Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε το απόγευμα σε διαδικτυακή συζήτηση που διοργάνωσε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) με θέμα «Δημιουργώντας θέσεις εργασίας για την οικονομική ανάκαμψη της ΕΕ στην εποχή μετά την πανδημία». Στη συζήτηση έλαβαν επίσης μέρος η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen και ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΕΛΚ στο Ευρωκοινοβούλιο Manfred Weber.

Συντονίστρια της συζήτησης ήταν η αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΕΛΚ στο Ευρωκοινοβούλιο Esther de Lange, ενώ έθεσε ερώτημα και ο Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Στέλιος Κυμπουρόπουλος.

«Ο στόχος μας ήταν πάντα να εγγυηθούμε ότι θα παραμείνει ακέραια η παραγωγική ικανότητα της χώρας, για να μπορέσουμε να επανεκκινήσουμε την οικονομική δραστηριότητα με το τέλος της πανδημίας», τόνισε ο Πρωθυπουργός αναφερόμενος στο πλέγμα μέτρων που έθεσε σε εφαρμογή η Ελλάδα ώστε να προστατεύσει τις θέσεις εργασίας και τις επιχειρήσεις που πλήττονται.

Ο Πρωθυπουργός επεσήμανε ωστόσο ότι πρώτα από όλα θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι η κρατική στήριξη δεν θα αποσυρθεί βιαστικά ή απότομα. «Πριν να μιλήσουμε για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αποφύγουμε το φαινόμενο της απότομης υποχώρησης (cliff-edge effect) καθώς θα πρέπει να εγγυηθούμε πως θα άρουμε τους μηχανισμούς που έχουμε θέσει σε εφαρμογή, σε ό,τι αφορά την προστασία θέσεων εργασίας, προσεκτικά και σταδιακά».

«Απολύτως καθοριστικό» να μην υπάρξουν καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε τη σημασία του Ταμείου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα σχέδια της χώρας μας την επόμενη μέρα, ενώ υπογράμμισε την ανάγκη ταχείας ολοκλήρωσης όλων των διαδικασιών ώστε να αρχίσουν να εισρέουν οι πόροι στα ταμεία των κρατών-μελών και να μην χαθούν θέσεις εργασίας στον απόηχο της πανδημίας.

«Θα ήθελα ιδιαίτερα να ενθαρρύνω την Ursula, ασφαλώς γνωρίζει τις απόψεις μας, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα σχέδια θα εγκριθούν το συντομότερο δυνατόν έτσι ώστε τα χρήματα το ταχύτερο δυνατό να διοχετευτούν στις οικονομίες μας. Εάν τα πράγματα κυλήσουν σύμφωνα με το σχέδιο, θα λάβουμε 4 δισεκ. το 2021», είπε. «Είναι απολύτως καθοριστικό να μην υπάρξουν καθυστερήσεις, επειδή αν υπάρξουν καθυστερήσεις τότε ο κίνδυνος -όπως γνωρίζετε- να χαθούν θέσεις εργασίας καθώς απομακρυνόμαστε από την πανδημία θα αυξηθεί σημαντικά».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι, μεταξύ άλλων, η ελληνική πλευρά έχει σχεδιάσει την αξιοποίηση των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης ώστε να στηρίξει προγράμματα εκπαίδευσης, επανεκπαίδευσης και καλλιέργειας δεξιοτήτων.

Να γίνει γρήγορα πραγματικότητα το πιστοποιητικό εμβολιασμού

Ο Πρωθυπουργός συνεχάρη την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις τοποθετήσεις της όσον αφορά το πιστοποιητικό εμβολιασμού, στον απόηχο της δήλωσής της ότι θα παρουσιάσει εντός του Μαρτίου πρότασή για το «Ψηφιακό Πράσινο Πάσο», το οποίο θα λειτουργεί και ως πιστοποιητικό, διευκολύνοντας τα ταξίδια των ευρωπαίων πολιτών. «Θα ήθελα να συγχαρώ την Ursula για τα σχόλιά της για το πιστοποιητικό εμβολιασμού. Θα πρέπει να το κάνουμε πραγματικότητα όσο πιο γρήγορα γίνεται με στόχο να διευκολύνουμε τα ταξίδια στην εποχή μετά την πανδημία», σημείωσε.

«Όντως βλέπουμε φως στο τέλος του τούνελ. Δεν είμαστε απολύτως βέβαιοι για το χρονικό διάστημα που θα πρέπει να περάσουμε μέσα στο τούνελ. Αλλά η επίδραση των μαζικών εμβολιασμών αρχίζει να διαφαίνεται και σε συνδυασμό με τις καλύτερες καιρικές συνθήκες, γεννιέται σε μένα η αισιοδοξία ότι στο τέλος της άνοιξης - αρχές του καλοκαιριού θα βγαίνουμε μια για πάντα από αυτή την κρίση. Γιατί ο τουρισμός είναι πολύ σημαντικός στην Ελλάδα, για τη διατήρηση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας», πρόσθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ακολουθούν η αρχική τοποθέτηση του Πρωθυπουργού και οι απαντήσεις στα δύο ερωτήματα που του τέθηκαν (σε ανεπίσημη μετάφραση από τα Αγγλικά):

Καλησπέρα από την Αθήνα στην Ursula, τον Manfred, την Esther. Είναι μεγάλη μου χαρά που συμμετέχω σε αυτό το πάνελ. Τόσο η Ursula όσο και ο Manfred έκαναν κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις. Θα ήθελα να προσθέσω κάποιες σκέψεις σε ό,τι αφορά το εθνικό επίπεδο.

Καταρχάς, εμείς, όλα τα κράτη-μέλη συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, δαπανήσαμε πολλά χρήματα με στόχο να εγγυηθούμε την προστασία όσο το δυνατόν περισσότερων θέσεων εργασίας κατά την διάρκεια της πανδημίας. Το κάναμε αξιοποιώντας διάφορα προγράμματα, βραχυπρόθεσμα προγράμματα απασχόλησης, προγράμματα αναστολής εργασίας και επιδοτήσεις των ασφαλιστικών εισφορών. Ο στόχος μας ήταν πάντα να εγγυηθούμε ότι θα παραμείνει ακέραια η παραγωγική ικανότητα της χώρας, για να μπορέσουμε να επανεκκινήσουμε την οικονομική δραστηριότητα με το τέλος της πανδημίας. Και ενώ συμφωνώ απολύτως με τις παρατηρήσεις της Ursula ότι δεν είναι δουλειά του κράτους η δημιουργία θέσεων εργασίας υπό κανονικές συνθήκες, ήταν και παραμένει δουλειά του κράτους η προστασία των θέσεων εργασίας εν μέσω έκτακτων συνθηκών, όπως αυτές που βιώνουμε σήμερα.

Ωστόσο, πριν να μιλήσουμε για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αποφύγουμε το φαινόμενο της απότομης υποχώρησης (cliff-edge effect) καθώς θα πρέπει να εγγυηθούμε πως θα άρουμε τους μηχανισμούς που έχουμε θέσει σε εφαρμογή σε ό,τι αφορά την προστασία θέσεων εργασίας, προσεκτικά και σταδιακά. Ήταν μεγάλη μου χαρά το γεγονός ότι συμφωνήθηκε για το 2022 να επικαλεστούμε την Γενική Ρήτρα Διαφυγής, σχετικά με τους περιορισμούς σε θέματα προϋπολογισμού, καθώς ήταν ξεκάθαρο για μένα πως δεν μπορούμε να περάσουμε από την υφιστάμενη κατάσταση, σε μια φυσιολογική κατάσταση με τρόπο στιγμιαίο. Αυτό θα πρέπει να συμβεί σταδιακά, γιατί μας ανησυχεί όλους το ποια θα είναι η πραγματική επίδραση στην αγορά εργασίας, όταν αρχίσουμε να απομακρύνουμε τα προγράμματα στήριξης που είναι τώρα σε ισχύ.

Συμμερίζομαι την αισιοδοξία της Ursula. Όντως βλέπουμε φως στο τέλος του τούνελ. Δεν είμαστε απολύτως βέβαιοι για το χρονικό διάστημα που θα πρέπει να περάσουμε μέσα στο τούνελ. Αλλά η επίδραση των μαζικών εμβολιασμών αρχίζει να διαφαίνεται και σε συνδυασμό με τις καλύτερες καιρικές συνθήκες, γεννάται σε μένα η αισιοδοξία ότι στο τέλος άνοιξης - αρχές του καλοκαιριού θα βγαίνουμε μια για πάντα από αυτή την κρίση. Γιατί καθώς ο τουρισμός είναι πολύ σημαντικός στην Ελλάδα, για τη διατήρηση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, θα ήθελα να συγχαρώ την Ursula για τα σχόλιά της για το πιστοποιητικό εμβολιασμού. Θα πρέπει να το κάνουμε πραγματικότητα όσο πιο γρήγορα γίνεται με στόχο να διευκολύνουμε τα ταξίδια στην εποχή μετά την πανδημία.

Όταν αφήσουμε πίσω μας την πανδημία, η προτεραιότητα προφανώς θα είναι όχι μόνο να διασφαλίσουμε τη διατήρηση των υφιστάμενων θέσεων, αλλά επίσης, ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας που παρατηρείται υψηλή εγγενής ανεργία, θα πρέπει να δημιουργήσουμε και νέες βιώσιμες θέσεις εργασίες που θα πληρώνονται καλά μετά την πανδημία.

Και σε αυτό το σημείο θα ήθελα να επισημάνω από την δική μου οπτική τη σημασία του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF) για χώρες όπως η Ελλάδα. Θα ήθελα να θέσω το θέμα σε ένα πλαίσιο, με πραγματικούς αριθμούς. Αυτό που συμφωνήσαμε σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης σημαίνει 32 δισεκατομμύρια επιπλέον για την Ελλάδα τα επόμενα έξι χρόνια, από τα οποία τα 19 δισεκατομμύρια θα είναι άμεσες επιχορηγήσεις και τα υπόλοιπα δάνεια, τα οποία θα διοχετεύονται άμεσα σε επιχειρήσεις που θα μπορούν να επωφεληθούν από αυτά. Αυτό θα έχει πολλαπλασιαστική επίδραση για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, κυρίως αν συνδυαστεί με τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έχουμε ήδη εφαρμόσει με στόχο να καταστήσουμε πιο ανταγωνιστική τη βάση της οικονομίας μας.

Αυτό που θα ήθελα να επισημάνω αγαπητέ Manfred, αγαπητή Ursula είναι ότι δεν σταματήσαμε ποτέ τις μεταρρυθμίσεις ούτε εν μέσω της πανδημίας. Και αυτό ήταν πολύ σημαντικό γιατί και εμείς γνωρίζουμε πως δεν θα είναι διαθέσιμα «δωρεάν» χρήματα στον βαθμό που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε τη γενναία απόφαση να δανειστεί χρήματα, στο δικό της επίπεδο, με στόχο να τα διοχετεύσει στα κράτη μέλη. Θα πρέπει να εγγυηθούμε πως θα μείνουμε πιστοί στη δική μας δέσμευση και θα εφαρμόσουμε μεταρρυθμίσεις με στόχο να καταστήσουμε πιο ανταγωνιστικές τις οικονομίες μας. Και θα το κάνουμε όχι επειδή είναι οδηγία των Βρυξελλών να κινηθούμε σε αυτή την κατεύθυνση αλλά γιατί πιστεύουμε ότι αυτό θα πρέπει να γίνει για να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας, κυρίως για τους νέους.

Για παράδειγμα, στην Ελλάδα ενώ μιλάμε ψηφίζεται νέος νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις που αίρει τους παλιούς γραφειοκρατικούς περιορισμούς, σε συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις. Κάναμε σημαντικές απλοποιήσεις σε θέματα εξουσιοδότησης. Μειώσαμε τους φόρους. Αναμένουμε σημαντική πρόοδο της Ελλάδας στους δείκτες που σχετίζονται με την επιχειρηματικότητα (Doing Business index). Αυτό σημαίνει πως η Ελλάδα βρίσκεται ξανά στο χάρτη σε ό,τι αφορά την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων που γνωρίζουμε πως είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Και κάποιες από τις πρωτοβουλίες που παρουσιάστηκαν από την Ursula αποτελούν κορυφαία εγχειρήματα και για το ελληνικό σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης. Θα ήθελα να επισημάνω για παράδειγμα πόσο σημαντικό είναι το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των κτιρίων για την ελληνική οικονομία. Δεν πρόκειται απλά για μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος -και γνωρίζουμε πως όλα τα κτίρια καταναλώνουν υψηλά επίπεδα ενέργειας. Πρόκειται ουσιαστικά για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην βιομηχανία οικοδομικών υλικών, άρα πρόκειται για νέες δουλειές για τους υδραυλικούς, τους ηλεκτρολόγους, τους ελαιοχρωματιστές. Γιατί αυτοί είναι οι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε αυτό τον κλάδο.

Αλλά στο τέλος της ημέρας, μειώνουμε το κόστος που πληρώνουν τα νοικοκυριά, καθώς τα σπίτια τους θα είναι ενεργειακά πιο αποδοτικά. Αλλά τα project αυτά αφορούν και την τεχνολογία, καθώς τα σπίτια μας γίνονται πιο «έξυπνα». Επομένως υπάρχει ξεκάθαρα και η ψηφιακή διάσταση σε αυτά τα project.

Αυτό είναι ένα μόνο παράδειγμα του πώς μπορούμε να δομήσουμε project με πολλαπλά οφέλη με την βοήθεια της ΕΕ. Ακόμα ένα παράδειγμα, είναι αυτο της απολιγνιτοποίησης. Το πώς μπορούμε να απαλλαγούμε από μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που λειτουργούν με καύση άνθρακα. Εχουμε μια περιοχή στην Ελλάδα, τη Δυτική Μακεδονία που για πολλές δεκαετίες ήταν η καρδιά της παραγωγής ενέργειας, με εργοστάσια που λειτουργούσαν με καύση λιγνίτη. Και λάβαμε τη γενναία απόφαση να απομακρυνθούμε από το λιγνίτη και να κλείσουμε τα εργοστάσια αυτά όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Πώς λοιπόν μπορούν να αντικατασταθούν οι θέσεις εργασίες στα παλιά ορυχεία; Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, μπορείς να δημιουργήσεις θέσεις εργασίας διεκδικώντας και ανακτώντας τη γη που χρησιμοποιήθηκε για την εξόρυξη λιγνίτη. Αλλά αυτό δεν είναι ένα μακροπρόθεσμο project. Θα πρέπει να προσελκύσουμε στην περιοχή αυτή τη μεταποίηση, θα πρέπει να προσελκύσουμε την εκπαίδευση. Αντικαθιστούμε τα παλιά λιγνιτωρυχεία με σημαντικές επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως ηλιακής ενέργειας. Και αναπτύσσουμε προηγμένη αγροβιομηχανία και τουρισμό σε μια περιοχή της Ελλάδας που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή. Όταν αθροίζει κανείς τους αριθμούς, Manfred και Ursula, συνειδητοποιεί πως με αυτόν τον τρόπο ενδεχομένως δημιουργούνται ακόμη και περισσότερες θέσεις εργασίας, από το να συνεχίσουν οι άνθρωποι να δουλεύουν σε λιγνιτωρυχεία, που μάλλον δεν είναι και το είδος δουλειάς που οραματίζεσαι για τους νέους της χώρας.

Αλλά θα πρέπει να θέτουμε φιλόδοξους στόχους και θα πρέπει να εξηγήσουμε ότι αυτό είναι εφικτό και ότι υπάρχει και η ευρωπαϊκή στήριξη σε αυτή τη διαδικασία. Σε διαφορετική περίπτωση οι άνθρωποι θα αντιδράσουν με οργή και θα αρνηθούν να υιοθετήσουν αυτό το όραμα. Το τελευταίο θέμα που ετέθη από τον Manfred και την Ursula και το οποίο θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό είναι το θέμα των προσόντων. Ακόμα και πριν την εμφάνιση της πανδημίας, γνωρίζαμε πως ήμασταν εν μέσω ενός ουσιαστικού τεχνολογικού μετασχηματισμού, που αναδιαμορφώνει το μέλλον της εργασίας.

Και γνωρίζουμε καλά πως η έννοια της εργασίας με την οποία εμείς μεγαλώσουμε, η έννοια ότι πας στο σχολείο, παίρνεις πτυχίο, βρίσκεις μια δουλειά και συνταξιοδοτείσαι, η έννοια αυτή πιθανότατα δεν θα υφίσταται για την επόμενη γενιά. Πρέπει συνεχώς να μαθαίνουμε, να αναβαθμίζουμε τα προσόντα μας, με στόχο να παραμένουμε ανταγωνιστικοί σε μια αγορά εργασίας που αλλάζει πολύ γρήγορα. Για το λόγο αυτό, στο δικό μας σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης είναι τόσο σημαντικό το στοιχείο των προσόντων. Είναι σημαντική η έννοια της αναβάθμισης δεξιοτήτων, της επανεκπαίδευσης, αλλά και της πιστοποίησης των προσόντων. Και θέλουμε να το κάνουμε από κοινού με τον ιδιωτικό τομέα. Ακόμα και σήμερα, μπορεί να σας εκπλήξει αυτό, αλλά αυτή είναι μια χώρα με ανεργία που ανέρχεται σε ποσοστό 16%. Το 30%, όμως, των εργοδοτών μας λένε ότι δεν μπορούν να βρουν ανθρώπους με τα κατάλληλα προσόντα. Ξεκάθαρα υφίσταται μια θεμελιώδης αναντιστοιχία ανάμεσα σε αυτό που έχει να προσφέρει η αγορά εργασίας και αυτό που χρειάζονται οι επιχειρήσεις.

Και το τελευταίο σημείο που είναι πολύ σημαντικό για μένα είναι το πώς μπορούμε να στηρίξουμε την επιχειρηματικότητα. Δημιουργία θέσεων εργασίας, μέσω της δημιουργίας επιχειρήσεων. Στην Ευρώπη, δεν έχουμε ιδιαίτερα καλές επιδόσεις στη δημιουργία οικοσυστημάτων γύρω από την επιχειρηματικότητα με ισχυρό venture capital που να στηρίζει την Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D). Αλλά θεωρώ πως και αυτό αρχίζει πια να αλλάζει. Και αυτό είναι ένα πολύ ελπιδοφόρο σημάδι. Το βλέπουμε στην Ελλάδα. Ένα οικοσύστημα start-ups και νέων ανθρώπων που θέλουν να κάνουν την δική τους επιχείρηση, αντί να είναι μισθωτοί εργαζόμενοι. Θεωρώ πως αυτή είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη που πρέπει να στηριχθεί, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο.

Για να συνοψίσω θα ήθελα να πω πως όντως έχουμε όντως δουλειά σε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα. Η πανδημία έχει αλλάξει για τα καλά ορισμένα πράγματα και θα πρέπει να προσαρμοστούμε. Ένα από αυτά είναι η ικανότητά μας να εργαζόμαστε από οπουδήποτε, καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, κάτι που αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για μια χώρα όπως η Ελλάδα με το δίκτυο συνδεσιμότητάς της αλλά και το επίπεδο στην ποιότητα ζωής που προσφέρει. Αλλά θα πρέπει να έχουμε απόλυτη επίγνωση ως ΕΛΚ πως η ατζέντα της εργασίας είναι η απόλυτη ατζέντα με την πλέον καθοριστική σημασία για την πολιτική μας οικογένεια τα επόμενα πέντε χρόνια.

Και αυτό είναι το βασικό μήνυμα που θα βρει ανταπόκριση και στη νεότερη γενιά, σε μια γενιά που βλέπει το περιβάλλον της αγοράς εργασίας που αλλάζει διαρκώς, σε συνδυασμό και με την πανδημία, όπως είπε και η Ursula, με δικαιολογημένη ανησυχία. Θα πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας, για να εγγυηθούμε πως οι νέοι θα μπορούν να βλέπουν το μέλλον με την αισιοδοξία που η νέα γενιά αξίζει να έχει.

Απαντώντας σε ερώτηση για την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στον κόσμο της εργασίας, η οποία τέθηκε μετά από τοποθέτηση της Ursula von der Leyen για προγράμματα εκπαίδευσης εργαζόμενων και ανέργων, ο Πρωθυπουργός δήλωσε:

Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να προσθέσω κάτι στα όσα είπε μόλις η Ursula von der Leyen. Είμαστε υπέρμαχοι της οικονομίας της αγοράς με κοινωνικό πρόσημο (social market economy), που σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε την ανάγκη παροχής στήριξης στους ανέργους. Αλλά γνωρίζουμε επίσης ότι εάν ο μηχανισμός στήριξης είναι, σε κάποιο σημείο, υπερβολικά γενναιόδωρος, τότε αλλοιώνονται τα πραγματική κίνητρα για την εύρεση εργασίας. Συνεπώς, πρέπει να πετύχουμε τη σωστή ισορροπία.

Και πρέπει να έχουμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε στους ανέργους πραγματικές ευκαιρίες και πραγματικές προσφορές για θέσεις εργασίας, μέσω ενός προσεκτικά σχεδιασμένου συστήματος που θα ταιριάζει (τα προσόντα τους) με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, σε συνδυασμό με προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων ώστε να αντιμετωπιστούν οι πραγματικές ανάγκες της αγοράς και των ανέργων.

Όσον αφορά τα κίνητρα, θεμελιωδώς οι άνθρωποι αναζητούν την εργασία. Δεν σχετίζεται μόνο με χρήματα, αλλά με την έννοια της αξιοπρέπειας που έχει η εργασία, την οποία πρέπει να μην ξεχνάμε. Πιστεύω ότι αυτό έγινε ιδιαίτερα φανερό κατά τη διάρκεια της πανδημίας και ότι πρέπει να κάνουμε κάτι επίσης στο επίπεδο του ΕΛΚ ώστε να αναγνωρίσουμε όλες αυτές τις δουλειές, που ήταν σχεδόν αόρατες αλλά αντιληφθήκαμε ξαφνικά τη σημασία τους μέσα στην πανδημία. Η πρώτη περίπτωση που μου έρχεται στο μυαλό είναι αυτή των νέων που βρίσκονται πάνω σε ένα μηχανάκι και παραδίδουν φαγητό στα σπίτια μας. Και να αναγνωρίσουμε ότι αυτές οι δουλειές, στις οποίες ενδεχομένως δεν αποδίδαμε την πρέπουσα σημασία, είναι στην πράξη απολύτως κρίσιμης σημασίας, ειδικά σε περιόδους κρίσης.

Το θέμα της συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό είναι πραγματικά κρίσιμο, διότι το επίπεδο συμμετοχής τους στην Ελλάδα είναι ακόμα χαμηλό. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα συντρίψουμε κάθε έννοια διακρίσεων όσον αφορά τις αποδοχές. Παράλληλα είναι ένα θέμα με πολιτισμική διάσταση, καθότι πρέπει να ενθαρρύνονται περισσότεροι άνθρωποι να γίνουν μέρος του κόσμου της εργασίας.

Πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε ότι βοηθάμε, ειδικά τις γυναίκες, να ισορροπήσουν τις υποχρεώσεις τους ώστε να μπορούν να αναθρέψουν τα παιδιά τους και παράλληλα να μπορούν να εργάζονται. Έχουμε δώσει εξαιρετικά μεγάλη έμφαση στη στήριξη των προγραμμάτων βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών, τη διεύρυνση των ωραρίων τους, ώστε να διευκολύνονται οι γυναίκες να βρουν την ισορροπία ανάμεσα στην εργασία και στο απαιτητικό έργο της ανατροφής των παιδιών, ειδικά μικρών παιδιών.

Επομένως, αυτή είναι μία σημαντική ατζέντα για εμάς. Θα καταθέσουμε μία πολύ τολμηρή και ευρεία δέσμη προτάσεων όσον αφορά τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Και ευελπιστούμε ότι θα μπορέσουμε, επίσης, να αντιμετωπίσουμε κάποια πολιτιστικά στερεότυπα που ίσως εξακολουθούν να υπάρχουν σε έναν βαθμό στη χώρα μας, τα οποία μάλλον ανήκουν στον προηγούμενο αιώνα παρά στον 21ο.

Esther de Lange: Η ερώτηση αφορά την πράσινη συμφωνία. Μιλήσατε για τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής σε μια περιοχή της Ελλάδας όπου πρόκειται να κλείσουν (απολιγνιτοποίηση). Πώς θα διασφαλίσετε, σε εθνικό επίπεδο, ότι οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργείτε -μιλήσατε για αυτές- θα μείνουν στην Ελλάδα; Είμαι βέβαιη ότι είναι μια πρόκληση για όλους μας, είναι μια συζήτηση που έχουμε και στην Ολλανδία, και ασφαλώς θα έχετε και στην Ελλάδα. Πώς το αντιμετωπίζετε αυτό το ζήτημα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Πρώτα απ 'όλα, να σημειώσω ότι σκοπεύουμε να φέρουμε θέσεις εργασίας στην Ελλάδα από το εξωτερικό. Γι’ αυτό προσπαθούμε να καταστήσουμε την Ελλάδα ανταγωνιστική προσελκύοντας άμεσες ξένες επενδύσεις. Γνωρίζουμε ότι πρέπει να προσφέρουμε ένα ανταγωνιστικό πεδίο αναφορικά με το ρυθμιστικό πλαίσιο και τους φόρους και ταυτόχρονα να διασφαλίσουμε ότι αξιοποιούμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.

Σε ό,τι αφορά τη δημιουργία και τη διατήρηση θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο, είναι προφανές ότι δεν θα αντικατασταθούν όλες οι θέσεις εργασίας από ρομπότ και αλγόριθμους. Ειδικά αν δείτε για παράδειγμα τον κλάδο των υπηρεσιών, ο οποίος είναι τόσο σημαντικός για χώρες όπως η Ελλάδα που εξαρτώνται αρκετά από τον τουρισμό, πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτές οι δουλειές μπορούν και να είναι καλοπληρωμένες και να διατηρηθούν και να βελτιωθούν μέσω της τεχνολογίας, αντί να αντικατασταθούν μέσω αυτής.

Επομένως, για εκείνες τελικά τις θέσεις εργασίας που πραγματικά θα χαθούν στη διαδικασία της πράσινης μετάβασης, απαιτείται μια πολύ λεπτομερής επεξεργασία σε τοπικό επίπεδο, μια επεξεργασία για το πλαίσιο μέσα από το οποίο αυτές οι θέσεις εργασίας μπορούν πραγματικά να αντικατασταθούν από νέες. Και αυτό σημαίνει ότι ορισμένοι άνθρωποι θα χρειαστεί να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και να κάνουν διαφορετικά πράγματα.

Και όντως, απαιτεί επίσης προθυμία από την πλευρά των ανθρώπων να συμμεριστούν αυτό το σκεπτικό και να αναλάβουν πρωτοβουλία. Ασφαλώς γνωρίζετε πως όταν μιλάμε για ανθρώπους που βρίσκονται στη μέση ηλικία, δεν είναι εύκολο να πεισθούν ότι αυτό είναι κάτι που μπορεί να συμβεί. Εκεί ακριβώς είναι ίσως πιο απαραίτητη η κρατική υποστήριξη. Επομένως, πρέπει να κάνουμε αυτή τη δουλειά εξαιρετικά ενδελεχώς, αλλά το Ταμείο Ανάκαμψης μας παρέχει το βασικό πλαίσιο και τα εργαλεία χρηματοδότησης για να μπορέσουμε να το πετύχουμε.

Και θα ήθελα ιδιαίτερα να ενθαρρύνω την Ursula, ασφαλώς γνωρίζει τις απόψεις μας, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα σχέδια θα εγκριθούν το συντομότερο δυνατόν -αυτό σχετίζεται επίσης με το ερώτημα που απαντήθηκε προηγουμένως- έτσι ώστε τα χρήματα, το ταχύτερο δυνατό, να διοχετευτούν στις οικονομίες μας. Εάν τα πράγματα κυλήσουν σύμφωνα με το σχέδιο, θα λάβουμε 4 δισ. το 2021. Είναι απολύτως καθοριστικό να μην υπάρξουν καθυστερήσεις, επειδή αν υπάρξουν καθυστερήσεις, τότε ο κίνδυνος, όπως γνωρίζετε, να χαθούν θέσεις εργασίας καθώς απομακρυνόμαστε από την πανδημία θα αυξηθεί σημαντικά.