Αποκαλυπτικός ήταν ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ κ. Νίκος Βέττας για τον δείκτη του ΙΟΒΕ για τα ισόβια ασφαλιστήρια συμβόλαια υγείας που τέθηκε στο «πυρ το εξώτερον» μιλώντας στον Σκάι, στην εκπομπή του Αρη Πορτοσάλτε

Δεν μπορείς να κατηγορείς το θερμόμετρο για την θερμοκρασία είπε χαρακτηριστικά ο κ. Βέττας., εξηγώντας πως δημιουργήθηκε ο δείκτης, τι αποτυπώνει και πόσο έχει σχέση με την πραγματικότητα.

Στη συνέχειa ακολουθεί μια ευρεία απομαγνητοφώνηση αυτών που είπε ο κ. Βέττας:

Είναι μια ενδιαφέρουσα αγορά η ασφαλιστική οπότε σε δύο λεπτά καλό θα είναι να διευκρινίσουμε τι συμβαίνει σε αυτήν. Το ΙΟΒΕ είναι ένας ανεξάρτητος ερευνητικός οργανισμός που διενεργεί γύρω στις 50 ανεξάρτητες μελέτες κάθε χρόνο. Μία από αυτές είναι η μέτρηση του κόστους που έχουν συγκεκριμένα ασφαλιστήρια συμβόλαια. Στη χώρα μας η υγεία είναι κατά κύριο λόγο δημόσια και έτσι πρέπει να είναι. Δεν έχει μικρό κόστος, περίπου το 7% από κάθε μισθοδοσία (τον μεικτό μισθό δηλαδή) πηγαίνει υπέρ υγείας κάθε μήνα. Στο ιδιωτικό σύστημα υπάρχουν οι δαπάνες που κάνει ο καθένας απευθείας κι αυτές είναι από τις υψηλότερες στη χώρα μας και υπάρχει και η ασφάλιση.

Πόσα είναι τα ασφαλιστήρια συμβόλαια
Πόσα ασφαλιστήρια έχουμε στη χώρα μας; Περίπου στο 1 εκατομμύριο, δηλαδή περίπου 1 στους 10 έχει ασφάλιση. Από αυτά τα ¾ είναι ετήσια ασφαλιστήρια.

Το ¼ της αγοράς (δηλαδή 250.000 συμβόλαια) είναι ισόβια ασφαλιστικά συμβόλαια, δηλαδή φτιάχτηκαν πριν από 20-25 χρόνια, στα οποία έλεγαν στον ασφαλισμένο οι τότε εταιρείες ότι είσαι ισοβίως καλυμμένος. Υπήρχε όμως μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια για αυτά τα συμβόλαια: δεν προβλεπόταν κάποιος μηχανισμός προσαρμογής των ασφαλίστρων Άρα η εταιρεία Α δεν μπορεί να διώξει τον ασφαλισμένο Χ, απαγορεύεται, γιατί είναι ισόβιο το συμβόλαιο, αλλά στη διάρκεια αυτών των 40,50 χρόνων δεν προβλέπεται κάπου ποιος είναι ο μηχανισμός αναπροσαρμογής. Προφανώς δε μπορεί να είναι 0, γιατί τότε όχι μόνο το συμβόλαιο αλλά ολόκληρη και η εταιρεία θα πέσει έξω. Προφανώς δε μπορεί να είναι αρκετά υψηλός, γιατί αυτό θα ήταν καταχρηστικό. Θα ήταν σαν να διώχνεις τον άνθρωπο από την σύμβαση, να του αρνείσαι την κάλυψη.

Γιατί δημιουργήθηκε ο δείκτης
Επί αρκετά χρόνια, όταν αυτό έγινε θέμα, υπήρχαν τριβές και στα δικαστήρια ανάμεσα στους ασφαλισμένους και στις εταιρείες για το τι είναι εύλογο. Οι εταιρείες κατά κύριο λόγο έλεγαν ότι θα πρέπει να σου αυξάνω το ασφάλιστρο σύμφωνα με το κόστος που έχω. Τι είναι το κόστος; Το κόστος είναι τι αυτές οι εταιρείες πλήρωναν στις ιδιωτικές κλινικές, το οποίο όμως ήταν κάτι που αυτές το έβλεπαν, δεν το έβλεπε κανείς άλλος κι ανάλογα με τη κρίση του δικαστηρίου πήγαινε από εδώ κι από εκεί και δημιουργούσε μια ασάφεια. Οι ασφαλιστικές εταιρείες, όπως εγώ το αντιλαμβάνομαι προσπάθησαν και μέσα από ΤτΕ που τις εποπτεύει και μέσα από την ΕΛΣΤΑΤ να δημιουργήσουν έναν δείκτη, τον οποίο δείκτη κόστους (κι όχι δείκτη ασφαλίσεων) τελικά δημιούργησε το ΙΟΒΕ, το 2019 πηγαίνοντας προς τα πίσω. Δηλαδή πριν 6-7 χρόνια δημιουργήσαμε τον δείκτη αυτό κοιτώντας όλα τα χρόνια από το 2011 κι αυτόν τον υπολογίζουμε ετησίως με βάση το σύνολο των δεδομένων αυτής της αγοράς, δηλαδή των 250.000 ασφαλισμένων. Δεν κάνουμε δειγματοληψία, δεν επινοούμε μεθοδολογία. Μετράμε απλώς, δηλαδή όποιος ξέρει πρόσθεση, διαίρεση και προσέχει τα δεδομένα θα βγάλει πάντα τα ίδια νούμερα που βγάζουμε κι εμείς.

Πόσο ανέβηκε το κόστος
Η πολιτεία αναγνωρίζοντας τη σημασία αυτού του δείκτη στην αρχή με νόμο και στη συνέχεια εξειδικεύοντας με προεδρικό διάταγμα (πριν από 3 χρόνια) είπε ότι αυτός ο δείκτης είναι πολύ σημαντικός κατά την αναπροσαρμογή των ασφαλίστρων που κάνουν οι εταιρείες μαζί με άλλα δεδομένα που μπορεί να έχουν. Να σας δώσω μια τάξη μεγέθους για να καταλαβαίνουν κι αυτοί που ακούνε, την περασμένη χρονιά (όλα είναι δημοσιευμένα) το 2023 από τα 250.000 περίπου κλειστά ασφαλιστήρια (δηλαδή τα ισόβια) έγινε χρήση περίπου στο 19.5%, δηλαδή 1 στους 5 τα χρησιμοποίησε και το μέσος κόστος που πλήρωσε η ασφαλιστική του εταιρεία στην αντίστοιχη κλινική έφτανε λίγο πάνω από 4.500 ευρώ. Αυτό μπορεί κανείς να το συγκλίνει με το ποια ήταν η συχνότητα χρήσης την προηγούμενη χρονιά που ήταν 17.5% και το κόστος που ήταν 4.400 ευρώ κι αυτή η μεταβολή είναι η επιπλέον επιβάρυνση που έχει η ασφαλιστική ως κόστος. Το πως τιμολογεί είναι θέμα της πολιτείας, αλλά το να μετράει κανείς το κόστος είναι μια απόλυτα κρίσιμη μέτρηση, ώστε να υπάρχει διαφάνεια στην αγορά, να ξέρει δηλαδή ο ασφαλισμένος, η εταιρεία και πάνω από όλα η πολιτεία ποιος πληρώνει τι σε ποιον. Το γεγονός ότι έχουμε πρόσβαση στα πρωτογενή δεδομένα εννοείται ανώνυμα εννοείται με τη διασφάλισης και της εγγύησης των αναλογιστών, άρα όπως ξανά είπα όποιος μετρήσει το ίδιο θα βγάλει, δεν αναιρεί το γεγονός ότι σε αυτά τα χαρτοφυλάκια υπάρχει αύξηση.

Γιατί υπάρχει αύξηση κόστους
Γιατί υπάρχει αύξηση του κόστους, για δύο λόγους. Από την μια, γιατί από την μια χρονιά στην άλλη οι ιατρικές πράξεις γίνονται και πιο ακριβές και πιο περίπλοκες αλλά κυρίως γιατί αυτά είναι κλειστά χαρτοφυλάκια, δηλαδή δεν μπαίνουν νέοι σε ηλικία ασφαλισμένοι, αλλά ο καθένας κάθε χρόνο γηράσκει κατά έναν χρόνο, άρα αυξάνεται η πιθανότητα να τα χρησιμοποιήσει. Είναι εύλογο το ύψος των ασφαλίστρων που βάζουν οι εταιρείες; Δεν το ξέρω. Είναι εύλογος ο τρόπος χρήσης που έχει βάλει η πολιτεία; Κάποιον πρέπει να έχει, εγώ δε το ξέρω. Αν ερωτηθώ μπορεί να έχω απόψεις, αλλά αυτό το οποίο έχει παιχτεί και στο πολιτικό πεδίο τις τελευταίες δυο-τρεις εβδομάδες είναι αντιπαραγωγικό γιατί δε μπορείς να κατηγορείς την μέτρηση για το φαινόμενο. Πρέπει να προσπαθείς να δείξεις το φαινόμενο. Ποιο είναι το φαινόμενο; Πρώτον ότι οι ιατρικές πράξεις στην Ελλάδα γίνονται όλο και πιο ακριβές, για κάποιες είναι εύλογες, για κάποιες άλλες κατά την άποψή μου δεν είναι εύλογες. Έχει να κάνει με την δομή της αγοράς, τη διαφάνεια της αγοράς. Αλλά το να υπάρχει μια μέτρηση η οποία παρακολουθεί το κόστος αυτών των ασφαλίστρων είναι θα έλεγα το Α για να καταλάβεις τι συμβαίνει σε αυτή την αγορά. Όποιος θέλει να πει ότι τα ασφάλιστρα να αυξάνονται λιγότερο από το κόστος, αυτό μπορεί να είναι μια ενδιαφέρουσα ιδέα, αλλά θα πρέπει να εξηγήσει από που θα καλυφθεί αυτό το κόστος και μπορεί να υπάρχουν τέτοιες ιδέες.

Οι διαφορετικές χρεώσεις
Δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με τον δείκτη του ΙΟΒΕ, συμπλήρωσε ο κ. Βέττας και εξήγησε: Εμείς μετράμε αυτό που πληρώνουν οι ασφαλιστικές εταιρείες στις ιδιωτικές κλινικές. Μετράμε δηλαδή το κόστος βάσει και των τιμολογίων που υπάρχουν, τι πληρώνει η ιδιωτική ασφαλιστική αγορά στην ιδιωτική αγορά κλινικών.

Είναι συνήθης πρακτική αυτή, δηλαδή ότι χρεώνεσαι περισσότερο με την ασφαλιστική παρά όταν είσαι ιδιώτης. Αλλά αυτό δεν αναιρεί την μέτρηση που γίνεται, ίσα-ίσα την καθιστά πιο πιστευτή. Δηλαδή αν πηγαίνατε να κάνετε μια ιατρική πράξη, πιθανώς η κλινική θα σας χρέωνε λιγότερο, αλλά έχει το δικαίωμα να το κάνει αυτό.

Είναι εύλογα τα νούμερα; Σαφώς δεν είναι εκτός πραγματικότητα για όσους ξέρουν την αγορά. Εδώ δεν μπορούμε να κατηγορούμε το θερμόμετρο για την θερμοκρασία Πως αυτό μπορεί να μαζευτεί; Υπάρχουν διάφορες ιδέες. Για αυτό και η πολιτεία αρχικά εξειδίκευσε με προεδρικό διάταγμα πως πρέπει να υπολογίζεται αυτός ο δείκτης.

Τον υπολογίζαμε για τέσσερα χρόνια πριν έρθει η πολιτεία και τον υιοθετήσει. Εάν η αγορά συνεχίσει να μας δίνει τα δεδομένα, έχουμε πρόσβαση στα δεδομένα, αυτό θα συμβάλλει και στη διαφάνεια, θα συνεχίσουμε να μετράμε. Το να μην μετράμε κάτι δεν μειώνει το πρόβλημα

Υπάρχουν τα ασφάλιστρα, εμείς μετράμε το κόστος από τις τιμές των τιμολογίων. Δεν γίνεται σε μια αγορά να ανεβαίνει το κόστος χωρίς να ανεβαίνουν οι τιμές, πλην όμως το πως ανεβαίνουν οι τιμές μπορεί να αντανακλά και άλλες προτεραιότητες γιατί εδώ μιλάμε για ένα χώρο υγείας. Για τα έσοδα των ασφαλιστικών εταιρειών, όποιος θέλει μπορεί να πάει στους ισολογισμούς τους, να πάει και στον επόπτη (ΤτΕ), γιατί δεν είναι αστείο μια ασφαλιστική εταιρεία να δημιουργεί ζημιές γιατί υπάρχει πρόβλημα και για τους ασφαλισμένους

Εμείς βλέπουμε ότι υπάρχει μια αύξηση κόστους, γιατί; Μπορεί να είναι για καλούς λόγος (γιατί οι υπηρεσίες υγείας γίνονται πιο εξειδικευμένες άρα και ο ασθενής μπορεί να έχει καλύτερη πρόσβαση στις υπηρεσίες), αλλά και για κακούς λόγους που έχουν κάνουν ενδεχόμενα και με έλλειψη διαφάνειας στη αγορά ή κάτι άλλο. Βλέπουμε ότι υπάρχει μια αύξηση κόστους στην αγορά και αυτό δεν είναι ελληνικό φαινόμενο μόνο, αν και τα ελληνικά ασφάλιστρα είναι χαμηλότερα από τα μέσα ευρωπαϊκά ασφάλιστρα. Παρόλα αυτά αυτή είναι μια επικουρική διαδικασία στη χώρα μας, όχι όπως η ασφάλιση στις ΗΠΑ που είναι ουσιαστικά όλη ιδιωτική, πρέπει όμως να έχει κανόνες διαφάνειας, ώστε να μπορεί να γνωρίζει ο καθένας με ποιους μηχανισμούς γίνονται οι αναπροσαρμογές, το οποίο το λέω στο τέλος θα είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι εάν σε αυτή την αγορά υπάρξει πίεση στα ασφάλιστρα και μόνο, αυτό μπορεί να βγει από την άλλη πλευρά που έχει να κάνει με τις καλύψεις ειδικότερα στα ετήσια συμβόλαια και δε θα ήθελε κανείς να πάει σε μια αγορά που οι καλύψεις θα μειώνονται.