Αδιαμφισβήτητα τα ηλεκτρικά οχήματα αποτελούν το μέλλον της κινητικότητας. Όμως, οι νέες τεχνολογίες φέρνουν και νέες προκλήσεις. Ποιους κινδύνους αναμένεται να φέρουν οι "προάγγελοι" της πράσινης κινητικότητας;

Μέχρι το 2030, υπολογίζεται ότι πάνω από 100 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα κυκλοφορούν στους δρόμους παγκοσμίως, σε σύγκριση με τα περίπου 7 εκατομμύρια που κυκλοφορούν σήμερα. Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, κυβερνήσεις και καταναλωτές στρέφονται προς τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs), τα οποία αδιαμφισβήτητα αποτελούν το μέλλον της κινητικότητας. Όμως, οι νέες τεχνολογίες φέρνουν και νέες προκλήσεις. Η Allianz Global Corporate & Speciality (AGCS) σε νέα έκθεση μελετά τους μελλοντικούς κινδύνους της πράσινης κινητικότητας και τις επιπτώσεις τους στην ασφάλιση.

Τι είναι το ηλεκτρικό όχημα;

Σύμφωνα με την AGCS, εξ ορισμού, το ηλεκτρικό όχημα είναι απλώς ένα όχημα που τροφοδοτείται από ηλεκτρικό ρεύμα. Στην απλούστερη μορφή τους, τα EVs υπάρχουν εδώ και σχεδόν δύο αιώνες. Τα πρώτα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αναπτύχθηκαν στα τέλη του 1800. Μέχρι τις αρχές του αιώνα, σχεδόν το ένα τρίτο των αυτοκινήτων στις Η.Π.Α. ήταν ηλεκτρικά, που ξεπερνούσαν τα οχήματα εσωτερικής καύσης. Ωστόσο, τα EVs αντικαταστάθηκαν από τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα τον 20ο αιώνα, καθώς το πετρέλαιο έγινε φθηνότερο και πιο προσιτό.

Τα σύγχρονα EV είναι τριών τύπων: Τα αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα (BEVs), τα επαναφορτιζόμενα (plug-in) υβριδικά οχήματα (PHEVs) και τα υβριδικά οχήματα (HEVs). Ονομάζονται επίσης όλα ηλεκτρικά οχήματα, τα BEVs βασίζονται αποκλειστικά στην ισχύ της μπαταρίας, ενώ τα PHEVs και τα HEVs χρησιμοποιούν ηλεκτρική ισχύ και συμβατικούς κινητήρες καύσης. Τα BEVs είναι τα πιο συνηθισμένα EVs, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν τα δύο τρίτα των συνολικά 5 εκατομμυρίων ηλεκτρικών αυτοκινήτων που κυκλοφορούσαν στους δρόμους το 2018.

Η επιστροφή στους δρόμους

Αφού έμειναν στην αφάνεια για κάποιο χρονικό διάστημα, τα EVs ξαναβγήκαν δυναμικά στους δρόμους. Στο τέλος του 2019, περίπου 7,5 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα κυκλοφορούσαν παγκοσμίως, από 5,1 εκατομμύρια το 2018.
Το 2020 αναμενόταν να είναι έτος ορόσημο για τις πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων. Μόνο στην Ευρώπη οι δυνητικές πωλήσεις έφταναν το 1 εκατομμύριο... μέχρι που ο Covid-19 έβαλε φρένο.

Μερικές φορές πιο αργή, μερικές φορές πιο γρήγορη, η υιοθέτηση των EVs είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Η Κίνα κυριαρχεί σήμερα στην αγορά, κατέχοντας έως και το 45% του παγκόσμιου στόλου ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Η Ευρώπη κατέχει το 24% και οι Ηνωμένες Πολιτείες το 22%. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Νορβηγία το 2019, το 56% όλων των νέων πωλήσεων αυτοκινήτων στη χώρα αντιστοιχούσε σε ηλεκτρικά οχήματα, λόγω των γενναιόδωρων κινήτρων που έδωσε η Κυβέρνηση!

Στο πρόσφατο παρελθόν, το μειωμένο κόστος και τα νέα μοντέλα έχουν καταστήσει τα EV ελκυστικά για τους καταναλωτές. Ωστόσο το εξαιρετικό πλεονέκτημα των EVs βρίσκεται κυρίως στα αποτυπώματα άνθρακα. Οι εκπομπές ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου εκτιμάται ότι είναι 17-30% χαμηλότερες από εκείνες των βενζινοκίνητων και ντίζελ αυτοκινήτων. Καθώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αυξάνονται, οι εκπομπές τους θα μπορούσαν να μειωθούν κατά περίπου 73% έως το 2050.

Αυτό είναι που κάνει τις κυβερνήσεις να ενστερνίζονται τον ενθουσιασμό των εμπειρογνωμόνων της ηλεκτρικής κινητικότητας, στην προσπάθειά τους να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για τη συμφωνία του Παρισιού σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Για παράδειγμα: η ΕΕ ενίσχυσε τους νέους στόχους εκπομπών αυτοκινήτων πέρυσι - 15% χαμηλότερες έως το 2025 και 37% χαμηλότερες έως το 2030.

Εάν συνεχιστεί η υιοθέτηση της ηλεκτροκίνησης, η ζήτηση πετρελαίου θα μπορούσε να μειωθεί κατά 127 εκατομμύρια τόνους έως το 2030. Αυτό είναι περίπου 2,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα!

Εάν επιτευχθούν και οι πιο φιλόδοξοι στόχοι -όπως η εκστρατεία EV30@30 που στοχεύει το 2030 το 30% των οχημάτων που πωλούνται ετησίως να είναι ηλεκτρικά- θα μπορούσαν να υπάρχουν ακόμη και 200 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα στους δρόμους μέχρι τότε, λόγω της ανάπτυξης στην Κίνα, την Ευρώπη, την Ιαπωνία, τον Καναδά, τις ΗΠΑ και την Ινδία.

Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν

Όπως με οτιδήποτε νέο, ένα EV έχει τις δικές του προκλήσεις. Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους μπορεί να βρίσκεται στην καρδιά του - τη μπαταρία.

Η διάρκεια ζωής της μπαταρίας και η απόδοση είναι κρίσιμα ζητήματα για τα ηλεκτρικά οχήματα. Η επισκευή ή η αντικατάστασή της κοστίζει, καθιστώντας συγχρόνως την ασφάλιση αστικής ευθύνης του προϊόντος σημαντικό θέμα για τους κατασκευαστές και τους προμηθευτές.

Παρόλο που υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι σε περίπτωση ατυχήματος τα ηλεκτρικά οχήματα είναι πιο ευάλωτα σε ζημιές σε σχέση με τα συμβατικά αυτοκίνητα, η ζημιά στην μπαταρία θα μπορούσε να σημαίνει πολύ υψηλότερο κόστος επισκευής. «Η αντικατάσταση της μπαταρίας ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου μπορεί να οδηγήσει σε ολική απώλεια σε πολλές περιπτώσεις», λέει ο Carsten Reinkemeyer, Επικεφαλής Τεχνολογίας Οχημάτων και Έρευνας Ασφάλειας στο Allianz Center for Technology (AZT) Automotive. «Επιπλέον, το γεγονός ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μπορούν να πάνε μόνο σε εξειδικευμένα συνεργεία μπορεί να συμβάλει στο κόστος.»

Η πυρκαγιά ενέχει έναν άλλο κίνδυνο - τι γίνεται στην περίπτωση ελαττωματικών ηλεκτρικών εξαρτημάτων και κυκλωμάτων ή ανάφλεξης της μπαταρίας ιόντων λιθίου λόγω καταστροφής, υπερφόρτισης ή έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες; Εκτός από το ότι είναι δύσκολο να περιοριστούν, η ανάφλεξη μπαταρίας υψηλής τάσης θα μπορούσε να απελευθερώσει άφθονες ποσότητες τοξικών αερίων.

«Η ανάλυση των αναφερόμενων ισχυρισμών για τα ηλεκτρικά οχήματα δεν επιβεβαιώνει ότι η τεχνολογία δεν είναι ασφαλής. Ωστόσο, μια πυρκαγιά από ατύχημα αναφέρεται πολύ πιο συχνά για τα EVs σε σχέση με τα συμβατικά αυτοκίνητα, καθώς θεωρείται περισσότερο άξιο μετάδοσης», λέει ο Reinkemeyer.

Αν και πιο "πράσινα", τα EVs μπορούν να αποτελέσουν κίνδυνο για την αστική ευθύνη και τη φήμη των εταιριών σε σχέση με το περιβάλλον. Η χρήση βιώσιμων πηγών για τα βασικά εξαρτήματα και τις πρώτες ύλες, καθώς και η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση υλικών, είναι σημαντικά θέματα για τους κατασκευαστές αυτοκινήτων καθώς αυξάνεται η παραγωγή. Οι παλιές και ελαττωματικές μπαταρίες χρειάζονται επίσης σωστή απόρριψη για να αποφευχθεί ο κίνδυνος ρύπανσης.

Η ταχύτητα μπορεί να είναι ένα ελκυστικό χαρακτηριστικό για ένα αυτοκίνητο, αλλά όταν πρόκειται για τη διαδικασία κατασκευής αυτοκινήτων, μπορεί να οδηγήσει σε λάθος βήματα. Υπό πίεση για να επιταχύνουν τη μετάβαση στην ηλεκτρονική κινητικότητα, οι κατασκευαστές αντιμετωπίζουν πιθανές ανακλήσεις προϊόντων εάν ο συνδυασμός νέων τεχνολογιών, μικρών κύκλων ανάπτυξης και  3D/4D εκτύπωσης στην παραγωγή προκαλέσουν κενά στην ποιότητα.

Οι κίνδυνοι του κυβερνοχώρου είναι άλλη μία απειλή. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι πιθανό να βασίζονται σε δεδομένα, αισθητήρες και λογισμικό, συμπεριλαμβανομένης της Τεχνητής Νοημοσύνης. Μπορούν λοιπόν να είναι ευάλωτα σε ζητήματα που αφορούν τον κυβερνοχώρο, που κυμαίνονται από κακόβουλες επιθέσεις και διακοπές συστήματος μέχρι σφάλματα και δυσλειτουργίες.

«Επιπλέον, τα EVs θα αποτελούνται από λιγότερα αλλά πιο ολοκληρωμένα ανταλλακτικά και εξαρτήματα. Αυτό που μπορεί να ήταν τρία μέρη σε ένα συμβατικό αυτοκίνητο στο παρελθόν θα μπορούσε να είναι ένα μέρος σε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο σήμερα. Ωστόσο, ο μικρότερος αριθμός εξαρτημάτων συνδέεται όλο και περισσότερο μέσω αισθητήρων και ενσωματωμένου λογισμικού, προσθέτοντας ένα νέο επίπεδο πολυπλοκότητας και δημιουργώντας ερωτήματα σχετικά με το πώς αλληλεπιδρούν αυτά τα εξαρτήματα και ποιος παραγωγός ή προμηθευτής ευθύνεται για πιθανό ελάττωμα ή ελαττωματικό έλεγχο», υποστηρίζει η Daphne Ricken, Senior Underwriter Liability στην AGCS.

«Η αυξημένη πολυπλοκότητα της αλυσίδας εφοδιασμού αυτοκινήτων και η εξάρτηση από παραγωγούς λογισμικού και τεχνολογίας θα οδηγήσουν σε νέα ανοίγματα και διαχωρισμό υποχρεώσεων στην αλυσίδα αξίας».

Για τις εταιρίες, ένας άλλος κίνδυνος είναι οι τραυματισμοί των εργαζομένων. Τοξικοί καπνοί και κίνδυνοι πυρκαγιάς κατά την εκτύπωση 3D ή το χειρισμό μπαταριών λιθίου θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε τραυματισμούς, εκθέτοντας τις εταιρίες και τους ασφαλιστές τους σε αξιώσεις.

Τα εμπόδια

Ο δρόμος για την ηλεκτρική κινητικότητα έχει εμπόδια - κυρίως σε ότι αφορά τις πηγές ενέργειας και τις υποδομές φόρτισης.

Περισσότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στο δρόμο σημαίνει υψηλότερη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις του στόλου ηλεκτρικών οχημάτων για το 2030, θα χρειάζονται σχεδόν 640 TWh για να την τροφοδοσία τους. Επιπλέον, εάν τα EVs αντιστοιχούν στο 30% όλων των οχημάτων μέχρι τότε, η ζήτηση θα ανέλθει σε 1.110 TWh. Για να γίνει πιο αντιληπτό: πρέπει να καούν 22.000 γαλόνια μαζούτ ή 150 τόνοι άνθρακα για να παραχθεί 1 terawatt ισχύος.

Επιπλέον, η υποδομές ισχύος θα πρέπει να προσαρμοστούν ώστε να παρέχουν σημεία φόρτισης υψηλής τάσης σε σπίτια και δημόσιους χώρους. Οι κίνδυνοι πυρκαγιάς και έκρηξης που σχετίζονται με τις μπαταρίες αποτελούν κίνδυνο για την εμπορική ιδιοκτησία, ειδικά εάν πολλά αυτοκίνητα φορτίζονται σε υπόγειους χώρους στάθμευσης.

Είναι λοιπόν σαφές, ότι η ηλεκτροκίνηση έχει πολλά θετικά στοιχεία, κρύβει όμως και πολλούς κινδύνους. Ωστόσο, η μετάβαση προς την ηλεκτρική κινητικότητα πρέπει να συνεχιστεί. Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το πώς η μετάβαση θα επηρεάσει τους ασφαλιστές διαβάστε εδώ την Έκθεση "Electric Vehicles R-EV-olution: Future Risk and Insurance Implications" της AGCS.

Πηγή: allianz.com