Ηλίας Προβόπουλος, 28/4/2023 - 09:06 facebook twitter linkedin Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Η υπόθεση «Σάκο και Βανσέτι» Ηλίας Προβόπουλος, 28/4/2023 facebook twitter linkedin ΕΝΑΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ Ένα αιώνα σχεδόν πριν, στις 23 Αυγούστου 1927 η θανάτωση στην ηλεκτρική καρέκλα δυο ανθρώπων μετά από καταδίκη για δυο φόνους και μια ληστεία στις 12 Απριλίου 1920, των ιταλών μεταναστών Νικόλα Σάκο (Nicola Sacco) (1891 - 1927) και Μπαρτολομέο Βαντσέτι (Bartolomeo Vanzetti) (1888 - 1927) αποτέλεσε ένα γεγονός που έμεινε στην ιστορία του εργατικού κινήματος των ΗΠΑ αλλά και όλου του κόσμου καθώς ήταν εμφανές ότι υπήρξαν θύματα κακοδικίας και ότι τους επεβλήθη η θανατική ποινή εξαιτίας της πολιτικής ιδεολογίας τους (αναρχικοί) αν και ήταν αθώοι του εγκλήματος για το οποίο κατηγορούνταν. Η «Υπόθεση Σάκο και Βαντσέτι» όπως έμεινε στην ιστορία, προκάλεσε το έντονο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης παγκοσμίως, όλα αυτά τα χρόνια που διήρκεσε, αλλά και τα κατοπινά, μέχρι ακόμα και σήμερα, αφού έχουν αποδοθεί στο αμερικανικό κράτος, πλείστες όσες κατηγορίες. Η δίκη για τη ληστεία μετά φόνων στο Μπρέιντρι ξεκίνησε ένα χρόνο περίπου μετά το περιστατικό, στις 31 Μαΐου του 1921 στο δικαστικό μέγαρο της πόλης Ντένταμ (Dedham) πρωτεύουσα της κομητείας Νόρφολκ της Μασαχουσέτης υπό την προεδρία του δικαστή Γουέμπστερ Θάγιερ (Webster Thayer) ενός ακραίου συντηρητικού δικαστή που «δεν έβλεπε τους "κόκκινους" σαν αντιπάλους, αλλά τους καταδίωκε μ' ένα μίσος που ήταν σχεδόν θρησκευτικό» . Στις 14 Ιουλίου 1920 οι ένορκοι αποφάνθηκαν υπέρ της ενοχής των κατηγορουμένων. *Ο Νικόλα Σάκο και ο Μπαρτολομέο Βαντσέτι στο δικαστήριο Αμέσως μετά τη δίκη και για όλο το διάστημα μέχρι την εκτέλεση της ποινής η υπεράσπιση των δυο κατηγορουμένων προχώρησε σε μια σειρά αιτήσεις για επανεκδίκαση λόγω διαδικαστικών σφαλμάτων και παραβιάσεων της νομοθεσίας. Οι αιτήσεις αφορούσαν την έλλειψη αμεροληψίας εκ μέρους του προεδρεύοντος των ενόρκων Ρίπλεϊ (Νοέμβριος 1921), το παράνομο της κλήσης και της κατάθεσης μάρτυρα καταδικασμένου για κλοπές (Ιούλιος 1922), την αλλαγή της κατάθεσης αυτοπτών μαρτύρων (Σεπτέμβριος 1922), την ένορκη βεβαίωση των εμπειρογνομώνων ότι αλλοιώθηκαν από τον Εισαγγελέα οι απόψεις τους, σχετικά με τη βαλλιστική έρευνα (Απρίλιος και Νοέμβριος 1923). Ο δικαστής δεν έκανε δεκτή καμία από τις αιτήσεις μη αναγνωρίζοντάς τη βασιμότητά τους. Η νομική ομάδα των Σάκο και Βαντσέτι προχωρά σε προσφυγές προς το Ανώτατο Δικαστήριο της Μασαχουσέτης. Η προσφυγή απορρίφθηκε τον Απρίλιο του 1927. Τα ένδικα μέσα είχαν τελειώσει το τελευταίο καταφύγιο της υπεράσπισης είναι η παρέμβαση του Κυβερνήτη της Μασσαχουσέτης, Άλβαν Φούλερ. Ο Φούλερ επισκέπτεται και συνομιλεί με τους δυο μελλοθάνατους και διορίζει τριμελή επιτροπή επανεξέτασης - στην οποία συμμετέχουν δυο καθηγητές Πανεπιστημίου κα ένας νομικός - για να μελετήσει και να αποφανθεί για την υπόθεση. Το πόρισμα της επιτροπής είναι εξίσου καταδικαστικό (Απρίλιος 1927), ο Κυβερνήτης αρνείται να δώσει χάρη και η απόφαση εκτελείται στις 23 Αυγούστου του 1927. *Διαμαρτυρία στο Λονδίνο για την εκτέλεση Παράλληλα με τις αιτήσεις και τις προσφυγές στη Δικαιοσύνη κλίμα συμπαράστασης προς τους δυο κατηγορουμένους άρχισε να διαμορφώνεται και στην Αμερική αλλά και στην Ευρώπη. Οι διαμαρτυρίες και οι διαδηλώσεις για τις κακοδικίες και τη μεροληψία του δικαστή, όσο πλησιάζει η μέρα της εκτέλεσης επεκτείνονται σε παγκόσμιο σχεδόν επίπεδο, πράγμα ιδιαίτερα δύσκολο εκείνη την εποχή. Οι πρώτοι που συμπαραστέκονται στους δυο καταδικασθέντες είναι φυσικά οι αναρχικοί σύντροφοί τους, που σποραδικά κάνουν πιο αισθητή την παρουσία τους, με μικρής κλίμακας) βομβιστικές επιθέσεις. Την εκστρατεία ανατροπής της δικαστικής απόφασης που σχεδίασε η νομική ομάδα των Σάκο και Βαντσέτι, συμπλήρωσε και υποστήριξε ένα διεθνές κύμα αλληλεγγύης, με πρωτοπόρους τους διανοούμενους και τους εργάτες. Τον Δεκέμβριο του 1922 κατά τη διάρκεια του 4ου συνεδρίου της, η Κομμουνιστική Διεθνής κάλεσε όλα τα μέλη της να δημιουργήσουν κατά τόπους «επιτροπές βοήθειας» ώστε να υποστηρίξουν υλικά και ηθικά όλους τους αγωνιζόμενους για τα εργατικά δικαιώματα : «Η επίθεση του καπιταλισμού σε όλες τις αστικές χώρες οδηγεί στην αύξηση του αριθμού των κομμουνιστών και των ακομμάτιστων εργατών που αγωνίζονται εναντίον του καπιταλισμού και στενάζουν στα μπουντρούμια. Το 4ο Συνέδριο ζητάει από όλα τα κομμουνιστικά Κόμματα να δημιουργήσουν μια οργάνωση, που σκοπό θα έχει να βοηθήσει υλικά και ηθικά τους φυλακισμένους του καπιταλισμού και χαιρετίζει την πρωτοβουλία των οργανώσεων των παλιών Ρώσων μπολσεβίκων που άρχισαν να δημιουργούν μια διεθνή ένωση τέτοιου είδους οργανώσεων».[24] Αλλά και οι διανοούμενοι όπως ο Άλμπερτ Αινστάιν, ο Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω και ο Χ. Τζ. Γουέλς έστειλαν επιστολές διαμαρτυρίας στον Κυβερνήτη Φούλερ. Και δεν ήταν οι μόνοι. Από τις επιστολές που στάλθηκαν στον κυβερνήτη ξεχωρίζει μία που φέρει τις υπογραφές 474.842 ατόμων και άλλη 153.000. *200.000 παραβρέθηκαν στην κηδεία τους Μετά από έξι χρόνια σε ξεχωριστές φυλακές οι δυο μελλοθάνατοι συναντιούνται και πάλι στις φυλακές της πόλης του Τσαρλστάουν της Βοστώνης, χώρος που είχε καθοριστεί να γίνει η εκτέλεση της ποινής στις 22 Αυγούστου. Η πόλη του Τσαρλστάουν θύμιζε κατεχόμενη από στρατό πόλη αφού αναπτύσσονται χιλιάδες αστυνομικοί και στρατιώτες για το φόβο επεισοδίων. Την ημέρα της εκτέλεσης 70.000 πολίτες συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της πόλης. Οι δυο καταδικασμένοι θανατώθηκαν στην ηλεκτρική καρέκλα το τελευταίο λεπτό της τελευταίας ώρας της 23ης Αυγούστου 1927. Τις επόμενες μέρες κίνημα θυμού και αγανάκτησης εκδηλώθηκε παγκόσμια: η συμμετοχή στην κηδεία των δυο - πλέον - ηρώων ήταν η μεγαλύτερη συμμετοχή κόσμου σε κηδεία μέχρι τότε. Στις 28 Αυγούστου όταν και έγινε η κηδεία 200.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν για να την παρακολουθήσουν την πομπή ως το νεκροταφείο της πόλης όπου και αποτεφρώθηκαν. Παράλληλα, πορείες διαμαρτυριών είχαν ξεσπάσει στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στη Γενεύη, στη Ρώμη, στο Άμστερνταμ, στο Τόκιο, στο Γιοχάνεσμπουργκ, και στη Νότια Αμερική. Η υπόθεση «Σάκο και Βανσέτι» δεν ξεχάστηκε ποτέ και ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες Πιο γνωστή είναι η μεταφορά της ιστορίας στην μεγάλη οθόνη το 1971 από τον Ιταλό σκηνοθέτη Τζουλιάνο Μοντάλντο, σε μουσική του Ένιο Μορικόνε και την Τζόαν Μπαέζ να ερμηνεύει το τραγούδι διαμαρτυρίας «Here’s to You». Αυτό είναι για σένα Νικόλα και Μπαρτ. Μείνε για πάντα στις καρδιές. Οι τελευταές στιγμές της ζωής σας, αυτή η αγωνία, είναι ο δικός σας θρίαμβος" ΥΓ. Ενδεικτική για την υπόθεση «Σάκο και Βανσέτι» είναι η γνώμη του ιστορικού Χάουαρντ Ζιν : «Πιστεύω ότι η σημασία της υπόθεσης των Σάκο και Βαντσέτι βρίσκεται στο γεγονός ότι διεξήχθη αμέσως μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, όταν ακόμα η χώρα ζούσε σε μια ατμόσφαιρα που δημιούργησε ο πόλεμος. Ήταν μια ατμόσφαιρα στην οποία υπήρχε μια κυβέρνηση που κυνηγούσε ριζοσπάστες… Στην πραγματικότητα, η δίκη έγινε αμέσως μετά την Εθνική Ημέρα Μνήμης. Η μέρα εκείνη αποτελούσε μια περίσταση για την επίδειξη πατριωτικού ζήλου και στη συγκεκριμένη περίπτωση, μιας συγκεκριμένης κουλτούρας που υπήρχε κατά τη διάρκεια του πολέμου. Οπότε το σημαντικό πράγμα στην υπόθεσή τους δεν ήταν στ’ αλήθεια το ζήτημα της αθωότητας ή της ενοχής τους – κάτι που σίγουρα δεν επιλύθηκε με τη δίκη τους και δεν ξέρω αν θα επιλυθεί ποτέ• το σημαντικότερο ήταν ότι αποκάλυψε τη φύση του δικαστικού συστήματος των ΗΠΑ, ένα σύστημα δικαιοσύνης που πάντα υπήρξε άδικο για τους ξένους, άδικο για τους φτωχούς, άδικο για τους ριζοσπάστες και το οποίο γίνεται ιδιαίτερα σκληρό σε περιόδους πολέμου, σε περιόδους μιας στρατοκρατούμενης ατμόσφαιρας». ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα στοιχεία και οι φωτογραφίες από διάφορες πηγές του Διαδικτύου όπου όποιος ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα θα βρει πλήθος δημοσιευμάτων. Στα ελληνικά επίσης κυκλοφορούν διάφορα βιβλία όπως: Π. Κεσέλ, Πολιτικά γράμματα: Σάκο - Βαντσέτι, εκδόσεις Διεθνής Βιβλιοθήκη, Ν. Τσόμσκυ, Εξουσία και τρομοκρατία, εκδόσεις Πατάκη και το πιο πρόσφατο, ΧΑΟΥΑΡΝΤ ΦΑΣΤ. Σάκκο και Βαντσέττι μετάφραση Γιάννης Βογιατζής και Πρόλογο του Στέφανου Ροζάνης, Η απειλούσα ετερότητα των Sacco και Vanzetti. Εκδόσεις Ηριδανός. Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
Ηλίας Προβόπουλος, 16/12/2022 - 11:04 Οι εμπειρίες των πυροσβεστών γίνονται τέχνη, του Ηλία Προβόπουλου
Ηλίας Προβόπουλος, 15/12/2022 - 10:39 Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Μια πορτοκαλιά καρπίζει στο μπαλκόνι
Εορταστικές εικόνες με μαραμένα παιδιά - Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος Φυσικά και δεν περιμένουν την περίοδο των εορτών οι μικροί μουσικοί από τις Βαλκανικές κυρίως χώρες να βγουν για μεροκάματο... Ηλίας Προβόπουλος, 09/12/2022 - 08:56
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Μια παρτίδα τάβλι σε γκρίζο τοπίο Είναι η σκηνή ίσως που χαρακτηρίζει τους Έλληνες σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου· η φωτογραφία δυο ανθρώπων να παίζουν τάβλι... Ηλίας Προβόπουλος, 08/12/2022 - 09:10
Τα χρώματα του χειμώνα στο παρκάκι από τον Ηλία Προβόπουλο Η θέση της Αττικής στο χάρτη της χώρας και κατά συνέπεια και της Αθήνας τις έχουν προικίσει με ένα ιδιαίτερο... Ηλίας Προβόπουλος, 07/12/2022 - 08:49
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Το παράδειγμα της αγριόπαπιας Σαν μικρά μαύρα στίγματα πάνω στην επιφάνεια της λίμνης Πλαστήρα, έμοιαζε το κοπάδι από τις αγριόπαπιες που στάθηκε εκεί την... Ηλίας Προβόπουλος, 06/12/2022 - 09:00
Τα περιστέρια τρυγούν τις ελιές - Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος Το σημείο όπου βρίσκεται το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ένα από τα σπουδαιότερα στον κόσμο χάρη των μοναδικών εκθεμάτων αρχαϊκής τέχνης... Ηλίας Προβόπουλος, 05/12/2022 - 09:05
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Ένα δέντρο που δεν χρειάζεται στολίδια Στο χωριό που γεννήθηκα, τη Μεγάλη Κάψη Τυμφρηστού, (το ωραιότερο, θα υποστηρίζω πάντα χωριό στον κόσμο) χριστουγεννιάτικο δέντρο στο σπίτι... Ηλίας Προβόπουλος, 02/12/2022 - 08:53