Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 3655/2008, «1. Από της εντάξεως των Ταμείων και κλάδων του άρθρου 1, όσοι προσλαμβάνονται σε εταιρίες και πιστωτικά ιδρύματα των οποίων το προσωπικό ασφαλιζόταν στα ανωτέρω Ταμεία και κλάδους σύνταξης, υπάγονται υποχρεωτικά και αυτοδίκαια στην ασφάλιση του ΙΚΑ -ΕΤΑΜ και διέπονται από τη νομοθεσία του. Οι ασφαλισμένοι των ανωτέρω Ταμείων και κλάδων σύνταξης, υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και εξακολουθούν να διέπονται, ως προς τις Προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης, από τις διατάξει ς της νομοθεσίας των εντασσόμενων Ταμείων και κλάδων, όπως ισχύουν με τις γενικές διατάξεις νόμ ων και τις διατάξεις του νόμου αυτού».Επομένως, από την ημερομηνία ένταξης, όλοι οι εργαζόμενοι, οι οποίοι ασφαλίζονταν στους κλάδους σύνταξης των ανωτέρω ταμείων, ασφαλίζονται υποχρεωτικά και αυτοδίκαια στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και διέπονται από τη νομοθεσία του. Ωστόσο, όσοι ήδη ασφαλίζονταν στους ανωτέρω κλάδους, πριν την ένταξή τους στο π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και κατά την ένταξη ήταν ασφαλισμένοι στο Ειδικό Ταμείο, εξακολουθούν να διέπονται ως προς τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης από τις καταστατικές διατάξεις της νομοθεσίας του εντασσόμενου Κλάδου.

Σύμφωνα επίσης με την παρ. 10 του άρθρου 2 του ν. 3655/2008 «10. Χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης πλην ΙΚΑ - ΕΤΑΜ συνυπολογίζεται στο χρόνο ασφάλισης του εντασσόμ ενου κλάδου κατά τις διατάξεις περί διαδοχικής ασφάλισης. Στην περίπτωση που ο φορέας αυτός είναι το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, ο ανωτέρω διανυθείς χρόνος λογίζεται ως ενιαίος. Το αυτό ισχύει και για τους ασφαλι σμένους των κλάδων σύνταξης των Ταμείων που εντάχθηκαν στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ κατ` εφαρμογή του άρθ ρου 5 του ν. 3029/2002.». Επομένως, ο χρόνος ασφάλισης στο π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ο χρόνος ασφάλισης στους εντασσόμενους κλάδους λογίζονται ως ενιαίος χρόνος και συνεπώς δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης. Αντιθέτως, χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης πλην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ συνυπολογίζεται στο χρόνο ασφάλισης του εντασσόμενου κλάδου κατά τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης.

Όπως είναι γνωστό, με τις διατάξεις των άρθρων 4 και 5 του ν.3029/2002, σε συνδυασμό με τα άρθρα 1 και 2 του ν.3655/2008 και την παρ. 2 του άρθρου 38 του ν.3522/2006, εντάχθηκαν στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ:

• ο κλάδος σύνταξης του ΤΑΠ-ΙΛΤ από 01.06.2004,
• ο κλάδος σύνταξης του ΤΣΠ-ΑΤΕ από 01.01.2007,
• ο κλάδος κύριας σύνταξης του ΤΣΕΑΠΓΣΟ από 01.08.2007,
• τα Ταμεία ΤΣΠ-ΕΤΕ, ΤΣΠ-ΤΕ και ΤΣΠ-ΗΣΑΠ και οι κλάδοι σύνταξης των Ταμείων ΤΑΠ-ΟΤΕ, ΤΑΠ-ΕΤΒΑ και ΤΑΠΑΕ-Εθνική από 01.08.2008(Με το άρθρο 64 του ν.3863/2010 από 1/01/2011 απεντάχθηκε από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ το ΤΣΠ-ΤΕ και η Τ.τ.Ε ανέλαβε την ασφάλιση του προσωπικού της).

Επί ερωτημάτων που τέθηκαν και αφορούν τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις, με βάση τις οποίες θα κρίνονται εφεξής αιτήσεις συνταξιοδότησης ασφαλισμένων πρώην Ειδικών Ταμείων που εντάχθηκαν στο πρώην ΙΚΑΕΤΑΜ (ΤΑΠΟΤΕ, ΤΑΠΙΛΤ, ΤΑΠΑΕ-Εθνική, ΤΣΠ-ΕΤΕ και λοιπών Ταμείων Τραπεζών), οι οποίοι αποχώρησαν από τους εργοδότες, στους οποίους απασχολούνταν όπου και υφίστατο υποχρέωση ασφάλισης στο πρώην Ειδικό Ταμείο και εν συνεχεία απασχολήθηκαν και ασφαλίστηκαν για μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και συγκεκριμένα αν θα εφαρμοστούν οι προϋποθέσεις του πρώην Ειδικού Ταμείου ή οι γενικές προϋποθέσεις του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, το Υπουργείο υπέδειξε στον e-ΕΦΚΑ ότι τα πρόσωπα που ασφαλίζονταν σε ειδικά ταμεία κατά την ένταξή των Φορέων αυτών στο π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, διατηρούν το δικαίωμα συνταξιοδότησης με τις καταστατικές διατάξεις του κλάδου τους, εφόσον:

• συνέχισαν να απασχολούνται στον ίδιο εργοδότη μέχρι την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης.
• διέκοψαν την απασχόλησή τους στον αρχικό εργοδότη και δεν ασφαλίστηκαν ξανά μέχρι την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης.
• διέκοψαν την απασχόλησή τους στον αρχικό εργοδότη και ασφαλίστηκαν σε άλλο εργοδότη με τις διατάξεις του π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Ως «μεγάλο μέρος της ασφάλισης» θα πρέπει να θεωρηθεί, για λόγους χρηστής διοίκησης, χρόνος ασφάλισης μεγαλύτερος του μισού του απαιτούμενου για θεμελίωση χρόνου.

Για παράδειγμα:

• Απαιτούμενος χρόνος για θεμελίωση 10.500 ημέρες ασφάλισης. Για να εφαρμοστούν οι οδηγίες, θα πρέπει να έχει διανυθεί στο Ειδικό Ταμείο, πριν από την ένταξη του στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, χρόνος ασφάλισης μεγαλύτερος των 5.250 ημερών.
• Απαιτούμενος χρόνος για θεμελίωση 4.500 ημέρες ασφάλισης. Για να εφαρμοστούν οι οδηγίες θα πρέπει να έχει διανυθεί στο Ειδικό Ταμείο, πριν από την ένταξη του στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, χρόνος ασφάλισης μεγαλύτερος των 2.250 ημερών.

Συνεπώς, οι ασφαλισμένοι των ενταχθέντων στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ φορέων, οι οποίοι τρέπονται σε άλλο επάγγελμα και ασφαλίζονται στο π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για εργασία διαφορετική της ένταξης ή για λογαριασμό κοινού εργοδότη και η απασχόληση αυτή είναι προσωρινού ή διαρκούς χαρακτήρα, διατηρούν το δικαίωμα της συνταξιοδότησης με τις προϋποθέσεις του εντασσόμενου ταμείου (π.χ. διακοπή της ασφάλισης στο ΤΣΠΕΤΕ και μετέπειτα ασφάλιση στο π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ λόγω εργασίας σε άλλη ιδιωτική επιχείρηση. Τελευταίος φορέας είναι το π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, το οποίο εξετάζει την αίτηση, τόσο με τις κοινές διατάξεις του π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, όσο και με τις καταστατικές διατάξεις του π. ΤΣΠΕΤΕ. Τελευταίος φορέας συνταξιοδότησης για την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης καθίσταται το πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, δεδομένου ότι πρόκειται για έναν ενιαίο φορέα ασφάλισης. Κατά την εξέταση του αιτήματος, εφόσον διαπιστωθεί ότι πρόκειται για συνταξιοδότηση με ειδικές καταστατικές διατάξεις του εντασσόμενου ταμείου, θα διαβιβάζεται στην αρμόδια διεύθυνση για διεκπεραίωση και έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης.

Αντιθέτως, διακοπή του ασφαλιστικού δεσμού αποτελεί η εκ μέρους του ασφαλισμένου αποδεδειγμένη μεταβολή του επαγγελματικού προσανατολισμού με την τροπή σε άλλο επάγγελμα, μη ασφαλιζόμενο στο π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, οπότε έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης (π.χ. διακοπή της ασφάλισης στο ΤΑΠΟΤΕ και ασφάλιση στον π. ΟΑΕΕ. Στην περίπτωση αυτή, τελευταίος φορέας είναι ο π. ΟΑΕΕ, ο οποίος καθίσταται αρμόδιος να κρίνει το συνταξιοδοτικό δικαίωμα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν.4387/2016).

Η ανωτέρω αντιμετώπιση, διασφαλίζει, κατά το Υπουργείο, την ισότητα μεταχείρισης για όλους τους ασφαλισμένους που σύμφωνα με τους ν.3029/2002 και ν.3655/2008 δεν αλλάζουν ασφαλιστικό φορέα παρότι αλλάζουν εργοδότη ή και επάγγελμα και οι οποίοι πριν την ένταξη έχουν πραγματοποιήσει μεγάλο μέρος της ασφάλισης τους στα πρώην Ειδικά Ταμεία. Τέλος, επισημαίνεται ότι δεν θίγεται σε καμία περίπτωση ο τρόπος υπολογισμού της ανταποδοτικής τους σύνταξης, όπου λαμβάνονται υπόψη σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν.4387/2016 όλες οι προσαυξημένες εισφορές για το χρόνο ασφάλισής τους στο πρώην Ειδικό Ταμείο.

Αντιλαμβανόμενοι πλήρως την ιδιαιτερότητα του ασφαλιστικού καθεστώτος των υπαγόμενων στα ειδικά Ταμεία, δεν μπορούμε ωστόσο να παραγνωρίσουμε ότι η εν λόγω εγκύκλιος συνιστά ένα πρώτο “ρήγμα” στην ενιαία (για όλους των ασφαλισμένων των ενταχθέντων στον e-ΕΦΚΑ φορέων) αντιμετώπιση και εφαρμογή των κανόνων της διαδοχικής ασφάλισης, οι οποίοι είναι ξεκάθαροι και ρητώς διατυπωμένοι κατά τρόπο μάλιστα που να μην επιδέχεται αμφισβήτησης. Ειδικότερα, για να χορηγηθεί σύνταξη γήρατος, με βάση τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης, θα πρέπει ο ασφαλισμένος στην ασφάλιση του τελευταίου ενταχθέντα στον e-ΕΦΚΑ φορέα να έχει πραγματοποιήσει χίλιες (1.000) ημέρες ασφάλισης συνολικά, από τις οποίες τριακόσιες (300) ημέρες την τελευταία πενταετία πριν από την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης ή πριν από τη διακοπή της ασφάλισης. Για τη συμπλήρωση των χρονικών αυτών προϋποθέσεων λαμβάνονται υπόψη ο χρόνος πραγματικής ασφάλισης, ο χρόνος προαιρετικής ασφάλισης και ο χρόνος στρατιωτικής θητείας αν έχει εξαγορασθεί ως πλασματικός χρόνος. Η ανωτέρω αναφερόμενη χρονική προϋπόθεση δεν εξετάζεται για τα πρόσωπα που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω γήρατος με δεκαπέντε (15) τουλάχιστον έτη ασφάλισης (4.500 ημέρες εργασίας) στο 67ο έτος της ηλικίας, και συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης. Τα εν λόγω πρόσωπα δικαιούνται σύνταξη από την υπηρεσία του τελευταίου ενταχθέντα στον ΕΦΚΑ φορέα δίχως άλλη προϋπόθεση.

Η θέσπιση μιας εξαίρεσης από έναν κανόνα δικαίου ποτέ δεν είναι απαγορευτική, ιδίως όταν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες, είναι συγκροτημένη και δικαιολογείται επαρκώς και εμπεριστατωμένα. Συνάφεια ωστόσο στον επαγγελματικό προσανατολισμό (κατά το γράμμα και πνεύμα της εγκυκλίου) που συνοδεύεται από αναγκαστική αλλαγή φορέα (π.χ εκπαιδευτικός στον ιδιωτικό τομέα με ασφάλιση ΙΚΑ και πολυετία που αποφασίζει τα τελευταία έτη να μεταπηδήσει και να διορισθεί στο Δημόσιο εκ νέου στον τομέα της εκπαίδευσης-θα μπορούσε άραγε και αυτός να επικαλεσθεί, κατά τη φάση της συνταξιοδότησης, την εφαρμογή διατάξεων ΙΚΑ, στο οποίο διαθέτει περισσότερο χρόνο ασφάλισης, αντί του Δημοσίου;) μπορεί να στοιχειοθετηθεί αβίαστα και σε άλλες περιπτώσεις, οπότε ανοίγει μια “κερκόπορτα” που διαρρηγνύει την ενιαία ερμηνεία και εφαρμογή ενός συγκεκριμένου και θεμελιώδους νομοθετικού πλαισίου, όπως είναι αυτό της διαδοχικής ασφάλισης. Αν πράγματι κινούμαστε στην κατεύθυνση της δημιουργίας Ενιαίου Κανονισμού Παροχών στον e-ΕΦΚΑ, με ενοποίηση προυποθέσεων απονομής τους σε όλους ανεξαρτήτως τους ασφαλισμένους από όποιον φορέα και αν προέρχονται, η ισότητα μεταχείρισης που ευαγγελίζεται το Υπουργείο μπορεί εύκολα στα μάτια των ασφαλισμένων να ιδωθεί ως προνομιακή μεταχείριση ορισμένων και το στοίχημα του εξορθολογισμού του συστήματος θα χαθεί για άλλη μια φορά...

Δείτε την ανακοίνωση από τη Γενική Διεύθυνση Συνάτεξων εδώ

Δείτε την ανακοίνωση από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης εδώ

Ποιος είναι ο Γεώργιος Κουτσούκος
Ο Δρ. Γεώργιος Ι. Κουτσούκος είναι Εργατολόγος - Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω με γραφείο στην Αθήνα και με πολυετή εξειδίκευση στο χειρισμό θεμάτων Ασφαλιστικού/Συνταξιοδοτικού δικαίου, με έμφαση στη συμβουλευτική φυσικών προσώπων ως προς τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος στα Ασφαλιστικά Ταμεία και τη διεκπεραίωση της συνταξιοδοτικής τους διαδικασίας, αλλά και στην καθοδήγηση Εταιρειών/Επιχειρήσεων ως προς τη διαχείριση των Ασφαλιστικών θεμάτων του προσωπικού τους.

Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 2003. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου με τιμητική διάκριση στο Τμήμα Δημοσίου Δικαίου Νομικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και Διδάκτωρ της Κοινωνικής Ασφάλισης στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συμμετέχει από το 2012 ως Εθνικός Εμπειρογνώμων στο χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Πρόγραμμα «FreSsCo».