Τα αποτελέσματα του World Internet Project που αφορούν στην Ελλάδα για το 2019 δημοσίευσε η διαΝΕΟσις. Το World Internet Project αποτελεί μια διεθνή ερευνητική σύμπραξη που από το 1999 μελετά τη χρήση του ίντερνετ σε πάνω από 30 χώρες του κόσμου. Η Ελλάδα συμμετέχει στη σύμπραξη αυτή από το 2015, με τον συντονισμό του ΕΘνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών - ΕΚΚΕ.

Σύμφωνα με την έρευνα, οι πιο δημοφιλείς χρήσεις του διαδικτύου μεταξύ των Ελλήνων χρηστών αφορούν σε επικοινωνιακές δραστηριότητες, όπως η ανταλλαγή ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και η ανταλλαγή μηνυμάτων σε άμεσο χρόνο. Το 75,7% των χρηστών δηλώνουν ότι ανταλλάσσουν μηνύματα με τον τρόπο αυτό καθημερινά. Παρομοίως, το 63,3% των χρηστών δηλώνουν ότι ελέγχουν τον λογαριασμό του ηλεκτρονικού τους ταχυδρομείου τουλάχιστον μία φορά ή πολλές φορές την ημέρα. Πρόκειται γενικά για μια δημοφιλή επικοινωνιακή δραστηριότητα διεθνώς. Σε 9 από τις 11 χώρες που περιλαμβάνονται στη Διεθνή Έκθεση του WIP, η πλειονότητα των χρηστών δηλώνει ότι ελέγχει τα μηνύματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου καθημερινά (από μία έως αρκετές φορές την ημέρα). Άλλες δημοφιλείς χρήσεις περιλαμβάνουν τις τηλεφωνικές κλήσεις μέσω διαδικτύου, καθώς 40,1% των χρηστών αναφέρουν ότι κάνουν τηλεφωνικές κλήσεις τουλάχιστον μία φορά την ημέρα και 25,7% μία φορά την εβδομάδα. Χρήσεις που αφορούν δραστηριότητες σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως η δημοσίευση μηνυμάτων και σχολίων και η κοινοποίηση/ αναδημοσίευση περιεχομένου, αναφέρονται λιγότερο συχνά. Σημειώνουμε ότι όλες οι προαναφερθείσες δραστηριότητες επικοινωνιακού χαρακτήρα  παρουσιάζουν αυξητική τάση σε σχέση με τις προηγούμενες μετρήσεις WIP στην Ελλάδα.

Οι Έλληνες χρήστες δηλώνουν σε ποσοστό 29% ότι ανατρέχουν στο διαδίκτυο για αναζήτηση πληροφοριών για ιατρικά θέματα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα και σε ποσοστό 27,8% μία φορά τον μήνα. Οι λιγότερο δημοφιλείς δραστηριότητες επί του παρόντος, σε σχέση με την εύρεση πληροφοριών στο διαδίκτυο, είναι η αναζήτηση ταξιδιωτικών πληροφοριών καθώς και η αναζήτηση πληροφοριών για θέσεις εργασίας και ευκαιριών απασχόλησης. Αναμφίβολα, οι χρήσεις του διαδικτύου με σκοπό την εύρεση πληροφοριών περιλαμβάνουν κατά κύριο λόγο την αναζήτηση ειδησεογραφικού περιεχομένου. Συγκεκριμένα, το 63,4% των χρηστών ανατρέχουν καθημερινά στο διαδίκτυο για την αναζήτηση της επικαιρότητας, τοπικών, εθνικών ή διεθνών ειδήσεων.

Ειδικότερα, όπως κατέδειξε η ανάλυση των ευρημάτων του Digital News Report 2019 του Ινστιτούτου Reuters του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που αφορούν στη χώρα μας, μόνο το 28% προτιμά να βρίσκει ειδήσεις πηγαίνοντας απευθείας στους ιστότοπους των ίδιων των ΜΜΕ (οι περισσότεροι τις βρίσκουν μέσω άλλων πηγών, όπως λ.χ. μηχανές αναζήτησης, κοινωνικά μέσα, ή άλλες), ενώ διαπιστώνεται το εξής παράδοξο: από τη μια μεριά, το 54% να αποφεύγει «συχνά ή κάποιες φορές» να ενημερώνεται και, από την άλλη, το διαδικτυακό κοινό διεκδικεί πιο πλουραλιστική ενημέρωση διαβάζοντας ειδήσεις από 5 με 6 ενημερωτικές ιστοσελίδες την εβδομάδα κατά μέσο όρο (δηλαδή χρησιμοποιεί περισσότερες πηγές από ό,τι συμβαίνει σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες του δείγματος). Σημειωτέον ότι οι αλγόριθμοι των social media περιορίζουν την έκθεση σε ειδήσεις που δεν ανταποκρίνονται στις πεποιθήσεις των ανθρώπων, αυξάνοντας έτσι την «τοξική» συναισθηματική και πολιτική πόλωση. Βέβαια, η κατανάλωση ειδήσεων από τους χρήστες του διαδικτύου διαφέρει από χώρα σε χώρα, ανάλογα με το πολιτισμικό και κοινωνικοϊστορικό υπόβαθρο, ενώ η ποιότητα της ψηφιακής παιδείας επίσης φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο.

Όσον αφορά στις ψυχαγωγικές χρήσεις του διαδικτύου, ιδιαίτερα δημοφιλείς δραστηριότητες μεταξύ των Ελλήνων χρηστών είναι η αναζήτηση μουσικής και βίντεο, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των χρηστών «κατεβάζουν» ή ακούνε μουσική και «κατεβάζουν» ή παρακολουθούν βίντεο, με περίπου το ένα δεύτερο εξ αυτών να επιδίδεται σε αυτές τις χρήσεις σε καθημερινή βάση και πολλές φορές μέσα στην ημέρα. Το ποσοστό αυτό είναι από τα υψηλότερα συγκρινόμενο με τα αντίστοιχα άλλων χωρών που συμμετέχουν στο WIP. Ακόμα, αρκετά δημοφιλής δραστηριότητα είναι τα ψυχαγωγικά παιχνίδια (online games) που προσφέρονται στο διαδίκτυο. Φαίνεται λοιπόν ότι το διαδίκτυο συνεισφέρει σημαντικά στην ανάδειξη της διασκέδασης σε, κατά τον Neil Postman, «υπερ-ιδεολογία» της εποχής μας. Αντίθετα, η συντριπτική πλειονότητα των χρηστών δηλώνει ότι δεν επισκέπτεται ποτέ (σε ποσοστό 90,9%) ιστοχώρους για γνωριμίες (dating), ή  ηλεκτρονικού τζόγου (σε ποσοστό 82,1%), ή ιστοσελίδες θρησκευτικού περιεχομένου (σε ποσοστό 72,7%). Επιπλέον, πάνω από τους μισούς των ερωτηθέντων χρηστών δηλώνει ότι δεν επισκέπτεται ποτέ ιστοσελίδες σεξουαλικού περιεχομένου (σε ποσοστό 62,7%). Βέβαια εδώ ενδέχεται να υπεισέρχεται ο υποκειμενικός παράγοντας αποσιώπησης προσωπικών πληροφοριών, που αναπόφευκτα επηρεάζει τις απαντήσεις.

Επίσης, ενδεικτικά τονίζεται ότι το 2017 η Ελλάδα συγκέντρωσε το υψηλότερο ποσοστό στη μη επισκεψιμότητα διαδικτυακών ιστοσελίδων θρησκευτικού περιεχομένου, σε αντίθεση προς τις συμμετέχουσες αραβικές χώρες του WIP, οι  οποίες συγκέντρωσαν τα υψηλότερα ποσοστά επισκεψιμότητας αυτών των ιστοσελίδων (άνω του 75%). Αναφορικά με τον τζόγο, προκύπτει ότι η μεγαλύτερη συχνότητα ηλεκτρονικών τυχερών παιγνιδιών συγκεντρώνεται στους πολύ νέους. Η ηλικιακή ομάδα των 15-17 ετών σε ποσοστό 5% στοιχηματίζει ή παίζει online τυχερά παιγνίδια σε μηνιαία βάση, ενώ η ηλικιακή ομάδα 18-24 ετών επιδίδεται στις ίδιες δραστηριότητες σε ποσοστό 25,1% σε μηνιαία βάση και αυτή των 25-34 ετών σε ποσοστό 10,5%.

Η χρήση του διαδικτύου για συναλλαγές μεταξύ των Ελλήνων χρηστών είναι σχετικά περιορισμένη, με αυξητικές όμως τάσεις. Το 51% δηλώνει ότι εξοφλεί ηλεκτρονικά ή χρησιμοποιεί τις ηλεκτρονικές τραπεζικές υπηρεσίες (π.χ. web banking) τουλάχιστον μία φορά το μήνα, ενώ εκείνοι που αναφέρουν ότι δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ ηλεκτρονικές υπηρεσίες ανέρχονται σε ποσοστό 37,3%. Ωστόσο, στην αντίστοιχη μέτρηση προηγούμενων ετών, σχεδόν το 60% των χρηστών ανέφερε ότι δεν είχε πραγματοποιήσει ποτέ διαδικτυακές ηλεκτρονικές συναλλαγές.

Περιορισμένη είναι η χρήση του διαδικτύου για σύγκριση τιμών προϊόντων ή υπηρεσιών (29,1% δηλώνει χρήση μία φορά τον μήνα και 21,4% εβδομαδιαίως) καθώς και για ταξιδιωτικές κρατήσεις.

Το σύνολο σχεδόν των ερωτηθέντων (94%) δηλώνει ότι δεν χρησιμοποιεί ποτέ το διαδίκτυο για να πραγματοποιήσουν κάποια χρηματιστηριακή επένδυση, δραστηριότητα που συνηθίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό στις περισσότερες χώρες που συμμετέχουν στο WIP. Παρομοίως, το 86,4% των Ελλήνων χρηστών δεν χρησιμοποιούν ποτέ το διαδίκτυο για να πουλήσουν κάτι, ενώ το 42,5% πραγματοποιούν διαδικτυακές αγορές τουλάχιστον μία φορά το μήνα, ποσοστό που λίγο-πολύ συνάδει με τις αγοραστικές συνήθειες στις περισσότερες συμμετέχουσες χώρες του WIP. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η χρήση του διαδικτύου για την πραγματοποίηση αγοραπωλησιών έχει αυξηθεί σε σχέση με τους δύο προηγούμενους γύρους του World Internet Project Greece (2015, 2017). Η αύξηση στις online αγοραπωλησίες εντοπίζεται και στα πρόσφατα δε- δομένα της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2019).

Οι Έλληνες χρήστες χρησιμοποιούν το διαδίκτυο κυρίως για την επαλήθευση κάποιου γεγονότος ή την αναζήτηση του ορισμού κάποιας λέξης, καθώς οι περισσότεροι αναζητούν τέτοιου είδους πληροφορίες τουλάχιστον μία φορά
την εβδομάδα. Η αναζήτηση πληροφοριών όμως για σχολικές ή/και πανεπιστημιακές εργασίες δεν είναι πολύ συνηθισμένη δραστηριότητα για την πλειονότητα των ερωτηθέντων, κάτι αναμενόμενο εάν λάβει κανείς υπόψη ότι η μαθησιακή αυτή δραστηριότητα αφορά ειδικότερα σε μαθητές και φοιτητές. Τέλος, είναι πολύ μικρός ο αριθμός των χρηστών του διαδικτύου που συμμετέχει σε προγράμματα εκπαίδευσης εξ αποστάσεως. Σημειωτέον ότι σε σύγκριση με τις προηγούμενες μετρήσεις στην Ελλάδα, το ποσοστό συμμετοχής των χρηστών σε προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης αυξάνεται διαχρονικά σε μικρό βαθμό. Ομοίως και στις λοιπές συμμετέχουσες χώρες του WIP (2017), τα ποσοστά των χρηστών που δεν συμμετέχουν ποτέ στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι περίπου 60%, με την Ελβετία και την Ελλάδα να συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό, δηλαδή πάνω από 80%.

Συμπερασματικά, η χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία διεισδύει έντονα στο βιόκοσμο, στις προτιμήσεις και στις συνήθειες των χρηστών (ανάλογα με το επίπεδο του εγγραμματισμού τους), συνεχίζοντας σταθερά να ενδύεται στοιχεία προφορικότητας, η λειτουργία της οποίας «εντοπίζεται διαγενεακά με έμφαση στις νεώτερες ηλικίες και επηρεάζει τις πολιτισμικές πρακτικές».

Διαβάστε εδώ ολόκληρη την έκθεση.