Ο αγροδιατροφικός τομέας αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά τα επόμενα χρόνια. Η αγροτική βιομηχανία καλείται τα επόμενα χρόνια να ταΐσει 40% περισσότερους ανθρώπους, να παράγει 70% περισσότερη τροφή, αξιοποιώντας μόλις 10% περισσότερη γη. Οι σκόπελοι και οι προκλήσεις, τεράστια.

Αναγνωρίζοντας όσα έχει να αντιμετωπίσει, αλλά και να προσφέρει η αγροτική βιομηχανία, η ΕΥ Ελλάδος διοργάνωσε σχετική εκδήλωση την περασμένη Παρασκευή. Εξειδικευμένα στελέχη της ΕΥ, της Τράπεζας Πειραιώς, της ΕΛΓΕΚΑ, της ΕΑΣ Πεζών, καθώς και του ΕΟΣ Σάμου, αναφέρθηκαν εκτενώς στη σημερινή εικόνα του κλάδου, τα προβλήματα και τις προοπτικές του, ενώ ανέλυσαν και περιπτώσεις αγροτικών επιχειρήσεων/συνεταιρισμών που ξεχωρίζουν.

Ανοίγοντας την εκδήλωση, ο κ. Θάνος Μαύρος, Εταίρος και Επικεφαλής του Τμήματος Εφοδιαστικής Αλυσίδας & Λειτουργιών της ΕΥ Κεντρικής, Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας, και Επικεφαλής του κλάδου Καταναλωτικών Προϊόντων και Λιανικού Εμπορίου της ΕΥ Νότιας Ευρώπης, δήλωσε: «Ο πληθυσμός της γης αυξάνει με αλματώδη ρυθμό, και αναμένεται να πλησιάσει τα 9,6 δις μέχρι το 2050. Οι ανάγκες και οι προτιμήσεις των καταναλωτών τροποποιούνται συνεχώς με την αναζήτηση προϊόντων LATTE (Local, Authentic, Traceable, Transparent, Ethical). Η αγροτική βιομηχανία, μέσα στις επόμενες δεκαετίες, θα πρέπει να ξεπεράσει τον εαυτό της και να ανταποκριθεί στις ακόλουθες βασικές προκλήσεις:

• Να ταΐσει 40% περισσότερο πληθυσμό.
• Να παράγει 70% περισσότερη τροφή.
• Να αξιοποιήσει μόλις 10% περισσότερη καλλιεργήσιμη γη.
• Να αντιμετωπίσει τις κρίσιμες προκλήσεις, λόγω της κλιματικής αλλαγής».

Όπως σημείωσε ο κ. Μαύρος, οι τεχνολογικές εξελίξεις, η βιοτεχνολογία, η εξελισσόμενη αγροτική βιομηχανία με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), Predictive Analytics, drones, autonomous tractors, blockchain, livestock technology, κλπ., μπορούν και θα βοηθήσουν σημαντικά. Καταλήγοντας, τόνισε πως «η ΕΥ αναγνωρίζει τον κλάδο της αγροτικής βιομηχανίας (Agribusiness) ως εξαιρετικά σημαντικό για την εθνική οικονομία και επενδύει αναπτύσσοντας συνεχώς τις ικανότητές της, για να μπορέσει να σταθεί αρωγός στις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς που θα τολμήσουν να κάνουν το βήμα του απαραίτητου οργανωτικού, λειτουργικού και τεχνολογικού μετασχηματισμού».

Η αγροτική βιομηχανία στην Ελλάδα και οι αδυναμίες του κλάδου

Η κα Νατάσα Κουμπουρέλου, Senior Manager στο Τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της ΕY Ελλάδος, παρουσίασε την εικόνα της αγροτικής βιομηχανίας στην Ελλάδα, ενώ αναφέρθηκε και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του κλάδου. Με καλλιεργούμενη γεωργική έκταση 32.541 τ.χλμ., από τα συνολικά 131.957 τ.χλμ. έκτασης της Ελλάδας, η αγροτική βιομηχανία δίκαια θεωρείται ως ένας βασικός κλάδος για την οικονομία της χώρας μας. «Ο κλάδος της αγροτικής βιομηχανίας είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την Ελλάδα, καθώς, παρά τη μείωση του απασχολούμενου προσωπικού τα τελευταία χρόνια, εξακολουθεί να απασχολεί το 12% του ανθρώπινου δυναμικού και να αντιστοιχεί στο 2,9% του ΑΕΠ της χώρας μας, ποσοστό αισθητά υψηλότερο από τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (5% και 1,2% αντίστοιχα)», τόνισε η κα Κουμπουρέλου.

Τις 28 βασικές προκλήσεις των επιχειρήσεων του κλάδου ανέδειξε η κα Κουμπουρέλου κατά την παρουσίασή της, οι οποίες περιλαμβάνουν ενδεικτικά την πολυποίκιλη παραγωγή και έλλειψη καινοτομίας στα προϊόντα, τον χαμηλό βαθμό εξαγωγών, την αναιμική οργάνωση πωλήσεων και δικτύων συνεργατών, τον χαμηλό βαθμό λειτουργικής ανταγωνιστικότητας με πολλαπλές μονάδες και εγκαταστάσεις, τον τεχνολογικό αναλφαβητισμό, την ισχνή κοστολόγηση και συστήματα ελέγχου. «Αυτό έχει φέρει τις επιχειρήσεις σε δεινή οικονομική κατάσταση, με το 40-65% των δανείων του κλάδου να είναι μη εξυπηρετούμενα», σημείωσε η κα Κουμπουρέλου, ενώ αναφέρθηκε στην ειδική μεθοδολογία Λειτουργικής Αναδιάρθρωσης (Operational Restructuring) που έχει αναπτύξει η ΕΥ, η οποία μπορεί να λειτουργήσει σε συνδυασμό με τις υπηρεσίες χρηματοοικονομικής αναδιάρθρωσης (Financial Restructuring) και τις υπηρεσίες διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού (People Advisory Services), με σημαντικά οφέλη για τον κλάδο.

Τράπεζα Πειραιώς: Κοινή Αγροτική Πολιτική

Ο κ. Άλκης Αλεξάνδρου, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Αγροτικής Τραπεζικής της Τράπεζας Πειραιώς εστίασε στις προκλήσεις και τις προοπτικές της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2021-2027 για την Ελλάδα, καθώς και στο σημαντικό ρόλο της Τράπεζας Πειραιώς για τον αγροδιατροφικό τομέα και τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει για τη στήριξή του, επισημαίνοντας τα εξής: «Η Τράπεζα Πειραιώς διατηρεί πολλών ετών ισχυρή θέση στον αγροδιατροφικό τομέα. Ως η ηγέτιδα Τράπεζα του τομέα, φιλοδοξούμε να είμαστε και η Τράπεζα του μέλλοντος. Μια Τράπεζα που συμβάλλει στην επίλυση των δομικών προβλημάτων του αγροδιατροφικού τομέα, ενώ, παράλληλα, ενθαρρύνει τον μετασχηματισμό και τον εκσυγχρονισμό του. Η Τράπεζα Πειραιώς αξιοποιεί την τεχνογνωσία και την εμπειρία της για την προσφορά υψηλού επιπέδου ποιότητας εξυπηρέτησης, τη διαρκή βελτίωση των υπηρεσιών της και την παροχή σύνθετων και παρεμβατικών προϊόντων, όπως το Πρόγραμμα Συμβολαιακής Τραπεζικής. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική 2021-2027 απαιτεί μια Τράπεζα, που θα αντιλαμβάνεται τις δραστικά επερχόμενες μεταβολές και θα βρίσκεται δίπλα στις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας, τους αγρότες, τις αγροτικές επιχειρήσεις, τους αγροτικούς συνεταιρισμούς».

Όπως τονίζει η Τράπεζα Πειραιώς, η καταλυτική συμβολή της αναδείχθηκε με το σχέδιο εξυγίανσης της ιστορικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Πεζών Κρήτης και την υλοποίηση του καινοτόμου λειτουργικού μοντέλου σύμπραξης με τη μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρεία διανομής ΕΛΓΕΚΑ. Για το σχέδιο αναδιάρθρωσης της ΕΑΣ Πεζών, το οποίο παρουσιάστηκε στην εκδήλωση, μίλησε ο κ. Μανώλης Μπέρκης, Πρόεδρος ΔΣ της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) Πεζών, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι: «Οι σημερινές προκλήσεις των συνεταιρισμών απαιτούν υιοθέτηση αποδοτικών λειτουργικών μοντέλων, που προσδίδουν αξία στα εμπλεκόμενα μέρη». Ενώ ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΛΓΕΚΑ, κ. Ιωάννης Καλύβας επισήμανε: «Απαιτούνται καινοτόμες υπηρεσίες με ολιστική προσέγγιση, που ξεφεύγουν από τις κλασσικές εμπορικές συνεργασίες του παρελθόντος». Ως βασικοί παράγοντες επιτυχίας του εγχειρήματος επισημάνθηκαν το ξεκάθαρο πλαίσιο συνεργασίας, η win-win φιλοσοφία του, με ουσιαστικά οφέλη για όλους τους εμπλεκόμενους και η χρηματοδοτική υποστήριξη από την Τράπεζα Πειραιώς.

Η Τράπεζα Πειραιώς, με την τεχνογνωσία και την εμπειρία της, στοχεύοντας στην ενίσχυση της παραγωγής αγροτικών προϊόντων υψηλής ποιότητας, έχει επιλέξει στρατηγικά να λειτουργεί ως ενεργός συνεργάτης και να υποστηρίζει χρηματοδοτικά όλους τους υγιείς εμπλεκόμενους στην αγροδιατροφική αλυσίδα, ιδιωτικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς, να εστιάζει στις ανάγκες τους και να προσφέρει τα κατάλληλα τραπεζικά προϊόντα και υπηρεσίες με υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης.

Ανάλογη είναι η στήριξη της Τράπεζας και στην περίπτωση του Ενιαίου Οινοποιητικού Αγροτικού Συνεταιρισμού Σάμου (με μοναδική πιστώτρια τράπεζα την Τράπεζα Πειραιώς), με την υιοθέτηση ενός νέου λειτουργικού μοντέλου, το οποίο έχει ως στόχο τον επανασχεδιασμό και τον εκσυγχρονισμό της επιχειρησιακής δομής του Συνεταιρισμού. Στο σχέδιο αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού κ. Ιωάννης Σκούτας τονίζοντας ότι: «Η κατάκτηση της πραγματικής συνεταιριστικής λειτουργίας του σε όλα τα επίπεδα είναι το πρώτο μεγάλο στοίχημα. Ο Συνεταιρισμός έχει δώσει έμφαση σε δράσεις που αποσκοπούν, όχι απλά στην υποστήριξη του εισοδήματος του καλλιεργητή, αλλά και στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης και περισσότερο ελκυστικής εικόνας για τον κλάδο της αμπελουργίας».

Τεχνολογία blockchain και αγροτική βιομηχανία: η περίπτωση ιταλικού οινοποιείου

Την εκδήλωση έκλεισε ο κ. Γιώργος Παναγιωτόπουλος, Director στο Τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της ΕΥ Ελλάδος και Επικεφαλής Logistics & Fulfillment Capability της ΕΥ Ευρώπης, Μέσης Ανατολής, Ινδίας και Αφρικής (ΕΜΕΙΑ), παρουσιάζοντας την περίπτωση εφαρμογής της τεχνολογίας blockchain σε ιταλικό οινοποιείο και τα οφέλη που αποκόμισε η επιχείρηση. «Τα δεδομένα από όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού συλλέγονται με κύριο στόχο την πιστοποίηση της καλλιέργειας, συνοδευόμενα από όλες τις μεταποιητικές-παραγωγικές πληροφορίες και με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της προέλευσης, της ποιότητας και της αυθεντικότητας των προϊόντων. Οι σχετικές πληροφορίες είναι διαθέσιμες μέχρι και στον τελικό καταναλωτή, και αυτό είναι πλέον εφικτό με την τεχνολογία blockchain, χρησιμοποιώντας έξυπνες ετικέτες», τόνισε ο κ. Παναγιωτόπουλος, ενώ κατέληξε: «Με την τεχνολογία blockchain γίνεται πράξη η πλήρης ιχνηλασιμότητα και πιστοποίηση κάθε επιμέρους βήματος της καλλιέργειας και της παραγωγικής διαδικασίας, ενισχύοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης. Παράλληλα, εξασφαλίζει την αυθεντικότητά τους και αναδεικνύει τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά στους καταναλωτές όλου του κόσμου, γεγονός που ενισχύει τελικά την πιστότητα των καταναλωτών».