Στέλλα Κυριακίδου: Αλληλεγγύη και Yγεία πάνε χέρι-χέρι

Ανθή Αγγελοπούλου, 6/4/2022

Καταπολέμηση του καρκίνου, οικονομικά φάρμακα, ψηφιοποίηση της Yγείας είναι το μέλλον για σταθερά συστήματα υγείας σε όλη την Ε.Ε.

«Αλληλεγγύη και Yγεία, όπως μας έδειξε ξεκάθαρα η πανδημία COVID-19, πάνε χέρι-χέρι», τόνισε στη Διάσκεψη που διοργανώθηκε από τη Sciences Po με το γαλλικό υπουργείο Αλληλεγγύης και Υγείας και θέμα «Προς μια Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας» η επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου, μιλώντας μπροστά στους βουλευτές της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης με αφορμή την ανάληψη της Προεδρίας από τη Γαλλία.

Σύμφωνα με την επίτροπο, η συνεργασία σε επίπεδο Ε.Ε. στον τομέα της Υγείας φέρνει πραγματική προστιθέμενη αξία. Ξεκίνησε φέρνοντας ως παράδειγμα την περίοδο που βιώνουμε με την πανδημία, λέγοντας ότι περισσότερα από τα 3/4 των ενηλίκων της Ευρώπης έχουν εμβολιαστεί πλήρως κατά του COVID-19, μέσω της στρατηγικής της Ε.Ε. για τα εμβόλια, και ο εμβολιασμός είναι το πιο αποτελεσματικό μας εργαλείο κατά της νόσου COVID-19. Ιδιαίτερα σήμερα με την παραλλαγή Όμικρον, η Ε.Ε. συνεργάζεται με τα κράτη- μέλη για την ενίσχυση των προγραμμάτων εμβολιασμού, τόνισε.

«Σαφώς, η πανδημία δεν σταματά στα σύνορα. Ούτε η αλληλεγγύη μας. Ως Ένωση που βασίζεται στην αλληλεγγύη, βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή των διεθνών προσπαθειών για την αντιμετώπιση της COVID-19. Ως Team Europe, ηγηθήκαμε και πάλι παγκόσμιες προσπάθειες, με συλλογική δωρεά άνω των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ στο COVAX, τον παγκόσμιο μηχανισμό κοινής χρήσης εμβολίων», σημείωσε η κ. Κυριακίδου συμπληρώνοντας: «Και ως Ένωση που κοιτάζει το μέλλον, είμαστε αποφασισμένοι να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι και να κάνουμε τα συστήματα υγείας μας πιο ανθεκτικά σε μελλοντικές κρίσεις».

Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου

Ένας άλλος μεγάλος στόχος όμως της Ε.Ε. είναι η καταπολέμηση της μάστιγας του καρκίνου στο μέλλον. «Το πακέτο θέτει τα θεμέλια για την Ένωση Υγείας μας, η οποία έχει επίσης άλλα δομικά στοιχεία, όπως η Φαρμακευτική Στρατηγική μας και το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου. Χάρη στη Φαρμακευτική Στρατηγική, η Ευρώπη θα είναι ένας τόπος όπου αναπτύσσονται και παρασκευάζονται φάρμακα, διαθέσιμα και οικονομικά προσιτά σε όλους τους ασθενείς που τα χρειάζονται», τόνισε η επίτροπος.

Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου, όπως είπε, θα επικεντρωθεί στην πρόληψη, στη θεραπεία και τη φροντίδα του καρκίνου, έτσι ώστε όλοι οι άνθρωποι να μπορούν να ζήσουν περισσότερο, πιο υγιείς και πιο ικανοποιητικά.

Μαζί με τη «Στρατηγική Farm to Fork», για την οποία είναι επίσης υπεύθυνη, το Σχέδιο για τον Καρκίνο θα προωθήσει καλύτερους τρόπους ζωής μέσω της διατροφής, της άσκησης κ.ά., προκειμένου να ενδυναμώσει τους Ευρωπαίους και να τους εκπαιδεύσει να κάνουν πιο υγιεινές επιλογές.

Συγκεκριμένα, όπως είπε, το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου της Ε.Ε. έχει δώσει βάρος σε βασικές αρχές της πολιτικής της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση του καρκίνου, όπως η συμπερίληψη, η συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών, η ολοκληρωμένη προσέγγιση για κάθε στάδιο της ασθένειας, η έρευνα και καινοτομία, η ψηφιοποίηση, η εξατομικευμένη Ιατρική, η δράση για μείωση των ανισοτήτων και η αποτελεσματικότητα, με χρονοδιαγράμματα και ορόσημα. Επιπλέον, θα υπάρξουν μια σειρά πρωτοβουλίες στις οποίες πρόκειται να προχωρήσει η Ε.Ε. την επόμενη περίοδο (Knowledge Centre on Cancer, European Health Data Space, European Cancer Imaging Initiative) και τόνισε ότι στόχος είναι, μέσω και της διακρατικής συνεργασίας, να μειωθούν οι σημαντικές διαφορές από χώρα σε χώρα και μεταξύ κοινωνικο-οικονομικών ομάδων όσον αφορά στη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου. Ενώ στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, η κ. Κυριακίδου, με αφορμή και το συνέδριο ECONOMIST για τον καρκίνο που έγινε πρόσφατα στην Αθήνα, επεσήμανε ότι η πανδημία έπληξε τον καρκίνο. Αναφερόμενη στη διακοπή των διαγνώσεων και θεραπειών του καρκίνου λόγω της πανδημίας, είπε ότι οι εκτιμήσεις λένε ότι υπάρχουν 1 εκατ. μη διαγνωσμένοι ασθενείς με καρκίνο στην Ευρώπη εξαιτίας της.

Ανθεκτικά συστήματα υγείας σε όλη την Ευρώπη

Όπως τόνισε η επίτροπος Υγείας, αυτό είναι το θέμα του πακέτου Health Union. Πρώτον, θα ενισχύσει το συντονισμό σε επίπεδο Ε.Ε. κατά των διασυνοριακών απειλών για την υγεία και, δεύτερον, θα δώσει στους ιατρικούς οργανισμούς της Ε.Ε. -το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων- την ικανότητα να αξιοποιήσουν το έργο τους και να παίξουν πλήρως το ρόλο που περιμένουν οι πολίτες μας από αυτούς. Τρίτον, θα δημιουργήσει την HERA, τη νέα ευρωπαϊκή αρχή ετοιμότητας και αντίδρασης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την υγεία, ώστε να μπορούμε να προβλέπουμε καλύτερα τις απειλές και να αναπτύσσουμε γρήγορα ιατρικά και άλλα μέτρα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης για την υγεία.

Τον περασμένο μήνα, όπως επεσήμανε η κ. Κυριακίδου, ξεκίνησε η Ε.Ε., σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Συστήματα Υγείας, την Κατάσταση Υγείας του 2021 στην Ε.Ε. Τα βασικά στοιχεία από αυτήν την εργασία είναι τα εξής:

1. Η ανάγκη βελτίωσης της γνώσης, διότι η κατανόηση του πλήρους εύρους των επιπτώσεων στην υγεία από την πανδημία είναι ζωτικής σημασίας για την επινόηση αποτελεσματικών απαντήσεων.

2. Η ψηφιοποίηση, καθώς η πανδημία οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου επιτάχυνση στη χρήση ψηφιακών εργαλείων υγείας και στο μέλλον θα είναι ζωτικής σημασίας να αξιοποιηθεί αυτή η πρόοδος προς όφελος της υγείας των πολιτών.

3. Τα κενά στη δικαιοσύνη, αφού η πανδημία υπογράμμισε τις επίμονες ελλείψεις και την άνιση γεωγραφική κατανομή των εργαζομένων στον τομέα της Υγείας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

«Πέρυσι τον Ιούνιο, παρουσιάσαμε τα πρώτα διδάγματα από την πανδημία. Βασικό μήνυμα ήταν η έκκληση προς όλες τις χώρες της Ε.Ε. να ενισχύσουν τη συνολική ανθεκτικότητα των συστημάτων υγείας ως μέρος των Εθνικών Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η καλή υγεία και τα καλά συστήματα υγείας είναι επενδύσεις στο μέλλον μας. Γνωρίζουμε ότι είναι κάτι που θα ανταποκριθεί με υγιέστερους πολίτες, πιο υγιείς κοινωνίες και, στη συνέχεια, πιο παραγωγικές οικονομίες. Χάρηκα πολύ που είδα ότι όλα τα Εθνικά Σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προβλέπουν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στην υγειονομική περίθαλψη. Αυτό ισοδυναμεί με ένα τόσο απαραίτητο πρόσθετο ποσό 37 δισεκατομμυρίων ευρώ που εισάγεται στα συστήματα υγείας μας. Περίπου 12 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις σχεδιάζονται για την ψηφιακή μετάβαση στον τομέα της Υγείας», ανέφερε η κα Κυριακίδου.

Βελτίωση της διασυνοριακής περίθαλψης

Στη συνεργασία των συστημάτων υγείας των χωρών-μελών αναφέρθηκε στις δύο τελευταίες ομιλίες της με αφορμή την ανάληψη της Προεδρίας από τη Γαλλία η επίτροπος Υγείας, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Το κύριο συμπέρασμα είναι ότι τα συστήματα υγείας μας πρέπει ακόμα να αυξήσουν την ανθεκτικότητά τους, γιατί θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν κραδασμούς και καταπονήσεις κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας και στο μέλλον. Η συνεργασία και η αλληλεγγύη είναι απολύτως απαραίτητη. Είμαστε πάντα πιο δυνατοί μαζί. Αυτό, δε, ήταν πιο ορατό από τη συνεργασία μεταξύ των νοσοκομείων κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Έχουμε δει πολλά συγκινητικά παραδείγματα τα τελευταία δύο χρόνια νοσοκομείων που λαμβάνουν ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση από άλλες χώρες της Ε.Ε. Η κοινή χρήση των πιέσεων σε ολόκληρη την Ένωση θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των καθυστερήσεων προγραμματισμένων θεραπειών, οι οποίες αναβλήθηκαν προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αύξηση των ασθενών με COVID».

Η κ. Κυριακίδου αναφέρθηκε στα Ευρωπαϊκά Δίκτυα Αναφοράς, λέγοντας ότι είναι ένα άλλο εξαιρετικό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτευχθεί για την από κοινού αντιμετώπιση των ανεκπλήρωτων αναγκών. Τα νοσοκομεία σε όλη την Ε.Ε. συνεργάζονται, όπως είπε, σε δίκτυα για τη βελτίωση της διάγνωσης και της θεραπείας σπάνιων ασθενειών, για να παρέχουν απαντήσεις και ελπίδα στους ασθενείς, εκεί όπου πριν δεν υπήρχαν. Αυτή η διασύνδεση θα πρέπει να γίνει η μεγαλύτερη πηγή δύναμης και ανθεκτικότητας στην Ευρώπη.

«Η διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη είναι ένας από τους τομείς που πρέπει να βελτιώσουμε και να επιτρέψουμε στους πολίτες μας να αποκομίσουν πλήρως τα οφέλη. Αυτό δεν συμβαίνει προς το παρόν λόγω διαφορών στα συστήματα υγείας και βαρέων διοικητικών διαδικασιών. Έχουμε ήδη ξεκινήσει μια αξιολόγηση αυτής της οδηγίας και ανυπομονώ να παρουσιάσω σύντομα τα ευρήματά της», είπε χαρακτηριστικά η επίτροπος.

Οικονομικά φάρμακα για όλους

Αναλύοντας του τι σημαίνει ακριβώς Ευρωπαϊκός Χώρος Δεδομένων Υγείας, η επίτροπος Υγείας εξήγησε ότι η κοινή χρήση και η επαναχρησιμοποίηση δεδομένων υγείας θα συμβάλουν σημαντικά σε πιο αποτελεσματικά συστήματα υγείας. Και το πρόγραμμα EU4Health θα προσθέσει περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια σε ετοιμότητα και ανθεκτικότητα στον τομέα της υγείας τα επόμενα 6 χρόνια. Τέλος, όπως είπε, «ως μέρος της Φαρμακευτικής Στρατηγικής για την Ευρώπη, αργότερα μέσα στο 2020, θα προτείνουμε μια συνολική μεταρρύθμιση της φαρμακευτικής νομοθεσίας της Ένωσης, η οποία θα επιταχύνει και θα βελτιώσει την πρόσβαση σε οικονομικά φάρμακα».

«Η επένδυση στην Υγεία μας είναι επένδυση στο μέλλον μας»

Σύμφωνα με την επίτροπο Υγείας Στέλλα Κυριακίδου, η όποια επένδυση γίνεται στον τομέα της Υγείας αποτελεί ουσιαστική επένδυση για το μέλλον όλων των πολιτών της Ευρώπης. Είναι επίσης μια οικονομική επένδυση και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συμφώνησε η Ε.Ε. για το μεγαλύτερο αυτόνομο πρόγραμμα υγείας -το EU4Health-, το οποίο παρέχει πάνω από 5 δισεκατομμύρια ευρώ για καλύτερη πρόληψη ασθενειών, ετοιμότητα για κρίσεις και ισχυρότερα συστήματα υγείας. Και είναι φυσικά μια πολιτική επένδυση.

«Γι’ αυτό, καθώς αναλαμβάνει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η δέσμευση της Γαλλίας στις πρωτοβουλίες της Ένωσης Υγείας είναι τόσο σημαντική. Χάρη στις κοινές μας προσπάθειες και το κοινό μας όραμα, η ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας - και μια πιο υγιής, πιο ανθεκτική Ευρώπη που δεν αφήνει κανέναν πίσω- πλησιάζουν όλο και περισσότερο», σημείωσε.

«Έχουμε μια χρυσή ευκαιρία να αντιμετωπίσουμε τις αδυναμίες που εκτίθενται από την πανδημία. Η πανδημία -με όλες τις τραγικές συνέπειές της στις κοινωνίες μας- υπήρξε επίσης ο καταλύτης μιας αλλαγής παραδείγματος για την πολιτική Υγείας στην Ευρώπη. Η υγεία είναι αυτό που όλοι αγαπάμε. Οι πολίτες μας αναμένουν ότι αυτό αντικατοπτρίζεται σε όλο το φάσμα της χάραξης πολιτικής. Με όλες τις πρωτοβουλίες που περιέγραψα σήμερα, μια Ένωση Υγείας βρίσκεται σε κίνηση στην Ευρώπη. Μια Ένωση Υγείας, που αντλεί τα διδάγματα των δύο τελευταίων ετών και προσφέρει απτά οφέλη για τους πολίτες μας πέρα από τα σύνορα. Τώρα, πρέπει να μεταφράσουμε αυτή τη μάθηση στην πράξη. Ας αδράξουμε αυτή την ευκαιρία και με τα δύο χέρια. Ας εργαστούμε μαζί ώστε να πολλαπλασιάσουμε τον αντίκτυπό μας και να διανείμουμε τα οφέλη εξίσου», τόνισε κλείνοντας.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Η Στέλλα Κυριακίδου, επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Ε.Ε., γεννήθηκε στη Λευκωσία. Είναι έγγαμη με τον Κίκη Κυριακίδη και έχει δύο γιους. Έχει σπουδάσει Ψυχολογία στο University of Reading στο Ηνωμένο Βασίλειο, μεταπτυχιακές σπουδές στην Ψυχολογία στο University of Manchester στο Ηνωμένο Βασίλειο, Παιδοψυχολογία στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής του Λονδίνου και παρακολούθηση ειδικών σεμιναρίων για τις ψυχολογικές επιπτώσεις σε παιδιά και εφήβους με καρκίνο και λευχαιμία, τη βία στην οικογένεια, τις μαθησιακές δυσκολίες σε παιδιά, τη διασυνδετική συμβουλευτική ψυχιατρική σε γενικό παιδιατρικό νοσοκομείο και εκπαιδεύτρια σε θέματα ασθενών με καρκίνο του μαστού και δικαιώματα των ασθενών σε ευρωπαϊκές οργανώσεις. Είναι κλινική παιδοψυχολόγος και μιλά αγγλικά και γαλλικά.

Διετέλεσε βουλευτής εκλογικής περιφέρειας Λευκωσίας του ΔΗ.ΣΥ. από το 2006 και αναπληρώτρια πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας. Είναι μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών και της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος.

Πολιτική διαδρομή:

2019-σήμερα: Ευρωπαία επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων.
2006-2019: Μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
2013-2019: Αντιπρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ).
2012-2019: Επικεφαλής της κυπριακής αντιπροσωπείας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ).
2019:Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στην ΚΣΣΕ.
2019: Μέλος της επιτροπής δεοντολογίας του ΕΛΚ.
2018-2019: Εκπρόσωπος της ΚΣΣΕ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Δημοκρατία μέσω της Νομοθεσίας (Επιτροπή της Βενετίας).
2018: Υπηρεσιακή πρόεδρος του ΕΛΚ στην ΚΣΣΕ.
2017-2018: Πρόεδρος της ΚΣΣΕ.
2017-2019: Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τη Στρατηγική κατά του Καρκίνου.
2004-2006:Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας για τον Καρκίνο του Μαστού «Europa Donna».
2000... Πρόεδρος του Κυπριακού Φόρουμ Καρκίνου του Μαστού «Europa Donna Κύπρου».
2006... Μέλος του Πολιτικού Γραφείου και του Ανωτάτου Συμβουλίου του ΔΗ.ΣΥ.
2008... Επίτροπος Οικογένειας και Νεανικής Παραβατικότητας του ΔΗ.ΣΥ.
2010-2012: Εκπρόσωπος ασθενών στην Ευρωπαϊκή Οργάνωση για τον Καρκίνο.