Όταν σε πνίγει η επικαιρότητα, ειδικά η τρέχουσα με τα όσα απίστευτα λέγονται και ακούγονται απ’ όλους και για όλα, κάποιες εικόνες από το παρελθόν που «τρέχουν» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποτελούν νησίδες ενός κόσμου που όλοι επιθυμούμε και αν δεν τον βρίσκουμε, τότε τον ανασύρουμε από τα περασμένα χρόνια. Όχι γιατί ήταν καλύτερα, αλλά γιατί με το πέρασμα του χρόνου πολλές εντυπώσεις αμβλύνονται, κόποι και βάσανα ξεχνιούνται μπροστά στη ζωή που ακολούθησε και μοιάζει με παραμύθι…
Η φωτογραφία που είδα και στάθηκα να την απολαύσω ανέβασε στη σελίδα του ο φίλος Κώστας Κοντογεώργος από την Αγία Τριάδα Ευρυτανίας και μου θύμισε πράγματα που άκουγα κι εγώ για το χωριό μου και τα οποία συνέβαιναν παντού τα χρόνια της πρώτης μεταπολεμικής δεκαετίας, 1950 – 1960 και άλλαξαν την Ελλάδα. Ή φωτογραφία δείχνει μια παρέα από εννιά κορίτσια εκείνης της εποχής με αξίνες στα χέρια, από το προαναφερόμενο χωριό και έναν άντρα που είναι ο επιστάτης στα έργα οδοποιίας που γίνονταν τότε και στα οποία δούλευαν και οι γυναίκες, με 7 δραχμές μεροκάματο έναντι 11 των ανδρών! Η διαφορά εκτιμώ ότι ήταν άδικη γιατί οι γυναίκες εκείνα τα χρόνια δούλευαν περισσότερο από τους άντρες ιδιαίτερα στο σκάψιμο των χωραφιών αλλά έτσι τα έβλεπαν τότε…
Η πρώτη εντύπωση που δίνει η φωτογραφία είναι η φρεσκάδα αυτών των κοριτσιών, που βίωσαν τα χειρότερα για μια δεκαετία κατοχής, αντίστασης και εμφυλίου στον τόπο τους, η ματιά τους που λάμπει γεμάτη με αισιοδοξία, η δύναμη που κρατάνε τα σκαπανικά στα χέρια τους και φυσικά και το προσεγμένο ντύσιμό τους που ακολουθεί την μεταπολεμική μόδα που άφηνε σημάδια απελευθέρωσης από τα πρότυπα των προηγούμενων δεκαετιών.
Η φωτογραφία αφηγείται έναν τιτάνιο αγώνα που έδωσε τότε η ρημαγμένη Ελλάδα να ορθοποδήσει και να προχωρήσει σε ένα καλύτερο μέλλον και σε αυτή την προσπάθεια, δεν υπολείπονταν οι γυναίκες της υπαίθρου, των οποίων η χειραφέτηση στην δεκαετία 1940 - 1950, υπήρξε εντυπωσιακή και αυτό εκφράστηκε με την έξοδό τους από το σπίτι και τη συμμετοχή τους στα έργα, του δημοσίου και κυρίως στις διανοίξεις δρόμων πρώτα και κατόπιν σε δουλειές του Δασαρχείου, στην προαναφερόμενη εποχή. Το ισχνό μεροκάματο ήταν αφορμή και το εισιτήριο εισόδου της γυναίκας σε καθαρά αντροκρατούμενες δουλειές και φυσικά ήταν μάνα εξ ουρανού για τα πενιχρά έως ανύπαρκτα εισοδήματα των ανθρώπων εκείνης της εποχής. Με αυτό το πολύτιμο μεροκάματο αγοράστηκαν τα πρώτα είδη πολυτελείας για τα ρημαγμένα σπιτικά, ρούχα κυρίως, μαγειρικά σκεύη και οι λίγες δραχμές αποτέλεσαν τη μαγιά για να γίνουν οι προίκες των κοριτσιών εκείνης της εποχής και τα οποία καμάρωναν που βγήκαν από τον δικό τους κόπο στα δημόσια έργα. Οι προίκες αυτές ήταν πάλι η αφορμή να γίνουν πολλοί γάμοι και να δημιουργηθούν οικογένειες που κράτησαν ζωντανά τότε τα περισσότερα χωριά σε όλη την Ελλάδα και το κυριότερο να έχουν σχολεία γεμάτα παιδιά. Αυτή ήταν η χρυσή εποχή της νεώτερης Ελλάδας, όπως και στην υπόλοιπη Δύση, η έκρηξη των γεννήσεων που σημάδεψε τον μεταπολεμικό κόσμο.
Αυτά τα κορίτσια της Αγίας Τριάδας Ευρυτανίας, του χωριού μου και κάθε άλλου χωριού σε ολόκληρη την Ελλάδα μοιράστηκαν ανάμεσα στην οικογένεια και τη δουλειά, πράγματα εξίσου απαιτητικά και δύσκολα αλλά η θέλησή τους για προκοπή και ένα καλύτερο αύριο για όλους ήταν τόσο ισχυρή που δεν την στόμωσαν καν οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν.
Αυτά τα κορίτσια είναι σήμερα γερόντισσες, κάποιες βρίσκονται ακόμη στον ουρανό. Όσες όμως τις έχουμε κοντά μας, τις ακούμε να μιλάνε με τόσο καμάρι για εκείνα τα χρόνια...
Για την ιστορία: Από αριστερά Αγγέλω Παρούτσα, Λέττα Μερεντίτη, Γιούλα Κουτσοθώδορου, Ερμιόνη Κοντογεώργου, Ιώ Ταγκλή, Λάμπρω Μερεντίτη, Άννα Μερεντίτη, Ελένη Καββαδία και Μορφιά Μανωλη. Ο Επιστάτης είναι ο Φώτης Ραϊκος. Οι γυναίκες κάνουν διάνοιξη δρόμου από Αγία τριάδα Ευρυτανίας προς Πετράλωνα στη θέση Αλώνια. Από τις εικονιζόμενες, δεν είναι κοντά μας μόνο η Ερμιόνη Κοντογεωργίου και από τις υπόλοιπες, τρεις κατοικούν μόνιμα στην Αγία Τριάδα και οι άλλες σε διάφορα μέρη.
Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία.
*Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω
