Φεύγοντας πριν από λίγες ημέρες το δίσεκτο απ’ όλες τις πλευρές έτος 2020, πήρε μαζί του κι ένα σωρό βεβαιότητες και πεποιθήσεις που είχαν διαμορφώσει μέχρι σήμερα την κοινωνία μας και τον πολιτισμό μας. Η απειλούμενη δε από τον κορωναϊό υγεία δημιούργησε τις προϋποθέσεις ώστε ο κάθε άνθρωπος και σε όποια γωνιά της γης να βλέπει τους δίπλα του με επιφυλάξεις αλλά και τους ορίζοντες φορτωμένους με ένα πλήθος από φόβους και περιορισμούς που ανάλογό τους δεν έχει καταγραφεί στην ιστορία.
Η υγεία τη χρονιά που μας πέρασε εξελίχθηκε σε θέμα που απασχολεί όλο τον κόσμο και με το δίκιο τους οι πάντες ανησυχούν και μπροστά σε αυτό το πλανητικών διαστάσεων ζήτημα, άλλα μικρότερα σε έκταση και υποδεέστερα ούτε καν δηλώνονται στα δελτία ειδήσεων και αν αναφέρονται, δημιουργούν περισσότερη σύγχυση. Όπως για παράδειγμα ο εκκλησιασμός εν μέσω της πανδημίας, που με όσα είδαμε να γίνονται γύρω απ’ αυτό το θέμα, δεν προοιωνίζουν καμιά καλή κατάληξη στις σχέσεις κράτους και εκκλησίας οι οποίες δοκιμάστηκαν πολύ έντονα στις γιορτές που πέρασαν αλλά κυρίως στα Θεοφάνεια.
Αυτό έγινε γιατί ο αγιασμός των υδάτων και οι τελετές γύρω απ’ αυτόν έχουν πέρα από την θρησκευτική σημασία και ένα σωρό άλλες που έχουν να κάνουν με την γεωργία και γενικά τη φύση και τη ζωή της υπαίθρου. Με αναφορές που αν και χάνονται στα βάθη των αιώνων και απηχούν αρχαίες λατρείες παραμένουν ισχυρές και αρδεύουν και γονιμοποιούν ακόμη τις σχέσεις μέσα σε κάποιες κοινότητες, είτε κοντά στη θάλασσα, είτε ψηλά στα βουνά.
Πέρα από τα όσα έγιναν μέσα και έξω από κάποιες ξεχωριστές εκκλησίες και σε κάποια μεγάλα λιμάνια της χώρας και στα οποία επικεντρώθηκαν τα τηλεοπτικά δελτία και πολλούς δεν ενθουσίασαν και έβαλαν ακόμη περισσότερους σε σκέψεις, είδαμε χάρη στα ασίγαστα κοινωνικά δίκτυα και ωραίες φωτογραφίες από αγιασμούς σε λίμνες και ποτάμια που έκαναν μόνοι οι παπάδες τηρώντας το τυπικό της τελετής αλλά χωρίς κόσμο δίπλα τους, λόγω των μέτρων για την προστασία του πληθυσμού από την πανδημία.
Φυσικά δεν είδαμε, ούτε ήταν αναμενόμενο εξάλλου για λόγους που έχουν να κάνουν με τεχνικά ζητήματα και αφορούν την «ωρίμανση» του νέου γεφυριού της Πλάκας, τον αγιασμό των νερών του Αράχθου στα Τζουμέρκα που σταμάτησε όταν αυτό κατέρρευσε στις 01/02/2015. Το μοναδικό αυτό γεφύρι, το οποίο αναστηλώθηκε με υποδειγματικό τρόπο τα τελευταία χρόνια ήταν έτοιμο να γιορτάσει κι αυτό φέτος τα Θεοφάνεια αλλά τα περιοριστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί λόγω του κορωναϊού το απέτρεψαν.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το εμβληματικό αυτό γεφύρι για την περιοχή των Τζουμέρκων και της Ηπείρου γενικότερα ξαναφτιάχνεται. Κατέρρευσε άλλες δυο φορές, το 1860 και το 1863 αλλά την πιο πρόσφατη το 2015, το γεγονός οφείλονταν σε ισχυρή βροχόπτωση αλλά και στις αμέλειες που είχαν σημειωθεί για την συντήρησή του ήδη από το 2007. Στις 2 Φεβρουαρίου 2015, μια μέρα μετά την κατάρρευση του γεφυριού, επισκέφθηκε την περιοχή αντιπροσωπεία της τότε κυβέρνησης, με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, να αναλαμβάνει την έρευνα για την αποκατάσταση. Η ανακατασκευή του δρομολογήθηκε αμέσως μετά και το κυριότερο μέρος του έργου ολοκληρώθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2019.
Έτσι υπήρχε η εντύπωση πως φέτος θα γίνονταν ο αγιασμός των υδάτων στον Άραχθο από την ψηλή καμάρα του γεφυριού αλλά ο επιδημία ήταν η βασική αιτία που κάτι τέτοιο παραπέμφθηκε σε άλλη πιο ευνοϊκή για τέτοια πράγματα εποχή. Ως τότε, θα μένουμε με την ανάμνηση από άλλες ωραίες στιγμές πάνω και γύρω από το μοναδικό αυτό έργο που περιμένει πως και πώς να αγκαλιάσει και να περπατήσει στη ράχη του όλος ο κόσμος και το οποίο ως αναστηλωμένο, είναι ικανό να σηματοδοτήσει τη γέφυρα που τόσο ανάγκη έχει η κοινωνία μας να περάσει από μια εποχή ανασφάλειας σε μια άλλη πιο ελπιδοφόρα.
ΥΓ. Στην περίπτωση η αναστήλωση του γεφυριού της Πλάκας πρέπει να σημειωθεί ότι τις μελέτες χρηματοδότησε ο Νίκος Λούλης, απόγονος του τραπεζίτη των Ιωαννίνων Ιωάννη Λούλη που χρηματοδότησε και την ανέγερσή του το 1886 και πραγματοποιήθηκε με τη συμβολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και των αρχιτεκτόνων Αλέκου Παπακωστόπουλου και Χρήστου Ηλιόπουλου. Το αποτέλεσμα είναι το νέο γεφύρι να μην έχει μόνο τη μορφή του παλιού αλλά και τα υλικά του να είναι παρόμοια με τα φυσικά που χρησιμοποίησε ο αρχιμάστορας Κώστας Μπέκας και το «μπουλούκι» του, το 1866. Την εμπειρία αυτών των παλιών μαστόρων επιστράτευσε ο σημερινός αρχιμάστορας της πέτρας Θανάσης Πόραβος με το συνεργείο των τεχνιτών του και μας παρέδωσε ένα σπουδαίο μνημείο που τιμά διαχρονικά την τέχνη και την αισθητική της Ηπείρου.
Οι φωτογραφίες του αγιασμού των υδάτων του Αράχθου στο γεφύρι της Πλάκας, από το 2005 και μια ημέρα που η βροχή είχε δυναμώσει πολύ τα νερά του ποταμού και οι τελευταίες με ολοκληρωμένο το έργο της αναστήλωσης από την ιστοσελίδα art2day.gr.
Ο Ηλίας Γ. Προβόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μεγάλη Κάψη της Δυτικής Φθιώτιδας. Έγινε δημοσιογράφος και εργάστηκε επί πολλά χρόνια και αποκλειστικά στις εφημερίδες, κυρίως στην «Ελευθεροτυπία» από τις στήλες της οποίας οργάνωσε και προέβαλλε μια ειδική αρθρογραφία με τον τίτλο «Μικρές Πατρίδες» για την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της καθώς και για την Αθήνα, τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει να γράφει και να δημοσιεύει φωτογραφίες με την ίδια θεματογραφία στο actimon.blogspot.com ενώ εκδίδει και βιβλία που έχουν σχέση με την τοπική ιστορία.
*Αραρίσκω = Συνάπτω, συνδέω, προσαρμόζω
