Στον απόηχο των εορτασμών για την 28η Οκτωβρίου, αναδημοσιεύουμε μια ανάρτηση του καθηγητή Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Βασίλη Νιτσιάκου για τις γυναίκες της Πίνδου. Πρόκειται για μια φωτογραφία που δείχνει γυναίκες από την Κουτσούφλιανη (νυν Παναγία) να καθαρίζουν τον αυχένα της Κατάρας, για να περάσει ο στρατός...
Το ενδιαφέρον για αυτή τη φωτογραφία είναι εκτός από το να μας υπενθυμίζει το έπος που έγραψαν οι γυναίκες της Πίνδου αλλά κυρίως ότι αυτές είχαν ονοματεπώνυμο, πράγμα που θεμελιώνει την μνήμη τους στον αιώνα.
Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη κοντά στην περιοχή της Κατάρας (πιθανότατα στην περιοχή «Κάμπος του Δεσπότη»), ενώ σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες είναι στην είσοδο του χωριού Κουτσούφλιανη (νυν Παναγία) το οποίο βρίσκεται στη διαδρομή Τρικάλων-Ιωαννίνων.
Οι εννιά γυναίκες που απεικονίζονται στη φωτογραφία ήσαν κάτοικοι της Κουτσούφλιανης, μέλη δηλαδή μιας κοινότητας Βλάχων Ελλήνων.
Τιμή σ’ αυτές τις γυναίκες, τα ονόματά τους. Από αριστερά προς τα δεξιά: Ζιώγα Μαρία του Συμεών (γένος του Κωνσταντίνου Αλεξίου, Κώτσιου αλ Αλέξη), Μαρέσα Κωνσταντινιά του Λάμπρου [γένος Δημητρίου Λιάτη (Τσόρβας)], Μουχίκα Ζωή του Δημητρίου, Πάκου Γιαννούλα του Ιωάννου, Ζαμπούρα Δήμητρα του Στεργίου [γένος Ιωάννου Παπανίκα (Πλούμης)], Παπανίκα Ευαγγελία του Γεωργίου (γένος Δημητρίου Κώττα), Μουχίκα Ελένη του Αδάμ [γένος Ιωάννου Αλεξίου (Γιάννη αλΒασίλη Αλέξη)], Γιάννα Αλεξίου του Γεωργίου (σύζυγος Κωνσταντίνου Στεργίου Λάππα), Μισιάκα Θεοδώρα του Γεωργίου [γένος Γεωργίου Ματζαβέλα (Αγάς)]. Κατ’ άλλους, η προτελευταία γυναίκα δεν είναι η Γιάννα Αλεξίου, αλλά η Ελένη Δημοτσαλή του Γεωργίου. Η τελευταία γυναίκα στο άκρο δεξιό της φωτογραφίας, η Μισιάκα Θεοδώρα του Γεωργίου.
Να είναι καλά όσοι φρόντισαν να κρατηθούν στη μνήμη τα ονοματεπώνυμα αυτών των Ηρωίδων.
