Γρηγόρης Κωσταράς, 4/3/2022 - 11:31 facebook twitter linkedin 1922: Η Κραυγή της Καιόμενης Σμύρνης και το Χρέος του Σήμερα Γρηγόρης Κωσταράς, 4/3/2022 facebook twitter linkedin "1922: Η Κραυγή της Καιόμενης Σμύρνης και το Χρέος του Σήμερα" γράφει στην ενότητα ΣυΝΑΙσθηματικά του περιοδικού Ασφαλιστικό ΝΑΙ ο ομ. καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Γρηγόρης Φιλ. Κωσταράς. Είμαστε εδώ, στην ποτισμένη από δόξα και αίμα και πνεύμα πρωτεύουσα της Βόρειας Ελλάδος, στην όμορφη Θεσσαλονίκη μας, σεπτόν ιερείο της τιμής και της ελευθερίας˙ ζευγαρώνονται, εδώ, η πολυαίωνη πολιτιστική παράδοση με την ακατάλυτη εθνική συνείδηση και ξενοδοχούν την αδάμαστη ψυχή του Έθνους! Έτσι, η Θεσσαλονίκη μας, με την ηθική της ρώμη και την ψυχική της υγεία, συντρίβει την αδυσώπητη τραγικότητα της Ιστορίας, το νόμο της παρακμής και ορθώνεται ως αλύγιστο προπύργιο του Ελληνισμού ενάντια στην ξένη κατακτητική βουλιμία και μοχθηρία. Είμαστε εδώ, στην καρδιά της ιερής Μακεδονικής μας Γης˙ εδώ, στης δόξας τις βουνοκορφές και στης Ιστορίας μας τ’ αγνάντευμα, όπου έγινεν ο θάνατος σπόρος ζωής, ζωής και λευτεριάς, για να αναπνεύσουμε μέσα σε ένα κλίμα γεμάτο εθνική έξαρση, για να συλλάβουμε το σφυγμό και καημό της ελληνικής ψυχής, για να υψωθούμε επάνω από τον αχό και την τριβή της καθημερινότητας και να εγγίσουμε τις εσχατιές της εθνικής μας αυτοσυνειδησίας. Είμαστε εδώ τώρα που ακούγεται ο ορυμαγδός των πολύνεκρων μαχών δίπλα μας˙ τώρα που ακούεται καθαρά πλέον το απειλητικό μούγκρισμα κάποιων γειτόνων μας που πλαστογραφούν την Ιστορία, διεκδικούν πανάρχαια πατρογονικά εδάφη, σφετερίζονται το ιερό όνομα της Μακεδονίας μας και, παραχαράκτες όπως είναι, ζητούν να διαμελίσουν από Βορά και Ανατολών το πανάχραντο σώμα της Πατρίδος μας. Ξέρουν βέβαια –και οι ίδιοι και οι «σύμμαχοί» μας οι Ευρωπαίοι– ότι όταν η Μακεδονία μας έδιδε στον τότε κόσμο την ελληνική της τέχνη, την ελληνική φιλοσοφία, την ελληνική γλώσσα, την ελληνική επιστήμη, όταν δηλαδή έχτιζε τον παγκόσμιο πολιτισμό, οι λαοί αυτοί, οι ιστορικοί ακροβάτες, όχι μόνον δεν είχαν εμφανιστεί στην ιστορική σκηνή, αλλά δεν υπήρχαν καν ούτε ως σκέψη στο νου και το ρου της Ιστορίας! Όλα αυτά και άλλα πολλά –όπως οι στιγμές μαρτυρίου που περνούν στα κρατητήρια του Μπερίσα οι Βορειοηπειρώτες αδελφοί μας– κομίζουν ένα πολύ σαφές όσον και μακάβριο μήνυμα. Το πρώτος χρέος μας Σήμερα, είναι να κατανοήσουμε σε βάθος αυτό το μήνυμα και να φερθούμε με ψύχραιμο θάρρος και συνετή τόλμη, ανάλογα προς την πράγματι βαρυσήμαντη κρισιμότητα των καιρών. Το δεύτερο χρέος μας Σήμερα, είναι να θυμηθούμε και να διδαχθούμε από την ιστορία, για να μην εναποθέτουμε ελπίδες και να μην επενδύουμε όνειρα βοήθειας εκεί που δεν υπάρχουν. Τι να θυμηθούμε; Στις 13 Σεπτεμβρίου 1922, η Σμύρνη στις φλόγες αιμάσσει και κατασπαράζεται. Και οι σύμμαχοί μας; Και η Ευρώπη; Πού ήταν η Ευρώπη! Η Ευρώπη παρακολουθούσεν από τα ναυλοχούντα στο λιμένα της καιομένης Σμύρνης πολεμικά της πλοία, αδιάφορη, αδάκρυτη και ανάλγητη, τον ανήκουστο σπαραγμό του σφαγιαζόμενου Ελληνισμού. Διότι είχεν απολέσει την ικανότητα να συγκινείται και την αρετή να πιστεύει. Διότι τα συμφέροντά της έκαμαν παράλυτη, ανύπαρκτη, νεκρή την ανθρώπινη συνείδησή της. Ένα απίστευτο δείγμα κτηνώδους αναλγησίας: το 1922, οι Γάλλοι ναύτες έριχναν ζεματιστό νερό ή απέκοπταν τα χέρια όσων Ελλήνων προσπαθούσαν να αναρριχηθούν στα πλοία για να σωθούν μέσα στους καπνούς Δαντικής αληθινά κολάσεως! Βλέπετε ότι η Ιστορία, ενώ συνήθως είναι αδυσώπητη στον αιματηρό βηματισμό της, εμφανίζεται και κάπου-κάπου οικτίρμων και ελεήμων. Αποκαλύπτει δηλαδή τις τραγικές και κατακλυσμιαίες συνέπειες από μία πιθανή εκτροπή της. Δεν ξέρω, τώρα, γιατί ήλθαν στο νου μου οι προσευχητικοί λόγοι της Αγίας Τερέζας του Ιησού: «Αγωνιώ, επειδή δεν αγωνιούν»! Ή για να παραλλάξω τους λόγους αυτούς, σύμφωνα με το ήθος των στιγμών: «Δεν αγωνιώ, επειδή αγωνιούν»! Το τρίτο χρέος μας Σήμερα, είναι να λαμβάνουμε στα σοβαρά την ειδοποίηση της Ιστορίας, όχι ως είδηση, αλλά ως συνείδηση. Αυτό σημαίνει ότι την Ιστορία πρέπει να την παρατηρούμε όπως είναι και όχι να την τοποθετούμε επάνω στην κλίνη του Προκρούστη των σκοπιμοτήτων. Η σκοπιμότητα κλείνει τα μάτια. Αρετή, όμως, ενός λαού είναι να ακροάζεται και την οιμωγή, τον επώδυνο βόγγο της Ιστορίας. Καλύτερα να κοιτάζουμε κατά πρόσωπο την ιστορική αλήθεια και να δοκιμάζουμε την πικρή γεύση των συμφορών μας, παρά να φυτοζωούμε μέσα στην πλάνη. Αν θέλουμε πράγματι να αποφύγουμε τη φρίκη της Ιστορίας, πρέπει διαρκώς να θυμίζουμε την Ιστορία: αυτό είναι το τέταρτο χρέος μας Σήμερα. Δεν τυλίγουμε στη λήθη, αλλά ανακαλούμε στη μνήμη το ιστορικό παρελθόν, είτε για να επαναλάβουμε το μεγαλείο του, είτε για να αποφύγουμε τον όλεθρό του! Ειδικότερα, οφείλουμε Σήμερα: Να ιχνεύσουμε τα πάθη και τα λάθη και να αντλήσουμε καθοριστικά για την εθνική, πολιτική και ηθική μας συμπεριφορά διδάγματα από το Δράμα της Μικρασιατικής Καταστροφής και γενικότερα από το παρελθόν˙ να δημιουργήσουμε μια υψηλή και κοφτερή επίγνωση για το παρόν˙ να διανοίξουμε καινούργιες προοπτικές για το μέλλον˙ να συναιρέσουμε μέσα μας παρελθόν και παρόν και έτσι να χτίσουμε γρηγορούσα και την πληρότητα εγγίζουσα ιστορική συνείδηση και εείνης και της τωρινής εποχής˙ να αισθανθούμε –τέλος– το μεγάλο ιστορικό βάρος και να βρούμε τα μέτρα, με τα οποία θα ζυγίσουμε το νόημα όσων συμβαίνουν στους καιρούς μας. Το πέμπτο χρέος μας Σήμερα, είναι να συνειδητοποιήσουμε μερικές βασικές προϋποθέσεις που να εγγυώνται το μέλλον μας, την επιβίωσή μας ως λαού και ως Έθνους, που δεν είναι αυτονόητη. Πόσοι και πόσοι λαοί, άλλωστε, δεν ευρίσκονται στο οστεοφυλάκιο της Ιστορίας; Στα πλαίσια, λοιπόν, μιας δραστικής πίστεως προς το καλύτερο και μιας αρράγιστης πεποιθήσεως ότι ο Ελληνισμός θα συνεχίσει την ιστορική του ύπαρξη και τη μεγαλουργό του αποστολή, οφείλουμε: 1.- Να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο που εκπορεύεται από τη μείωση του πληθυσμού μας. Λιγοστεύουμε. Και έτσι δεν θα νικηθούμε από τις λόγχες των πιθανών αντιπάλων μας, αλλά από τις πολύτεκνες μητέρες των εχθρών μας. 2.- Να γεωργήσουμε σε βάθος και να σφυρηλατήσουμε άρρηκτους δεσμούς με τον ελληνισμό της διασποράς, που αποτελεί ξύλο σωτηρί-ας, καθώς διατηρεί το αίμα και το πνεύμα της παναιώνιας Ελλάδος και σφύζει δημιουργικά. 3.- Να εξυγιάνουμε τη δημόσια ζωή και να ανυψώσουμε τη στάθμη του πολιτικού μας βίου που –πλην ολίγων λαμπρών εξαιρέσεων– «κατήλ-θεν εν τοις κατωτάτοις της γης»! 4.- Να περιορίσουμε τα φυλετικά μας ελαττώματα: Να ηνιοχήσουμε την εγωπάθειά μας˙ να χαλιναγωγήσουμε τη σοφιστεία μας˙ να ψαλιδί-σουμε τον υπερτροφικό ατομικισμό μας˙ να μειώσουμε την ένδεια και τις ιλιγγιώδεις ενίοτε οικονομικές αποστάσεις˙ να μάθουμε δικαιοσύ-νη˙ να εργαζόμεθα, αφού στη συστηματική και μεθοδική εργασία και στην εργατικότητα θα στηριχθεί το άγιο πάθος της νέας γενεάς για ένα καλύτερο Αύριο, αφού χωρίς εργατικότητα, ούτε ως άτομα ούτε ως λαός μπορούμε να έχουμε όρθια οικονομική και ηθική σπονδυλική στήλη, δηλαδή μέλλον μέσα σε ευρύτερες και σκληρά ανταγωνιστικές Κοινότητες˙ ora et labora, δέηση και μόχθος, το σύνθημά μας˙ να ανοί-γουμε δρόμο στους ικανούς και όχι στους εκάστοτε θωπευτές του «Χθες» και Σήμερα τιμητές, τους δουλόφρονες και τυχάρπαστους δήθεν «ηγέτες», σε όλην αυτή την ανίερη συμμαχία των μετριοτήτων, την καλά οργανωμένη και οικονομικά ισχυρή, που αλωνίζει επάνω στη δημόσια σκηνή και απορφανίζει το Έθνος από τις πλέον γόνιμες, χθόνιες δυνάμεις του και τις εύκρατες προσωπικότητές του, τις μόνες ικανές να εγγυηθούν το μέλλον της Ελλάδος! 5.- Ως λαός και ως ηγεσία, κατάφορτοι από ιστορική εμπειρία και πικρή γεύση της Ιστορίας, πρέπει να επιστρατεύσουμε τις αδιαφιλονίκητες αρετές μας των πιο μεγάλων ιστορικών μας στιγμών, αφήνοντας έξω από τις πολιτικές και κομματικές διαμάχες κρίσιμους τομείς της δημόσιας ζωής, εννοώ την Άμυνα, την Εξωτερική Πολιτική και την Παιδεία μας. Την οποία οφείλουμε να κάνουμε κτήμα όλων και να την αναβαθμίσουμε, μεταγγίζοντας στις ψυχές των παιδιών τη θέωση του πνεύματος και τον πόνο της Πατρίδος και μεταλαμπαδεύοντας τις μεγάλες, πλάστρες Ιδέες του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού, που εξορίζονται κάποτε και αντικαθίστανται από κείμενα γεμάτα από πνευματικό χυλό, ιδεολογική πλευρίτιδα, ηθική ημικρανία, νοσηρή σκοπιμότητα και επιστημονική μυωπία, θόλωση του ιστορικού βλέμματος, τετράπαχη αμάθεια και επίπεδη ρηχότητα, στρέβλωση και ανακρίβεια. Και τέλος, το ύψιστο χρέος μας Σήμερα είναι: 6.- Να απαλλαγούμε από το πολιτικό μας πάθος της αρχομανίας, ένα αβυσσαλέο πάθος, που κομματιάζει την ψυχή του λαού μας και ραγίζει την ενότητά του˙ ένα αδιάντροπο πάθος που αφαιρεί από τη δημόσια ζωή κάθε ευθιξία, ηθική ευαισθησία και αξιοπρέπεια˙ ένα πάθος που παγιδεύει από αρχαιοτάτων χρόνων την πορεία μας και που το εκμεταλλεύονται οι παντοίες ξενικές επεμβάσεις, για να μας οδηγούν σε φρικώδεις αιχμαλωσίες και μετοικεσίες Βαβυλώνος! Να ενωθούμε ψυχικά, δαμάζοντας την Διχόνοια και απορρίπτοντας το «δολερό σκήπτρο», σύμφωνα με τον στίχο του Σολωμού˙ την Διχόνοια, η οπία –κατά τον μεγαλήγορο ποιητή του Μέτρου και της Αρετής Ανδρέα Κάλβο– «Μεγάλη, τρομερή / με τα πτερά απλωμένα / καθώς αετός ανίκητος, / κρέμεται ‘ς τον αέρα / ψηλά η Διχόνοια». Από τη γεύση των μήλων της Έριδος, η Ιστορία μας επικράνθη: το Έθνος μας κατέληξε στον αλληλοσπαραγμό και τον ακρωτηριασμό, έφθασε σε ταπείνωση και εξουθένωση και ο λαός μας σύρθηκε σε υποταγή ή δουλεία αιώνων! «Αλίμονο στον κόσμο, εάν οι Θεοί του Ολύμπου επέτρεπαν, έστω και μια στιγμή, να κατοικήσει στις κορυφές του η θεά Ομόνοια», υπογράμμισε με ιερατική και προφητική πυκνότητα ο σιδηρούς καγκελάριος της Πρωσσίας Βίσμαρκ! Με την Ομόνοια, όμως, την αρράγιστη ενότητα και την αδιατάρακτη εθνική ομοψυχία και ετοιμότητα, με το πνεύμα της προγονικής ελευθερίας και τη λάμψη της λόγχης του στρατού και του λαού μας, μόνον έτσι αναδεικνύεται και θριαμβεύει η ηθική αντοχή και η πνευματική του Ελληνισμού δύναμη και εκφράζεται η αρετή και η αθάνατη ουσία της ελληνικής Ιδέας! Αυτή είναι η κραυγή που βγαίνει από τα καπνίζοντα ερείπια της καιόμενης Σμύρνης: Ενότητα και ομοψυχία, ετοιμότητα και εγρήγορση και πολιτική σύννοια. Και διχασμός ποτέ, ώστε να μην οδηγούμαστε από το παραλήρημα της εθνικής χαράς και το κορύφωμα του εθνικού μεγαλουργήματος, στην άβυσσο της πιο φρικαλέας εθνικής τραγωδίας! Για να μην αντιγράφουμε το δράμα της Μικρασιατικής Καταστροφής, τις σελίδες αυτές του μαρτυρίου και του πένθους του Ελληνισμού, αισθάνομαι βαριά ηθική ευθύνη και υποχρέωση να θέσω υπό την κρίση σας και τις ακόλουθες σκέψεις μου, επειδή ακούω δυνατά μέσα μου την παλλόμενη φωνή του μέγιστου τραγικού Ευριπίδου: «Σιγάν την αλήθειαν χρυσόν εστιν θάπτειν» και μάλιστα την αλήθεια της πατρίδος, αφού «τι γαρ πατρώας ανδρί φίλτερον χθονός;» διερωτάται ο αρχαίος αυτός σκηνικός. 1.- Η Ιστορία και το μέλλον μας δεν μπορεί να γραφεί ούτε με το αίμα που στάζουν τα χέρια των κατακτητών, ούτε με τα δάκρυα των νικημένων. Οι πατριωτικές μας εκρήξεις που μεταβάλλουν σε καμίνι φλεγόμενο τη μεσημβρινή μας ψυχή, πρέπει να υποβάλλονται στη βάσανο της ψύχραιμης λογικής και της φρονήσεως. Διαφορετικά οδηγούν σε περιπέτεια και δοκιμασία, που κάποτε μας θέλγουν. 2.- Το φλογερό και ασυγκράτητο συναίσθημά μας διαιρεί τους ξένους σε φίλους και εχθρούς, ενώ θα έπρεπε να τους βλέπουμε ως συμφερο-ντολόγους! Υποκείμεθα έτσι σε υπερβολές, καταδημαγωγήσεις και είμεθα έτοιμοι να ριψοκινδυνεύουμε τυχοδιωκτικές εκστρατείες, αιώνιοι Αργοναύτες, για την κατάκτηση του «χρυσόμαλλου δέρατος»! Και το κυριότερο: 3.- Ως λαός με απροσμέτρητη προσφορά στην υπόθεση του πολιτισμού, έχουμε εύλογη πικρία απέναντι στη διεθνή κοινωνία, δίκαια αιτήματα και πολλά προβλήματα. Ο δρόμος, όμως, που οδηγεί στην ικανοποί-ηση των αιτημάτων ή στη λύση των προβλημάτων, διέρχεται μόνον και πάντοτε από την Ελλάδα. Πρέπει να παρατηρούμε τα εσωτερικά μας προβλήματα και τα εθνικά μας θέματα από τη σκοπιά των όρων και των συνθηκών της εξωτερικής πολιτικής και της διεθνούς ζωής, έχοντας υπ’ όψιν ότι είμεθα λαός ολιγάνθρωπος και παντοειδώς μη αυτοδύναμος και αυτάρκης. Ύστερα από αυτές τις επισημάνσεις, τις σχετικές προς το βαθύτερο νόημα της εδώ παρουσίας της Ανωτάτης Πανελληνίου Ομοσπονδίας των Εφέδρων Αξιωματικών πρώτα και προς το χρέος του «Σήμερα» απέναντι στο ματωμένο «Χθες» έπειτα, σκοπός μας κύριος και τελικός απόψε, είναι να θυμηθούμε. Γιατί οι ώρες αυτές είναι κατ’ εξοχήν ώρες μνήμης, είναι δηλαδή μνημόσυνες˙ είναι επιστροφή με μάτια δακρυσμένα στα ιερά χώματα της Μικρασιατικής Γης, της αξέχαστης ελληνικής πατρίδος και κοιτίδας του Ελληνισμού, που τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 1922 τον αφάνισαν από τις πατρογονικές του εστίες, τον έκαναν αποκαΐδια και ως τέφρα τον σκόρπισαν στο έλεος των ανέμων της δυστυχίας και του θανάτου. Αυτή τη στιγμή, η θεά Μνημοσύνη, η μητέρα των Μουσών, πυρωμένη από τον αρχαίο Νόστο, ας ξετυλίξει το νήμα της πολυαίωνης ελληνικής παραδόσεως και ας επανέλθει έτσι για να οικήσει για λίγο στη μητρώα γενέθλια πατρίδα: την ελληνίδα Ιωνία! Ελάτε μαζί μου και με τα μάτια της ψυχής σας αναπαυθείτε στην φιλόξενη και αρχόντισσα οικοδέσποινα πόλη, τη νύμφη της Ιωνίας: στην Σμύρνη. Η οποία –σύμφωνα με τον Στράβωνα– ιδρύθηκε το 3000 π.Χ., είκοσι στάδια βορείως της σημερινής, δηλαδή πέντε χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα. Στον γλυκύ ουρανό της ανέτειλε το φως του λόγου. Από τη Γη της εκπορεύτη-κε ο παγκόσμιος επιστημονικός και φιλοσοφικός στοχασμός. Μέσα στο εύκρατο κλίμα της γεννήθηκε η επιστήμη. Εδώ στην Ιωνίδα γη γαλουχήθηκεν ο πανανθρώπινος πολιτισμός, εκπηδώντας σαν οξεία αιχμή φλόγας από το πνεύμα των Ελλήνων! Εδώ χωρίστηκεν η Ασία του Μύθου από την Ευρώπη του Λόγου! Ατελεύτητη είναι η σειρά των μεγάλων διανοητών της σε όλους τους κλάδους της γνώσεως, οι οποίοι έθρεψαν λαούς και λαούς με το πνεύμα τους. Αιώνες αιώνων εισορμούσε στις φλέβες των άλλων λαών το πνεύμα τούτο και τους γονιμοποιούσε –ακόμη και σήμερα. Από το όλβιο χώμα της βλάστησαν οι πατέρες όλης της ανθρωπότητας: Όμηρος, Βίων, Μίμνερμος, Θαλής, Αναξιμένης, Αναξίμανδρος, Ηράκλειτος, Ηρόδοτος, Παράσιος, Απελλής και τα ονόματα, «ων ουκ έστιν αριθμός», και πώς να τους συστήσω; Ήδη, ο μέγιστος του κόσμου ραψωδός αγάλλεται στην «Ιλιάδα» του, ο Όμηρος: «Όποιος ιδεί τους Ίωνες σαν είναι μαζεμένοι, θα ’λεγε πως αθάνατοι κι αγέραστοι είναι πάντα. Τα παληκάρια, ως αγροικάς τις λυγερές κοπέλες, αναγαλλιάζει η σκέψη σου και χαίρεται η ψυχή σου»! Επί 50 αιώνες, δηλαδή επί 5 χιλιάδες χρόνια, η Ιωνική Γη, η Μικρασία, εξακο-λουθούσε να δίνει τους πνευματικούς της καρπούς και να καλλιεργεί την Τέχνη και το Λόγο, από τότε που οι δημιουργικοί Ίωνες αναδείχθηκαν θεμελιωτές του ελληνικού πολιτισμού, πρωτοδάσκαλοι του ελληνικού Έθνους, ατρόμητοι θαλασσοπόροι, φορείς και άγγελοι του ελληνικού πνεύματος. Ειδικώτερα ο 6ος αιώνας π.Χ. αποτελεί την μεγαλύτερη τομή για την πορεία του παγκοσμίου ιστορικού Γίγνεσθαι. Σ’ αυτό συμφωνούν όλοι οι διάσημοι ερευνητές και διανοητές του κόσμου. Ο μέγας Γερμανός υπαρξιακός στοχαστής Karl Jaspers αποκαλεί, μάλιστα, την εποχή αυτή αξονική. Διότι στις αρχές αυτού του αιώνα εμφανίζονται στην ιστορική σκηνή οι πρώτοι που θεμελίωσαν συστηματική, μεθοδική, έλλογη, τεκμηριωμένη γνώση, φιλοσοφία και επιστήμη. Ο χώρος, τώρα, όπου έγινε το βαρυσήμαντο τούτο πνευματικό γεγονός, είναι η Μητρόπολη του Μικρασιατικού Ελληνισμού, η Ιωνία και ειδικώτερα η Μίλητος. Εδώ, η ανθρωπότητα εξέρχεται από το χάος του Μύθου και εισέρχεται στην τάξη του Λόγου. Εδώ, χωρίζεται η Ασία από την Ευρώπη. Η Ασία παρέμεινε τυλιγμένη μέσα στην ομίχλη της μαγείας και τον πέπλο του Μύθου. Η Ευρώπη των Ελλήνων της Ιωνίας εισήλθε ανέκκλητα στο στάδιο του έλλογου στοχασμού και πολιτισμού. Από τότε και ύστερα εκδηλώνει η Ιωνία, και μάλιστα η Σμύρνη, μία μεγάλη άνθηση πνευματική, πολιτιστική, οικονομική, αισθητική, θρησκευτική, κοινωνική, πρωτόγνωρη. Η νύμφη της Ιωνίας γίνεται η πνευματική Ακρόπολη του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Ένα δείγμα: Το 1922 λειτουργούσαν στην Ιωνία 240 ελληνικά εκπαιδευτήρια με 900 καθηγητές και δασκάλους και 40.000 μαθητές, ενώ τα τουρκικά την NEWSLETTER Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα. ίδια εποχή, μόλις έφθαναν σε 98, με 300 δασκάλους και 6.300 μαθητές. Ένα δεύτερο δείγμα: Εις την περίφημη «Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης» γαλουχήθη-καν μυριάδες Ελλήνων της Μικρασίας, αλλά και της ελεύθερης Ελλάδος, ενώ τα φύλλα του μαθητολογίου της κοσμούν ονόματα, όπως του Αδαμαντίου Κοραή, του Εθνομάρτυρα Γρηγορίου του Ε’, του Ηλία Τανταλίδη, του Παύλου Καρολίδη, του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, του Ιωάννη Συκουτρή και τόσων άλλων, που διέπρεψαν διεθνώς στις Επιστήμες, στις Τέχνες και στα Γράμματα. Δείγμα τρίτο: Το 1920, η Σμύρνη αριθμούσε 360.000 κατοίκους, ενώ η Αθήνα την ίδια εποχή είχε 300.000 κατοίκους. Την ομορφιά της Σμύρνης ύμνησαν οι μεγαλύτεροι ιεροφάντες του λόγου, από την αρχαία έως σήμερα. Ο Φιλόστρατος γράφει πως η Σμύρνη είναι η πιο όμορφη πόλη κάτω από τον ήλιο: «Καλλίστη πόλεως οπόσαι υφ’ ηλίω εισί», ο Β. Ουγκώ την ονομάζει «πανώρια πριγκίπισσα, που άνοιξη αιώνια στους κόρφους της φωλιάζει», ενώ ο Παλαμάς υμνώντας την διαπορεί: «Ποιο όνομα προσφιλέστατο και μοσχοβολημένο απ’ τ’ όνομά σου, Σμύρνη;»! Η Σμύρνη, βέβαια, γνώρισε παντοίες καταστροφές. Το 178 μ.Χ. τρομερός σεισμός τη μεταβάλλει σε ερείπια. Το 1770, με την καταβύθιση του τουρκικού στόλου υπό των Ρώσων, το εγκληματικό μίσος του θηριώδους Ισλάμ ξεσπάει απάνω στους Έλληνες της Σμύρνης κυρίως. Έξω από το ναό της Αγίας Φωτεινής, μετά τη λειτουργία σφάζουν 1.500 Έλληνες. Το 1797 κατά το τρομερό «Ρεμπελιό των Γενιτσάρων», εσφάγησαν 5.000 Έλληνες, 10.000 οικίες, ιδρύματα εκατοντάδες εκάησαν και ο λαϊκός θρήνος εκσπά: «Παντού πλανιιέται ο θάνατος. / Αιμοχαρείς ομάδες τις πόρτες παραβιά-ζουνε, / που με λοστούς ανοίγουν. / Δάκρυα χύνονται πικρά, γόοι και θρήνοι ακούνται. / Πέφτει ο πατέρας δω νεκρός στην αγκαλιά του γυιου του. / Κόρη πανέμορφη εκεί, υψώνοντας το βλέμμα / στους ουρανούς, πέφτει νεκρή από κακούργου χέρι. / Χιλιάδες σφάζουν κι ο καπνός αντάμα με τη φλόγα / αχόρ-ταγα και άπληστα τα πάντα καταστρέφουν. / Πόνος –αλοί– και σπαραγμός ξεσχίζουν την καρδιά μου. / Θεέ μου Μεγαλοδύναμε! Μικρά παιδιά εξήντα που η φλόγα τα περίζωσε, / βοήθεια αποζητάνε του κάκου!... Ας ήταν βολετό / τα κάγκελα να σπάσω, ν’ απλώσω χέρι στοργικό / κι όλα να τα γλυτώσω». Το 1821, νέος όλεθρος και ο Διονύσιος Σολωμός θρηνεί: «Φωνή τρόμου η Ελλάδα σύρνει, / σύρνει κι έπειτα σιωπεί. / Όμως κρότους / μέσ’ στη Σμύρνη / όλη η νύχτα ηχολογεί»! Ασφαλώς, η Σμύρνη είχε γνωρίσει μεγάλες περιόδους ειρήνης και ακμής, αρχόντισσα αληθινή και κοσμούπολις˙ η άνθηση ήταν πνευματική, οικονομική, κοινωνική, θρησκευτική, καλλιτεχνική, επιστημονική, ακόμη και αθλητική, αφού αθλητικά σωματεία όπως ο «Απόλλων» και κυρίως ο «Πανιώνιος», ιδρύθηκαν πριν καν ιδρυθούν αντίστοιχα στην Ελλάδα, ενώ αναγέρθηκαν στάδια μεγαλοπρεπέστατα όχι μόνον, όπως εκείνο του λόγου της Σμύρνης, αλλά και στις Τράλλεις, στην Πέργαμο, στην Έφεσο, στις Σάρδεις, τη Μαγνησία, για να μη θυμίσω το στάδιο της Λαοδικείας, χωρητικότητας 100.000 θεατών! Η Σμύρνη, προς τούτοις, δοκίμασε υπέροχες επίσης στιγμές μεγαλείου, δόξας και πατριωτικής μέθης. Δύο μόνον δείγματα: 25 Ιουλίου 1833, φθάνει στη Σμύρνη επί του αγγλικού πλοίου «Μαδαγασκά-ρη», ο νεαρός Βασιλεύς Όθων˙ εκκλησιάζεται στην Αγία Φωτεινή και ύστερα επισκέπτεται την «Ευαγγελική Σχολή». Τα πλήθη παραληρούν από ακράτητον ενθουσιασμό και συγκίνηση, ακόμη και ο φλεγματικός Άγγλος πλοίαρχος δακρύζει, οι ελπίδες του Έθνους αναπτερώνονται και πυρακτώνονται… 1η Μαΐου 1919, μετά τη Συνθήκη των Σεβρών, το «Σφενδόνη» αποβιβάζει τους πρώτους πεζοναύτες. Υποστέλλουν την ημισέληνο και υψώνουν τη Γαλανόλευκο. Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος, κλαίων από χαράν, λέγει προς τους δημογέροντας: «Αι μεγάλαι του Γένους ελπίδες, ο ακοίμητος και σφοδρός, ο καίων και φλογίζων τα σπλάχνα μας πόθος προς ένωσιν μετά της μητρός Ελλάδος, γίνεται πραγματικότης και αποτελούμεν ήδη τμήμα της ηνωμένης, της ενδόξου, της αθανάτου μεγάλης Πατρίδος μας». Η Σμύρνη ελευθερώνεται ύστερα από 517 έτη δουλείας, από τον καιρό του Ταμερλάνου! Όταν την επομένη ημέρα, 2 Μαΐου 1919, τα πολεμικά μας θα αποβιβάσουν τους στρατιώτες και ο Δεσπότης θα γονατίσει με δάκρυα στα μάτια, για να ευλογήσει και να φιλήσει τη σημαία του Συντάγματος, ενώ τα πλήθη γονατισμένα ψάλλουν το «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια…», οι πέτρες ραγίζουν και ο Σμυρνιός ποιητής Μιχαήλ Αργυρόπουλος αγάλλεται: «Κι ας έλθει η ομορφότερη κεράστα, / η αγνή παρθένα / που τη λένε Ελευθεριά, / να μας κεράσει το παλιό πιοτό του Εικοσιένα / πούχει μπαρούτινη ευωδιά!» ενώ ο μέγας εθνικός μας ποιητής, ο Κ. Παλαμάς, ανακρούει το δικό του παιάνα από την Αθήνα, την αιώνια πόλη της Παλλάδος: «Χτυπήστε Ομήρων Ιωνικές οι λύρες / Σμύρνη ξανά, γεννήτριες ειν’ οι μοίρες»! Αλλά το όμορφο εθνικό όνειρο, από δικά μας λάθη και πάθη, θανατηφόρα σύνεργα στα χέρια στα χέρια των δήθεν συμμάχων μας, κράτησε τρία χρόνια και τρεις μήνες, όσον και η λάμψη της λόγχης του στρατού μας στα πολύνεκρα μέτωπα των μαχών. Και έπειτα; Έπειτα, τον Αύγουστο του 1922, ήρθε επάνω στα φτερά μιας μαινόμενης καταιγίδας, η ολέθρια συμφορά. Το μέτωπο έπεσε! Το φρικώδες άγγελμα διαδίδεται ως αστραπή˙ οι καμπάνες χτυπούν σπαραχτικά˙ το Γένος μας ανεβαίνει το Γολγοθά του˙ οι λεηλασίες και οι σφαγές αρχίζουν˙ ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος, αρνούμενος να αποχωρισθεί του ποιμνίου του, κεραυνώνεται πρώτος και δεν θέλει να επιζήσει της καταστροφής: απορρίπτει την πρόταση του Γάλλου προξένου Γκραγιέ να μεταφερθεί ασφαλής στο Γαλικό Προξενείο. Απάγεται από Τούρκους στρατιώτες και προσάγεται προ του αιμοβόρου στρατηγού Νουρεντίν Πασά. «Ο Δεσπότης», γράφει στο βιβλίο του Η Μάστιγα της Ασίας, ο παρών στα γεγονότα πρόξενος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζωρτζ Χόρτον, «ήταν κάτωχρος, η σκιά του εγγίζοντος θανάτου ηπλούτο επί του προσώπου του. Ολίγοι εξ όσων αναγνώσουν τας γραμμάς αυτάς θα εννοήσουν την σημασίαν του φαινομένου τούτου… Δεν μου ωμίλησε περί του κινδύνου, τον οποίον ο ίδιος διέτρεχεν, αλλά με παρεκάλεσε να πράξω παν το δυνατόν προς σωτηρίαν των κατοίκων της Σμύρνης». «Ο Χρυσόστομος», γράφει ο Ρενέ Πυώ στο βιβλίο του Ο Θάνατος της Σμύρνης, «παραδώθηκε από τον Νουρεντίν στον μανιασμένο όχλο. Τότε του φόρεσαν άσπρη μπλούζα, του ξερίζωσαν τα γένια, τον μαχαίρωσαν, διαμέλισαν και έσυρα το σώμα του μέχρι την τουρκική συνοικία και τον πέταξαν στα σκυλιά». Ούτε μια στιγμή ο Δεσπότης δεν απώλεσε την καρτερικότητά του, αλλά κατά την διάρκεια των βασανιστηρίων του ψιθύριζε: «Κύριε, Κύριε ελέησόν με!» Έως ότου η κτηνώδης βαρβαρότης διεμέρισε τα μέλη του. Το Έθνος, με το στόμα του ποιητή Παλαμά, γονατίζει μπροστά στην απίστευτη τραγωδία: …Και των Ελλήνων οι χοροί και των πιστών τα πλήθη Σου προσκυνούνε, άμωμε, τη θεία δοκιμασία και το μεταλαβαίνουνε το αίμα που εχύθη! Αλλά το αίμα του Εθνομάρτυρα Δεσπότη Χρυσοστόμου Σμύρνης, εισάγει στην τελευταία πράξη του Δράματος και κορυφώνει αυτήν την τραγωδία και την υψώνει σε σφαίρες βαρβαρότητας τουρκικής, από τις σπάνιες στην παγκόσμια ιστορία των λεηλασιών, των αρπαγών, των βιασμών, των σφαγών, της φρίκης και του τρόμου, των δολοφονιών και του εμπρησμού. Στις 31 Αυγούστου (π.ημ.) το απομεσήμερο της Τετάρτης, παραδίδεται στις φλόγες η Αρμενική συνοικία˙ η πυρκαγιά απλώνεται και παίρνει τεράστιες διαστάσεις. Η Σμύρνη η Μάνα καίγεται. Αλλόφρονες οι Έλληνες εγκαταλείπουν τα σπίτια τους, καθώς οι πύρινες γλώσσες γίνονται ουρανομήκεις. Κόλαση Δαντική: «Από τη Σμύρνη έφτασε στο Κορδελιό η ανταύγεια της φωτιάς που αντανακλούσε στις προσόψεις των κτιρίων και κοκκίνιζαν σαν το αίμα που εχύνετο στη Σμύρνη… Ο καιρός ήταν συννεφιά… κοκκίνιζε ο ουρανός, νόμιζες ότι έφτασε η Δευτέρα Παρουσία και ότι θα πάρουν φωτιά οι ουρανοί. Το θέαμα», γράφει ο αυτόπτης Κ. Πολίτης, «ήταν τρομακτικό, ακούγαμε το μουγκρητό της φωτιάς, τις φωνές εκατοντάδων χιλιάδων γυναικοπαίδων που ζητούσαν βοήθεια…». «Παιδιά σκούζουν, ζητάνε τη μάνα τους. Ορμάει ο κόσμος… οι Τούρκοι πυροβολούν… οι άνθρωποι ουρλιάζουν, τραυματίζονται ή πέφτουν νεκροί…», σημειώνει στα «Τετράδιά» της η Αντζέλ Κουρτιάν, που επέζησε του χαλασμού. Ακούστε, τώρα, τι λένε οι ίδιοι οι σφαγείς: Διαταγή του Αρχηγού Χωροφυλα-κής του Αϊδινίου Μεχμέρ Χρηφ: «…η πατρίς επιβάλλει την υποχρέωσιν όπως… έκαστος οπλίτης εκπληρώσει αμέσως το καθήκον του της γενικής σφαγής, όπερ του έχει ανατεθεί. Έκαστος υποχρεούται να φονεύσει τέσσερις-πέντε Έλληνες… Έκαστος οπλίτης υποχρεούται να εκτελέσει τούτο. Ο Κεντρικός Σταθμάρχης Χωροφυλακής (υπογραφή-σφραγίδα)». Ακούστε, τώρα, και τη φωνή ενός από τα σφάγια: «Ονομάζομαι Σοφία Νικολάου. Είμαι από το Ιβρινδί της Μικράς Ασίας… Είχαμε καταφύγει με τον άνδρα μου και το γυιο μας Μανωλάκη στο μύλο του Γκιουν Γκιορκές… Οι Τούρκοι… όρμησαν επάνω μας… Μπροστά στα μάτια του άνδρα μου και του παιδιού μου με ατίμασαν πολλές φορές. Ύστερα έσφαξαν το παιδί μου και κομμάτιασαν με τα μαχαίρια τους τον άνδρα μου. Του έβγαλαν τα εντόσθια και μου έδιναν να φάω το κρέας του… Αν όχι, θα έσφαζαν κι εμένα. Εκείνη την ώρα ακούστηκαν πυροβολισμοί… Ήταν ο ελληνικός στρατός. Έτσι σώθηκα…». Εγκληματική λαγνεία, αιμοσταγής βαρβαρότης, θηριωδία κτηνώδης ανάγκασαν κοπάδια ανθρώπων να πορεύονται γυμνοί και να φονεύονται με τον υποκόπανο ή την ξιφολόγχη στη μέση του δρόμου, παιδιά να κλαίνε και να σφάζονται ως ερίφια και γυναίκες να ατιμάζονται. Η παραλία της Σμύρνης, η θάλασσά της, η γεμάτη ανθρώπους που ζητούσαν να φτάσουν στα πλοία για να σωθούν, τα πλοία των Ευρωπαίων που αμέριμνα παρακολουθούσαν τη σφαγή, εμποδίζοντα την επιβίβαση, αποτελούν το πιο μαύρο σκηνικό στην ιστορία του Ανθρωπισμού και της Ευρώπης, της ανάλγητης, της αδιάφορης και αδάκρυτης, μπροστά σε εκείνο το χαλασμό, την γενοκτονία του Ελληνισμού. Σε μία σύσκεψη του Reichstag, o Hitler ανακοίνωσε την «Endelösung», την «τελική λύση», το ολοκαύτωμα 6.000.000 Εβραίων. Τη μόνη φωνή αντιρρήσεως του Goebels: «Και τι θα πει η παγκόσμια κοινή γνώμη;» ο Hitler την διέκοψε με σαρκαστικό κυνισμό: «Ποιος θυμάται σήμερα τη γενοκτονία των Αρμενίων και των Χριστιανών της Μικράς Ασίας;» Αλλά επί τέλους, στη Νυρεμβέργη οι ηθικοί αυτουργοί του ολοκαυτώματος κάθισαν στα εδώλια και ύστερα στη φυλακή ή ο Βίλλυ Μπραντ γονάτισε ευλαβικά στους τάφους των Εβραίων σε μια τραγικά μεγαλειώδη σκηνή, για λογαριασμό των Γερμανών, για να απαλλάξει από τη βαριά ηθική ευθύνη το γερμανικό έθνος. Εδώ, όμως, οι θύτες προσποιούνται τα θύματα και των Γερμανών, για να απαλλάξει από τη βαριά ηθική ευθύνη το γερμανικό έθνος. Εδώ, όμως, οι θύτες προσποιούνται τα θύματα και οι ηθικοί αυτουργοί μεταβάλλονται σε κατηγόρους. Και η Ευρώπη; Τότε ενίσχυε τον Κεμάλ πίσω από την πλάτη μας! Σήμερα ποιους ενισχύει στη γειτονιά μας; Τι σκληρή που είναι η κραυγή της Σμύρνης! Είναι τουλάχιστον και αφυπνιστική; Αμφιβάλλω! Απροσμέτρητη η συμφορά και ανυπολόγιστη! Ένα μικρό δείγμα σε επίπεδο λειτουργών του Υψίστου: Από τους 450 ιερείς της επαρχίας Σμύρνης, οι 347 βρήκαν τον θάνατο. Από τους ιεράρχες, εκτός από τον Χρυσόστομο, εμαρτύρησαν ο Μοσχονησίων Αμβρόσιος, που τον έθαψαν ζωντανό, ο Γρηγόριος Κυδωνιών που τον επετάλωσαν, ο Ικονίου που τον έσφαξαν, ο αρχιερατικός επίτροπος Αρχατζικάκης που τον σούβλισαν, ο διάκονος Γρηγόριος της Αγίας Άννης στο Κορδελιό που τον έκαψαν ζωντανό, ο ιερέας Μελέτιος του ναού της Ευαγγελιστρίας που τον κάρφωσαν σε πεύκο: «Ω της ζημίας», θρηνεί ο αυτόπτης της Αλώσεως της Πόλεως Δούκας, ο ιστορικός, το 1453! «Έθεντο, Κύριε, τα θνησιμαία των δούλων Σου βρώματα, τας σάρκας των οσίων Σου τοις θηρίοις της γης»! Ο ιερός κλήρος, ένθεος μυσταγωγός της εθνικής ψυχής και ζωής και ακούραστος διάκονος των μεγάλων ιδεών και παραδόσεων της φυλής μας, επί του θυσιαστηρίου! «Ω! ψες των κρίνων εθνικών ολόανθα στεφάνια ξερά σκορπούνε στο σταυρό μπροστά του μαρτυρίου…», κλαίει ο Παλαμάς! Ο ελληνισμός όλος επί του θυσιαστηρίου! Η όμορφη νύμφη της Σμύρνης που, μητέρα του ανθρωπισμού, είχε «λόγο γλυκό στον άρρωστο, στο δύστυχο συμπόνια», καταστράφηκε, όπως π.Χ. η Καρχηδόνα. Μόνο που τότε δεν υπήρχαν τα αγκυροβολημένα χριστιανικά καράβια για να θεώνται αδιάφορα, ως άλλοι Νέρωνες, το πυρ και τη γενοκτονία! Η ιστορική μοίρα, πιο ισχυρή από την ανθρώπινη βούληση και την οργανωμέ-νη συνωμοσία, ουδέποτε αδρανεί. Κάπου αλλού κλώθει τα πεπρωμένα. Το απροσδόκητο μέσα στην πορεία της Ιστορίας, πολλές φορές ανέκοψε την βαρβαρική λαίλαπα, έσωσε τον πολιτισμό και πυράκτωσε την ελπίδα του γυρισμού. Ο λαϊκός τραγουδιστής το γνωρίζει: «Ποιος ξέρει τι καιροί θα ’ρθούν, τι χρόνια θα γυρίσουν, να πάμε να τα πάρουμε για να πολυχαρούμε»! Άλλωστε, το «καράβι της ελπίδας» του Γεωργίου Αθάνα, που αρμενίζει στα πέλαγα του μέλλοντος, δεν καταποντίστηκε, καθώς είναι φορτωμένο με την πολύτιμη ελπίδα του ξαναγυρισμού, μόλις το Έθνος το καλέσει: Έλα χρυσό καράβι, έλα ξεφόρτωσε! Δος μας το θησαυρό σου κι άνοιξε τα πανιά ολόϊσα για τη Σμύρνη και για τα Μουντανιά! Στην ελπίδα η τέφρα, στην τέφρα το πυρ που καταλάμπει την εθνική μνήμη και διατηρεί χλωρή τη ρίζα της Φυλής. Όπου υπάρχουν σταυροί και τάφοι, εκεί και Ανάσταση. «Ουκ εάλω η ρίζα. Ουκ εάλω το Φως! Ουκ εάλω η βασιλεύουσα ψυχή των Ελλήνων»! [Επίσημος Πανηγυρικός στην Λ.Α. Θεσσαλονίκης] Δείτε όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΝΑΙ, Τεύχος 194, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2022 Πατήστε επάνω στη φωτογραφία για μεγέθυνση Ακολουθήστε το Nextdeal.gr στο Google News .
Γρηγόρης Κωσταράς, 27/10/2023 - 11:59 Στοχαστής και Ποιητής ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ - Ο έφεδρος ανθυπολοχαγός του Άξιον Εστί Με άξονα την Ελλάδα!
Γρηγόρης Κωσταράς, 11/09/2023 - 11:19 Παιδεία, Ελευθερία & Δημοκρατία ή «Υπόθεσις δημοκρατικής πολιτείας ελευθερία» (Αριστοτέλης)
Γρηγόρης Κωσταράς, 12/07/2023 - 15:40 Γυναικείον Δράμα και Δίκαιη Πολιτεία! - Οι ιδέες του Πλάτωνα για την γυναίκα και τα δικαιώματά της!
Η απόγνωση και οι νέοι ή εξορκισμός των ολέθριων συνεπειών «Όταν μία γενιά ασχολείται με το στόχο της, δεν γίνεται να νιώσει κόπωση» 1.- Κίβδηλοι καιροί και αγνοί νέοι Κάθε εποχή, όσο... Γρηγόρης Κωσταράς, 29/12/2022 - 16:00
Πέντε επιστολές προς γονείς ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΩΤΗ Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό πλάσμα, μέσα στο οποίο φανερώνονται τα όντα: Μέσα στη ματιά του φωτίζεται και καθρεπτίζεται,... Γρηγόρης Κωσταράς, 04/11/2022 - 09:04
Η Δύναμη της Δημοκρατίας «Και δεν συνηθίζει ο δήμος να αναδείχνει κάθε τόσο έναν κατ’ εξοχήν προστάτη του και να του χαρίζει περιωπή και... Γρηγόρης Κωσταράς, 08/09/2022 - 09:07
Η γλώσσα μας (Ι) Η γλώσσα είναι ο ιερός ναός του πνεύματος και ο οίκος του πολιτισμού. Δίχως τη γλωσσική ανάπτυξη θα ήταν... Γρηγόρης Κωσταράς, 05/07/2022 - 10:36
Η θέαση του Μυστηρίου, ως πράξη αποκαλυπτική στον Γρηγόριο Νύσσης και ο θάνατος του θανάτου στη Σταύρωση και την Ανάσταση! Είναι γνωστό και κοινά σχεδόν παραδεκτό πως η χριστιανική φιλοσοφία κληρονόμησε από την αρχαία ελληνική το πρόβλημα της υπερβάσεως του... Γρηγόρης Κωσταράς, 03/05/2022 - 11:03
Στην Σταύρωση και την Ανάσταση - Του Γρηγόρη Φιλ. Κωσταρά «Ο Ιησούς δεν αφήνει, φαίνεται, μετά την Ανάστασή Του να εγγίζουμε παρά μόνο τις πληγές Του: Δεν πρέπει να ενώνουμε... Γρηγόρης Κωσταράς, 20/04/2022 - 14:14