Την Τετάρτη 29 Μαρτίου 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόταση οδηγίας η οποία θα διευκολύνει τις εταιρείες να επεκτείνουν τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και διαδικασιών στο εταιρικό δίκαιο της ΕΕ. Σκοπός της πρότασης είναι να διευκολύνει τις διασυνοριακές δραστηριότητες των εταιρειών και να αυξήσει την επιχειρηματική διαφάνεια και εμπιστοσύνη, καθώς περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις εταιρείες θα γίνουν δημόσια διαθέσιμες σε επίπεδο ΕΕ. Θα μειώσει επίσης τη γραφειοκρατία για τις διασυνοριακές επιχειρήσεις, εξοικονομώντας έτσι περίπου 437 εκατ. ευρώ διοικητικού φόρτου ετησίως, χάρη στο πιστοποιητικό εταιρείας της ΕΕ ή στην εφαρμογή της αρχής «μόνον άπαξ». Η πρόταση θα συμβάλει στην περαιτέρω ψηφιοποίηση της ενιαίας αγοράς και θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρομεσαίες, να αναπτύξουν επιχειρηματικές δραστηριότητες στην ΕΕ.

Μείωση της γραφειοκρατίας και του διοικητικού φόρτου

Για να μειωθεί η γραφειοκρατία και να ελαφρυνθεί ο διοικητικός φόρτος για τις διασυνοριακές επιχειρήσεις, οι προτεινόμενοι κανόνες περιλαμβάνουν τα εξής:

• Την εφαρμογή της αρχής «μόνον άπαξ», έτσι ώστε οι εταιρείες να μην χρειάζεται να υποβάλλουν πολλές φορές τις ίδιες πληροφορίες όταν ιδρύουν υποκατάστημα ή εταιρεία σε άλλο κράτος μέλος. Οι σχετικές πληροφορίες μπορούν να ανταλλάσσονται μέσω του συστήματος διασύνδεσης των μητρώων επιχειρήσεων (BRIS).
• Ένα πιστοποιητικό εταιρείας της ΕΕ, το οποίο θα περιέχει ένα βασικό σύνολο πληροφοριών σχετικά με τις εταιρείες και θα διατίθεται δωρεάν σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ.
• Ένα πολύγλωσσο τυποποιημένο υπόδειγμα για ψηφιακό πληρεξούσιο της ΕΕ, το οποίο θα εξουσιοδοτεί ένα πρόσωπο να εκπροσωπεί την εταιρεία σε άλλο κράτος μέλος.
• Την κατάργηση τυπικών όρων όπως η υποχρεωτική επισημείωση ή οι επικυρωμένες μεταφράσεις των εταιρικών εγγράφων.

Βελτιωμένη διαφάνεια και εμπιστοσύνη κατά τις διασυνοριακές επιχειρηματικές δραστηριότητες

Η πρόταση επικαιροποιεί τους υφιστάμενους ενωσιακούς κανόνες για τις εταιρείες —την οδηγία (ΕΕ) 2017/1132—, για να τους προσαρμόσει περαιτέρω στις ψηφιακές εξελίξεις και στις νέες προκλήσεις, αλλά και να τονώσει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα στην ενιαία αγορά.

Για να εγγυηθούν μεγαλύτερη διαφάνεια και εμπιστοσύνη στις εταιρείες, οι προτεινόμενοι κανόνες έχουν αποσκοπούν στα εξής:

• Να εξασφαλίσουν ότι οι σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τις εταιρείες (π.χ. σχετικά με συμπράξεις και ομίλους εταιρειών) είναι δημόσια διαθέσιμες, ιδίως σε επίπεδο ΕΕ, μέσω του συστήματος BRIS.
• Να διευκολύνουν τις αναζητήσεις πληροφοριών σχετικά με εταιρείες στην ΕΕ με τη δυνατότητα αναζήτησης μέσω του BRIS και, ταυτόχρονα, μέσω δύο άλλων συστημάτων της ΕΕ που διασυνδέουν τα εθνικά μητρώα πραγματικών δικαιούχων και τα μητρώα αφερεγγυότητας.
• Να εξασφαλίσουν ότι τα στοιχεία των εταιρειών στα μητρώα επιχειρήσεων είναι ακριβή, αξιόπιστα και επικαιροποιημένα, π.χ. προβλέποντας ελέγχους των στοιχείων των εταιρειών πριν αυτά καταχωριστούν στα μητρώα επιχειρήσεων σε όλα τα κράτη μέλη.

Η πρόταση θα συζητηθεί τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Προτείνεται, μετά την έκδοση της οδηγίας, τα κράτη μέλη να έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να μεταφέρουν τις διατάξεις της στο εθνικό τους δίκαιο.

Οι εταιρείες βρίσκονται στον πυρήνα της ενιαίας αγοράς. Χάρη στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και τις επενδύσεις, μεταξύ άλλων και σε διασυνοριακό επίπεδο, διαδραματίζουν ηγετικό ρόλο όσον αφορά την οικονομική ευημερία και την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, αλλά και την επίτευξη της διττής μετάβασης της ΕΕ σε μια βιώσιμη και ψηφιακή οικονομία. Για τον σκοπό αυτόν, οι εταιρείες χρειάζονται ένα προβλέψιμο νομικό πλαίσιο το οποίο να ευνοεί την ανάπτυξη και να μπορεί να αντιμετωπίσει τις οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις σε έναν ολοένα και πιο ψηφιακό κόσμο. Τα προτεινόμενα μέτρα θα εφαρμοστούν σε περίπου 16 εκατομμύρια εταιρείες περιορισμένης ευθύνης και σε 2 εκατομμύρια συμπράξεις στην ΕΕ.

Η πρόταση προβλέπει το δεύτερο στάδιο της ψηφιοποίησης του εταιρικού δικαίου της ΕΕ. Η οδηγία (ΕΕ) 2019/1151 για την ψηφιοποίηση εξασφάλισε ότι οι διαδικασίες εταιρικού δικαίου μπορούν να διεξάγονται ηλεκτρονικά, και ιδίως ότι οι εταιρείες μπορούν να συσταθούν διαδικτυακά. Η πρόταση αυτή είναι συμπληρωματική και αποσκοπεί στο να αυξήσει τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών σχετικά με τις εταιρείες, ιδίως σε επίπεδο ΕΕ, και να καταργήσει τα διοικητικά εμπόδια όταν οι εταιρείες και οι αρχές χρησιμοποιούν τις πληροφορίες αυτές σε διασυνοριακές καταστάσεις. Συνολικά, η πρόταση προωθεί λύσεις «ψηφιακές εξ ορισμού» για τη χρήση εταιρικών πληροφοριών ή την πρόσβαση σ' αυτές, κατά τις επαφές των εταιρειών με μητρώα επιχειρήσεων ή με αρχές. Η πρόταση θα βασιστεί περαιτέρω στη χρήση υπηρεσιών εμπιστοσύνης και θα διασφαλίσει ότι λύσεις όπως το πιστοποιητικό εταιρείας της ΕΕ είναι συμβατές με το επικείμενο ευρωπαϊκό πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας.

Η πρόταση θα συμβάλει επίσης στην επίτευξη των στόχων ψηφιοποίησης που τέθηκαν στις ανακοινώσεις «Ψηφιακή Πυξίδα 2030: η ευρωπαϊκή οδός για την ψηφιακή δεκαετία» και «Η ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση – Μια εργαλειοθήκη ευκαιριών». Παράλληλα, θα διευκολύνει τη διασυνοριακή επέκταση των ΜΜΕ, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις «Επικαιροποίηση της νέας βιομηχανικής στρατηγικής του 2020» και «Στρατηγική για τις ΜΜΕ με στόχο μια βιώσιμη και ψηφιακή Ευρώπη».

Όπως ανακοινώθηκε στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2023, η πρόταση αυτή αποτελεί μία από τις βασικές δράσεις στο πλαίσιο της πολιτικής προτεραιότητας «Μια Ευρώπη έτοιμη για την ψηφιακή εποχή».

«Με απλούστερους κανόνες και περαιτέρω ψηφιακά εργαλεία συνεχίζουμε τη δράση μας για να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να δραστηριοποιούνται στην ΕΕ. Αυτό είναι ήδη το δεύτερο βήμα μας για την ψηφιοποίηση του εταιρικού δικαίου. Με τον τρόπο αυτόν θα αυξηθεί η διαφάνεια και η εμπιστοσύνη στις διασυνοριακές επιχειρηματικές δραστηριότητες. Παράλληλα, μειώνουμε τη γραφειοκρατία για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε διάφορα κράτη μέλη. Γιατί οι εταιρείες αυτές, ιδίως οι ΜΜΕ, είναι η κινητήρια δύναμη της ενιαίας αγοράς και της ΕΕ.», δήλωσε η κ. Βιέρα Γιούροβα, αντιπρόεδρος για θέματα αξιών και διαφάνειας.

Με τη σειρά της, η κ. Ντιντιέ Ρεντέρς, επίτροπος Δικαιοσύνης ανέφερε: «Μια ανταγωνιστική παγκόσμια αγορά, οι εταιρείες πρέπει να υποστηρίζονται ώστε να μπορούν να δραστηριοποιούνται γρήγορα και αποτελεσματικά, αξιοποιώντας παράλληλα τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ. Αυτό ακριβώς θα κάνει η πρόταση. Θα απλουστεύσει σε μεγάλο βαθμό τις διασυνοριακές διαδικασίες για τις εταιρείες, τα μητρώα επιχειρήσεων και τις αρχές. Πιο συγκεκριμένα, το πιστοποιητικό εταιρείας της ΕΕ θα δώσει τη δυνατότητα στις εταιρείες της ΕΕ να παρέχουν με απλά και αξιόπιστα μέσα τις ουσιώδεις πληροφορίες σχετικά με την εταιρεία τους στις αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη σε ολόκληρη την ΕΕ. Το πιστοποιητικό αυτό θα είναι διαθέσιμο σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ και θα αναγνωρίζεται σε όλα τα κράτη μέλη. Η κατάργηση της ανάγκης για επισημείωση θα άρει επίσης ένα σημαντικό εμπόδιο για τις επιχειρήσεις.»