Ηλίας Προβόπουλος, 5/1/2024 - 09:26 facebook twitter linkedin Ηλίας Προβόπουλος: Οι καλαντράδες των Φώτων στον Άγιο Γεώργιο Τυμφρηστού Ηλίας Προβόπουλος, 5/1/2024 facebook twitter linkedin Οι καλαντράδες ήταν μεγάλοι άντρες από τον Άγιο Γεώργιο Τυμφρηστού που τραγουδούσαν ευχετικά και εγκωμιαστικά τραγούδια το απόγευμα των Φώτων. Αυτό συνέβαινε επειδή ήταν εργαζόμενοι και δε χαράμιζαν τη μέρα τους. Προκειμένου οι καλαντράδες να δημιουργήσουν ευχάριστη ατμόσφαιρα μεταμφιέζονταν. Έπρεπε να εντοπίσουν τα κατάλληλα πρόσωπα που θα υποδύονταν τη νύφη και το γαμπρό, καθώς επίσης και τα απαραίτητα σύνεργα. Η αμφίεση του γαμπρού είχε τις ρίζες της σε παγανιστικές αρχαιοελληνικές αναφορές. Περιελάμβανε κουδούνια και κύπριο κρεμασμένα στη μέση, εμπλουτισμένη με γιαταγάνι, φέσι, γένια, μουστάκι, καθώς και μ ένα σακούλι για τα φιλοδωρήματα. Τη νύφη υποδυόταν ένας κομψότατος νέος. Τον στόλιζαν με πλεξούδες μαλλιών, τσεμπέρι, αυτοσχέδιο στήθος και γυναικείο φουστάνι γιο να μοιάζει με όμορφη κοπέλα. Στην τσέπη του τοποθετούσαν μήλο ή πορτοκάλι. Το τραγούδι των καλαντράδων ήταν ευχετικό και επαινετικό για το νοικοκύρη, προκειμένου να προϊδεαστεί για πλούσιο φιλοδώρημα. Τα λόγια του τραγουδιού έχουν ως εξής: «Ας τον πολυχρονίσουμε τούτον το νοικοκύρη. Αφέντη μου στις τάβλες σου χρυσά καντήλια καίνε. Αν βάλεις λάδι μοναχό φέγγουν στην αφεντιά σου, κι αν βάλεις λάδι και κερί φέγγουν στη γειτονιά σου. Άπλωσε αφέντη μου, άπλωσε στην αργυρή σου τσέπη κι αν έβρεις γρόσια δώσ' μας τα, φλουριά μην τα λυπάσαι κι αν έχεις και γλυκό κρασί κέρνα τα παλικάρια να πάνε στο κρασοπουλειό να πουν καλό για σένα. Να ζήσεις χρόνους εκατό κι εξάμηνα διακόσια ν' ασπρίσεις σαν τον Όλυμπο, σαν τ' άσπρο περιστέρι. Και στην υγειά σου αφέντη μου και στην καλή χρονιά σου». Ακολουθούσε το κέρασμα και το φιλοδώρημα που μετέφερε ο αχθοφόρος. Το φιλοδώρημα, εκτός από παράδες, περιελάμβανε διάφορα εδέσματα, όπως γλυκά, ξηρούς καρπούς, λουκάνικα και χοιρινό κρέας. Οι Αγιωργίτισσες όταν κρεμούσαν τα λουκάνικα στις τέμπλες για ν' αργάσουν, τα ονομάτιζαν. Το πρώτο ήταν «του παπά» και το δεύτερο «των καλαντράδων». Για πολλά συνεχόμενα χρόνια γαμπρός ντυνόταν ο Τσώνος Δημήτριος και νύφη ο Κακογεώργος Ηλίας. Την εποχή που χτιζόταν η εκκλησία του Άη Γιώργη, οι καλαντράδες έψαλαν στο τέλος το εξής αυτοσχέδιο δίστιχο: «Τον Άη Γιώργη χτίζουμε, δώστε τα φλουριά σας για να 'χετε τη χάρη του και την καλή υγειά σας». Οπότε τα χρήματα που συγκέντρωναν, τα διέθεταν για το θεάρεστο σκοπό ανοικοδόμησης της κεντρικής εκκλησίας του χωριού μας, τον Άη Γιώργη. Επίσης, νύφη γκαστρωμένη ντυνόταν και ο Σπύρος Γεωργαντάς, ο οποίος ζητούσε επίμονα λουκάνικο από τη σπιτονοικοκυρά με τη χαρακτηριστική φράση: «...κάνικο!». Τα λουκάνικα που μάζευαν, συνήθως, ήταν πέντε - έξι τορβάδες γεμάτοι. Το βράδυ μαζεύονταν σε κάποια ταβέρνα του χωριού μας, όπου όλοι μαζί έψηναν τα λουκάνικα και τα κρεατικά και ακολουθούσε τρικούβερτο γλέντι με άφθονο κρασί, τραγούδι και χορό. Τα τελευταία χρόνια, επειδή οι λόγοι διασκέδασης περιορίστηκαν, οι καλαντράδες τραγουδούν τα κάλαντα και εισπράττουν ως φιλοδώρημα μονάχα χρήματα, τα οποία διαθέτουν για κοινωφελείς σκοπούς και κυρίως για οικονομική ενίσχυση των Συλλόγων. Οι κάτοικοι φροντίζουν ώστε το κέρασμά τους να είναι γενναιόδωρο και αντάξιο για το σκοπό που προορίζεται. Οι καλαντράδες, παλιότερα, στη Δυτική Φθιώτιδα σε κάθε σπίτι τραγουδούσαν κι από ένα ειδικό τραγούδι για το κάθε μέλος της οικογένειας. Στο σπίτι του παπά τραγουδούσαν: «Εδώ κοιμάται Δέσποτας με το χαρτί στο χέρι. Σήκω απάνω δέσποτα και μη βαριοκοιμάσαι. Όλες οι καμπάνες σήμαναν σ' όλα τα μοναστήρια και η δικιά σου η εκκλησιά κάθεται αμπαρωμένη». Στην παπαδιά τραγουδούσαν: «Κυρά μ' όταν στολίζεσαι να πας, τάχα, στα φώτα, στολίσου λίγο ταπεινά, πολύ ταπεινωμένα. Βάλε τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι στήθος και του κοράκου το φτερό, βάλε καγκελοφρύδι». Στο δάσκαλο έλεγαν: «Γραμματικέ και ψαλτικέ και ψάλτη κι αναγνώστη που αναγνώνεις τα χαρτιά και ψέλνεις τα βαγγέλια». Τέλος στον παππού τραγουδούσαν : «Παππού λεβέντη του σπιτιού και της γενιάς καμάρι και τώρα στα γεράματα σε χαίρετ' ο κόσμος όλος...». Τάκης Ευθυμίου, δάσκαλος από τον Άγιο Γεώργιο Τυμφρηστού Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
Ηλίας Προβόπουλος, 30/12/2020 - 08:15 Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Το θαύμα του εμβολιασμού (κέντρωμα)
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Μια χριστουγεννιάτικη πρασόπιτα Η μάνα μου, η κυρά Κούλα είναι από τις λίγες ακόμη γυναίκες που η ζωή τους κυλάει ακόμη στον τόπο... Ηλίας Προβόπουλος, 28/12/2020 - 17:10
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Τα κάλαντα σαν μια ανάμνηση... Όσο διαμαρτύρονται νομίζω οι ενήλικες, ιερωμένοι και λαϊκοί για τον τρόπο που θα λειτουργήσουν φέτος οι εκκλησίες λόγω των μέτρων... Ηλίας Προβόπουλος, 24/12/2020 - 10:36
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Το καζάνι της... αμάλθειας Είναι τόσο πολλά και ωραία τα θέματα που μπορούν να αναπτυχθούν γύρω από γουρούνι των Χριστουγέννων που έτρεφαν κάποτε στα... Ηλίας Προβόπουλος, 23/12/2020 - 08:34
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Μέρες γουρνοχαράς και γουρνοχλίψης Είναι τόσες πολλές οι πρακτικές της προετοιμασίας των Χριστουγέννων στην ύπαιθρο που μόνο η εμπειρία αυτών που τα έχουν ζήσει... Ηλίας Προβόπουλος, 22/12/2020 - 08:30
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Οι ευχές φέτος έχουν... αέρα από τ' Άγραφα! Έψαχνα μια φωτογραφία να την φορτώσω με τις ευχές μου για καλά Χριστούγεννα και τον καινούργιο χρόνο και ομολογώ πως... Ηλίας Προβόπουλος, 21/12/2020 - 16:22
Αραρίσκοντας Ηλίας Προβόπουλος: Περιμένοντας τα Χριστούγεννα! Σε δυο προηγούμενα σημειώματα αναφερθήκαμε στη σημασία που είχε το γουρούνι σε ένα σπίτι μέχρι τα χρόνια που ήταν ακμαία... Ηλίας Προβόπουλος, 21/12/2020 - 08:22