Το Πάσχα, θεωρείται -και είναι αναμφίβολα- η μεγαλύτερη εορτή από εκείνες της Χριστιανοσύνης καθώς η Ανάσταση του Χριστού αποτελεί το πιο σημαντικό γεγονός στην ιστορία της ανθρωπότητας, κατά την Ορθόδοξη Εκκλησία. Είναι η κορύφωση μιας πορείας η οποία ξεκίνησε με την σάρκωση του Θεανθρώπου και διήλθε μέσα από τη σταυρική Του θυσία, προκειμένου να συμφιλιωθούν «τα το πριν διεστώτα» (Θεός και άνθρωπος).
Η Ανάσταση του Κυρίου, ως ιστορικό και συνάμα θεολογικό γεγονός, εφόσον ο Χριστός «απαρχή των κεκοιμημένων εγένετο» (Κατηχητικός, Ιωάννου Χρυσοστόμου), ως αφετηρία της κοινής ανάστασης και της δικής μας λύτρωσης, παρέχει αφορμή για τη μετ’ αλλήλων συγχώρηση. Κάτω από το πνεύμα αυτό ο ιερός υμνογράφος προτρέπει όλους μας στο Δοξαστικό των Αίνων του Όρθρου της εορτής: «…συγχωρήσωμεν πάντα τη Αναστάσει…»!Η πράξη της συγχώρησης, όπως προτείνεται από τον ιερό συγγραφέα συνιστά πράξη μίμησης του Χριστού, ο Oποίος συγχώρησε τους σταυρωτές Του, για την εις βάρος του καταδίκη και συμπεριφορά.
Η συγχώρηση δεν είναι για το χριστιανό μια λέξη κενή σε νόημα και περιεχόμενο. Αλλά είναι πράξη υπαρξιακής σημασίας, καθώς προϋποθέτει υπέρβαση της ατομικότητας και υιοθέτηση μιας ενεργητικής στάσης προς τον άλλο, εκείνον που μάς πλήγωσε και μάς στενοχώρησε. Η συγχώρηση υπερβαίνει την ανεξικακία και τη μακροθυμία και συνιστά μια πράξη ήθους και συναισθήματος. Σε επίπεδο ήθους, παραβλέπεις συνειδητά όλα εκείνα που σε απομακρύνουν από τον άλλον, καθώς σε πλήγωσε και ως προς το συναίσθημα η πράξη της συγχώρεσης δημιουργεί χώρο (συν + χωρώ) στην ύπαρξή σου για να συναντήσεις και να αποδεχτείς το συνάνθρωπό σου δίπλα σου, συνοδοιπόρο και συνομιλητή, μετά την πράξη της.
Μέσω της συγχώρεσης δίνουμε το μήνυμα της αγάπης και του μεγαλείου ψυχής, καθώς όταν συγχωρούμε κάποιον είναι σα να συμφιλιωνόμαστε και με τον ίδιο μας τον εαυτό, διώχνοντας κάθε εγωιστική διάθεση, κάθε τάση ατομισμού. Παράλληλα έχουμε τη δυνατότητα και οι δύο πλευρές να κατανοήσουμε τα λάθη μας και να θέσουμε σε νέα βάση την επικοινωνία μας.
Το να συγχωράει κανείς είναι σαν να βάζει τον εαυτό του στη θέση εκείνου που τον πλήγωσε. Προσπαθεί να κατανοήσει τους λόγους του, να συμφιλιωθεί με την πράξη και να δώσει χώρο στη σκέψη εκείνου που τον αδίκησε ώστε να οδηγήσει κι εκείνον σε μεταμέλεια.
Με τη συγχώρεση ωριμάζουμε .Κατανοούμε πως δεν χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση η πράξη της διένεξης, το υπόβαθρο της διάστασης μεταξύ μας. Δίνουμε μια ευκαιρία σε όλους μας να συνειδητοποιήσουμε λάθη και αστοχίες και, με αυτό τον τρόπο, συντελούμε να έρθουμε πιο κοντά στο Χριστό καθώς η συγχώρεση είναι αλληλένδετη με την αγάπη. Με τη συγχώρεση είναι σαν να απελευθερώνεις ένα φυλακισμένο και μέσω αυτήςτης πράξης συνειδητοποιείς ότι ο φυλακισμένος ήσουν εσύ που είχες εγκλωβιστεί στον εγωισμό σου και στις αδυναμίες σου και, όλο αυτό, σε κράταγε δέσμιο, δεν σε άφηνε να προχωρήσεις παρακάτω.
Η συγχώρεση είναι ένας καλός τρόπος να μάθουμε από τα λάθη μας και να γίνουμε σοφοί, πιο δυνατοί. Άλλωστε, «το να κάνεις λάθος είναι ανθρώπινο. Το να συγχωρείς είναι θεϊκό»,σύμφωνα και με το Βρετανό ποιητή AlexanderPope.
Η συγχώρεση δεν αφορά μόνο τη συναισθηματική επούλωση, αλλά συνδέεται άμεσα με την πνευματικότητα και την Εκκλησία. Η αλληλοσυγχώρηση είναι προϋπόθεση προκειμένου να ζήσεις την Ανάσταση του Χριστού και να ευδοκιμήσεις στον χώρο της Εκκλησίας.
Η απουσία συγχώρεσης κάνει δύσκολη, την αρμονική συμβίωση των ανθρώπων,φθείρει την σχέση με τον ίδιο μας τον εαυτό. Η συγχώρεση είναι η υπέρβαση του εγώ και της ατομικότητας. Μέσω αυτής εξελισσόμαστε ως άνθρωποι διότι αυτή αποτελεί υπέρβαση του εγωισμού.
Συγχώρεση σημαίνει ότι αποδεχόμαστε την ανθρώπινη φύση, τη δική μας όσο και του άλλου, όμως το να συγχωρέσει κάποιος δεν είναι πάντα εύκολο. Το να συγχωρείς σημαίνει να ξεχνάς ηθελημένα, παρόλο που θυμάσαι τις πληγές που σου αφήνει ένας λόγος ή μια πράξη, σύμφωνα με το Νταγκ Χάμερσκελντ Γεν. Γραμματέας ΟΗΕ (1905-1961).
Η συγχώρεση δεν αποτελεί μόνο προϊόν ψυχικής δύναμης του ατόμου, ούτε ένδειξη αλτρουισμού, κατά τα κοινωνικά πρότυπα, αλλά πρόκειται για τη συνειδητοποίηση ότι υφίσταται ένας βλαπτικός λόγος ή πράξη κατά του προσώπου μας –κάτι που δεν αλλάζει- όμως εσύ συγχωρείς τον «θύτη» και κάνεις την υπέρβαση. Παύεις να εστιάζεις στο γεγονός που σε ενόχλησε και σε έκανε να αισθανθείς άσχημα και τείνεις χείρα συμφιλίωσης με τον άλλο.
Η συγχώρεση όμως δεν είναι κάτι απλό! Απαιτεί μεγάλη εσωτερική δύναμη και ψυχικά αποθέματα.Η ικανότητά να συγχωρούμε δείχνει δύναμη και όχι αδυναμία. Η διαδικασία της συγχώρεσης απαιτεί το να συγχωρήσουμε και τον ίδιο μας τον εαυτό. Συγχωρώ σημαίνει ότι αποφασίζω συνειδητά να αποκτήσω μία πιο ισορροπημένη οπτική των καταστάσεων που με πλήγωσαν.Το άτομο που χρειάζεται περισσότερο από όλους τη συγχώρεση είναι ο εαυτός μας και σε αυτόν δεν χωράνε δεύτερες σκέψεις!«Συγχωρώντας, συγχωρούμαστε, διότι δίνοντας λαμβάνουμε»,σύμφωνα με τον Άγιο Φραγκίσκο της Ασσίζης. Η διαδικασία της συγχώρεσης δε γίνεται για τους άλλους αλλά για εμάς και προς εμάς πρωτίστως.
Η Ανάσταση του Κυρίου, αποτελεί την ιδανική ευκαιρία, στους καιρούς αφιλίας που διανύουμε, για συγχώρηση και μετ’ αλλήλων καταλλαγή, προκειμένου να βιώσουμε το σημαντικό μυστήριο και τη χαρά που «εκ του τάφου ανέτειλε», σύμφωνα και με το δοξαστικό της Εκκλησίας που ακολουθεί:
«Ἀναστάσεωςἡμέρακαί
λαμπρυνθῶμεντῇπανηγύρει
καίἀλλήλουςπεριπτυξώμεθα.
Εἴπωμεν, ἀδελφοί,
καίτοῖςμισοῦσινἡμᾶς
συγχωρήσωμεν πάντα
τῇἈναστάσει
καίοὕτωβοήσωμεν
Χριστός Ἀνέστηἐκνεκρῶν
θανάτῳ θάνατον πατήσας
καίτοῖςἐντοῖςμνήμασιν
ζωήν χαρισάμενος.»
Μετάφραση:
Σήμερα
εἶναιἡμέρατῆςἈνάστασης
ἄς λάμψουμε ἀπό χαρά
γι’ αὐτότό πανηγύρι.
Ἀδέρφια, ἄςἀγκαλιαστοῦμε,
κι ἄςποῦμε σέ ὅσουςμᾶςμισοῦν,
συγχωρεμένα ὅλανά ‘ναι
γιά χάρη τῆςἈνάστασης.
Κι ἀφοῦἔτσι κάνουμε,
τότε ἄς διακηρύξουμε χαρούμενα,
μ’ ὅλη μας τήν ψυχή,
ότι ὁ Χριστός ἀναστήθηκε!
Μέτό δικό Του θάνατο
νίκησε κάθε θάνατο,
γιά τώρα καίγιά πάντα.
Καί ζωή αἰώνια χάρισε
σέ ἐκείνους, πού χρόνια τώρα
ἀνέλπιδοι
στά μνήματα βρισκόνταν.
