Η χώρα βαδίζει προς τις δεύτερες εκλογές μέσα σε ένα περιβάλλον δημοσιονομικής σταθερότητας και καλύτερων οικονομικών επιδόσεων, που επιβεβαιώνονται από κάθε πλευρά. Από τους διεθνείς οργανισμούς (ΔΝΤ, Ε.Ε.), από τους οίκους αξιολόγησης, από τις αγορές και από την πορεία του Προϋπολογισμού, που περιγράφουν την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας.

Τα δημοσιονομικά της χώρας βαδίζουν σε καλό δρόμο, με την επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα ήδη από το 2022, καθώς η δημοσιονομική εικόνα του περασμένου έτους είναι σημαντικά καλύτερη από τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού. Το πρωτογενές πλεόνασμα στο πρώτο τρίμηνο του έτους ανήλθε στα 3,07 δισ. ευρώ, ενώ προβλεπόταν να ανέλθει μόλις σε 28 εκατ. ευρώ.

Μάλιστα η οικονομική πρόοδος είναι ο λόγος που οι αγορές είναι ήρεμες, παρά την εκλογική αβεβαιότητα, όπως σημειώνει σε άρθρο του ο Economist .

Υποστηρικτικά για τη χρηματιστηριακή αγορά λειτουργούν και οι ρυθμοί ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Ο ανοδικός κύκλος στον οποίο βρίσκεται η ελληνική οικονομία θα συνεχιστεί, εκτιμούν κορυφαίοι οικονομολόγοι διεθνών τραπεζών, οίκων αξιολόγησης και δεξαμενών σκέψεις, θεωρώντας μάλιστα πως είναι σχετικά προστατευμένη από την αύξηση των επιτοκίων διεθνώς, ενώ θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και τα επόμενα χρόνια πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης.

Ο ένας μετά τον άλλον οι ξένοι οίκοι εκτιμούν ότι θα συνεχιστεί η ανάκαμψη στην Ελλάδα και, παρά το γεγονός ότι η οικονομική ανάπτυξη φρέναρε στις περισσότερες χώρες της ευρωζώνης, η Ελλάδα συνεχίζει να ανακάμπτει και να υπεραποδίδει στο ρυθμό κίνησης του ΑΕΠ.

Το ρεκόρ εικοσαετίας στις Ξένες Άμεσες Επενδύσεις και ο διπλασιασμός των εξαγωγών ως % του ΑΕΠ σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα αποτελούν καλούς οιωνούς, όπως επίσης και η πορεία του δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ, που εκτιμάται πως απόρροια και του υψηλού πληθωρισμού, θα υποχωρήσει κάτω από το 150% του ΑΕΠ το 2025 από το 206% του ΑΕΠ το 2020. Η Ελλάδα μείωσε το δείκτη του χρέους της κατά 23,3% το 2022 και πρόκειται για την καλύτερη επίδοση στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Το πρόγραμμα σταθερότητας που υπέβαλε η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει φιλόδοξους στόχους για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, μέχρι το 2026, ο δείκτης του χρέους θα πρέπει να μειωθεί κατά 36 ποσοστιαίες μονάδες στο 135,2% και αν αυτή η πρόβλεψη επαληθευτεί, η Ελλάδα δεν θα ήταν πλέον η χώρα με το μεγαλύτερο έλλειμμα, αλλά θα την ξεπερνούσε η Ιταλία, με πρόβλεψη για 140,4% το 2026.

Την επαναφορά της οικονομίας σε μια ομαλά ανοδική πορεία τουλάχιστον μέχρι και το 2026 περιγράφουν οι προβλέψεις του αναθεωρημένου προγράμματος σταθερότητας 2023-2026 ως «επόμενη μέρα» του τέλους της τετραετίας της ενισχυμένης εποπτείας.

Τόσο το μακροοικονομικό όσο και το δημοσιονομικό σενάριο για την οικονομία δείχνουν ότι η Ελλάδα θα επιταχύνει τη σύγκλισή της με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ευρωζώνης την επόμενη τετραετία. Κρίσιμος σταθμός θα είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Το σενάριο για την ανάπτυξη θέλει μέση ετήσια οικονομική μεγέθυνση κατά 2,6% για την τετραετία 2023-2026.

Οι κίνδυνοι

Βεβαίως την υλοποίηση του αισιόδοξου αυτού σεναρίου για την ελληνική οικονομία «απειλούν» σοβαροί κίνδυνοι. Ο πρώτος βραχυπρόθεσμος κίνδυνος είναι ο μη σχηματισμός σταθερής κυβέρνησης με ορίζοντα 4ετίας, ο οποίος θα μπορούσε να ανατρέψει τη δημοσιονομική σταθερότητα και να αναβάλει για μεγάλο χρονικό διάστημα την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Μία αρνητική πολιτική εξέλιξη θα μπορούσε να καθυστερήσει την απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης με αποτέλεσμα τη μείωση των επενδύσεων και χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Επίσης υπάρχουν και οι εξωτερικοί κίνδυνοι, όπως η διατήρηση του υψηλού πληθωρισμού στην Ε.Ε. σε συνδυασμό με την επιμονή των επιτοκίων του ευρώ σε υψηλά επίπεδα, μια πιθανή τραπεζική κρίση στην Ευρώπη ή μία αναζωπύρωση της ενεργειακής κρίσης.

Ο πληθωρισμός

Στο 4,5% υποχώρησε τον Απρίλιο του 2023 ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, έναντι 7% στην ευρωζώνη, καταγράφοντας την 5η χαμηλότερη επίδοση μεταξύ των χωρών στην ευρωζώνη. Το ΔΝΤ εκτιμά πλέον ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα θα διαμορφωθεί σε 4% φέτος (έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για πληθωρισμό 3,2% φέτος) και σε 2,9% το 2024 (έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για πληθωρισμό 3,2% φέτος).

Την ίδια ώρα αναλυτές 41 τραπεζικών οίκων εκτιμούν ότι θα αργήσει μέχρι και το 2025 η προσγείωση του πληθωρισμού στα επίπεδα του 2%, που αποτελούν στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Η ανάπτυξη

Στα τέλη του περασμένου χρόνου με τον πληθωρισμό στα ύψη, το μεγάλο ερώτημα για την Ελλάδα ήταν αν θα κατάφερνε να αποφύγει την ύφεση το 2023. Πέντε μήνες μετά δημιουργούνται προσδοκίες για μια ευχάριστη έκπληξη ανάπτυξης, που θα μπορούσε ακόμη και να φθάσει το 3%.

Η Ελλάδα αναμένεται να βρεθεί το 2023 σε διαφορετική φάση στον οικονομικό κύκλο από άλλες οικονομίες της ευρωζώνης, δείχνει βελτιωμένη αντοχή και ανταγωνιστικότητα, ενώ η αύξηση του ΑΕΠ θα προέλθει από τον τουρισμό, την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Μεγάλος καταλύτης θα είναι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς ήδη έχει εγκριθεί η εκταμίευση 11 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, που έχει μια από τις καλύτερες σχετικές επιδόσεις στην Ευρώπη.

Το αναπτυξιακό ελληνικό story κερδίζει τις εκτιμήσεις των διεθνών οίκων. Ακόμη και το... δύσκολο ΔΝΤ προβλέπει για το 2023 ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 2,6%, υπερτριπλάσια του 0,8% που προβλέπει για την ευρωζώνη.

Το ΔΝΤ προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,6% έναντι 1,8% που εκτιμούσε τον περασμένο Οκτώβριο, ενώ για το 2024 προβλέπει ανάπτυξη 1,5% από 1,4%.

Η βελτιωμένη πρόβλεψη για την ελληνική οικονομία γίνεται εν μέσω ασταθούς ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, για την οποία το Ταμείο σημειώνει ότι οι προοπτικές ανάπτυξης την επόμενη πενταετία είναι οι χαμηλότερες εδώ και δεκαετίες. Για την ευρωζώνη προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,8% φέτος και 1,4% το 2024, έναντι 0,5% και 1,5% που εκτιμούσε τον Οκτώβριο.

Θα ανεβάσει τις προβλέψεις για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας η Κομισιόν, στις εαρινές της προβλέψεις. Για το 2023, αναμένεται να αυξήσει την πρόβλεψή της πάνω από 2% από 1,2% που προέβλεπε τον Φεβρουάριο, ενώ και για το 2024 αναμένεται να αυξήσει την πρόβλεψή της πάνω από το 2,5%, από 2,2% που προέβλεπε τρεις μήνες νωρίτερα.

Ανάπτυξη 2,2%, πολύ υψηλότερη από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και αισθητά καλύτερη σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη για 1,5%, προβλέπει η Τράπεζα της Ελλάδος για το 2023, ενώ στο 2,4%, από το 1,4%, αναβαθμίζει το ΙΟΒΕ τις προβλέψεις του.

Οι επενδύσεις

Αν σήμερα στην Ελλάδα ασχολούνται 100 περίπου επενδυτικοί οργανισμοί κι επενδύουν σ’ αυτήν, αυτός ο αριθμός περίπου θα δεκαπλασιαστεί μόλις πάρουμε την επενδυτική βαθμίδα, σύμφωνα με παλαιότερη δήλωση του διοικητή της ΤτΕ.

Το γεγονός ότι δεν είμαστε ακόμα σε επενδυτική βαθμίδα εξηγεί γιατί απέχουμε από τα ραντάρ μεγάλων μακροπρόθεσμων κεφαλαίων, η δραστηριοποίηση των οποίων θα βοηθήσει στην κάλυψη του μεγάλου επενδυτικού κενού της ελληνικής οικονομίας, που φτάνει το 10% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση.

Η δεκαετής ελληνική κρίση μάς άφησε πίσω ένα επενδυτικό κενό ύψους 100 δισ. Παρά τη σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος τα τελευταία χρόνια και την εισροή ρεκόρ ξένων κεφαλαίων (7,2 δισ. ευρώ 2022), ο σχηματισμός επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, κρίσιμη αναπτυξιακή παράμετρος, παραμένει υποτονικός. Αυξήθηκε μόνο κατά 13,7% το 2022, έναντι αύξησης 22,7% στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Χρειάζεται να φτάσουμε σε ρυθμούς αύξησης των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου σημαντικά υψηλότερους του 20% ετησίως και για πολλά χρόνια, για να βελτιώσουμε σημαντικά την παραγωγικότητα και τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της χώρας.

Οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (ΞΑΕ) σημείωσαν ρεκόρ 20ετίας το 2022, φθάνοντας τα 7,22 δισ., σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, αλλά σε μεγάλο βαθμό αυτές αφορούν εξαγορές ή ιδιωτικοποιήσεις ήδη υφιστάμενων επιχειρήσεων, καθώς και αγορά ακινήτων.

Η δημιουργία νέων παραγωγικών επενδύσεων αυξάνονται μεν, αλλά εξακολουθούν να αποτελούν μικρό ποσοστό των συνολικών επενδύσεων.

Συγκεκριμένα, στο σύνολο των 7,220 δισ. των ΞΑΕ το 2022, τα 2,3 δισ. (ποσοστό 31,8%) αφορούσαν συγχωνεύσεις και εξαγορές. Αλλα 1,975 δισ. (ποσοστό 27,3%) αφορούσαν αγορά ακινήτων. Η αγορά νέων μετοχών, που αντιπροσωπεύει τη δημιουργία νέων παραγωγικών επενδύσεων ή τη συμμετοχή σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, αντιστοιχούσε σε 1,979 δισ. (27,4% του συνόλου).

Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι επενδύσεις θα αποτελέσουν το 2023 τη σημαντικότερη «ασπίδα» για την ελληνική οικονομία, δημιουργώντας μια «ζώνη άμυνας» στην οικονομία με πόρους άνω των 15 δισ. ευρώ, δηλαδή δίνοντας μια ώθηση σχεδόν οκτώ ποσοστιαίων μονάδων.

Οι κύριοι μοχλοί των επενδύσεων», τονίζει η Alpha Bank, «αναμένεται να είναι οι πόροι από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και το Ταμείο Ανάκαμψης (ΤΑΑ), το συνολικό ύψος των οποίων το 2023 εκτιμάται σε 15,3 δισ. ευρώ. Η σημασία της ταχύτητας απορρόφησης των πόρων του ΤΑΑ, επομένως, είναι κρίσιμη για την περαιτέρω βελτίωση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα και την προσέλκυση επενδύσεων. Η εμπροσθοβαρής απορρόφηση και διάχυση των ευρωπαϊκών κονδυλίων στην ελληνική οικονομία -δεδομένου ότι η χώρα μας έχει ήδη εισπράξει το 25% των συνολικών κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης- αναμένεται να κινητοποιήσει πρόσθετους ιδιωτικούς επενδυτικούς πόρους, δημιουργώντας, παράλληλα, προσδοκίες για νέο ρεκόρ Ξένων Άμεσων Επενδύσεων στη χώρα μας.

ΔΝΤ: Οι εκτιμήσεις για το δημόσιο χρέος

Στα πρωτογενή πλεονάσματα θα επιστρέψει από φέτος η Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Fiscal Monitor του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, μετά από μία διετία κατά την οποία υπήρξε σημαντική αύξηση των δαπανών. Ειδικότερα, το πρωτογενές πλεόνασμα θα ανέλθει στο 0,4% το 2023 και θα ανέλθει στο 2% έως το 2028. Παράλληλα, θα υπάρξει και σταθερή αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους χωρίς αύξηση των φόρων.

Στο 177,4% του ΑΕΠ υπολογίζει το δημόσιο χρέος το 2022 το ΔΝΤ. Ακολουθούν χρονιές σημαντικής αποκλιμάκωσης, καθώς στο τέλος του 2023 εκτιμά ότι θα βρίσκεται στο 166% του ΑΕΠ και το 2024 στο 160,5%.

Ο υψηλός πληθωρισμός που έφτασε στο 9,3% σε ετήσια βάση για το 2022 ήταν το «φάρμακο» για την τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή που είχαμε σε χρέος και έλλειμμα τον προηγούμενο χρόνο. Μια έμμεση συνέπεια του πληθωρισμού είναι ότι «φουσκώνει» το ονομαστικό ΑΕΠ, με αποτέλεσμα να ενισχύονται τα έσοδα, εφόσον δεν μειωθεί η κατανάλωση. Οι φόροι, όπως ο ΦΠΑ, εφαρμόζονται στις ονομαστικές τιμές και όχι στις αποπληθωρισμένες. Επειδή αυξάνονται οι τιμές, μπορεί να αυξηθεί ο τζίρος της οικονομίας και να ενισχυθεί το ονομαστικό ΑΕΠ. Η αύξηση αυτή μπορεί να βελτιώσει λογιστικά την εικόνα του χρέους προς ΑΕΠ.

Το ΔΝΤ εκτιμά ότι η συνδρομή του πληθωρισμού στη μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν περίπου 13% του ελληνικού ΑΕΠ. Η πραγματική αύξηση του ΑΕΠ κατά 5,9% μείωσε περίπου 12% το χρέος.

Το ύψος του δημόσιου χρέους σε απόλυτους αριθμούς ξεπέρασε αυτό που είχε κατά την κορύφωση της πρόσφατης κρίσης χρέους το 2011 και έφτασε τα 356.256 εκατ. (171,3% του ΑΕΠ), το υψηλότερο από την είσοδο της χώρας στη ζώνη του ευρώ.

Οι κυβερνητικές εγγυήσεις -εν δυνάμει χρέος- ξεπέρασαν τα 29,8 δισ., μακράν οι μεγαλύτερες από την είσοδο της χώρας στη ζώνη του ευρώ.

Όμως παρότι υψηλό, το ελληνικό δημόσιο χρέος θεωρείται βιώσιμο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λόγω των ειδικών χαρακτηριστικών του. Η χώρα έχει όμως μακρύ δρόμο μπροστά της για τη μείωση του χρέους: Η αποπληρωμή των δανείων βοήθειας των ESM και EFSF δεν θα ξεκινήσει πριν από το 2034 και θα διαρκέσει έως το 2070.

Σύμφωνα με μερίδα αναλυτών, η εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητη από τις κινήσεις των ελληνικών ομολόγων για δύο λόγους. Πρώτον, το χρέος της Ελλάδας έχει κυρίως τη μορφή επίσημων δανείων (EFSF, ESM, ΔΝΤ κ.λπ.). Δεύτερον, ως μέρος των διαφορετικών προγραμμάτων διάσωσης, η λήξη του ελληνικού χρέους επεκτάθηκε σε 20 χρόνια, σε σύγκριση με περίπου επτά για τη ζώνη του ευρώ.

Η Ελλάδα θα πρέπει να διατηρήσει υψηλό θετικό ρυθμό ανάπτυξης, ώστε να αυξάνεται συνεχώς ο αριθμητής του λόγου χρέους ως προς το ΑΕΠ.

Ο γενικός διευθυντής του ΟΔΔΗΧ, Δημήτρης Τσάκωνας, δηλώνει από την πλευρά του ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος δεν έχει κινδύνους. Καθώς έχει μέση διάρκεια 20 ετών και ένα σταθερό μέσο επιτόκιο 1,4% που βαίνει μειούμενο. Κατά τη γνώμη του, η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει επιτύχει την επενδυτική βαθμίδα από το 2021, όταν εξέδωσε 30ετή ομόλογα που υπερκαλύφθηκαν 8-9 φορές, σε μία απτή απόδειξη εμπιστοσύνης των επενδυτών στο ελληνικό χρέος.

Τι θα φέρει η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας

Οι εκλογές καθυστέρησαν την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, η οποία αναμένεται να έρθει μετά το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης και θα έλθει τουλάχιστον έως το τέλος του έτους. Η Ελλάδα έμεινε εκτός επενδυτικής βαθμίδας με την έναρξη της κρίσης το 2009-2010, με την έναρξη των Μνημονίων, ενώ μέχρι τότε ήταν στην κορυφή στην κατηγορία «Α» της επενδυτικής βαθμίδας!

Η επενδυτική βαθμίδα θα περάσει τα ομόλογα του Δημοσίου από τους τίτλους υψηλού ρίσκου («σκουπίδια») που βρίσκονται σήμερα στην κατηγορία «επενδύσιμα».

Η αναβάθμιση της επενδυτικής βαθμίδας πρακτικά σημαίνει χαμηλότερο κόστος δανεισμού τόσο για το Δημόσιο όσο για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του Δημοσίου θα αναβαθμίσει και το αξιόχρεο των τραπεζών, οι οποίες θα μπορούν να δανείζονται με πιο χαμηλά επιτόκια από τη διατραπεζική αγορά. Ένα δεύτερο κέρδος είναι ότι θα μπορούν να δανείζονται από την ΕΚΤ με εγγύηση ομόλογα του Δημοσίου που θα αποτιμώνται στην πραγματική τους αξία. Σήμερα, η ΕΚΤ κάνει κατ’ εξαίρεση δεκτά τα ελληνικά ομόλογα ως εγγυήσεις αλλά με έκπτωση 50% στην αξία τους. Ο φθηνότερος δανεισμός για τις τράπεζες σημαίνει εξίσου φθηνός δανεισμός και για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Όταν μπούμε στην επενδυτική βαθμίδα, επενδυτές οι οποίοι σήμερα από το Καταστατικό τους έχουν περιορισμό στο να επενδύσουν σε χώρα που δεν έχει επενδυτική βαθμίδα θα επενδύσουν στην Ελλάδα. Όπως π.χ. τα συνταξιοδοτικά ταμεία. Οι προσφορές των ασφαλιστικών ταμείων σε εκδόσεις των ελληνικών ομολόγων κινούνται αρκετά κάτω από το 10%.

Τα κρατικά ομόλογα θα ενταχθούν στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ με συνέπεια να αυξηθεί σημαντικά η ζήτησή τους και να πέσουν οι αποδόσεις.

Με την επενδυτική κατηγορία θα υπάρξει σημαντικό όφελος όσον αφορά το κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου, των τραπεζών και των ιδιωτικών επιχειρήσεων, ενώ θα συμβάλει και στην προσέλκυση ξένων επενδυτικών κεφαλαίων.

Οι αγορές έχουν προεξοφλήσει την επενδυτική βαθμίδα και τα ελληνικά ομόλογα διαπραγματεύονται με αποδόσεις κάτω από αυτές της Ιταλίας. Η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο PEPP έχει ως αποτέλεσμα περίπου 28 δισ. νέων ελληνικών ομολόγων να είναι ασφαλισμένα στο χαρτοφυλάκιο της ΕΚΤ, η οποία έκανε κατ’ εξαίρεση δεκτά. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη σχετικά χαμηλή εκδοτική δραστηριότητα του Ελληνικού Δημοσίου, τη βάσιμη προσδοκία της επενδυτικής βαθμίδας και φυσικά τις καλές αποδόσεις τους, έχει κάνει τα ελληνικά ομόλογα ανάρπαστα.

Τι θα «κερδίσουν» οι ασφαλιστικές εταιρείες

• Αν τα πράγματα εξελιχθούν ομαλά για την ελληνική οικονομία, σημαντικά είναι και τα οφέλη για τις ασφαλιστικές εταιρείες. Συγκεκριμένα:
• Ανάπτυξη: Η σταθερή ανάπτυξη του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) δημιουργεί προσδοκίες για αύξηση της παραγωγής των ασφαλίστρων, καθώς θα αυξήσει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών για ασφαλιστικά προϊόντα.

Επίσης, η ανάπτυξη της οικονομίας θα αυξήσει τα φορολογικά έσοδα, δίδοντας την ευκαιρία στη νέα κυβέρνηση και για φοροεκτπώσεις, μεταξύ των οποίων και για τα εισοδήματα που θα κατευθύνονται για ασφάλιστρα. Είναι ενδεικτικό ότι ο απερχόμενος πρωθυπουργός δεσμεύθηκε, αν εκλεγεί και πάλι, για μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για το σύνολο του έτους για φυσικές καταστροφές, μέτρο κόστους 40 εκατ. ευρώ.

• Επενδύσεις: Και οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να προσδοκούν εισροή κεφαλαίων σε αυτές από το εξωτερικό και από σοβαρούς επενδυτές, πιο «ισχυρές» συνεργασίες με το εξωτερικό και χαμηλότερο κόστος δανεισμού, ως αποτέλεσμα της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας. Η μείωση του «ρίσκου της χώρας» θα βοηθήσει και στην προσέλκυση περισσότερων Ξένων Άμεσων Επενδύσεων. Η αύξηση των ξένων επενδύσεων θα συμβάλει στην αύξηση του ΑΕΠ, αύξηση που αναμένεται να έχει θετική επίδραση εμμέσως και στην ασφαλιστική παραγωγή.
• Ομόλογα - Χ.Α. - Αμοιβαία Κεφάλαια: Θετική επίδραση θα έχει η πρόοδος της ελληνικής οικονομίας και η επενδυτική βαθμίδα και για τις ασφαλιστικές εταιρείες, όσον αφορά τις επενδύσεις τους. Η αναμενόμενη βελτίωση της αγοράς των ομολόγων θα έχει θετική επίδραση και στις ασφαλιστικές εταιρείες, καθώς έχουν σημαντικές επενδύσεις σε ομόλογα με αποτέλεσμα τη βελτίωση της κεφαλαιακής εικόνας και των δεικτών φερεγγυότητας του ασφαλιστικού κλάδου.

Η «επενδυτική βαθμίδα» θα επιτρέψει σε όλους τους επιφανείς επενδυτικούς οίκους ανά τον κόσμο να προχωρήσουν σε χρηματιστηριακές τοποθετήσεις στη χώρα μας. Με την επενδυτική βαθμίδα αναμένεται βελτίωση και της χρηματιστηριακής αγοράς με θετική επίδραση και για το μετοχικό χαρτοφυλάκιο των ασφαλιστικών εταιρειών και για τις επενδύσεις τους στα αμοιβαία κεφάλαια.

The "x-ray" of the Greek Economy – The next day

• The estimates for the course of the economic figures, against the background of the elections.
• The upward cycle of the Greek Economy and the risks.
• Investment resources of 15 billion Euros and foreign investments, as a “fuel" for the Economy.

The country is marching towards the elections within an environment of fiscal stability and better economic performance, confirmed by all sides: by international organizations (IMF, EU), by rating agencies, by markets, as well as by the course of the budget, that describe the progress of the Greek Economy.

The country's fiscal figures are on track, with a return to primary surpluses already from 2022, as last year's fiscal image is significantly better than the budget’s forecasts. The primary surplus in the first quarter of the year, amounted to 3.07 billion Euros, while it was expected to rise to the amount of just 28 million Euros.

In fact, the economic progress is the reason why the markets are calm, despite the uncertainty of the electoral race, as noted in an article by the “Economist”.

The growth rates of the Greek economy are also supporting the stock market.

The upward cycle in which the Greek economy is moving, will continue, is the estimation of the leading economists of international banks, rating agencies and think tanks, even considering that it is relatively protected from the increase of interest rates worldwide, while it will continue to grow in the coming years well above the Eurozone average.

One after another, foreign agencies estimate that the recovery in Greece will continue and despite the fact that economic growth has slowed down in most Eurozone countries, Greece continues to recover and outperform in terms of GNP growth.

The twenty-year record in Foreign Direct Investments and the doubling of exports as a percentage of the GNP, compared to pre-crisis levels, are some good omens, as well as the course of public debt in relation to the GNP which is estimated, as a consequence of high inflation, that will decline below 150% of the GNP in 2025, from 206% of the GNP in 2020. Greece reduced its debt ratio by 23.3% in 2022 and this is the best performance within the European Union.

The Stability Program submitted by Greece to the European Commission, contains ambitious goals for the next four years. According to the program, by 2026, the debt ratio should decrease by 36 percentage points to 135,2% and in case that this forecast is verified, Greece would no longer be the country with the largest deficit, as Italy with surpass it, with a forecast of 140,4% in 2026.

The return of the economy to a smooth upward course, at least until 2026, is described in the forecasts of the revised Stability Program 2023-2026 as “the next day” after the end of the four years of enhanced supervision.

Both macroeconomic and fiscal scenarios for the Economy indicate that Greece will accelerate its convergence with the rest of the Eurozone member-states over the next four years. A crucial stage will be the recovery of the investment grade. The development scenario calls for average annual economic growth of 2,6% for the four-year period 2023-2026.

The Risks

Of course, the implementation of this optimistic scenario for the Greek economy is "threatened" by serious risks. The first short-term risk is the non-formation of a stable government with a 4-year horizon, which could upset fiscal stability and postpone for a long time the recovery of the investment grade. A negative political development could delay the absorption of community funds coming from the Recovery Fund, resulting in a reduction of investments and a lower growth rate of the Greek economy. There are also external risks, such as the maintenance of high inflation in the EU, combined with the persistence of euro interest rates at high levels, a possible banking crisis in Europe, or a resurgence of the energy crisis.

Inflation

Inflation in Greece fell to 4,5% in April 2023, compared to the 7% of the Eurozone, recording the 5th lowest performance among the Eurozone countries. The IMF now estimates that inflation in Greece will be 4% this year (against a previous forecast of 3,2% inflation this year) and 2,9% in 2024 (against a previous forecast of 3,2% inflation).

At the same time, analysts from 41 banking houses estimate that it will take until 2025 for inflation to reach the level of 2%, which is the goal of the European Central Bank.

Development

At the end of last year, with inflation being at very high levels, the big question for Greece was whether it would manage to avoid recession in 2023. Five months later, expectations are created for a pleasant growth surprise, which could even reach 3%.

In 2023, Greece is expected to be found in a different stage of the economic cycle, than other Eurozone economies, presenting improved resilience and competitiveness, while GNP growth will come from tourism, consumption and investment. A decisive factor will be the resources of the Recovery Fund, as the disbursement of 11 billion Euros has already been approved in Greece, which shows one of the best relative performances in Europe.

The Greek development story wins the estimations of international houses. Even the difficult IMF predicts for 2023 growth of the Greek economy by 2.6%, more than three times the 0.8% it predicts for the Eurozone.

The IMF predicts a growth rate of 2,6% against the 1,8% which was the estimation last October, while for 2024 it predicts a growth of 1,5% from 1,4%.

The improved forecast for the Greek Economy comes amid a shaky recovery of the global Economy, for which the Fund notes that growth prospects over the next five years are the lowest in decades. As far as Eurozone is concerned, it forecasts a GNP growth of 0,8% this year and 1,4% in 2024, compared to the 0,5% and 1,5% it estimated last October.

The European Commission will raise its predictions for the growth of the Greek economy in its spring forecasts. For 2023, it is expected to raise its forecast to above 2% from the 1,2% it estimated in February, and for 2024 it is expected to increase its forecast to above 2,5%, from the 2,2% that was the estimation three months earlier.

The Bank of Greece predicts a growth of 2.2%, much higher than the Eurozone average and significantly better than the previous forecast of 1,5% for 2023, while IOBE upgrades its forecasts at 2,4%, from 1,4%.

Investments

If today, there are about 100 investment organizations operating and investing in Greece, this number will approximately increase tenfold as soon as we obtain the investment grade, according to an earlier statement by the Governor of the Bank of Greece.

The fact that we haven’t yet reached an investment grade, explains why we are not on the radars of large long-term funds, the activity of which will help to cover the large investment gap of the Greek Economy, which reaches 10% of the GNP on an annual basis.

The ten-year Greek crisis left us with an investment gap of 100 billion Euros. Despite the significant improvement of the economic environment in recent years and the record inflow of foreign capital (7,2 billion Euros in 2022), the formation of fixed capital investments, a critical parameter for the development, remains subdued. It only increased by 13,7% in 2022, compared to an increase of 22,7% in the European Union. We need to reach fixed capital investment growth rates significantly higher than 20% per year, and for many years, to significantly improve the country's productivity and international competitiveness.

Foreign Direct Investment (FDI) hit a 20-year record in 2022, reaching 7,22 billion Euros, according to data released from the Bank of Greece, but to a large extent, this concerns acquisitions or privatizations of already existing businesses, as well as the purchase of real estate.

The creation of new productive investments is increasing, but still represents a small percentage of the total investments.

More specifically, out of the total FDIs mounting to 7.220 billion Euros in 2022, 2,3 billion (31,8%) were related to mergers and acquisitions. 1.975 billion Euros (27,3%) were related to the purchase of real estate. The purchase of new shares, which represents the creation of new productive investments or participation in share capital increases, accounted for 1.979 billion Euros (27,4% of the total).

According to analysts, in 2023, investments will be the most important “shield” of the Greek economy, creating a “defense zone” for the economy, with resources of more than 15 billion Euros, thus giving a boost of almost eight percentage points.

“The main drivers of investments”, as executives of Alpha Bank point out, “are expected to be the resources from the Public Investment Program (PIP) and the Recovery Fund, the total amount of which for 2023 is estimated at 15,3 billion Euros. The importance of the quick absorption of the Recovery Fund’s resources is, therefore, critical to further improve the economic environment in Greece and attract investments. The front-loaded absorption and diffusion of European funds into the Greek economy –given the fact that our country has already collected 25% of the total funds of the Recovery Fund, it is expected to mobilize additional private investment resources, creating, at the same time, expectations for a new record of Foreign Direct Investments in our country”.

Starting this year, Greece will return to primary surpluses, according to the estimates of the Fiscal Monitor of the International Monetary Fund, after a two-year period, during which there was a significant increase in spending. In particular, the primary surplus will rise to 0,4% in 2023 and will further rise to 2% by 2028. At the same time, there will be a steady de-escalation of the public debt without an increase in taxes.

IMF foresees public debt at 177,4% of the GNP in 2022. Years of significant de-escalation follow, as at the end of 2023 it estimates that it will be at 166% of the GNP and in 2024 at 160,5%.

High inflation, that reached 9,3% on an annual basis for 2022, was the “cure” of the huge fiscal adjustment we had in debt and deficit last year. An indirect consequence of inflation is that it “inflates” nominal GNP, thereby boosting incomes as long as consumption does not fall. Taxes, such as VAT, are applied to nominal prices and not to the deflated ones. As prices rise, the economy's turnover can increase and nominal GNP can be boosted. This increase can also improve the debt-to-GNP picture.

The IMF estimates that the contribution of inflation to debt reduction as a percentage of GNP was approximately 13% of the Greek GNP. Real GNP growth of 5,9% reduced debt by approximately 12%.

The amount of public debt in absolute numbers exceeded this of the peak of the recent debt crisis in 2011 and reached 356,256 million Euros (171,3% of the GNP), the highest since the country entered the Eurozone.

Government guarantees –potential debt– exceeded 29,8 billion Euros, by far the largest since the country's entry into the Eurozone.

However, despite its high levels, Greek public debt is considered sustainable by the European Commission, due to its special characteristics. But the country has a long way to go in order to reduce the debt: the repayment of the ESM and EFSF aid loans will not start before 2034 and will last until 2070.

According to some analysts, Greek debt servicing is to a great extent independent of the movements of the Greek bonds, for two reasons. First, Greece's debt is mainly in the form of official loans (EFSF, ESM, IMF, etc.). Second, as part of the different bailout programs, the maturity of Greek debt was extended to 20 years, compared to about seven which is the case for the Eurozone.

Greece should maintain a high positive growth rate so that the numerator of the debt-to-GNP ratio continues to increase.

The Director General of the Public Debt Management Agency, Mr. Dimitris Tsakonas, stated, on his part, that the Greek public debt has no risks, as it has an average duration of 20 years and a fixed average interest rate of 1,4% which is decreasing. In his opinion, Greece could have achieved the desired investment grade already since 2021, when it issued 30-year bonds that were 8-9 times oversubscribed, in a tangible demonstration of investor confidence in Greek debt.

What will the recovery of investment grade bring

The elections in Greece have delayed the recovery of the investment grade, which is expected to come after the formation of the new government and at least until the end of this year. Greece was left out of the investment grade from the beginning of the crisis in 2009-2010, with the commencement of the memoranda, while until then it was at the top of the "A" category of the investment grade!

The investment grade will pass the government bonds, from the level of high-risk ("junk") where they are currently, to the category of “investable” bonds.

Upgrading of the investment grade, practically means lower borrowing costs so much for the Public Sector, as well as for households and businesses.

The upgrading of the public's credit capacity will also upgrade the creditworthiness of the banks, which will be able to borrow at lower interest rates from the interbank money market. A second advantage is that they will be able to borrow from the ECB with a guarantee of government bonds that will be valued at their real value. Today, the ECB exceptionally accepts Greek bonds as guarantees, but with a 50% discount to their value. Cheaper borrowing for banks means equally cheaper borrowing for businesses and households.

When we obtain the investment grade, investors who are currently limited by their Articles of Association to invest in a country that does not possess an investment grade, will eventually invest in Greece, for instance pension funds. The offers of Insurance Funds for Greek bonds issuance, stand well below 10%.

Government bonds will be included in the ECB's bond purchase program, with the consequence that their demand will increase significantly and yields will fall.

With the investment category, there will be a significant advantage in terms of the borrowing costs of the Greek State, banks and private companies, while it will also contribute to the attraction of foreign investment funds.

Markets have considered the investment grade as a fact and Greek bonds are trading at yields below those of Italy. The inclusion of Greek bonds in the PEPP results in approximately 28 billion Euros of new Greek bonds being insured in the ECB's portfolio, where they were exceptionally accepted. This fact, in combination with the relatively low issuance activity of the Greek State, the well-founded expectation of the investment grade and, of course, their good yields, have rendered Greek bonds very popular.

What will the Insurance Companies “gain”

If things go smoothly for the Greek Economy, the benefits for the Insurance Companies are also important. More specifically:

● Growth: The steady growth of the Gross National Product (GNP) creates expectations for an increase in premiums generation, as it will increase the disposable income of households for insurance products. Also, the growth of the economy will increase tax revenues, offering the opportunity to the new government for tax deductions, including the income that will be directed to insurance premiums. It is indicative that the outgoing Prime Minister committed, if elected again, to a 10% reduction of the Unified Property Ownership Tax for homes insured for the whole year for natural disasters, a measure that will cost 40 million Euros.

● Investments: Insurance companies as well, can expect an inflow of capital into their industry, coming from abroad and from serious investors, quite “stronger” partnerships with foreigners and lower borrowing costs, as a result of the recovery of the investment grade. Reducing “country risk”, will also contribute to the attraction of more Foreign Direct Investments. The increase in foreign investments will contribute to the increase of the GNP, an increase which is expected to have, indirectly, a positive effect on the insurance production as well.

● Bonds –Stock Exchange Market – Mutual Funds: A positive effect on Insurance Companies, in terms of their investments, will offer the progress of the Greek economy and the investment grade. The expected improvement in the bond market will also have a positive effect on Insurance Companies, as they have significant investments in bonds resulting in an improvement of the capital image and solvency ratios of the Insurance Industry.

The “investment grade” will allow all prominent Investment Houses around the world to proceed with stock placements in our country. With the investment grade, an improvement in the stock market is also expected, with a positive effect on both the equity portfolio of Insurance Companies, as well as their investments in mutual funds.

Διαβάστε το άρθρο όπως δημοασιεύτηκε στο τεύχος 518 της εφημερίδας του Nextdeal