Τον Κρατικό Προϋπολογισμό του έτους 2023 κατέθεσε προς συζήτηση στη Βουλή των Ελλήνων το Υπουργείο Οικονομικών.

Όπως αναφέρει το Υπουργείο σε σχετική ανακοίνωση, "ο Προϋπολογισμός του 2023 καταρτίστηκε υπό συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας, αναφορικά με τις γεωπολιτικές εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Καλείται να συγκεράσει προκλήσεις που αφορούν την ενεργειακή κρίση, την πληθωριστική πίεση στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, την υγειονομική κρίση που έχει οδηγήσει σε αυξημένες δαπάνες στο σύστημα υγείας, αλλά και τις επιπλέον, έναντι του 2019 και παρελθόντων ετών, δαπάνες για την αναγκαία αμυντική θωράκιση της χώρας. Την ίδια στιγμή καλείται να διατηρήσει τη δημοσιονομική ισορροπία και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, σε χρονιά διεθνούς επιβράδυνσης ή και ύφεσης, αλλά και να υποστηρίξει ένα ευρύ φάσμα μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της ζωής και της ευημερίας όλων των πολιτών.

Είναι σαφές ότι οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις μακροοικονομικές προβλέψεις, τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο για το 2023, είναι αυξημένοι και συνδέονται κατά κύριο λόγο με τις γεωπολιτικές προκλήσεις, την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία, τις συνθήκες εφοδιασμού της Ευρώπης με φυσικό αέριο, τις τιμές της ενέργειας και των καυσίμων και την ευρωπαϊκή νομισματική πολιτική.

Ωστόσο, η ελληνική οικονομία έχει επιδείξει σημαντική ανθεκτικότητα, υποστηριζόμενη από τα δημοσιονομικά μέτρα της πολιτείας. Ως αποτέλεσμα, για το 2022 προβλέπεται ρυθμός ανάπτυξης 5,6%, σχεδόν διπλάσιος του ευρωπαϊκού μέσου όρου, έναντι 5,3% που είχε προβλεφθεί στο Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2023, 4,5% που είχε προβλεφθεί στον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2022 και 3,1% που είχε εκτιμηθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του Απριλίου 2022, τη στιγμή που ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή εκτιμάται να αυξηθεί κατά 9,7%, εν μέσω διεθνών πληθωριστικών πιέσεων. Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να συρρικνωθεί περαιτέρω και να διαμορφωθεί σε 12,7%, έναντι 13,9% που προβλεπόταν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και 14,2% στον Προϋπολογισμό του 2022.

Το θετικό αναπτυξιακό αποτέλεσμα υποστηρίχθηκε εντός του 2022 από δημοσιονομικά μέτρα ύψους 4,8 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, μέτρα ύψους 4,4 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, αλλά και μεταρρυθμίσεις προς όφελος των πολιτών, όπως ενδεικτικά είναι η διπλή αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 9,7% συνολικά μέσα στο 2022, η μόνιμη και σημαντική μείωση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), η επέκταση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, η κατάργηση του φόρου γονικών παροχών-δωρεών, η μείωση του τέλους κινητής τηλεφωνίας, η διπλή οικονομική ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, η αύξηση του στεγαστικού φοιτητικού επιδόματος, η επέκταση του επιδόματος μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα και τα σημαντικά κίνητρα για επέκταση της πλήρους απασχόλησης.

Για το 2023, υπό τις εξαιρετικά αβέβαιες συνθήκες διαμόρφωσης προβλέψεων, ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αναμένεται να αυξηθεί κατά 5%, έναντι 6,1% της Ευρωζώνης και 7,0% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου, ενώ η ανάπτυξη αναμένεται να διαμορφωθεί σε 1,8%, έναντι μόλις 0,3% που εκτιμάται για τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τις Φθινοπωρινές Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ο Προϋπολογισμός του 2023 συνοδεύεται για δεύτερο έτος από τον προϋπολογισμό Επιδόσεων, επεκτείνοντας το πλαίσιο αξιολόγησης των προγραμμάτων των φορέων μέσω επιπλέον δεικτών μέτρησης (Key Performance Indicators) και δράσεων εξοικονόμησης δαπανών, αλλά και επέκτασης της αξιολόγησης του περιβαλλοντολογικού αποτυπώματος πολιτικών των φορέων. Επιπλέον, η λειτουργική ταξινόμηση που εισήχθη πέρυσι σε πρώτο βαθμό, επεκτείνεται στον δεύτερο βαθμό, ώστε να υπάρχει αναλυτική πληροφόρηση της κατανομής των δαπανών ανά τομέα λειτουργίας του κράτους.

Ο Προϋπολογισμός του 2023 είναι ο πρώτος Κρατικός Προϋπολογισμός τα τελευταία δώδεκα έτη, που καταρτίζεται εκτός του πλαισίου μνημονιακής επιτήρησης ή ενισχυμένης εποπτείας. Συνεπώς πλέον, όλα τα δημοσιονομικά μεγέθη απεικονίζονται μόνο με την κοινή μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (ESA) και παραλείπονται πλέον εκτιμήσεις κατά πρόγραμμα.

Το γεγονός αυτό, ωστόσο, καταδεικνύει την εθνική ευθύνη απέναντι στις θυσίες των πολιτών τα τελευταία δώδεκα έτη, αλλά και στη νέα γενιά, να διατηρηθεί η δημοσιονομική ισορροπία της χώρας, βασιζόμενοι σε ίδιες δυνάμεις, ακόμη και σε περιόδους αντίξοων διεθνών συγκυριών, όπως αυτή που διανύουμε. Οι δημοσιονομικοί στόχοι που είχαν τεθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, αναφορικά με το πρωτογενές αποτέλεσμα γενικής κυβέρνησης, ήτοι ελλείμματος 2% του ΑΕΠ για το 2022 και πλεονάσματος 1,1% του ΑΕΠ για το 2023, αναθεωρούνται σε έλλειμμα 1,6% του ΑΕΠ για το 2022 και πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ για το 2023. Με αυτόν τον τρόπο διατηρείται η δημοσιονομική ισορροπία για την εν λόγω περίοδο και διοχετεύονται οι απαραίτητοι πόροι, έχοντας χτίσει με διορατικότητα ασφαλή ταμειακά διαθέσιμα, για την αντιμετώπιση των προκλήσεων κατά το νέο έτος.

Στο ανωτέρω αποτέλεσμα, για το 2023 έχει συμπεριληφθεί το σύνολο των δημοσιονομικών μέτρων, ύψους 3,1 δισ. ευρώ από εθνικούς πόρους και 1,1 δισ. ευρώ από συγχρηματοδοτούμενους πόρους, που εξαγγέλθηκαν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και επιπλέον 1 δισ. ευρώ για αυξημένες δαπάνες αντιμετώπισης του αυξημένου πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης.

Επιπλέον, για το έτος 2023 προβλέπεται η διάθεση πόρων ύψους 8,3 δισ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και 7 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εκ των οποίων 3,6 δισ. ευρώ από το σκέλος των επιχορηγήσεων, στο οποίο έως σήμερα έχουν ενταχθεί 440 έργα και εμβληματικές επενδύσεις ύψους 13,7 δισ. ευρώ.

Όπως αναφέρθηκε, η αβεβαιότητα γύρω από τις ευρύτερες γεωπολιτικές εξελίξεις, αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα που δυσχεραίνει τη διενέργεια ασφαλών προβλέψεων παγκοσμίως. Σε αυτό το πλαίσιο, το βασικό όπλο οικονομικής άμυνας της χώρας είναι η συνετή δημοσιονομική διαχείριση, κατευθύνοντας τους πόρους που είναι διαθέσιμοι, στον μετριασμό των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης και του αυξημένου πληθωρισμού στην ελληνική κοινωνία και τον παραγωγικό ιστό της χώρας. Παράλληλα, η τήρηση των ρεαλιστικών δημοσιονομικών στόχων είναι το διαβατήριο για την πρόσβαση στις αγορές, τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και την επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας, έτσι ώστε να διατηρηθεί η θετική οικονομική προοπτική της χώρας για τα επόμενα έτη".

Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης

Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού, το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του υποτομέα των ΟΚΑ για το 2022 εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει βελτίωση κατά 761 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο του προϋπολογισμού και αναμένεται να διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 1.721 εκατ. ευρώ.

Τα συνολικά έσοδα εκτιμάται ότι θα παρουσιάσουν αύξηση κατά 2.400 εκατ. ευρώ αντικατοπτρίζοντας κυρίως την εκτιμώμενη αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές κατά 1.142 εκατ. ευρώ, καθώς και την αύξηση των τρεχουσών και λοιπών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων κατά 1.196 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, η αναθεωρημένη εκτίμηση για το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών οφείλεται κατά κύριο λόγο:

α) στη βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών και ειδικότερα, στην αύξηση της απασχόλησης ως αποτέλεσμα του αυξημένου ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις, καθώς και στην επίδραση της δεύτερης αύξησης του κατώτατου μισθού εντός του 2022 (από 1.5.2022),
β) στα αυξημένα έσοδα από ρυθμίσεις οφειλών και
γ) στις βελτιωμένες, σε σχέση με τις προβλέψεις, εισπράξεις εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές έτους 2021, οι οποίες αποτελούν τη βάση υπολογισμού του ύψους των εισφορών για το έτος 2022.

Επίσης, η αύξηση των τρεχουσών και λοιπών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων κατά 1.196 εκατ. ευρώ οφείλεται κατά κύριο λόγο στις αυξημένες μεταβιβάσεις από τον τακτικό προϋπολογισμό, το ΠΔΕ και το ΤΑΑ.

Πιο συγκεκριμένα, προβλέπονται:

• έκτακτες μεταβιβάσεις συνολικού ύψους 816 εκατ. ευρώ προς τον Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) και τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) για τη στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών λόγω υψηλού πληθωρισμού (χαμηλοσυνταξιούχοι, ανασφάλιστοι υπερήλικες του ΟΠΕΚΑ, δικαιούχοι επιδομάτων ΑΜΕΑ, δικαιούχοι ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και επιδόματος παιδιού, μακροχρόνια άνεργοι),
• αύξηση κατά 124 εκατ. ευρώ της επιχορήγησης προς τον ΕΟΠΥΥ κυρίως για δαπάνες αντιμετώπισης της πανδημίας Covid-19,
• μεταβίβαση ύψους 30 εκατ. ευρώ προς τον e-ΕΦΚΑ για την κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε προσωρινή αναστολή λόγω Covid-19 και
• μεταβιβάσεις ύψους 314 εκατ. ευρώ από το ΤΑΑ προς τη ΔΥΠΑ για την υλοποίηση δράσεων μεταρρύθμισης των πολιτικών απασχόλησης και στήριξης των ανέργων και παράλληλη αύξηση κατά 100 εκατ. ευρώ των μεταβιβάσεων από το ΠΔΕ για τον ίδιο σκοπό.

Αντίστοιχα, οι δαπάνες εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 1.639 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του προϋπολογισμού. Η ανωτέρω μεταβολή οφείλεται κυρίως:

• στην αύξηση των κοινωνικών παροχών κατά 1.046 εκατ. ευρώ, γεγονός που αποδίδεται κατά κύριο λόγο:

- στην αυξημένη κατά 382 εκατ. ευρώ δαπάνη για καταβολή κύριων συντάξεων ως αποτέλεσμα της επιτάχυνσης του ρυθμού εκκαθάρισης εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης και
- στις μεταβιβάσεις προς τα ευάλωτα νοικοκυριά για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού συνολικού ύψους 816 εκατ. ευρώ.

• στην αύξηση κατά 152 εκατ. ευρώ των κοινωνικών παροχών σε είδος στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης προσπάθειας για κάλυψη της αυξημένης ζήτησης για υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης εν μέσω πανδημίας και
• στην αύξηση κατά 379 εκατ. ευρώ της δαπάνης της ΔΥΠΑ για την υλοποίηση προγραμμάτων ενίσχυσης της απασχόλησης, με κύριες πηγές χρηματοδότησης το ΤΑΑ και το ΠΔΕ.

Το 2023 το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του υποτομέα των ΟΚΑ προβλέπεται να διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 1.279 εκατ. ευρώ υπολειπόμενο κατά 441 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο εκτιμώμενο μέγεθος για το 2022.

Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα προβλέπεται ότι θα παρουσιάσουν οριακή μείωση κατά 29 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022. Ειδικότερα, η μείωση του ύψους των μεταβιβάσεων κατά 309 εκατ. ευρώ, που σχετίζεται με έκτακτες επιχορηγήσεις του 2022 λόγω κορωνοϊού και ενεργειακής κρίσης, αντισταθμίζεται από την προβλεπόμενη αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές κατά 367 εκατ. ευρώ.

Αντίστοιχα, οι δαπάνες των ΟΚΑ προβλέπεται να είναι αυξημένες κατά 470 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022, γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση κατά 739 εκατ. ευρώ των κοινωνικών παροχών. Η μεταβολή αυτή προκύπτει κατά κύριο λόγο από την αύξηση κατά 1.416 εκατ. ευρώ της συνταξιοδοτικής δαπάνης και ειδικότερα της δαπάνης για τις κύριες συντάξεις, εξαιτίας κυρίως: α) της αναπροσαρμογής των συντάξεων με βάση τον συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του ποσοστού μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους διαιρούμενου διά του δύο (άρθρο 14 παρ. 4 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει), η οποία προβλέπεται να αυξηθεί κατά 909 εκατ. ευρώ και β) της προβλεπόμενης αύξησης του ρυθμού απονομής νέων συντάξεων.

Επιπρόσθετα, προβλέπεται αύξηση κατά 48 εκατ. ευρώ των κοινωνικών παροχών σε είδος (φαρμακευτική δαπάνη, δαπάνη παρόχων υγείας) του ΕΟΠΥΥ.
Αντίθετα, μείωση κατά 137 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022 παρουσιάζει η δαπάνη των ΟΚΑ για μεταβιβάσεις προς τρίτους, εξαιτίας κυρίως της εκτιμώμενης ολοκλήρωσης της καταβολής εντός του 2022 των αναδρομικών ποσών στους κληρονόμους των συνταξιούχων ιδιωτικού και δημοσίου τομέα (ν. 4714/2020 και 4767/2020).

Επίσης, μείωση συνολικά κατά 222 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022 εμφανίζει και η δαπάνη της ΔΥΠΑ για την υλοποίηση δράσεων μεταρρύθμισης των πολιτικών απασχόλησης και στήριξης των ανέργων που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ και το ΤΑΑ.

Κοινωνικός προϋπολογισμός

Η Εισηγητική Έκθεση αναφέρει ότι το ισοζύγιο των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (Ασφαλιστικά Ταμεία, ΔΥΠΑ, ΕΟΠΥΥ, ΟΠΕΚΑ και ΝΑΤ) για το 2023 προβλέπεται να διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 1.279 εκατ. ευρώ, υπολειπόμενο κατά 441 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022.

Ασφαλιστικά Ταμεία

Το ισοζύγιο των ασφαλιστικών ταμείων κατά ESA για το 2023 προβλέπεται να παρουσιάσει πλεόνασμα ύψους 749 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 243 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων για το οικονομικό έτος 2022.

Ειδικότερα, τα έσοδα προβλέπεται να είναι αυξημένα κατά 952 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω:

• της αύξησης των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές, κατά 262 εκατ. ευρώ, γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εκτιμώμενη αύξηση της απασχόλησης και
• στην αύξηση κατά 527 εκατ. ευρώ της κρατικής χρηματοδότησης αποτυπώνοντας, κατά κύριο λόγο, την αύξηση της επιχορήγησης που προορίζεται για την κάλυψη της δαπάνης για συνταξιοδοτικές παροχές κύριας ασφάλισης.

Αντίστοιχα, οι δαπάνες προβλέπεται να είναι αυξημένες κατά 1.099 εκατ. ευρώ. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση της δαπάνης των κύριων συντάξεων κατά 1.428 εκατ. ευρώ ως επίπτωση:

• της αναπροσαρμογής των συντάξεων με βάση τον συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του ποσοστού μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους διαιρούμενου διά του δύο (άρθρο 14 παρ. 4 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει) ), η οποία προκαλεί επιπλέον δαπάνη ύψους 909 εκατ. ευρώ και
• της προβλεπόμενης αύξησης του ρυθμού απονομής νέων συντάξεων.

Αντίθετα, παρουσιάζεται διαφοροποίηση μεταξύ των ετών 2023-2022 κατά:

• 389 εκατ. ευρώ στις προνοιακές παροχές εξαιτίας της καταβολής εντός του έτους 2022 της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης ύψους 377 εκατ. ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους λόγω του υψηλού πληθωρισμού και
• 137 εκατ. ευρώ της δαπάνης των ΟΚΑ για μεταβιβάσεις προς τρίτους εξαιτίας κυρίως της εκτιμώμενης ολοκλήρωσης της καταβολής εντός του 2022 των αναδρομικών ποσών στους κληρονόμους των συνταξιούχων ιδιωτικού και δημοσίου τομέα (ν. 4714/2020 και 4767/2020).

Τέλος, σημειώνεται ότι κατά το 2023 προβλέπεται ότι ο e-ΕΦΚΑ θα ενισχυθεί με 165 εκατ. ευρώ από τον τακτικό προϋπολογισμό για την κάλυψη της απώλειας από ασφαλιστικές εισφορές του κλάδου επικουρικής ασφάλισης, που εκτιμάται ότι θα προκύψει εξαιτίας της λειτουργίας του ΤΕΚΑ.

Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ)

Το ισοζύγιο της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) για το 2023 εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε πλεόνασμα ύψους 139 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 122 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το 2022.

Τα συνολικά έσοδα του φορέα προβλέπεται να είναι μειωμένα κατά 291 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022. Ειδικότερα, οι ασφαλιστικές εισφορές για το 2023, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από τη ρύθμιση οφειλών, αναμένεται να παρουσιάσουν μείωση ύψους 45 εκατ. ευρώ. Στο ύψος των εκτιμώμενων εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές έχει ενσωματωθεί η επίπτωση από τη μονιμοποίηση του μέτρου της μείωσης κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών με συνολικό κόστος 898,4 εκατ. ευρώ.

Για την αναπλήρωση των εσόδων αυτών, έχει προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων έτους 2023 ισόποση (898,4 εκατ. ευρώ) μεταβίβαση προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης και ειδικότερα: το ποσό των 628,9 εκατ. ευρώ θα δοθεί ως επιχορήγηση προς την ΔΥΠΑ, καλύπτοντας την καθαρή απώλεια εσόδων για την Υπηρεσία, ενώ ποσό ύψους 269,5 εκατ. ευρώ που θα έπρεπε να επιστραφεί από τη ΔΥΠΑ στον e-ΕΦΚΑ, ως κοινωνικός πόρος του άρθρου 42 του ν. 3863/2010, θα δοθεί απευθείας ως επιχορήγηση στον e-ΕΦΚΑ.

Επισημαίνεται, ωστόσο ότι η καθαρή δημοσιονομική επίπτωση της εν λόγω παρέμβασης για τη Γενική Κυβέρνηση ανέρχεται σε 871 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, η συνολική μείωση κατά 246 εκατ. ευρώ της κρατικής χρηματοδότησης οφείλεται:

• στη μείωση κατά 71 εκατ. ευρώ του ύψους των μεταβιβάσεων από τον τακτικό προϋπολογισμό, λαμβάνοντας υπόψη την επάρκεια των εσόδων του φορέα για την κάλυψη των υποχρεώσεών του και την απρόσκοπτη άσκηση των πολιτικών ενίσχυσης της απασχόλησης και της στήριξης των ανέργων και
• στη μείωση κατά 75 και 100 εκατ. ευρώ των μεταβιβάσεων από το ΤΑΑ και το ΠΔΕ αντίστοιχα, σε σχέση με το 2022.

Στο σκέλος των δαπανών προβλέπεται ότι θα παρουσιαστεί μείωση κατά 170 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022, κυρίως εξαιτίας της μειωμένης δαπάνης για την υλοποίηση προγραμμάτων απασχόλησης που χρηματοδοτούνταν από το ΤΑΑ και το ΠΔΕ.

Ωστόσο, αυξημένες κατά 28 εκατ. ευρώ προβλέπεται να είναι οι επενδυτικές δαπάνες του φορέα που σχετίζονται με την αναβάθμιση των υποδομών και τη δημιουργία ψηφιακών εφαρμογών που χρηματοδοτούνται από το ΤΑΑ.

Τέλος, επισημαίνεται ότι στις δαπάνες του φορέα έχει ενσωματωθεί και η δαπάνη για την επέκταση του επιδόματος μητρότητας ιδιωτικού τομέα από τους 6 στους 9 μήνες από το 2023 εκτιμώμενου ύψους 64 εκατ. ευρώ.

Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ)

Το ισοζύγιο του ΕΟΠΥΥ για το οικονομικό έτος 2022 εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε πλεόνασμα ύψους 462 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2023 το ύψος του πλεονάσματος προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 384 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα του φορέα εκτιμάται ότι θα παρουσιάσουν οριακή μείωση ύψους 16 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022. Πιο συγκεκριμένα, οι μεταβιβάσεις από τον τακτικό προϋπολογισμό προβλέπεται να παρουσιάσουν μείωση κατά 149 εκατ. ευρώ γεγονός που οφείλεται στις έκτακτες μεταβιβάσεις ύψους 100 εκατ. ευρώ που καταβλήθηκαν για την κάλυψη δαπανών Covid19 εντός του 2022, αλλά και στην κάλυψη της δαπάνης συμψηφισμού της αυτόματης επιστροφής (clawback) φαρμακευτικής δαπάνης με ποσοστά επί των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης και των δαπανών επενδυτικών σχεδίων ανάπτυξης προϊόντων ή υπηρεσιών ή γραμμών παραγωγής έτους 2023 από το ΤΑΑ αντί του τακτικού προϋπολογισμού.

Η ανωτέρω μείωση των εσόδων αντισταθμίζεται από την προβλεπόμενη αύξηση κατά 163 εκατ. ευρώ των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές.

Αντίστοιχα, οι δαπάνες προβλέπεται να παρουσιάσουν αύξηση κατά 62 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022 και να διαμορφωθούν σε 6.000 εκατ. ευρώ.

Παράλληλα, συνεχίζεται η προσπάθεια μείωσης του ύψους των απλήρωτων υποχρεώσεων του Οργανισμού προς τρίτους, μέσω της επιτάχυνσης του συμψηφισμού υποχρεώσεων με οφειλόμενα ποσά από τους μηχανισμούς αυτόματων επιστροφών και εκπτώσεων (clawback και rebate).

Τέλος, σημειώνεται ότι τα επιτρεπόμενα όρια της φαρμακευτικής δαπάνης και της δαπάνης για παροχές υγείας σε δεδουλευμένη βάση είναι αυξημένα για το έτος 2023 σε σχέση με το 2022, καθώς έχουν αναπροσαρμοστεί βάσει της προβλεπόμενης κατ’ έτος μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ σε σταθερές τιμές, σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. 4549/2018, όπως ισχύει. Κατά συνέπεια:

• το όριο της φαρμακευτικής δαπάνης για το 2022 ανέρχεται σε 2.088 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2023 διαμορφώνεται σε 2.125 εκατ. ευρώ και
• τα επιτρεπόμενα όρια των παρόχων υγείας σε δεδουλευμένη βάση ανέρχονται σε 1.568 και 1.580 εκατ. ευρώ για τα έτη 2022 και 2023, αντίστοιχα.

Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) – Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ)

Το ισοζύγιο του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) και του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (ΝΑΤ) για τα έτη 2022 και 2023 ανέρχεται σε 7 εκατ. ευρώ.

Για το 2023 προβλέπεται η συνέχιση της καταβολής των προνοιακών παροχών και οικονομικών ενισχύσεων που έχουν ήδη νομοθετηθεί και υλοποιούνται, όπως:

• η παροχή σε ανασφάλιστους υπερήλικες,
• το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων,
• το επίδομα παιδιού,
• το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα,
• η επιδότηση στέγασης,
• οι προνοιακές παροχές σε χρήμα σε άτομα με αναπηρία,
• το επίδομα γέννησης,
• το πρόγραμμα «Σχολικά γεύματα»,
• το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία», που θα υλοποιείται πλέον από τον ΟΠΕΚΑ, έπειτα από την κατάργηση του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (άρθρο 32 παρ. 1 του ν. 4921/2022) και
• λοιπά προγράμματα και δράσεις που αφορούν προνοιακές πολιτικές.

Σημειώνεται ωστόσο ότι για το 2023, η συνολική δαπάνη του ΟΠΕΚΑ για την καταβολή των ανωτέρω παροχών εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένη κατά 411 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022, λαμβάνοντας υπόψη τις έκτακτες παροχές ύψους 414 εκατ. ευρώ σε δικαιούχους επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ (ανασφάλιστοι υπερήλικες, δικαιούχοι αναπηρικών επιδομάτων και επιδόματος παιδιού, ωφελούμενοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος) εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού εντός του 2022.
 

• Δείτε εδώ την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού για το έτος 2023
• Δείτε εδώ τον Προϋπολογισμό Επιδόσεων για το έτος 2023