Αφού αποκλείσουμε αρχικά την πιθανότητα εγκυμοσύνης (ο πλέον αξιόπιστος τρόπος παραμένει η αιματολογική εξέταση της Β-Χοριακής Γοναδοτροπίνης), ο μαιευτήρας – γυναικολόγος Δρ. Βασίλης Αθανασίου, M.D., Ph.D., επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου Εξωσωματικής Αθηνών αναφέρει ποιοι άλλοι λόγοι μπορεί να προκαλέσουν τέτοιες διαταραχές στον εμμηνορρυσιακό κύκλο.
Στρες: Οι έντονοι ρυθμοί της ζωής, η πίεση της δουλειάς ή κάποιο δυσάρεστο γεγονός, μπορεί να προκαλέσουν άγχος και ένταση, το οποίο έχει άμεσο αντίκτυπο στον κύκλο της γυναίκας. Ωστόσο αυτός ο παράγοντας είναι αρκετά γενικευμένος και δεν θα πρέπει οποιαδήποτε διαταραχή να αποδίδεται ελαφρά τη καρδία στο στρες χωρίς πρώτα να αποκλειστούν άλλοι – ενδεχομένως σοβαρότεροι- λόγοι.
Ορμονικές Διαταραχές: Ιδιαίτερα πολυσύνθετο θέμα, τα ορμονικά προβλήματα μπορεί να οφείλονται σε διαταραχές του Θυρεοειδούς αδένα ή σε Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS). Παθήσεις όπως Υποθυρεοειδισμός ή υπερθυρεοειδισμός που επηρεάζουν τις θυρεοειδικές ορμόνες είναι πιθανό αίτιο διαταραχής της περιόδου. Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών σχετίζεται με δημιουργία πολλών μικρών κύστεων στις ωοθήκες, υπερπαραγωγή ανδρογόνων (ανδρικές ορμόνες) που επηρεάζουν την περιοδικότητα της ωοθυλακιορρηξίας. Άλλα συμπτώματα του συνδρόμου τα οποία μπορεί να συνυπάρχουν είναι η ακμή, το λιπαρό δέρμα, η αυξημένη τριχοφυΐα (πχ στην πλάτη), η αύξηση του βάρους και πολλές φορές αντίσταση στην ινσουλίνη. Η συχνότητα των πολυκυστικών ωοθηκών είναι γύρω στο 20% ενώ μόνο το 7% αυτών εμφανίζουν την βαρύτερη μορφή που είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Μεταβολές στο βάρος: Οποιαδήποτε σημαντική αυξομείωση του βάρους – είτε χάσετε είτε πάρετε κιλά- μπορεί να δημιουργήσει ανωμαλίες στον κύκλο σας. Ειδικότερα η μεγάλης έντασης άσκηση (σε επίπεδο πρωταθλητισμού), η άστατη και ανθυγιεινή διατροφή ή κάποια εξαντλητική δίαιτα ενδέχεται να μεταβάλουν την αναλογία μυικού ιστού / λιπώδους ιστού και να προκαλέσουν άστατες περιόδους. Είναι γεγονός ότι στις υπέρβαρες γυναίκες διαταράσσεται ο άξονας υποθαλάμος-υπόφυση-ωοθήκες, διατρέχουν σχεδόν τριπλάσιο κίνδυνο για διαταραχές της ωορρηξίας, έχουν υψηλότερες πιθανότητες για Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών και συνεπώς υψηλό κίνδυνο υπογονιμότητας.
Γεωγραφικές Αλλαγές / Μετακινήσεις: Τα ταξίδια – ιδιαίτερα τα πολύωρα και μακρινά αεροπορικά – και η αλλαγή του περιβάλλοντος έχει παρατηρηθεί ότι επηρεάζουν και τον έμμηνο κύκλο, ο οποίος επανέρχεται στα φυσιολογικά, όταν ο οργανισμός συνηθίσει στις νέες κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες.
Φάρμακα: Επίπτωση στην κανονικότητα της περιόδου μπορεί να έχουν και ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως αντισυλληπτικά (μέχρι να ρυθμιστεί ο κύκλος), στεροειδή κ.α.
Τι μπορείτε να κάνετε προκειμένου να… ξαναβρεί τους ρυθμούς της η περίοδος σας; «Αρχικά δεν χρειάζεται πανικός. Διερεύνηση απαιτείται όταν η διαταραχή επιμένει, καθώς ορισμένες φορές το πρόβλημα είναι εντελώς παροδικό», τονίζει ο Δρ. Αθανασίου. «Σκοπός είναι να διαχειριστείτε ή να μειώσετε το άγχος με ήπια άσκηση και ενδεχομένως τη βοήθεια κάποιου ειδικού ψυχολόγου. Αν πάλι το πρόβλημα είναι ορμονικό, ένας εξειδικευμένος ενδοκρινολόγος σε συνεργασία με το γυναικολόγο σας μπορούν να ρυθμίσουν τις ορμόνες να λειτουργούν ομαλά. Το πρόβλημα των διαταραχών κύκλου αντιμετωπίζεται κυρίως συντηρητικά με αλλαγές στον τρόπο ζωής (π.χ. διατροφή) και σε επόμενο στάδιο με φαρμακευτική αγωγή (π.χ. ορισμένα σκευάσματα προγεστερόνης ή αντισυλληπτικά)».
