Η επιχειρηματική απάτη μπορεί να έχει διάφορες μορφές. Από την κλοπή ταυτότητας, τα πλαστά τιμολόγια και τους ψεύτικους λογαριασμούς μέχρι το «πείραγμα» των ωρών εργασίας ή του ύψους των πωλήσεων, τη φοροδιαφυγή κ.λπ. Ταυτόχρονα, όσο περισσότερες δραστηριότητες εκτελεί μια επιχείρηση διαδικτυακά ή με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών, τόσο αυξάνονται και οι ευκαιρίες για ανέντιμη συμπεριφορά και εγκληματική δραστηριότητα.

Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρείες γίνονται ολοένα πιο ευάλωτες σε φαινόμενα απάτης εις βάρος τους, η οποία πολλές φορές διαπράττεται από τους ίδιους τους εργαζόμενους, τους πελάτες, τους προμηθευτές ή τρίτους, για δικό τους προσωπικό, οικονομικό όφελος. Συχνά, αυτή η παράνομη συμπεριφορά κρύβεται πίσω από κατά τα άλλα νόμιμες δραστηριότητες-βιτρίνα, με αποτέλεσμα να περνά εύκολα απαρατήρητη. 

Παρακάτω, περιγράφουμε μερικές μορφές επιχειρηματικής απάτης και τρόπους για την αποφυγή της.

Ποιες μορφές επιχειρηματικής απάτης υπάρχουν; 

Κλοπή μισθών
Αφορά κλοπή χρηματικών ποσών από μια επιχείρηση μέσω του συστήματος μισθοδοσίας από εργαζόμενους. Οι τελευταίοι, «φουσκώνοντας» το σύνολο των ωρών για τις οποίες έχουν εργαστεί και τα νούμερα των πωλήσεων, εξαπατούν τους εργοδότες τους, για να έχουν μεγαλύτερο κέρδος.

Υπεξαίρεση
Σε αυτήν την περίπτωση, ένας εργαζόμενος ή ιδιοκτήτης επιχείρησης αφαιρεί χρηματικούς πόρους από μια επιχείρηση. χωρίς να καταγράφει τη συναλλαγή. Απώτερος σκοπός είναι να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για προσωπικές ανάγκες ή για να φοροδιαφύγει.

Πλαστά τιμολόγια
Οι δράστες μπορεί να είναι ακόμα και οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες μιας επιχείρησης ή εργαζόμενοι, συχνά από το λογιστικό τμήμα ή τις ομάδες πωλήσεων. Δημιουργούν πλαστά τιμολόγια για να κλέψουν χρήματα από την επιχείρηση. Για παράδειγμα, εκδίδοντας τιμολόγια για προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν αγοράστηκαν ποτέ.

Απάτη στις οικονομικές καταστάσεις
Η απάτη στις οικονομικές καταστάσεις συνεπάγεται παραποίηση αριθμητικών στοιχείων, όπως στις πωλήσεις, τα έσοδα και τα περιουσιακά στοιχεία, με στόχο την παραπλάνηση των υποψήφιων επενδυτών ή την επιρροή στις τιμές των μετοχών.

Φοροδιαφυγή
Εδώ, μια εταιρεία παρουσιάζει μικρότερα έσοδα από τα πραγματικά, για να αποφύγει να πληρώσει υψηλότερο φόρο, για παράδειγμα, δηλώνοντας υπερβολικά έξοδα και δαπάνες.

Κλοπή ταυτότητας
Μιλάμε για κλοπή ταυτότητας όταν ένας απατεώνας υποδύεται μια επιχείρηση, για να αγοράσει αγαθά ή υπηρεσίες. Για παράδειγμα, προσποιούμενος ότι είναι στέλεχος μιας εταιρείας και θέλει να κάνει μια έμβασμα σε νέο ή άγνωστο τραπεζικό λογαριασμό.

Κυβερνοαπάτη
Η κυβερνοαπάτη περιλαμβάνει πολλές διαφορετικές μορφές απάτης, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής πειρατείας και της απάτης μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, όπως είναι η αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ψαρέματος, γνωστών και ως μηνυμάτων «phishing», προς τους εργαζόμενους μιας επιχείρησης.

Ποιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν;
Ο μεγαλύτερος χαμένος από τις επιχειρηματικές απάτες δεν είναι άλλος από το Δημόσιο. Το 2024, μετά από έρευνα που πραγματοποίησε το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, εξαρθρώθηκε μεγάλο κύκλωμα που εμπλεκόταν σε επιχειρηματικές απάτες και φοροδιαφυγή, με οφειλές προς το Δημόσιο που ξεπερνούσαν τα 80 εκατ. ευρώ. Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν όμως δεν είναι μόνο η οικονομική ζημία. Η απάτη υπονομεύει την πίστη του κοινού και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε μια επιχείρηση, πλήττοντας σημαντικά τις σχέσεις με πελάτες, προμηθευτές και παρόχους υπηρεσιών, όπως οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι λογιστές. Αυτές οι σχέσεις χρειάστηκαν πολύ κόπο –και χρήμα– για να χτιστούν, και μπορεί να χρειαστεί να περάσουν μήνες ή και χρόνια μέχρι να αποκατασταθούν. 

Ταυτόχρονα, η αντιμετώπιση των συνεπειών μιας απάτης, όπως η ανάκτηση πληροφοριών που έχουν χαθεί, καθώς και η υλοποίηση μέτρων για να αποτραπεί η επανάληψή της, δεσμεύει πόρους της επιχείρησης που θα μπορούσαν να διοχετευτούν και να αξιοποιηθούν σε άλλους τομείς. Αυτές οι επιπτώσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα ζημιογόνες για τις μικρότερες επιχειρήσεις που οι πόροι τους είναι πιο περιορισμένοι. Ευτυχώς, υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορείτε να λάβετε για την πρόληψη απάτης και την έγκαιρη ανίχνευσή της, πριν συμβεί ξανά. Ας δούμε παρακάτω.

7 τρόποι πρόληψης και ανίχνευσης μιας επιχειρηματικής απάτης

1. Ελέγχετε σχολαστικά το ιστορικό των υπαλλήλων σας
   Οι «συνήθεις ύποπτοι» είναι κάποιες φορές οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Επομένως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γνωρίζετε όσο περισσότερα γίνεται για τους ανθρώπους που εργάζονται για την επιχείρησή σας, ελέγχοντας διεξοδικά το ιστορικό των εργαζομένων, των προμηθευτών και των τρίτων που είναι συμβεβλημένοι με εσάς. Ελέγξτε το ποινικό μητρώο τους, την προϋπηρεσία τους και τα κανάλια τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
    
2. Μοιράστε τα λογιστικά καθήκοντα σε περισσότερους εργαζόμενους
   Οι μικρές επιχειρήσεις συχνά απασχολούν μόνο έναν εργαζόμενο για τη διαχείριση όλων των λογιστικών και φορολογικών υποχρεώσεών τους, συμπεριλαμβανομένων της έκδοσης και δήλωσης τιμολογίων, των πληρωμών πελατών και της διαχείρισης πληρωτέων και εξόδων. Με αυτόν τον τρόπο είναι εύκολο να μην ανιχνευτεί μια απάτη. Αντίθετα, μοιράστε όλα αυτά τα καθήκοντα σε δύο ή περισσότερους εργαζόμενους. 
    
3. Παραχωρήστε δικαιώματα με τα λιγότερα προνόμια
   Η παραχώρηση δικαιωμάτων με τα λιγότερα προνόμια σημαίνει ότι παρέχετε στους εργαζόμενούς σας το ελάχιστο επίπεδο πρόσβασης και τις ελάχιστες άδειες που χρειάζονται, για να φέρουν εις πέρας τα καθήκοντά τους. Αυτή η τακτική βελτιστοποιεί τα επίπεδα ασφάλειας επειδή σημαίνει ότι θα υπάρχουν λιγότερες ευκαιρίες για ακούσιες ή κακόβουλες αλλαγές και διαρροές δεδομένων. Επιπλέον, ο κίνδυνος εγκατάστασης ιών ή κακόβουλου λογισμικού θα ελαχιστοποιηθεί, μιας που οι περισσότεροι λογαριασμοί χρήστη δεν θα έχουν τις άδειες πρόσβασης που απαιτούνται για την εγκατάστασή τους.
    
4. Ελέγχετε την πρόσβαση
   Βεβαιωθείτε ότι οι εργαζόμενοί σας έχουν ασφαλή πρόσβαση στο υλικό και το λογισμικό της επιχείρησής σας, ιδανικά χρησιμοποιώντας την επαλήθευση ταυτότητας πολλαπλών παραγόντων (MFA). Για την MFA, οι χρήστες πρέπει να παρουσιάσουν τουλάχιστον δύο ή περισσότερους τύπους επαλήθευσης ταυτότητας, για να έχουν πρόσβαση, όπως κωδικό πρόσβασης, δακτυλικό αποτύπωμα και αποστολή κωδικού με SMS στο τηλέφωνο του χρήστη.
    
5. Χρησιμοποιήστε την ταυτοποίηση συναλλαγών πληρωμής
   Για τις επιχειρήσεις που δέχονται πληρωμές online, είναι εξαιρετικά σημαντικό να διασφαλίζετε ότι η ολοκλήρωση της συναλλαγής γίνεται μέσω της υπηρεσίας 3D Secure. Η 3D Secure προϋποθέτει μια διαδικασία επαλήθευσης της ταυτότητας των πελατών δύο βημάτων, κάθε φορά που πραγματοποιούν μια διαδικτυακή αγορά. Όταν η υπηρεσία 3D Secure είναι ενεργοποιημένη, θα ζητείται από τον πελάτη να επαληθεύει κάθε συναλλαγή του με τον μοναδικό κωδικό του.
    
6. Εκπαιδεύστε τους εργαζόμενούς σας στην πρόληψη και αντιμετώπιση κινδύνων
   Εκπαιδεύστε το προσωπικό σας στη διαχείριση και πρόληψη συχνών απειλών, όπως οι επιθέσεις μηνυμάτων ηλεκτρονικού ψαρέματος, και εφοδιάστε το με όλες τις απαραίτητες γνώσεις για την ελαχιστοποίηση αυτών των κινδύνων. Η εκπαίδευση αυτή μπορεί να έχει περισσότερο ενδιαφέρον αν περιλαμβάνει τη συμπλήρωση ερωτηματολογίου, όπου θα ζητάτε να σας απαντήσουν πώς μπορούν να καταλάβουν τη διαφορά μεταξύ ενός ασφαλούς email και συνδέσμων ηλεκτρονικού ψαρέματος, ενός ασφαλούς και ενός αδύναμου κωδικού πρόσβασης.
    
7. Εφαρμόστε μέτρα για την ασφάλεια των δεδομένων
   Προστατεύστε τις ψηφιακές πληροφορίες της εταιρείας σας, εφαρμόζοντας μέτρα για την ασφάλεια των δεδομένων, όπως η κρυπτογράφηση, η απόκρυψη δεδομένων και η τμηματική διαγραφή ευαίσθητων αρχείων. Με την κρυπτογράφηση τα δεδομένα κωδικοποιούνται, για να είναι κατανοητά μόνο στους κατόχους των αντίστοιχων αδειών, ώστε να έχουν πρόσβαση σε αυτά. Με την απόκρυψη δεδομένων τα ευαίσθητα δεδομένα τροποποιούνται, για να μην βγάζουν κανένα νόημα σε κάθε μη εξουσιοδοτημένο χρήστη, και με τη διαγραφή αποκρύπτονται συγκεκριμένα τμήματα ενός εγγράφου που περιέχουν ευαίσθητες πληροφορίες.

Τέλος, υπάρχουν διάφορα ασφαλιστικά προϊόντα που μπορούν να προστατεύσουν την επιχείρησή σας από διάφορες απειλές, από τα εγκλήματα στον κυβερνοχώρο έως τις απάτες που μπορεί να διαπράξουν οι εργαζόμενοί σας. Αυτά τα ασφαλιστικά προϊόντα θα σας βοηθήσουν να πλοηγηθείτε στην καθημερινότητά της επιχείρησής σας δημιουργικά και παραγωγικά, με λιγότερο άγχος και ανησυχία, αφού θα έχετε φροντίσει να λάβετε όλα τα απαραίτητα μέτρα σε περίπτωση που συμβεί το χειρότερο.

Πηγή: Generali.gr