7 χρόνια βιωσιμότητας έχει ο ΟΓΑ με βάση τα στοιχεία αναλογιστικών μελετών που διενεργήθηκαν για λογαριασμό της ΠΑΣΕΓΕΣ σε ό,τι αφορά την κύρια ασφάλιση, την υγεία και την Αγροτική Εστία του ΟΓΑ.

Σύμφωνα τα στοιχεία, προκύπτουν σοβαρά ζητήματα βιωσιμότητας του Οργανισμού με βραχυχρόνιο ορίζοντα επτά ετών, ιδίως για τον κλάδο της κύριας ασφάλισης των αγροτών. Τα πρώτα συμπεράσματα των μελετών αυτών, κοινοποίησε με επιστολή του ο Πρόεδρος της Συνομοσπονδίας, κ. Τζανέτος Καραμίχας, στον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κ. Ανδρέα Λοβέρδο, τονίζοντας πως θεωρείται αναγκαία η παρέμβασή του.

Αναλυτικότερα, η ΠΑΣΕΓΕΣ, έχει παραγγείλει στην εταιρεία «PRUDENTIAL ΕΠΕ» τη διενέργεια τριών αναλογιστικών μελετών οι οποίες αφορούν τον κλάδο κύριας ασφάλισης αγροτών, τον κλάδο υγείας και τον κλάδο αγροτικής εστίας του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ). Τα σχέδια των αναλογιστικών μελετών αυτών, που κοινοποιήθηκαν επίσης και στην υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έχουν ως εξής:

Α. ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΑΓΡΟΤΩΝ ΤΟΥ ΟΓΑ

1. Παραδοχές

Α) Μέσος ετήσιος μακροχρόνιος ρυθμός πληθωρισμού: μηδενικός.
Β) Προεξοφλητικό επιτόκιο: Δύο εναλλακτικά σενάρια, 3,15% όπως ορίζει το Υπουργείο Εργασίας και 2%.
Γ) Δαπάνες διαχείρισης: 1,6% επί δαπανών συντάξεων.
Δ) Ημερομηνία αναφοράς: 31/12/2008.
Ε) Εκτίμηση περιουσιακών στοιχείων: 1.539.560.203 €
Στ) Αριθμός ασφαλισμένων: Άνδρες: 334.483
                                        Γυναίκες: 366.276
                                        Σύνολο: 700.759 (στοιχεία ΟΓΑ)
Ζ) Κατάταξη σε ασφαλιστικές κατηγορίες: όπως στα στατιστικά στοιχεία.
Η) Μεθοδολογία εισόδου: Κατά μέσο όρο εισέρχονται 24.000 περίπου άτομα και παρουσιάζει μείωση κατά 0,5% ετησίως. Για τις ανάγκες της μελέτης έχουν ληφθεί 4 σενάρια: α) Μηδενική μείωση β) μείωση του αριθμού των ασφαλισμένων κατά 0,3% ετησίως γ) μείωση κατά 0,5% ετησίως και δ) μείωση του αριθμού κατά 0,8% ετησίως, που οδηγεί στο τέλος της προσεχούς 50ετίας σε 470.000 ασφαλισμένους.
Θ) Ανάλυση ασφαλισμένων: Άνδρες: 48%
                                         Γυναίκες: 52%
Ι) Μέση ηλικία εισόδου: 35 έτη για άνδρες και γυναίκες.
ια) Χρονικός ορίζοντας εισόδου νέων γενιών ασφαλισμένων 50 έτη.

2. Αποτελέσματα αναλογιστικών ισοζυγίων

α. Από τα αναλογιστικά ισοζύγια προκύπτουν τα κατωτέρω αποτελέσματα ανά σενάριο:

Αριθμός Σεναρίου	Απόδοση επενδύσεων	Μείωση αριθμού ασφαλισμένων	Αναλογιστικό πλεόνασμα (+) Αναλογιστικό έλλειμμα {-)
Σενάριο 1α	3.15%	0%	-28.693.160.139,6
Σενάριο 1β	3.15%	0.3%	-28.592.171.303,7
Σενάριο 1γ	3,15%	0.5%	-28.530.907.251,6
Σενάριο 16	3,15%	0.8%	-28.447.159.000,1
Σενάριο 2α	2%	0%	-45.509.072.511,1
Σενάριο 2(3	2%	0.5%	-44.574.954.285,9
Σενάριο 2γ	2%	0.5%	-44.008.279.097,4
Σενάριο 2δ	2%	0,8%	-43.233.631.410,1

β. Επιπροσθέτως, από την ανάλυση των χρηματαγορών, προκύπτει ότι ο μέσος χρονικός ορίζοντας εμφάνισης του ετησίου ελλείμματος και μηδενισμού των αποθεματικών του Ταμείου, έχει ως ακολούθως:

Αριθμός Σεναρίου	Ετήσια απόδοση επενδύσεων	Μείωση αριθμού ασφαλισμένων	Μέση τιμή του χρονικού σημείου μηδενισμού των αποθεματικών του (νεκρό σημείο) *
Σενάριο 1α	3,15%	0%	7
Σενάριο 1β	3,15%	0,3%	7
Σενάριο 1γ	3,15%	0,5%	7
Σενάριο 1δ	3,15%	0,8%	7
Σενάριο2α	2%	0%	7
Σενάριο 2β	2%	0,3%	7
Σενάριο 2γ	2%	0,5%	7
Σενάριο 2δ	2%	0,8%	7

* Σημείωση: Κατ' επέκταση, από το σημείο αυτό και εντεύθεν οι υποχρεώσεις θα είναι πολύ μεγαλύτερες των εισροών με αποτέλεσμα την προσφυγή του Κλάδου σε συνεχή δανεισμό για την υλοποίηση των υποχρεώσεών του. Το πρόβλημα που γεννάται εστιάζεται στο γεγονός αν ο δανεισμός αυτός θα είναι εφικτός και υπό ποιες συνθήκες.


3. Ανάλυση αποτελεσμάτων
Προκειμένου και μόνο να σχηματισθεί εικόνα του μεγέθους του αναλογιστικού μακροχρόνιου ελλείμματος του Ταμείου θα πρέπει να τονιστεί ότι η εξασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του Κλάδου επιτυγχάνεται με άμεση αύξηση των εισφορών είτε μείωση του συνόλου των παροχών ενεργών, μέλλουσας γενιάς και συνταξιούχων, κατά ποσοστά όπως στον παρακάτω πίνακα.

Τροποποίηση εισφορών παροχών	Απαιτούμενη αύξηση συνόλου εισφορών	Απαιτούμενη μείωση συντάξεων
Σενάριο 1α	107%	51,1%
Σενάριο 1β	114,3%	52,6%
Σενάριο 1γ	119,2%	53,7%
Σενάριο 1δ	126,8%	55,1%
Σενάριο 2α	127,5%	55,9%
Σενάριο 2β	135,0%	57,2%
Σενάριο 2γ	140,2%	58,1%
Σενάριο 2δ	148,2%	59,4%

Από τον ανωτέρω πίνακα προκύπτει ότι το εμφανιζόμενο αναλογιστικό έλλειμμα είναι πολύ υψηλό με βάση όλα τα εξεταζόμενα σενάρια, εφόσον για την κάλυψή του απαιτείται αύξηση της συνολικής εισφοράς 18,9% υπέρ του Κλάδου κατά ποσοστά από 107% μέχρι 148,2%.


4. Συμπεράσματα - προτάσεις που αφορούν στη βιωσιμότητα του κλάδου ασφάλισης αγροτών
Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα των χρηματοροών η βιωσιμότητα του Κλάδου με βάση όλα τα εξεταζόμενα σενάρια ανέρχεται σε 7 έτη, δηλαδή το οικονομικό πρόβλημα εμφανίζεται βραχυχρόνια και θα πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα.

Το πρόβλημα του Κλάδου δεν οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη σχέση εισφορών - συντάξεων. Από τα επιμέρους αναλογιστικά ισοζύγια των νεοεισερχομένων στην ασφάλιση του Κλάδου προκύπτουν τα κάτωθι αποτελέσματα ανά σενάριο :

Σενάρια	Π.Α εισφορών μελ .γενιάς	Π.Α συντάξεων μελ. γενιάς	Αναλογιστικό έλλεμμα σε ποσοστό επί εισφορών
1α	15.092.916.678,07	15.705.321.513,45	4,06%
1β	13.296.756.696,48	13.836.281.181.34	4,06%
1γ	12.207.130.920,31	12.702.443.136,05	4,06%
1δ	10.717.607.283,84	11.152.481.116,67	4,06%
2α	22.501.395.359,75	29.894.862.254,80	32,86%
2β	19.823.575.907,28	26.337.169.836,39	32,86%
2γ	18.199.098.617.26	24.178.924.801.16	32,86%
2δ	15.978.430.408,66	21.228.593;537,33	32,86%

Το πρόβλημα οφείλεται κυρίως στο ότι ο Κλάδος κληρονόμησε κατά την ίδρυση του ένα μεγάλο αριθμό συνταξιούχων (300.000 περίπου) προερχόμενο από τον Κλάδο Πρόσθετης Ασφάλισης Αγροτών χωρίς να λάβει το αναλογιστικό ισοδύναμο των μελλοντικών συντάξεων αυτών.
Δεδομένου ότι οι παρεχόμενες συντάξεις δεν είναι υψηλές, το πρόβλημα βιωσιμότητας του Κλάδου θα πρέπει να αντιμετωπισθεί με ενίσχυση των εισροών.
Επειδή η ανωτέρω αύξηση των εισφορών είναι μεγάλη προτείνουμε να εξετασθεί η δυνατότητα σταδιακής αύξησης αυτών παράλληλα με την αναζήτηση νέων πόρων
Στα πλαίσια των ανωτέρω και επειδή η συνολική εισφορά προς τον Κλάδο ανέρχεται ουσιαστικά σε 18,9% ( μετά την αφαίρεση του ποσοστού 15% που αποδίδεται στον Κλάδο Υγείας), ενώ στο σύνολο σχεδόν των Ταμείων Κυρίας Ασφάλισης η αντίστοιχη εισφορά είναι 20%. πρόταση μας είναι σε πρώτη φάση η απόδοση της συνολικής εισφοράς 20% εξολοκλήρου στον Κλάδο.

Αυτονόητο είναι ότι στο πλαίσιο των ανωτέρω, συνιστάται:

α. η εκπόνηση σε τακτά χρονικά διαστήματα (π.χ ανά 2 ή 3 έτη) αντίστοιχης αναλογιστικής μελέτης βάσει των εκάστοτε δημογραφικών και οικονομικών στοιχείων:
• του Κλάδου
• της Ελλάδος

β. να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη χάραξη στρατηγικής επενδύσεων, διαχείρισης των αποθεματικών και σχέσης απόδοσης/κινδύνου κατά τον αρτιότερο τρόπο και τούτο διότι, η απόδοση των επενδύσεων είναι ουσιαστικός παράγων που συμβάλλει στη μακροχρόνια ισορροπία εισροών και εκροών.


Β. ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΥΓΕΙΑΣ
Και στη συγκεκριμένη αναλογιστική μελέτη, οι παραδοχές είναι ίδιες με αυτές του κλάδου κύριας ασφάλισης. Όμως τα σενάρια ευαισθησίας έχουν γίνει με 3 εναλλακτικές προτάσεις για την αύξηση των δαπανών ασθενείας (5,8 & 12%) και 4 εναλλακτικές προτάσεις για τον αριθμό ασφαλισμένων του κλάδου, όπως και στον κλάδο κύριας ασφάλισης.

Αποτελέσματα αναλογιστικών προβολών
Το συγκεντρωτικό αναλογιστικό έλλειμμα σε χρονικό ορίζοντα 20 ή 35 ετών ανά σενάριο έχει όπως παρακάτω:

Αριθμός σεναρίου	Ετήσια μείωση αριθ. ασφ	Ετήσια αύξηση δαπανών ασθενείας	Αναλογιστικό έλλειμμα σε βάθος 20 ετίας	Αναλογιστικό έλλειμμα σε βάθος 35 ετίας
Σενάριο 1α	0%	5%	35,8 δις.	84,5 δισ.
Σενάριο 1β	0%	8%	54,7	168,5 δισ.
Σενάριο 1γ	0%	12%	91,8	421,5 δισ.
Σενάριο 2α	0,3%	5%	35,3	81,4 δισ.
Σενάριο 2β	0,3%	8%	53,3	163,1 δισ.
Σενάριο 2γ	0,3%	12%	90,7	409,4 δισ.
Σενάριο 3α	0,5%	5%	35,2	80,2 δισ.
Σενάριο 3β	0,5%	8%	53,1	160,5 δισ.
Σενάριο 3γ	0,5%	12%	90,2	402,8 δισ.
Σενάριο 4α	0,8%	5%	34,8	77,9 δισ.
Σενάριο 4β	0,8%	8%	52,6	156,3 δισ.

Σενάριο 4γ

0,8%

12%

89,5

393,1 δισ.

Για να αντιληφθούμε πόσο θα έπρεπε να ανέλθει η ασφαλιστική εισφορά, από το 3,6% που είναι σήμερα, (+4% η εισφορά των συνταξιούχων) προκειμένου να καλυφθεί το ετήσιο έλλειμμα, αναφέρουμε ότι αυτή θα έπρεπε να φθάσει έως και +794% σε βάθος 35 ετίας και στο σενάριο της αύξησης δαπανών ασθενείας κατά 12%.
Βέβαια κάτι τέτοιο και αδύνατο είναι και δεν πρόκειται να συμβεί στο μέλλον, αφού σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις το έλλειμμα αυτό καλύπτεται από κρατική επιχορήγηση.
Ο παραπάνω λόγος δεν είναι αποτρεπτικός προκειμένου από την πολιτεία και το Δ.Σ. του ΟΓΑ να παρθούν άμεσα μέτρα εξορθολογισμού και αναχαίτισης των δαπανών, προτού αυτές αποβούν ανεξέλεγκτες. (Ως γνωστόν οι δαπάνες υγείας αυξάνονται με ετήσιο ρυθμό 17%)


Γ. ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΛΑΔΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ
Η εκτίμήση των περιουσιακών στοιχείων του κλάδου την 31-12-08 είναι 109.654.358€.
Από την ανάλυση των χρηματοροών προκύπτει ότι οι διαθέσιμοι πόροι προς κάλυψη των παροχών του ΟΓΑ κατά τα επόμενα 30 έτη κυμαίνονται από 32.349.977€ έως 44.991.486€ ανά έτος και ανάλογα με τα σενάρια που ήδη έχουν αναφερθεί στην αρχή της παρουσίασης.
Σημαντικότερο στοιχείο της μελέτης αποτελεί η χαμηλή απορρόφηση των προγραμμάτων του κλάδου (18,9% έως 40,6%) με αποτέλεσμα τη συσσώρευση ετήσιων πλεονασμάτων και η αύξηση των αποθεματικών του κλάδου.


Δ. ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΛΑΔΟΥ ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΑΓΡΟΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Στο παράρτημα της μελέτης εξετάζονται οι επιπτώσεις στη βιωσιμότητα του κλάδου κύριας Ασφάλισης, από την απόδοση των οφειλόμενων εισφορών του κράτους στον κλάδο πρόσθετης ασφάλισης του ΟΓΑ κατά τα έτη 1988-1997. Για τον υπολογισμό βασιστήκαμε στο πίνακα εσόδων πρόσθετης ασφάλισης του ΟΓΑ και θεωρήσαμε ότι οι εισφορές του κράτους ανέρχονται στο διπλάσιο των εισφορών των ασφαλισμένων του αντίστοιχου έτους.


ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Το συνολικό ποσόν οφειλής το οποίο προέκυψε από τους υπολογισμούς με βάση τις ανωτέρω παραδοχές, ανέρχεται σε 3.420. 444.794€.
Το ποσόν αυτό θεωρήσαμε ότι αποτελεί περιουσία του Κλάδου και προσαυξάνει την ήδη υπάρχουσα περιουσία αυτού της 31/12/2009.
Τα αποτελέσματα των αναλογιστικών υπολογισμών με τον συνυπολογισμό της προσαυξημένης ως ανωτέρω περιουσίας, έχουν όπως κατωτέρω :

1. Αποτελέσματα αναλογιστικών ισοζυγίων

Αριθμός Σεναρίου	Απόδοση επενδύσεων	Μείωση αριθμού ασφαλισμένων	Αναλογιστικό πλεόνασμα (+) Αναλογιστικό έλλειμμα (-)
Σενάριο 1α	3,15%	0%	-25.272.715.346,7
Σενάριο 1β	3,15%	0,3%	-25.171.726.510,8
Σενάριο 1γ	3,15%	0,5%	-25.110.462.458,8
Σενάριο 1δ	3,15%	0,8%	-25.026.714.207,2
Σενάριο 2α	2%	0%	-42.088.627.718,2
Σενάριο 2β	2%	0,3%	-41.154.509.493,0
Σενάριο 2γ	2%	0,5%	-41.154.509.493,0
Σενάριο 2δ	2%	0,8%	-39.813.186.617,3

2. Αποτελέσματα Χρηματαγορών

Αριθμός Σεναρίου	Ετήσια απόδοση επενδύσεων	Μείωση αριθμού ασφαλισμένων	Μέση τιμή του χρονικού σημείου μηδενισμού των αποθεματικών του (νεκρό σημείο) *
Σενάριο 1α	3,15%	0%	15
Σενάριο 1β	3,15%	0,3%	14
Σενάριο 1γ	3,15%	0,5%	14
Σενάριο 1δ	3,15%	0,8%	13
Σενάριο 2α	2%	0%	14
Σενάριο 2β	2%	0,3%	13
Σενάριο 2γ	2%	0,5%	13
Σενάριο 2δ	2%	0,8%	13

2. Κόστος Κεφαλαιοποιητικού συστήματος
Προκειμένου και μόνο να σχηματισθεί εικόνα του μεγέθους του αναλογιστικού μακροχρόνιου ελλείμματος του Κλάδου θεωρούμε ότι ,αν για λόγους έρευνας εκτιμήσουμε τις επιπτώσεις επί των καταβαλλομένων εισφορών (αφαιρουμένου του μέρους της κρατικής συμμετοχής που μεταφέρεται στον Κλάδο Υγείας) ή παροχών ώστε να καλυφθεί το έλλειμμα αυτό, τότε η εξασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του Κλάδου επιτυγχάνεται με άμεση αύξηση των εισφορών είτε μείωση του συνόλου των παροχών ενεργών, μέλλουσας γενιάς και συνταξιούχων, κατά ποσοστά όπως στον παρακάτω πίνακα:

Τροποποίηση εισφορών παροχών Σενάριο	Απαιτούμενη αύξηση συνόλου εισφορών	Απαιτούμενη μείωση συντάξεων
Σενάριο 1α	94,2%	45,0%
Σενάριο 1β	100,6%	46,4%
Σενάριο 1γ	104,9%	47,2%
Σενάριο 1δ	111,5%	48,5%
Σενάριο 2α	117,9%	51,7%
Σενάριο 2β	124,6%	52,8%
Σενάριο 2γ	129,3%	53,6%
Σενάριο 2δ	136,5%	54,7%

3. Κόστος Διανεμητικού συστήματος
Ο Κλάδος ως μέρος του ελληνικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης λειτουργεί με βάση το διανεμητικό σύστημα. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, οι ετήσιες δαπάνες παροχών και τα έξοδα διαχείρισης του ιδίου έτους, καλύπτονται από το σύνολο του ποσού των ετησίων εισφορών και του ποσού της απόδοσης των επενδύσεων του έτους αυτού. Η απαιτούμενη εισφορά (το κόστος του διανεμητικού συστήματος), εκτιμάται κατά έτος όπως παρακάτω:


Εισφορά διανεμητικού συστήματος

ΕΤΟΣ	Μείωση ασφ/νων 0%	Μείωση ασφ/νων 0,3%	Μείωση ασφ/νων 0,5%	Μείωση ασφ/νων 0,8%
2010	17,64%	17,70%	17,73%	17,78%
2011	17,34%	17,46%	17,52%	17,62%
2012	19,01%	19,20%	19,32%	19,49%
2013	20,83%	21,13%	21,31%	21,56%
2014	22,57%	22,98%	23,24%	23,59%
2015	24,01%	24,54%	24,88%	25,35%
2016	25,31%	25,98%	26,40%	27,00%
2017	26,73%	27,55%	28,07%	28,82%
2018	28,15%	29,14%	29,78%	30,69%
2019	29,45%	30,62%	31,37%	32,46%
2020	30,68%	32,04%	32,92%	34,19%
2021	18,90%	18,90%	18,90%	18,90%
2022	18,90%	18,90%	18,90%	18,90%
2023	18,90%	18,90%	18,90%	39,87%
2024	18,90%	37,79%	39,11%	41,07%
2025	36,45%	38,61%	40,06%	42,22%
2035	37,12%	39,47%	41,04%	43,42%
2045	37,74%	40,26%	41,97%	44,56%
2055	38,19%	40,89%	42,72%	45,52%

ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Το ανωτέρω κόστος υπολογίσθηκε όπως και το αντίστοιχο της Κυρίας Μελέτης με απόδοση περιουσίας 3,15%.


4. Συγκριτικά αποτελέσματα
Από τη σύγκριση των αποτελεσμάτων της κυρίας Αναλογιστική Μελέτης με τα ανωτέρω αποτελέσματα προκύπτει ότι η οικονομική κατάσταση του Κλάδου βελτιώνεται σαφώς με την υπόθεση αύξησης της περιουσίας του σύμφωνα με τα ανωτέρω. Αναλυτικότερα :
α) Τα ποσοστά της απαιτούμενης αύξησης της ασφαλιστικής εισφοράς , ή εναλλακτικά, της απαιτούμενης μείωσης των παροχών για την πλήρη κάλυψη του αναλογιστικού ελλείμματος (κόστος κεφαλαιοποιητικού συστήματος ) μειώνονται.
β) Η βιωσιμότητα του Κλάδου από 7 έτη σύμφωνα με την ισχύουσα σήμερα κατάσταση, αυξάνεται σε 13- 15 έτη, με βάση τα εξεταζόμενα σενάρια.
γ) Το κόστος του διανεμητικού συστήματος , όπως ανωτέρω ορίζεται, επίσης μειώνεται αισθητά.