Ηλίας Προβόπουλος, 3/1/2024 - 09:01 facebook twitter linkedin Ηλίας Προβόπουλος: Ο θάνατος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Ηλίας Προβόπουλος, 3/1/2024 facebook twitter linkedin Καθώς τούτον τον καιρό σε κάποιους από τους εναπομείναντες κινηματογράφους παίζεται και με επιτυχία μάλιστα το έργο της Εύας Νάθενα «Φόνισα» και χάρη στο διάλογο που έχει αναπτυχθεί πολλοί από τους νεότερους ανακαλύπτουν τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη (Σκιάθος 4 Μαρτίου 1851 – Σκιάθος 3 Ιανουαρίου 1911) τον Άγιο των ελληνικών γραμμάτων που πέθανε σαν σήμερα πριν από 123 χρόνια. Ας θυμηθούμε μέσα από ένα κείμενο της εποχής* πως πέθανε αυτός ο τόσο μεγάλος και τόσο πονεμένος συγγραφέας μας και με την ευκαιρία ας ανατρέξουμε στο πολύτιμο έργο του. Ο θάνατός του Ο δε θάνατός του συνέβη ως εξής: Ησθένησε την 29ην Νοεμβρίου του 1910. Την τρίτην ημέραν της ασθενείας του ελιποθύμισε. Όταν δε συνήλθε, «Τι μου συνέβη;» είπε. «Δεν είναι τίποτε, μια λιποθυμία μικρά», του είπον αι περιστοιχίζουσαι αυτόν τρεις αδελφαί του. «Τόσα έτη», λέγει ο Αλέξανδρος, «εγώ δεν ελιποθύμισα, δεν εννοείτε ότι αυτά είναι προοίμια του θανάτου μου; Φέρετε αμέσως τον παπά και μην αναβάλλετε». Εθρήνουν τότε αι αδελφαί του, ο δε Παπαδιαμάντης βλέπων αυτάς και συλλογιζόμενος ότι εάν αποθάνη δεν έχουσιν άλλον βοηθόν και συντηρητήν, ταις απέτεινε τους εξής παρηγόρους λόγους: «Έχω καλούς φίλους, οι οποίοι θα εκδώσουν τα έργα μου, ησυχάσατε φιλόστοργές μου αδελφές». Μετ’ ολίγον κληθέντες ήλθον συγχρόνως και ο ιερεύς και ο ιατρός. Ο Παπαδιαμάντης προ πάντων ήτο χριστιανός και χριστιανός ευσεβής. Μόλις λοιπόν είδε τον ιατρόν, είπε εις αυτόν: «Τι θέλεις εσύ εδώ;». «Ήρθα να σε ιδώ», του λέγει ο ιατρός. «Να ησυχάσης», του λέγει ο ασθενής. «Εγώ θα κάμω πρώτα τα εκκλησιαστικά (δηλ. θα επικαλεσθώ την βοήθειαν του Θεού) και ύστερα ναρθής εσύ». «Ήθελα να κάμω το παλληκάρι», έλεγε κατά το διάστημα της ασθενείας του. «Αλλά την έπαθα». «Άμα λείψω απ’ αυτόν τον κόσμον, τότε θα καταλάβουν πόσον χρήσιμος είμαι», έλεγε κατά τας προ του θανάτου του ημέρας. Είχε σώας τα φρένας του μέχρι τέλους και επεθύμει να συγγράψη διήγημά τι. Ο νους του μέχρι της τελευταίας του αναπνοής ήτο αφιερωμένος εις τον Θεόν. Μόνος του ολίγας ώρας πριν αποθάνη έστειλε να κληθή ο ιερεύς δια να κοινωνήση. «Ξεύρεις! μήπως αργότερα δεν καταπίνω!», έλεγε. Ήτο παραμονή του θανάτου του και ως τις ειρωνεία του ανηγγέλη η απονομή της παρασημοφορίας του δια του Σταυρού του Σωτήρος. Την εσπέραν της 2ας Ιανουαρίου, παραμονήν του θανάτου του, «Ανάψτε ένα κηρί», είπε. «Φέρτε μου ένα βιβλίο» (δηλ. εκκλησιαστικόν βιβλίον). Το κηρίον ηνάφθη. Επρόκειτο δε να έλθη και το βιβλίον. Αλλά πάλιν αποκαμών ο Παπαδιαμάντης είπε: «Αφήστε το βιβλίο, απόψε θα ειπώ, όσα ενθυμούμαι απ’ όξω». Και ήρχισε ψάλλων τρεμουλιαστά «Την χείρα σου την αψαμένην» (σημ. Είναι τούτον τροπάριον εκ των Ωρών της παραμονής των Φώτων). Αυτό ήτο και το τελευταίον ψάλσιμον του Παπαδιαμάντη, διότι την ιδίαν νύκτα κατά την 2αν μετά το μεσονύκτιον ώραν εξημέρωνε η 3η Ιανουαρίου παρέδωκεν την ψυχήν εις χείρας του Πλάστου. (Απόσπασμα επιστολής Γ. Ρήγα στον εκδότη Δικαίο - Αλ. Παπαδιαμάντη «Αλληλογραφία», σελ. 218-9, εκδ. Δόμος) * Από το ημερολόγιο του 1998 των εκδόσεων Διάμετρος, στη σειρά «Συγγραφείς στο χρόνο». Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
Ηλίας Προβόπουλος: Ο κομήτης πάνω από την Ελλάδα! Κεντρική Φωτογραφία: Γιάννης Παπαδάκης - Ο κομήτης περνάει πάνω από τα Άγραφα. Αριστερά φαίνονται οι κορυφές που σχηματίζουν το κεφάλι... Ηλίας Προβόπουλος, 16/10/2024 - 10:10
Ηλίας Προβόπουλος: Πενήντα χρόνια γελοιογραφίας! Μια ιδιαίτερη αναδρομή στα 50 χρόνια από την Μεταπολίτευση αποτελεί η έκθεση «Η Μεταπολίτευση των Γελοιογράφων» που εγκαινιάστηκε χθες το... Ηλίας Προβόπουλος, 16/10/2024 - 09:09
Ηλίας Προβόπουλος: Η Μεταπολίτευση των Γελοιογράφων! 67 γελοιογράφοι. Πάνω από 400 γελοιογραφίες. 50 χρόνια αδιάκοπης Δημοκρατίας και αδιάκοπης γελοιογραφικής παραγωγής. Αυτά είναι τα συστατικά της έκθεσης... Ηλίας Προβόπουλος, 15/10/2024 - 09:31
Ηλίας Προβόπουλος: Τιμή για την γυναίκα αγρότισσα! Κεντρική Φωτογραφία: Στη φωτογραφία η μάνα μου, Αγγελική (Κούλα) μια από τις τελευταίες γυναίκες που όλη της τη ζωή ήταν... Ηλίας Προβόπουλος, 15/10/2024 - 09:09
Ηλίας Προβόπουλος: Μπάλα στην κλειστή στοά! Η Κυριακή είναι μια μέρα που η κίνηση στην Πανεπιστημίου χαλαρώνει καθώς τα μεγάλα καταστήματα που υπάρχουν ακόμη εκεί και... Ηλίας Προβόπουλος, 14/10/2024 - 09:22
Ηλίας Προβόπουλος: «Κερνάμε Ήπειρο» στο Ζάππειο! Οι γεύσεις, οι μουσικές, οι χοροί και η φιλοξενία της Ηπείρου μεταφέρονται, ατόφιες και ανόθευτες στο Ζάππειον Μέγαρο των Αθηνών. Η... Ηλίας Προβόπουλος, 11/10/2024 - 09:28