθουν μεγαλύτερη πίεση για την εξασφάλιση της μακροπρόθεσμης ευημερίας της επιχείρησής τους σε σύγκριση με πέρυσι. Οι παράγοντες που οι CEO θεωρούν ότι αποτελούν απειλή για την ανάπτυξη έχουν επίσης μετατοπιστεί, με τις προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας και τα επιχειρησιακά ζητήματα να προηγούνται της κυβερνοασφάλειας και της υπ' αριθμόν ένα απειλής του περασμένου έτους – που είναι τα γεωπολιτικά ζητήματα και η πολιτική αβεβαιότητα.

Ο Bill Thomas, Global CEO και Chairman της KPMG International, αναφέρει σχετικά «Τα τελευταία δέκα χρόνια πλαισιώθηκαν από ένα σκηνικό αστάθειας και αλλαγών, από την παγκόσμια πανδημία έως τον αυξανόμενο πληθωρισμό και την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης. Μπροστά σε αυτές τις πιέσεις, οι CEO εκφράζουν σταθερά την ανάγκη να επενδύουν στο μέλλον.

Οι αναταράξεις απαιτούν από τους ηγέτες να είναι περισσότερο ανθεκτικοί, ευέλικτοι και καινοτόμοι από ποτέ άλλοτε. Καθώς σχεδιάζουμε τα επόμενα δέκα χρόνια, οι CEO που εφαρμόζουν τολμηρές στρατηγικές προσαρμογής στον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο μας και επενδύουν στις κατάλληλες τεχνολογίες και σε ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό για να κάνουν τα σχέδιά τους πραγματικότητα, μπορούν να επιτύχουν μια βιώσιμη και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη».

Η Μαρίνα Καπετανάκη, Senior Partner της KPMG στην Ελλάδα σχολίασε «Είναι γεγονός πως η επένδυση στην τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της επιχειρηματικής στρατηγικής των CEO σε όλο τον κόσμο, καθώς αναγνωρίζουν το μετασχηματιστικό της δυναμικό. Ωστόσο, η επιτυχία δεν εξαρτάται μόνο από την τεχνολογία. Η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού παραμένει κεντρική προτεραιότητα. Η καλλιέργεια ενός ταλαντούχου και έμπειρου ανθρώπινου δυναμικού είναι απαραίτητη για την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης.

Στην Ελλάδα, οι επιχειρήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν μοναδικές προκλήσεις, όπως η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, η προσαρμογή σε ένα μεταβαλλόμενο ρυθμιστικό περιβάλλον, τα επενδυτικά πλάνα της χώρας και η αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρει η ψηφιακή μετάβαση.
Η KPMG στην Ελλάδα, ως στρατηγικός σύμβουλος των επιχειρήσεων, είναι εδώ για να υποστηρίξει τους πελάτες μας σε αυτό το ταξίδι. Είμαστε πεπεισμένοι ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις, με την κατάλληλη υποστήριξη και στρατηγική, μπορούν να αναδειχθούν σε πρωταγωνιστές της παγκόσμιας οικονομίας.»

Τα ζητήματα που προβλημάτισαν τους CEO την τελευταία δεκαετία έχουν να κάνουν με το ρόλο τους στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και την προώθηση της ανάπτυξης για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, ενώ ταυτόχρονα καλούνται να αντιμετωπίσουν μια σειρά από κινδύνους, από τους γεωπολιτικούς κινδύνους και τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας έως την κυβερνοασφάλεια, τον πληθωρισμό και τις ταχύτατες τεχνολογικές αλλαγές.

Τα τελευταία δέκα χρόνια, οι CEO επιδίωξαν την καλλιέργεια εμπιστοσύνης με διάφορους τρόπους, κυρίως αυξάνοντας τις επενδύσεις στην καινοτομία και την τεχνολογία, τοποθετώντας τον άνθρωπο στο επίκεντρο των στρατηγικών ανάπτυξης και ανανεώνοντας τη δέσμευσή τους ως προς τους παράγοντες ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία και Διακυβέρνηση) και τη βιώσιμη ανάπτυξη, ως πηγή δημιουργίας αξίας.

Επένδυση στην καινοτομία: Η τεχνητή νοημοσύνη στο επίκεντρο, με την ανάγκη υιοθέτησής της όλο και πιο επιτακτική
Ακριβώς μετά την οικονομική αβεβαιότητα (53%), το θέμα που απασχολεί περισσότερο τους CEO σήμερα είναι η κούρσα για την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης (50%) – και είναι σαφές ότι οι περισσότεροι επιβεβαιώνουν για άλλη μια φορά τη δέσμευσή τους για αύξηση των επενδύσεων στην καινοτομία και την τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, ως μοχλού ανάπτυξης. Πράγματι, η πλειονότητα (64%) προσδιόρισε την τεχνητή νοημοσύνη ως την κορυφαία επενδυτική τους προτεραιότητα το 2024 – αν και οι περισσότεροι την αντιμετωπίζουν ως επένδυση που θα αποδώσει μεσοπρόθεσμα, με το 63% να αναμένει να δει αποδόσεις εντός των επόμενων τριών έως πέντε ετών.

Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι οι CEO βλέπουν τους ανθρώπους και τις δεξιότητές τους ως το κλειδί για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης (genAI), με τα τρία κορυφαία οφέλη που αναγνωρίζονται φέτος να είναι η αυξημένη αποδοτικότητα και παραγωγικότητα, η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού ώστε να είναι προετοιμασμένοι για το μέλλον και την αυξημένη οργανωτική καινοτομία.

Παρόλα αυτά, οι CEO παραμένουν ευαισθητοποιημένοι απέναντι στους κινδύνους που ενέχει η βιασύνη για την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών. Πάνω από τους μισούς (61%) CEO ανέφεραν τις ηθικές προκλήσεις ως μία από τις εξέχουσες δυσκολίες κατά την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στην επιχείρησή τους, ενώ η έλλειψη ρυθμιστικού πλαισίου (50%) και τεχνικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων (48%) είναι κάποιοι από τους υπόλοιπους τομείς προβληματισμού.

Τέλος, ενώ πάνω από τα τρία τέταρτα (76%) των CEO πιστεύουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα επηρεάσει ουσιαστικά τον αριθμό των θέσεων εργασίας στον οργανισμό τους, σε ποσοστό μόλις 38% θεωρούν ότι οι εργαζόμενοί τους έχουν τις κατάλληλες δεξιότητες για να αξιοποιήσουν πλήρως τα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ το 58% συμφωνεί ότι η ενσωμάτωση της δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης τους ώθησε να επαναπροσδιορίσουν τις δεξιότητες που απαιτούνται για τους ρόλους σε θέσεις εργασίας νεοεισερχόμενων.
Πρώτη προτεραιότητα οι άνθρωποι: Επιμένουν οι CEO για την επιστροφή στο γραφείο

Από το 2015, οι CEO έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με μια σειρά από αλλαγές στους τρόπους εργασίας, καθώς οι εργαζόμενοι αναζητούν περισσότερη ισορροπία, ευελιξία και εναρμόνιση μεταξύ των προσωπικών πεποιθήσεων και του σκοπού της επιχείρησης. Στο πλαίσιο αυτών των αλλαγών, οι επιτυχημένοι ηγέτες θέτουν τους ανθρώπους στο επίκεντρο των στρατηγικών ανάπτυξής τους προκειμένου να εξελίσσουν το κοινωνικό τους συμβόλαιο με τους εργαζομένους τους, να προσελκύουν και να διατηρούν ένα διαφοροποιημένο ανθρώπινο δυναμικό και να ενισχύουν την ανάπτυξη και την παραγωγικότητα.

Η φετινή έρευνα δείχνει μια αυξανόμενη βεβαιότητα ότι η πλήρης επιστροφή στο γραφείο είναι στα σχέδια για το εγγύς μέλλον. Μάλιστα, 83% αναμένουν πλέον μια πλήρη επιστροφή στο γραφείο μέσα στα επόμενα τρία χρόνια – καταγράφοντας σημαντική αύξηση από το 64% το 2023. Ένα επιπλέον 87% των ερωτηθέντων αναφέρουν ότι είναι πιθανό να επιβραβεύσουν τους εργαζομένους που θα κάνουν την προσπάθεια να έρχονται στο γραφείο με ευνοϊκές αναθέσεις, αυξήσεις μισθού ή προαγωγές.

Στο θέμα των εργαζομένων, ενώ το ενδιαφέρον παραμένει στραμμένο στο πού θα εργάζονται, οι CEO αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν κι άλλα ζητήματα που τους αφορούν και που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη μελλοντική τους ανάπτυξη. Σχεδόν το ένα τρίτο (31%) δηλώνουν ότι ανησυχούν για τις αλλαγές στην αγορά εργασίας – συγκεκριμένα για τον αριθμό των εργαζομένων που θα συνταξιοδοτηθούν σύντομα και την έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων που θα τους αντικαταστήσουν. Ως απάντηση σε αυτήν την έλλειψη ταλέντων, σε ποσοστό 80% οι CEO συμφωνούν ότι οι οργανισμοί πρέπει να επενδύουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και τη δια βίου μάθηση στις τοπικές κοινότητες ώστε να διασφαλίσουν την πρόσβασή τους σε μελλοντικά ταλέντα.

Δέσμευση για το ESG: αντιμετώπιση της αυξανόμενης πολιτικοποίησης σε ορισμένες χώρες
Κατά την τελευταία δεκαετία, οι CEO επίσης ανανεώνουν τη δέσμευσή τους για το ESG και τη βιωσιμότητα ως πηγή δημιουργίας αξίας. Το 2015, οι CEO κατέτασσαν τον περιβαλλοντικό κίνδυνο χαμηλότερα στις προτεραιότητές τους. Φτάνοντας όμως στο 2024, σχεδόν το ένα τέταρτο (24%) αναγνώρισε ότι το κύριο μειονέκτημα της αποτυχίας στην εκπλήρωση των προσδοκιών για το ESG είναι ότι οι ανταγωνιστές τους αποκτούν πλεονέκτημα, το οποίο βρίσκεται πιο ψηλά από την απειλή για τη δική τους θητεία (21%) και τις προκλήσεις των προσλήψεων (16%).

Επιπλέον, παρά την αυξανόμενη πολιτικοποίηση της ατζέντας ESG σε ορισμένες χώρες, οι επικεφαλής των επιχειρήσεων είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι ως προς τον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν τα θέματα ESG στην εμπιστοσύνη και τη φήμη του οργανισμού τους. Τα τρία τέταρτα (76%) των CEO δηλώνουν ότι θα ήταν πρόθυμοι να εκχωρήσουν ένα κερδοφόρο μέρος της επιχείρησης που βλάπτει τη φήμη της, ενώ το 68% των CEO αναφέρουν ότι θα έπαιρναν θέση σε ένα πολιτικά ή κοινωνικά αμφιλεγόμενο ζήτημα, ακόμη και αν το Διοικητικό Συμβούλιο αντιδρούσε στην ενέργειά τους αυτή.

Ωστόσο, περισσότεροι από τους μισούς (66%) CEO παραδέχονται ότι δεν είναι προετοιμασμένοι έναντι του πιθανού ελέγχου και των προσδοκιών των ενδιαφερομένων μερών και των μετόχων στα θέματα ESG, αναφέροντας όμως ότι θα λάβουν μέτρα για να αντιμετωπίσουν αυτήν την παράμετρο. Σε απάντηση στις αυξανόμενες πιέσεις των ενδιαφερομένων και των εξωτερικών μερών, οι CEO φαίνεται επίσης να αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούν τις ενέργειές τους στο ESG. Στη φετινή παγκόσμια έρευνα, σε ποσοστό 69% οι CEO αποκάλυψαν ότι ενώ διατήρησαν τις ίδιες στρατηγικές για το κλίμα τους τελευταίους 12 μήνες, έχουν προσαρμόσει τη γλώσσα και την ορολογία που χρησιμοποιούν για να ανταποκρίνονται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των ενδιαφερομένων μερών.

Αναμφισβήτητα, καθώς οδεύουμε προς το 2025, χρονιά κατά την οποία πολλοί οργανισμοί θα ανακοινώσουν τους περιβαλλοντικούς τους στόχους, το 30% δηλώνει ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την επίτευξη των φιλοδοξιών τους για το κλίμα είναι η πολυπλοκότητα της απαλλαγής της αλυσίδας εφοδιασμού τους από τον άνθρακα - ένα ζήτημα που περιπλέκεται περαιτέρω από τις τρέχουσες γεωπολιτικές εντάσεις παγκοσμίως και τις δραστηριότητες που επηρεάζουν σημαντικούς παγκόσμιους εμπορικούς δρόμους.

Η επόμενη γενιά των CEO
Τέλος, εκτός από την παρακολούθηση των τάσεων της τελευταίας δεκαετίας, η έρευνα του 2024 αποκάλυψε μια αλλαγή μεταξύ των γενεών. Οι νεότεροι ηγέτες (78% των ατόμων ηλικίας 40-49 ετών) παραδέχτηκαν ότι βρίσκονται υπό μεγαλύτερη πίεση για να διασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη ευημερία της επιχείρησής τους έναντι των μεγαλυτέρων τους (68% των ατόμων ηλικίας 60-69 ετών). Ωστόσο, τα νεότερα ηγετικά στελέχη εξέφρασαν επίσης υψηλότερα επίπεδα αισιοδοξίας για την αντιμετώπιση ορισμένων από τα κρίσιμα ζητήματα που αντιμετωπίζει ο οργανισμός τους. Ενώ είναι λιγότερο σίγουροι ότι ο οργανισμός τους μπορεί να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα όλες τις προτεραιότητές του ESG σε σύγκριση με τους μεγαλύτερους ομολόγους τους, είναι πιο σίγουροι για την ικανότητά τους να ανταποκριθούν στον έλεγχο των ενδιαφερομένων μερών σχετικά με τις πολιτικές ESG, με το 43% των CEO ηλικίας 40-49 ετών να εκφράζει αισιοδοξία, σε σύγκριση με το 33% των CEO ηλικίας 50-59 ετών και το 30% της ηλικιακής ομάδας 60-69.

Επισκόπηση βασικών σημείων της δεκαετίας

Πώς έχουν εξελιχθεί οι κορυφαίες απειλές για την ανάπτυξη τα τελευταία δέκα χρόνια κατά το 2024