Ηλίας Προβόπουλος, 21/6/2023 - 09:11 facebook twitter linkedin Ηλίας Προβόπουλος: Το κουκοπούλι (Ασπροπάρης) των Αγράφων Ηλίας Προβόπουλος, 21/6/2023 facebook twitter linkedin Πάνε κάποια χρόνια που στο χωριό Άγραφα είχαμε ανοίξει μια κουβέντα με κάποιους που όλη τους τη ζωή την είχαν περάσει στα βουνά κοντά στα κοπάδια τους και γνώριζαν κάθε κορυφή και σπιθαμή του τόπου και βεβαίως ήξεραν ότι φύτρωνε, σέρνονταν, περπατούσε ή πετούσε πάνω απ’ αυτή. Τις αφηγήσεις αυτών των τελευταίων αληθινών Αγραφιωτών κάλυπτε μια βαθιά μελαγχολία για ένα κόσμο που γι’ αυτούς ήταν μοναδικός και τον είδαν να σβήνει και να λιώνει μαζί με τα νιάτα τους και δεν πρόκειται να ξαναϋπάρξει.. Από την κουβέντα μας δεν έλειψαν και οι αναφορές στα όρνια και τους αετούς που δεν πετούν πια στις κορυφές και στην κουβέντα ακούστηκε και το κουκοπούλι! Τι είναι αυτό ρώτησα και μου απάντησαν πως ήταν ένα μεγάλο πουλί, άσπρο και μαύρο σαν τον πελαργό που κάθε άνοιξη έφερνε στην πλάτη του έναν κούκο και γι’ αυτό το έλεγαν κουκοπούλι ή κουκάλογο. Ήταν ωραία η αφήγηση από κάποιους που έλεγαν πως το είχαν δει τα παλιότερα χρόνια, για τους γύρους που έκανε πάνω από τις κορυφές, τις φωλιές που έφτιαχνε. Είχαν χρόνια να το δούνε, πίστευαν πως χάθηκε μαζί με τα όρνια και τους αετούς αλλά για το πώς έρχονται έστω και οι ελάχιστοι πλέον οι κούκοι δεν είχαν εξήγηση. Φυσικά δεν επρόκειτο για κανένα κουκοπούλι, το είχε φτιάξει η φαντασία των ανθρώπων των βουνών και επί αιώνες το πίστευαν πως ήταν έτσι. Το κουκοπούλι ήταν ο ασπροπάρης, (Neophron percnopterus) «ένα από τα πλέον αινιγματικά και παράξενα πουλιά του πλανήτη μας» όπως σημειώνουν οι Ρήγας Τσιακίρης και Λαυρέντης Σιδηρόπουλος στο περιοδικό (Οιωνός, τεύχος 25 σελ.12-13) «το οποίο βρίσκεται στα όρια της εξαφάνισης. Είναι το πρώτο πουλί στον κόσμο που προστατεύτηκε με νόμο από τους Φαραώ, με ποινή θανάτου, αναγνωρίζοντας έτσι την σημαντική του συμβολή στην καθαριότητα των οικισμών από τα σκουπίδια και τα υπολείμματα της τροφής των ανθρώπων. Αποτελώντας το πρώτο γράμμα της αιγυπτιακής αλφάβητου, το ιερογλυφικό που προφέρεται "ah", το πουλί ονομάστηκε και «κοτόπουλο του Φαραώ». Κανένα άλλο είδος δεν έχει τόσο πολύ συνδεθεί με μύθους, θρύλους, παραδόσεις και μαντικές πράξεις στις ορεινές κοινότητες της χώρας μας. Είναι ο μόνος γύπας στο κόσμο που μεταναστεύει και οι χωρικοί πιστεύουν ότι κουβαλάει στην πλάτη του τον κούκο φέρνοντας την άνοιξη και την καλοτυχία καθορίζοντας με τη μαγική του παρουσία την υγεία και την προκοπή των κτηνοτρόφων, το πήξιμο του γιαουρτιού, την παραγωγή του τυριού, ενώ συμμετέχει σε γάμους, ακόμη και «τσουράπια» φέρνει στα παιδιά. Συνδέεται πολύ με τον άνθρωπο και τις δραστηριότητές του, σχεδόν πάντοτε φώλιαζε σε βράχια δίπλα σε κωμοπόλεις, χωριά, και οικισμούς, ακόμη και δίπλα στις στάνες, ενώ σπανιότερα σε κτίρια, σκεπές, δέντρα, στο χώμα ακόμη και στην κορυφή τερμιτοφωλιών!!! Το κουκάλογο γράφει ο ευρυτάνας Στ. Γρανίτσας στο βιβλίο του «Τ' Άγρια και τα Ήμερα του Βουνού και του Λόγγου» είναι ο προάγγελος του ερχομού του κούκου. Το κουκάλογο έρχεται στ' Άγραφα το Μάρτη νωρίς, γιατί τον στέλνει ο αφέντης του ο κούκος να εξετάσει αν ήρθε η άνοιξη στ' αγραφοβούνια. Περιπλανιέται λίγες μέρες στις πλαγιές και στις ραχούλες και ύστερα ξαναφεύγει για να φέρει στα βουνά καβαλάρη τον αφέντη του τον κούκο! Έτσι με τον ερχομό της άνοιξης ο κούκος ανηφορίζει για τ' αγραφιώτικα βουνά. Δεν έρχεται όμως ούτε πετώντας, ούτε πεζός, αλλά καβαλάρης στ' άσπρο του άλογο, το κουκάλογο. Έτσι τον θέλει η αγραφιώτικη παράδοση. Τ' αγραφιωτόπουλα, μόλις πρωτόβλεπαν το κουκάλογο, ήξεραν ότι γρήγορα ο κούκος θα διαλαλούσε την άνοιξη στα βουνά τους. Φρόντιζαν, μάλιστα, οι Αγραφιώτες να μην είναι νηστικοί όταν τον ακούσουν για να μην τους «κουμπώσει» ο κούκος, νιώσουν δηλ. στο λαιμό τους στενοχώρια, που θεωρείται αναποδιά. Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
Ηλίας Προβόπουλος, 26/09/2024 - 09:13 Ηλίας Προβόπουλος: Παναγιώτα Διαμαντή - Η δασκάλα που “ανέστησε” ένα σχολείο στην Ευρυτανία
Ηλίας Προβόπουλος, 25/09/2024 - 09:26 Ηλίας Προβόπουλος: Μια συγκινητική λειτουργία στην Παναγία Προυσιώτισα!
Ηλίας Προβόπουλος: Αχλάδια από ελεύθερα δέντρα! Περπατάς στη λαϊκή και βλέπεις τα φρούτα, όλα ίδια σαν να βγήκαν από ένα καλούπι. Άψογα, λαμπερά, προκλητικά, έχουν περάσει... Ηλίας Προβόπουλος, 24/09/2024 - 09:10
Ηλίας Προβόπουλος: Έφυγε ο βαρκάρης της Μεταμόρφωσης! Θλίψη έχει σκορπίσει στη Μεταμόρφωση Καρδίτσας, η είδηση του θανάτου του ήρωα βαρκάρη, ο οποίος διέσωσε με τη βάρκα του... Ηλίας Προβόπουλος, 23/09/2024 - 09:30
Ηλίας Προβόπουλος: Λόγια της βροχής! «Ψιχαλίζει ψιχαλίζει στη μικρή μας την αυλή. Το φθινόπωρο αρχίζει, τ΄ αγαπάω πολύ πολύ». (Παλιό αναγνωστικό της Β΄ Δημοτικού) Πάνε 50 σχεδόν χρόνια... Ηλίας Προβόπουλος, 20/09/2024 - 09:24
Ηλίας Προβόπουλος: Μια ταινία για τους αζήτητους του «Σωτηρία»! Λίγους μήνες μετά την επίσημη πρεμιέρα της στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, όπου απέσπασε το Βραβείο Κοινού, η ταινία της... Ηλίας Προβόπουλος, 19/09/2024 - 09:02
Ηλίας Προβόπουλος: Ο Νίκος Χόντος και ο πατρο – Κοσμάς ο Αιτωλός! Πέρασα ένα στενεμένο από πολλές πλευρές καλοκαίρι και τα μόνα ταξίδια που κατάφερα να κάνω και για οικογενειακούς λόγους τακτικά,... Ηλίας Προβόπουλος, 17/09/2024 - 09:13
Ηλίας Προβόπουλος: Σημαντική νεολιθική θέση στη Λίμνη Πλαστήρα! Ολοκληρώθηκε πρόσφατα η τρίτη ανασκαφική περίοδος, στη Νεολιθική θέση «Βοτανικός Κήπος», στις δυτικές όχθες της Λίμνης Πλαστήρα, όπου έχει εντοπιστεί,... Ηλίας Προβόπουλος, 16/09/2024 - 09:54